Władysław Wężyk (podróżnik)

Władysław Wężyk

Data i miejsce urodzenia	22 czerwca 1816 Toporów, Podlasie
Data i miejsce śmierci	15 lutego 1848 Brzozów, Wisła Wielka
Miejsce spoczynku	Cmentarz Rakowicki
Zawód, zajęcie	pisarz, podróżnik

Cmentarz Rakowicki.
Grób Władysława Wężyka.

Władysław Wężyk (ur. 22 czerwca 1816 w Toporowie, zm. 15 lutego 1848 w Brzozowie koło Pszczyny) – polski podróżnik i literat^[1], uczestnik powstania listopadowego.

Był bratankiem Franciszka Wężyka^[2].

Biografia

Syn Ignacego, posła na Sejm Warszawski z okresu Księstwa Warszawskiego. W wieku 15 lat zaciągnął się do Gwardii Narodowej biorąc udział w powstaniu listopadowym. Od 1832 na emigracji, przez krótki czas przebywał w Londynie, a później w Paryżu. Do Polski wrócił pod koniec 1836 roku lub na początku 1837 i poświęcił się studiom filozoficznym, które przerwał przed wyjazdem na Bliski Wschód. W 1839 udał się do Berlina, gdzie słuchał wykładów Edwarda Gansa. Przyjaźnił się z Cyprianem Norwidem, z którym odbył podróż po Koronie w latach 1841–1842^[1].

W 1947 Wężyk poślubił Felicję z Dembowskich z Dębowej Góry herbu Jelita. Małżonkowie osiedli w Brzozowie^[a] w Księstwie pszczyńskim i zajmowali się gospodarstwem. W 1847 roku urodziła się córka Helena Maria Wężyk. Zmarł w czasie epidemii tyfusu na Śląsku, zaraziwszy się od chorych, którymi zajmował się osobiście w założonym przez siebie szpitalu w oficynie swojego dworku. Pochowany został na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie, w grobowcu rodzinnym Morawskich, w kwaterze 24^[3].

Podróż na Bliski Wschód

Władysław Wężyk w kwietniu 1839 wyruszył na Bliski Wschód – zwiedził Egipt, Ziemię Świętą, Syrię, Turcję, a później również Grecję i Włochy. Po powrocie opublikował swoje Podróże po starożytnym świecie^[4][5], które obecnie zalicza się do najciekawszych przykładów polskiej romantycznej literatury podróżniczej. Gros jego relacji dotyczy Egiptu, który odwiedził jako pierwszy. Opis innych miejsc, między innymi Grecji, autor opublikował jedynie we fragmentach.

Literatura

• Wężyk Władysław, Podróże po starożytnym świecie, Czytelnik, Warszawa 1959
• Wężyk Władysław, Kronika rodzinna, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1987

Uwagi

Przypisy

Bibliografia

• Fazan Mirosław, Wężyk Władysław, [w:] Śląski Słownik Biograficzny, Śląski Instytut Naukowy, Katowice 1979, s. 271–273.
• Nocoń Halina, Arystokrata z pochodzenia, demokrata z przekonań, czyli Władysława Wężyka związki z ziemią pszczyńską, Pszczyna 2008.
• Halina Gacowa, Wężyk Władysław, w: Dawni pisarze polscy od początków piśmiennictwa do Młodej Polski. Przewodnik biograficzny i bibliograficzny, tom V: U–Ż, uzupełnienia, indeksy (koordynacja całości Roman Loth), Warszawa 2004, s. 40–41
• Krzysztof Umiński, Od wicekróla po tłum fellachów. "Podróże po starożytnym świecie" Władysława Wężyka jako zapis spotkania z Obcym, w: Pongo. Szkice z antropologii literatury pod red. R. Chymkowskiego i in., Warszawa 2009.

Linki zewnętrzne

• Publikacje Władysława Wężyka w bibliotece Polona