Władysław Skoczylas

Władysław Skoczylas

Władysław Skoczylas (1928)
Data i miejsce urodzenia	4 kwietnia 1883 Wieliczka
Data i miejsce śmierci	8 kwietnia 1934 Warszawa
Narodowość	polska
Alma Mater	Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, Hochschule für Grafik und Buchkunst Leipzig
Dziedzina sztuki	grafika (drzeworyt), malarstwo, rzeźba
Odznaczenia

Grób Skoczylasa na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie

Władysław Skoczylas (ur. 4 kwietnia 1883 w Wieliczce, zm. 8 kwietnia 1934 w Warszawie) – polski malarz, grafik, rzeźbiarz i pedagog; uważany za twórcę polskiej szkoły drzeworytu.

Życiorys

Ukończył gimnazjum w Bochni^[1]. Studiował malarstwo w krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych u Teodora Axentowicza i Leona Wyczółkowskiego, rzeźbę w pracowni Konstantego Laszczki. W latach 1910–1913 uczył się w Paryżu rzeźby (u Antoine’a Bourdelle’a) i grafiki oraz drzeworytu w Hochschule für Grafik und Buchkunst Leipzig (1913). W 1908 objął posadę nauczyciela rysunków w Zakopiańskiej Szkole Przemysłu Drzewnego. W 1922 objął katedrę grafiki w warszawskiej Szkole Sztuk Pięknych, w latach 1929–1930 był jej dyrektorem^[2].

W 1914 otrzymał nagrodę w dziale drzeworytu na II Konkursie im. Henryka Grohmana. W 1918 został docentem grafiki i rysunku na Wydziale Architektury Politechniki Warszawskiej. W 1928, na olimpijskim konkursie sztuki i literatury w Amsterdamie, uzyskał brązowy medal za cykl akwarel: Łucznik II (stojący), Łucznik II (klęczący), Jeleń świętego Huberta i Diana. Współzałożyciel ugrupowań: Stowarzyszenie Artystów Polskich „Rytm” (1922), Stowarzyszenie Artystów Grafików „Ryt” (1925) oraz Instytut Propagandy Sztuki. W okresie międzywojennym jego prace publikowała między innymi wydawana w Poznaniu „Tęcza”.

Najbardziej charakterystycznym elementem jego stylu jest tzw. „grzebyk” Skoczylasa – zazębianie się czarnego z białym – który rytmizuje kompozycje. Jeden z największych zbiorów prac tego artysty znajduje się w Muzeum Żup Krakowskich w Wieliczce. Zgromadzono tam ponad 400 drzeworytów, akwarel, rysunków i dokumentów związanych z osobą twórcy.

Władysław Skoczylas został pochowany na cmentarzu Powązkowskim (aleja zasłużonych-1-15)^[3]; autorami nagrobka są Oskar Hansen oraz Elżbieta i Emil Cieślarowie^[4].

Odznaczenia

• Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (pośmiertnie, 10 kwietnia 1934)^[5]
• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (27 listopada 1929)^[6]

Wybrane dzieła

• Profil górala, 1911, suchoryt – I nagroda na 1. Konkursie Graficznym im. Henryka Grohmana w Zakopanem
• Kościół dominikanów we Lwowie, 1912, akwaforta
• Dworzyszcze, 1916
• Pochód zbójników, 1916, drzeworyt
• Teka zbójnicka, 1920, zbiór drzeworytów
  • Głowa starego górala
  • Pochód zbójników, 1916
  • Janosik, 14 × 22 cm
• Teka podhalańska, 1921, zbiór drzeworytów
  • Walka ze smokiem
  • Zaloty, 18,5 × 26,5 cm
  • Sztuka
  • Owocobranie, 1925, akwarela

Wybrane prace

• 

  Demonstracja uliczna, 1905, Muzeum Narodowe w Warszawie

• 

  Portret kobiety, 1907, Muzeum Śląska Opolskiego w Opolu

• 

  Królewna z żabką, 1908, Muzeum Sztuki w Łodzi

• 

  Kościół w Rabce, ok. 1913

• 

  Głowa starego górala

• 

  Pochód zbójników, 1916

• 

  Ondraszek, 1926

Upamiętnienie

Tablica upamiętniająca Władysława Skoczylasa na elewacji budynku Wydziału Rzeźby ASP przy ul. Wybrzeże Kościuszkowskie 37 w Warszawie

Władysław Skoczylas jest patronem ulic w Bochni, Krakowie, Częstochowie, Wrocławiu oraz od 1957 w Warszawie^[7]. Na frontowej ścianie budynku przy ul. Wybrzeże Kościuszkowskie 37, gdzie artysta miał swoją pracownię, umieszczona jest pamiątkowa tablica.

Przypisy

Bibliografia

• S. Woźnicki, Władysław Skoczylas, Warszawa 1925.
• T. Cieślewski syn, Władysław Skoczylas, inicjator i twórca współczesnego drzeworytu w Polsce, Warszawa 1934.
• M. Grońska, Władysław Skoczylas, Warszawa 1966.
• Eadem, Władysław Skoczylas – inicjator nowoczesnego drzeworytu w Polsce, [w:] idem, Nowoczesny drzeworyt polski, Ossolineum 1971, s. 88–106.

Linki zewnętrzne

• Galeria prac Władysława Skoczylasa
• Stanisław Woźnicki. Kreskowy rytm duszy polskiej. Drzeworyty Władysława Skoczylasa. „Zwoje”, czerwiec 1998. ISSN 1496-6115 (pol.). 
• Irena Kossowska: Władysław Skoczylas.
• Prace Władysława Skoczylasa w Muzeum Żup Krakowskich Wieliczka. muzeum.wieliczka.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-06-18)]..
• Grafika i rysunki Władysława Skoczylasa w serwisie Polona.pl.