Władysław Wróblewski
 | |
| Data i miejsce urodzenia | 21 marca 1875 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | 19 sierpnia 1951 |
| Kierownik ministrów | |
| Okres | od 4 listopada 1918 |
| Poprzednik | |
| Następca | |
| Kierownik Ministerstwa Spraw Zagranicznych | |
| Okres | od 4 listopada 1918 |
| Poprzednik | |
| Następca | |
| Kierownik Ministerstwa Spraw Zagranicznych | |
| Okres | od 13 grudnia 1919 |
| Poprzednik | |
| Następca | |
| Poseł RP w USA | |
| Okres | od 1 listopada[1] 1922 |
| Poprzednik | |
| Następca | |
| Odznaczenia | |
   | |
Władysław Wróblewski (ur. 21 marca 1875 w Krakowie, zm. 19 sierpnia 1951 w Łodzi) – polski prawnik, szef Biura Prezydialnego Rady Ministrów, tymczasowy szef rządu (1918), prezes Banku Polskiego, profesor Uniwersytetu Łódzkiego.
Życiorys
Był synem Wincentego (1831–1892), oficera powstańczej partii powstania styczniowego i Walerii z Bossowskich; miał dwóch braci i siostrę: Stanisława (1868–1938), działacza państwowego i prawnika, Wincentego (1871–1942), doktora medycyny, autora licznych prac z dziedziny bakteriologii oraz Marię[2].
Ukończył studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego, gdzie w 1897 uzyskał stopień doktora. W latach 1900–1912 w służbie cywilnej, początkowo we Lwowie jako urzędnik C.k. Namiestnictwa Galicyjskiego, od 1910 jako przedstawiciel Namiestnictwa w Starostwie w Krakowie; w 1912 na urlopie[3]. W 1911 zawarł ślub z pianistką Zofią Obtułowicz, absolwentką Konserwatorium we Lwowie. Małżonkowie mieli trójkę dzieci: Ferdynanda, Marię i Adama, który zginął w KL Auschwitz. Po habilitacji, w latach 1908–1918 był docentem nauki administracji i prawa administracyjnego na Uniwersytecie Jagiellońskim. W 1917 zrezygnował z oferowanej profesury i po przenosinach do Warszawy podjął pracę w Prezydium Rady Regencyjnej[4]. Od 19 stycznia 1918 pełnił funkcję szefa Biura Prezydjalnego Rady Ministrów Królestwa Polskiego[5]. W dniach 4–17 listopada 1918 kierował prowizorium rządowym Królestwa Polskiego oraz Ministerstwem Spraw Zagranicznych[6]. Przy rządzie Jędrzeja Moraczewskiego Szef Biura Prezydjalnego Rady Ministrów w randze podsekretarza stanu. Przewodniczył delegacji polskiej do przejęcia prowincji pruskiej w 1919, a następnie w 1920 był wiceprzewodniczącym polskiej delegacji pokojowej w Mińsku[7]. Od 15 marca 1921 do 9 listopada 1922 był posłem RP w Londynie, a od 10 listopada 1922 do 13 października 1925 posłem RP w Waszyngtonie[8]. Podczas pobytu w Stanach Zjednoczonych, zaproszony przez Stefana Mierzwę, został przewodniczącym komitetu stypendialnego nowo powstałej Fundacji Kościuszkowskiej, a poważanie, jakim się cieszył wśród Polonii, pomogło w zbiórce funduszy na pierwsze stypendia[9]. Po zamachu majowym w 1926 na krótko został odsunięty od spraw publicznych i zajmował się dziennikarstwem, będąc m.in. redaktorem naczelnym „Gazety Poznańskiej i Pomorskiej”[4]. W latach 1929–1936 był prezesem Banku Polskiego. W 1937 przeszedł na emeryturę, jednocześnie podejmując pracę w Szkole Nauk Politycznych w Warszawie, którą kontynuował do wybuchu wojny w 1939. Lata okupacji spędził w Warszawie. Po wybuchu powstania warszawskiego (1944) został deportowany do obozu przejściowego w Pruszkowie. Po wojnie został objęty zakazem powrotu do Warszawy i zamieszkał w Łodzi, gdzie został jednym z twórców powstającego Uniwersytetu Łódzkiego, podejmując pracę jako pierwszy kierownik Katedry Nauki o Państwie i Prawa Państwowego na ówczesnym Wydziale Prawno-Ekonomicznym[4].
Jako szef Prezydium Rady Ministrów był najprawdopodobniej autorem wydanego przez Biuro Konstytucyjne Prezydium Rady Ministrów tzw. „projektu francuskiego” konstytucji polskiej, który stał się pierwowzorem konstytucji marcowej.
Pochowany na cmentarzu Starym pw. św. Józefa w Łodzi (kwatera 27, rząd 7, nr 27).
Ordery i odznaczenia
- Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (1923)[10][11]
- Złoty Krzyż Zasługi (dwukrotnie: 9 listopada 1931[12], 13 maja 1933[13])
- Order Krzyża Orła III klasy (1933, Estonia)[14]
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Według Dziennika Urzędowego MSZ posłem został 14 października 1922.
- ↑ Stanisław Wróblewski, archiwum.rp.pl, 29 października 2000 [dostęp 2020-04-22].
- ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskim (na rok: 1900, 1903, 1904, 1907, 1909, 1910, 1911, 1912)
- ↑ a b c Agnieszka Liszewska, Anna Pikulska-Radomska (red.), 70 lat Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Łódzkiego [dostęp 2020-10-09].
- ↑ Protokuł 15-go posiedzenia Rady Ministrów Królestwa Polskiego w dniu 19 stycznia 1918 r., Prezydium Rady Ministrów, Polska Biblioteka Internetowa.
- ↑ M. P. Nr 194 z 5 listopada 1918, M. P. Nr 206 z 18 listopada 1918.
- ↑ Władysław Wróblewski 13 XII 1919 – 16 XII 1919: kierownik Ministerstwa Spraw Zagranicznych [dostęp 2020-10-09].
- ↑ Rocznik Służby Zagranicznej 1938 ↓, s. 129, 147.
- ↑ Kosciuszko Foundation – American Center of Polish culture – Mission & History, thekf.org [dostęp 2020-10-09] (ang.).
- ↑ Dekret Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 2 maja 1923 r. (M. P. Nr 100).
- ↑ Order Odrodzenia Polski. Trzechlecie pierwszej kapituły 1921–1924. Warszawa: Prezydium Rady Ministrów, 1926, s. 16.
- ↑ M.P. z 1931 r. nr 260, poz. 346 („za zasługi na polu bankowem”).
- ↑ M.P. z 1933 r. nr 110, poz. 139.
- ↑ Eesti tänab 1919–2000, Tallinn: Eesti Vabariigi Riigikantselei, 2000, ISBN 9985-60-778-3 [dostęp 2017-10-09] [zarchiwizowane z adresu 2011-08-27] (est.).
Bibliografia
- Rocznik Służby Zagranicznej Rzeczypospolitej Polskiej według stanu na 1 kwietnia 1938. Warszawa: Stowarzyszenie „Samopomoc Urzędników Polskiej Służby Zagranicznej”, 1938.
- Kto był kim w Drugiej Rzeczypospolitej (redakcja naukowa Jacek M. Majchrowski przy współpracy Grzegorza Mazura i Kamila Stepana), Warszawa 1994, wyd. BGW, ISBN 83-7066-569-1, s. 75.
Media użyte na tej stronie
Baretka Orderu Krzyża Orła 3 klasy
Leopold Skulski Prime minister of Poland 1919- 1920. After Soviet invasion of Poland 1939, arrested by Soviet NKVD, died in prison
Baretka: Złoty Krzyż Zasługi (nadany dwukrotnie) – III RP (1992).