Władysław Woleński

Władysław Woleński
„Wolański”

Władysław Woleński, [1880-1889]
Imię i nazwisko	Władysław Hertrich-Woleński
Data i miejsce urodzenia	ok. 1848 Lwów
Data i miejsce śmierci	21 czerwca 1912 Lwów
Zawód	aktor teatralny
Współmałżonek	Józefa Delchau (aktorka)
Lata aktywności	1866–1907
Zespół artystyczny
Teatr w Krakowie, Teatr Skarbkowski

Grób Władysława Woleńskiego

Władysław Woleński, właśc. Hertrich (ur. ok. 1848 we Lwowie, zm. 21 czerwca 1912 tamże) – polski aktor teatralny w Galicji.

Życiorys

Uczył się w gimnazjum we Lwowie. Jako uczeń był w 1863 kurierem organizacji powstańczych. Debiutował, prawdopodobnie w 1866, w zespole Ignacego Kalicińskiego^[1]. Początkowo używał na scenie nazwiska Wolański, później (od ok. 1870) stale Woleński. Od marca 1867 występował w zespole Miłosza Stengla w Stanisławowie grał m.in. Mazepę (Mazepa), Rizzia (Maria Stuart J. Słowackiego), Jana (Fantazy), Adolfa (Polowanie na męża). Od 1868 do stycznia 1870 występował w teatrze krakowskim i wyjeżdżał z zespołem krakowskim w 1868 i 1869 na występy do Poznania. Od stycznia 1870 przez ponad pół roku występował we Lwowie. 28 I 1870 grał po raz pierwszy na tej scenie rolę Ferdynanda (Intryga i miłość). Zapewne też we Lwowie w 1870 ożenił się z aktorką Józefą Delchau. Następnie przeniósł się do zespołu M. Stengla i występował w różnych miastach Galicji. Na sezon 1871/72 zaangażował się do teatru poznańskiego. Od czerwca 1872 wrócił na scenę lwowską. Od września 1874 należał tu do komitetu kierującego teatrem lwowskim i był przewodniczącym lwowskiej spółki aktorów. We Lwow zespole teatru lwowskiego pozostał do 1877, tylko latem 1875 grał w warszawskim teatrzyku ogródkowym „Tivoli”. 22 września 1877 zadebiutował w WTR w roli Gustawa (Śluby panieńskie), następnie grał tam też rolę tytułową w Mazepie i Karola Moora (Zbójcy). Nie został jednak zaangażowany na stałe i na sezon 1877/78 wyjechał do Poznania. W latach 1878–1907 (do emerytury) występował w teatrze lwowskim^[2]. W 1892 wyjechał z zespołem lwowskim na występy do Wiednia. 27 I 1895 obchodził we Lwowie dwudziestopięciolecie pracy artystycznej w roli Lefebyre’a (Madame Sans Gene).

Jego najlepsze role zdaniem ówczesnych krytyków to: Kirkor (Balladyna), Szczęsny (Holsztyński), Mulej (Książę Niezłomny), Omar (Małek), Romeo (Romeo i Julia), Laertes (Hamlet), Kasjo (Otello), Edgar (Król Lear), Ferdynand (Intryga i miłość), Karol Moor (Zbójcy), Odiot (Miłość ubogiego młodzieńca), role tytułowe w Mazepie, Wilhelmie Tellu, Don Carlosie. Miał też w swym dorobku wiele dobrych ról amantów w komediach Fredry, m.in. Wiktora i Ludomira (Pan Jowialski), Edmunda (Damy i huzary), Wacława (Zemsta). Jednak jego właściwą domeną był dramat romantyczny, w którym wyróżniał się grą pełną temperamentu i doskonałą recytacją^[3]. Mimo że ról swych nie pogłębiał, jego „bujny talent dramatyczny” porywał widownię^[4]. Ceniony był też jako recytator estradowy.

Przypisy

Źródła

• Karol Estreicher, Teatra w Polsce, t. 1-3, wyd. Fotoofsetowe, PIW Warszawa 1953.
• Stanisław Schnür-Pepłowski, Teatr Polski we Lwowie: (1881-1890), Lwów 1891.
• Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1765-1965 (red. Zbigniew Raszewski), PWN Warszawa 1973.
• Stanisław Dąbrowski, Ryszard Górski, Fredro na scenie, Warszawa 1963.
• Jerzy Got, Teatr krakowski pod dyrekcją Adama Skorupki i Stanisława Koźmiana. 1865-1885, Wrocław 1962.
• Franciszek Pajączkowski, Teatr lwowski pod dyrekcją Tadeusza Pawlikowskiego. 1900-1906, Kraków 1961.

Linki zewnętrzne

• Władysław Woleński, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby). [online] [dostęp 2021-04-11] .