Władysław Tempka

Władysław Tempka
Karykatura z 1931
Data i miejsce urodzenia	22 sierpnia 1889 Kraków
Data i miejsce śmierci	12 czerwca 1942 Auschwitz-Birkenau
Poseł III kadencji (II RP)
Okres	od 1930 do 1935
Przynależność polityczna	Polskie Stronnictwo Chrześcijańskiej Demokracji

Władysław Tempka (ur. 22 sierpnia 1889 w Krakowie, zm. 12 czerwca 1942^[1] w Auschwitz-Birkenau) – polski prawnik, działacz Polskiego Stronnictwa Chrześci­jańskiej Demokracji, jeden z przywódców Stronnictwa Pracy, poseł na Sejm II i III kadencji II RP, współpracownik Wojciecha Korfantego.

Życiorys

Urodził się 22 sierpnia 1889 roku w Krakowie, w rodzinie urzędnika i nauczycielki, miał trzech braci. Gdy miał siedem lat, zmarł mu ojciec, co znacznie pogorszyło warunki bytowe rodziny. Ukończył szkołę elementarną oraz Gimnazjum św. Jacka w Krakowie, podjął studia prawnicze na Uniwersytecie Jagiellońskim. Obronił tytuł doktora prawa.

Po studiach powołano go do służby w armii austriackiej. Po powstaniu Legionów Polskich wstąpił do nich, uczestniczył w wojnie polsko-bolszewickiej w 1920 roku. Legiony opuścił w stopniu majora.

W 1921 roku uczestniczył z bratem Zygmuntem w akcji plebiscytowej na Górnym Śląsku, szczególnie w Królewskiej Hucie (obecnie Chorzów).

W 1924 roku został sędzią Sądu Grodzkiego w Królewskiej Hucie (obecnie Chorzów), zamieszkał przy ul. Wolności 40. Rok później uzyskał wpis na listę adwokacką i został notariuszem.

W 1925 roku współzałożyciel Kasyna Polskiego, organizacji społecznej polskiej inteligencji. Podczas akcji plebiscytowej zetknął się z Wojciechem Korfantym. Wstąpił do Polskiego Stronnictwa Chrześci­jańskiej Demokracji.

W 1928 roku z listy PSChD został wybrany z okręgu Królewska Huta (obecnie Chorzów) - Świętochłowice, posłem do Sejmu. Zdecydowany przeciwnik sanacji, z powodów politycznych odebrano mu uprawnienia notarialne.

W 1930 roku, w wyborach komunalnych w Królewskiej Hucie (obecnie Chorzów), kierowany przez niego Katolicki Blok Ludowy wywalczył aż pięć miejsc w Radzie Miejskiej Królewskiej Huty, podczas gdy poprzednio miał tylko jednego radnego. W wyborach do Sejmu Śląskiego, KBL wywalczył aż 13 mandatów poselskich.

W sierpniu 1930 roku, po rozwiązaniu przez władze sanacyjne Sejmu R.P. oraz Sejmu Śląskiego, aresztowano i osadzono w Brześciu przywódcę śląskiej chadecji Wojciecha Korfantego.

Organizator akcji poparcia dla Korfantego, inicjator scalenia śląskiej chadecji z centralą PSChD. Doprowadził do uwolnienia Korfantego oraz jego wyboru na prezesa Zarządu Głównego PSChD.

W przedterminowych wyborach w listopadzie 1930 roku wybrany posłem na Sejm III kadencji, następnie wiceprezesem klubu poselskiego PSChD. W kwietniu następnego roku wybrany został w skład Zarządu Głównego, a rok później także do Rady Naczelnej partii.

Zorganizował zjednoczeniowy zjazd chadeckiego Narodowego Związku Powstańców i Byłych Żołnierzy oraz Związku Obrońców Śląska, współpracującego z Narodową Partią Robotniczą. Po zjednoczeniu, organizacja przyjęła nazwę Związek Powstańców i Byłych Żołnierzy; został wybrany jego prezesem, natomiast Wojciecha Korfantego wybrano prezesem Rady Naczelnej.

W 1936 roku po wyjeździe Korfantego do Czechosłowacji, zorganizował naradę liderów PSChD i NPR w czeskich Palkowicach, a następnie doprowadził do kongresu zjednoczeniowego, na którym powołano Stronnictwo Pracy. Wybrano go jego wiceprezesem.

W 1938 roku zwolennicy sanacji doprowadzili do jego aresztowania wraz z trzema redaktorami chadeckiego pisma "Polonia", wśród których znajdował się także syn Korfantego Zbigniew. Sąd Okręgowy w Chorzowie uniewinnił ich wszystkich.

Po wybuchu II wojny światowej, decyzją podjętą wraz z gen. Sikorskim przeniesiono siedzibę władz Stronnictwa Pracy do Lwowa. W drodze do Lwowa trafił do zgrupowania gen. Kleeberga, następnie zaś do niemieckiej niewoli.

Uciekł z transportu jeńców, zamieszkał w Krakowie, gdzie otworzył kancelarię adwokacką. W konspiracji został przywódcą Komitetu Międzypartyjnego Stronnictwa Pracy, Polskiej Partii Socjalistycznej, Stronnictwa Narodowego i Stronnictwa Ludowego.

W kwietniu 1940 aresztowany przez gestapo i osadzony w obozie koncentracyjnym Auschwitz-Birkenau. Zmarł 12 czerwca 1942 roku, rozstrzelany wraz z grupą 40 więźniów.

Przypisy

Literatura

• Jacek Czajowski, Jacek M. Majchrowski: Sylwetki polityków drugiej Rzeczypospolitej. Kraków: Wydawnictwo ZNAK, 1987. ​ISBN 83-7006-170-2​.

Bibliografia

• Poczet Chorzowian - Władysław Tempka
• Henryk Przybylski, biogram w: Chorzowski Słownik Biograficzny t.1, wyd. Muzeum w Chorzowie, Chorzów 2007 (s.415-417)

Linki zewnętrzne

• Władysław Tempka na stronie Biblioteki Sejmowej
• Poczet Chorzowian - Władysław Tempka