Władysław Wścieklica

Władysław Wścieklica

Data i miejsce urodzenia	3 grudnia 1855 Miechów
Data i miejsce śmierci	17 lutego 1929 Łódź
Zawód, zajęcie	przemysłowiec

Władysław Wścieklica (ur. 3 grudnia 1855 w Miechowie, zm. 17 lutego 1929 w Łodzi) – polski przemysłowiec, właściciel drukarni w Łodzi.

Nauka, praca

Po ukończeniu średniej szkoły technicznej, pracował jako buchalter. Inwestując w różne dziedziny łódzkiego przemysłu, w maju 1893 okazyjnie kupił zamkniętą drukarnię prasową, mieszczącą się w Pasażu Meyera 514c (obecnie ul. Stanisława Moniuszki 9) w której do 1892 drukowany był Dziennik Łódzki (najstarsza polska gazeta w Łodzi, zamknięta przez carską cenzurę 31 grudnia 1892). Część maszyn sprzedał J. Petersilgemu, a z pozostałych urządził własną drukarnię w marcu 1894 w nowym lokalu, przy ul. Cegielnianej 48 (obecnie ul. Stefana Jaracza 14). Zatrudnił w niej personel dawnej drukarni "Dziennika Łódzkiego" na czele z zarządzającym Stefanem Hykielem. Drukarnia przenosiła się: w 1895 tamże pod nr 53 (obecnie nr 17), w 1899 pod nr 55 (obecnie nr 19).

W 1901 drukarnia wyposażona była w trzy maszyny pospieszne z ręcznym napędem korbowym, jedną nożną i prasę litograficzną. Na wyposażeniu zecerni były czcionki do drukowania w trzech językach: rosyjskim (który był wówczas językiem urzędowym w Królestwie Polskim w zaborze rosyjskim), oraz polskim i niemieckim. W 1905 drukarnia uzyskiwała obroty w wysokości 20000 rubli zatrudniając 15, a dwa lata później 25 pracowników. W 1905 drukowała akcydensy i bilety tramwajowe z maszynową numeracją, znane jest także 80 druków zwartych tam tłoczonych, m.in. w 1896 wydrukowano tam pierwszy "Spis bibliograficzny druków łódzkich" M. Barucha^[1]. Drukowane były też kalendarze książkowe o znacznej objętości: "Łodzianin" (na lata 1894-1896) i "Czas" (na lata 1902-1904) oraz "Rocznik Łódzki" (1898). Była to wówczas najnowocześniejsza drukarnia w Łodzi.

Sprawozdanie Starszego Inspektora Fabrycznego z 1913 informuje, że zatrudniała 15 osób, z których jedno było dzieckiem, a pięcioro – małoletnimi, w tym trzy to dziewczęta, oraz 9 dorosłych. Z papieru o wartości 6000 rubli wykonano druki, książki i formularze za 14000 rubli. W ciągu roku wypłacono 4700 rubli – robotnikom, a 1350 rubli zarządzającemu i buchalterowi. Na "inne" wydano 1300 rubli z czego wynikało, że zysk właściciela wynosił tylko 750 rubli, czyli mniej więcej tyle ile uposażenie zarządzającego drukarnią. Maszyny były napędzane czterema silnikami elektrycznymi, każdy o mocy 5 KM.

Po wybuchu I wojny światowej Niemcy zajęli Łódź i na potrzeby wojenne przeprowadzali rekwizycje, w 1916 zarekwirowali część tych silników. Drukarnia zawężała zakres prac, chyliła się ku upadkowi i została zamknięta w końcu wojny (1918?). Około 1920 sprzedał drukarnię Lucjanowi Henrykowi Tarkowskiemu, który prowadził ją do 1934.^[2]. "Drukarnia Tarkowski Henryk Cegieln. 55" znajduje się w spisie "Drukarnie i Litografie" 1920.^[3].

Należał do znanych przemysłowców łódzkich, działał także w innych branżach.

Życie prywatne

Jego żoną była Maria Magdalena Wścieklica z domu Raulin, z którą miał 5 dzieci: Jadwigę Krasuską (1883-1919) - żonę Eugeniusza Krasuskiego (1878-1944), a także córkę Halinę oraz synów: Mieczysława, Władysława i Bolesława^[4].

Został pochowany na Starym Cmentarzu w Łodzi^[4].

Współzałożyciel dziennika "Rozwój"

W 1897 był współzałożycielem dziennika "Rozwój" wydawanego w Łodzi od 1897 przez Wiktora Czajewskiego. "Wokół pisma zgromadzili się ludzie dobrej woli z miejscowej inteligencji, a wśród nich: Władysław Wścieklica (…), którzy na wniosek Michała Wołowskiego (dyrektora teatru) zobowiązali się w początkowym okresie bezinteresownie zasilać pismo swoimi pracami."

Pozazawodowa działalność społeczna

Udzielał się społecznie. W 1892 był sekretarzem Sekcji Rzemieślniczej, w 1900 kasjerem towarzystwa kolonii letnich dla dzieci chrześcijan. Jako znawca zagadnień przemysłu bawełnianego był sekretarzem zarządu „Towarzystwa Popierania Przemysłu i Handlu". W 1903 był współzałożycielem Towarzystwa Teatralnego. Od 1908 pełnił funkcję sekretarza Stowarzyszenia Właścicieli Drukarń i Litografii w Łodzi.

Posiadał też zbiory dzieł sztuki, które eksponował na wystawach urządzanych w 1916 i w 1929.^[5]

Przypisy

Bibliografia

• Strzałkowski Jacek, Drukarnie i księgarnie w Łodzi do 1944 r. Łódź, 1999, s. 147
• Szychowski Lucjan, Zarys dziejów drukarstwa łódzkiego, Łódź, 1993, s. 42-43
• Jaworska J., Bibliografia łódzkiej produkcji wydawniczej (do 1918), Łódź, 1975.