Władysławowo (gmina)

Władysławowo
gmina miejsko-wiejska
Ilustracja
Dom Rybaka – budynek urzędu miasta we Władysławowie
HerbFlaga
HerbFlaga
Państwo

 Polska

Województwo

 pomorskie

Powiat

pucki

TERYT

2211043

Burmistrz

Roman Kużel

Powierzchnia

39,22 km²

Populacja (31.12.2017)
• liczba ludności


15 482[1]

• gęstość

394,7 os./km²

Nr kierunkowy

58

Tablice rejestracyjne

GPU

Adres urzędu:
ul. gen. Hallera 19
84-120 Władysławowo
Szczegółowy podział administracyjny
Plan gminy Władysławowo
Liczba sołectw

7

Położenie na mapie powiatu
Położenie na mapie powiatu
Położenie na mapie województwa pomorskiego
Mapa konturowa województwa pomorskiego, blisko górnej krawiędzi znajduje się punkt z opisem „Władysławowo”
Położenie na mapie Polski
Ziemia54°48′N 18°25′E/54,793056 18,414167
Strona internetowa
Biuletyn Informacji Publicznej
Portal Polska

Władysławowo – gmina (od 1 stycznia 2015 miejsko-wiejska[2], w latach 1973–2014 gmina miejska) w województwie pomorskim, w powiecie puckim.

Siedzibą gminy jest miasto Władysławowo. Według danych z 31 grudnia 2013 r. gminę zamieszkuje 15 400 osób[3].

Położenie

Według danych z 1 stycznia 2014 r. powierzchnia gminy wynosiła 39,22 km²[4].

Gmina Władysławowo ma obszar 39,22 km², w tym (według danych z 2002 roku):

Gmina stanowi 6,68% powierzchni powiatu. Jest najbardziej wysuniętą na północ gminą w Polsce.

Historia

Jednostki wchodzące w skład Władysławowa (koniec 2014 roku) mają odmienną przeszłość administracyjną. Chałupy, Chłapowo, Karwia, Ostrowo, Tupadła (ob. Tupadły) i Wielka Wieś (ob. Władysławowo właściwe) były gminami jednostkowymi, a Cetniewo i Poczernino obszarami dworskimi w województwie pomorskim, najpierw w obrębie powiatu puckiego (do końca 1926), a następnie powiatu morskiego[6]. Wszystkie wymienione jednostki weszły 1 sierpnia 1934 w skład nowo utworzonej zbiorowej gminy Strzelno, oprócz Chałup, które weszły w skład nowo utworzonej zbiorowej gminy Hel, obejmującej wówczas całą Mierzeję Helską[7].

Po wojnie obie gminy znalazły się w województwie gdańskim. 1 lipca 1951 nazwę powiatu morskiego zmieniono na wejherowski[8]. 1 lipca 1952, tamże, utworzono jednostkę o nazwie gmina Władysławowo. Powstała z części gmin: a) Strzelno (gromada Wielka Wieś oraz części gromad Chłapowo (obręb Cetniewo) i Swarzewo) oraz b) Hel (część gromady Chałupy odpowiadającej obszar dzisiejszej dzielnicy Szotland w obrębie Mierzei Helskiej). Po raz pierwszy pojawia się też w administracji nazwa Władysławowo[9]. Pozostałe obszary pozostały w granicach gminy Strzelno, a Chałupy właściwe w granicach gminy Hel. Według stanu z 1 lipca 1952 roku gmina Władysławowo – jako jedyna gmina woj. gdańskiego – nie była podzielona na gromady[10].

W związku ze zniesieniem gmin i utworzeniem gromad jesienią 1954[11], gminy Władysławowo, Strzelno i Hel zniesiono. W skład nowo utworzonej gromady Władysławowo wszedł prawie cały obszar dotychczasowej gromady[12] Władysławowo ze zniesionej gminy Władysławowo oraz obszar dotychczasowej gromady Chałupy ze zniesionej gminy Hel. Chłapowo ze zniesionej gminy Strzelno (wraz z częściami dotychczasowej gromady Władysławowo, które nie weszły w skład nowej gromady Władysławowo) weszło w skład nowo utworzonej gromady Strzelno; Tupadła weszły w skład nowo utworzonej gromady Mieroszyno; a Karwia i Ostrowo weszły w skład nowo utworzonej gromady Karwia[13]. Wszystkie cztery nowe gromady weszły 13 listopada 1954 (z mocą obowiązującą od 1 października 1954) w skład reaktywowanego powiatu puckiego w tymże województwie[14]. Tego samego dnia gromadę Władysławowo zniesiono, nadając jej status osiedla, równocześnie łącząc Władysławowo i Chałupy w jeden organizm[15].

1 stycznia 1960 zniesiono też gromadę Mieroszyno, włączając jej obszar do gromad: Strzelno (m.in. Chłapowo) i Karwia (miejscowości Tupadła, Rozewie i Jasne Wybrzeże)[16]. Równocześnie gromadę Karwia (z której wyłączono miejscowości Karwieńskie Błoto I i Karwieńskie Błoto II włączając je do gromady Krokowa) przemianowano na gromadę Jastrzębia Góra z siedzibą w Jastrzębiej Górze[17].

30 czerwca 1963 Władysławowo otrzymało prawa miejskie[18]. Tego samego dnia zniesiono też gromadę Jastrzębia Góra, nadając jej status osiedla, a równocześnie łącząc Karwię, Ostrowo, Jastrzębią Górę, Tupadła, Rozewie i Jasne Wybrzeże w jeden organizm osiedlowy[19].

1 stycznia 1970 z osiedla Jastrzębia Góra wyłączono miejscowość Tupadły oraz grunty o powierzchni 423,42 ha, włączając je do gromady Strzelno w tymże powiecie[20]. Do gromady Strzelno włączono także część obszaru miasta Władysławowo (352,39 ha); z kolei inną część Władysławowa (361,77 ha) włączono do gromady Połczyno[21].

1 stycznia 1973 zniesiono gromady i osiedla i ponownie utworzono gminy[22]. Tego samego dnia zniesione osiedle Jastrzębia Góra, główne części miejscowości Chłapowo i Tupadły (1045,62 ha) oraz niewielką część miejscowości Swarzewo (66,6 ha) ze zniesionej gromady Strzelno włączono do Władysławowa, które przeszło przez reformę bez zmian statusowych jako gmina miejska[23].

Ogromne zmiany terytorialne Władysławowa w 1973 roku przyczyniły się do rozległego i przestrzennie niespójnego organizmu miejskiego, tzw. miasta-zlepieńca[24]. Odległość między Kanałem Karwinka na zachodzie a wschodnią granicą Chałup na Mierzei Helskiej wynosiła prawie 25 km, na wielu odcinkach bez fizycznej styczności pomiędzy poszczególnymi dzielnicami i osiedlami (np. między Karwią a Jastrzębią Górą, między Jastrzębią Górą a Rozewiem, między Rozewiem a Władysławowem właściwym; Ostrowo stanowiło wyspę lądową, natomiast odcinek Mierzei Helskiej od centrum Władysławowa po Chałupy był w dużej mierze niezabudowany).

1 czerwca 1975 zniesiono powiaty i dotychczasowe województwa, a Władysławowo weszło w skład mniejszego woj. gdańskiego[25].

Wraz z kolejną reformą 1 stycznia 1999 Władysławowo powróciło do powiatu puckiego w nowo utworzonym woj. pomorskim[26]. Jednostka Władysławowo funkcjonowała jako gmina miejska do końca 2014 roku.

Okoliczności zmiany statusu formalnoprawnego gminy w 2015 roku

1 stycznia 2015 gmina Władysławowo zmieniła rodzaj z miejskiego na miejsko-wiejski[2]. W praktyce oznaczało to wyłączenie poza administrację miasta obszarów miejscowości Chałupy, Chłapowo, Jastrzębia Góra, Karwia, Rozewie, Tupadły, i Ostrowo, nadając im status wsi. Z wyłączonych terenów powstał obszar wiejski gminy miejsko-wiejskiej Władysławowo. 1 stycznia 2015 odebrany został też status miasta gminie miejskiej Władysławowo z równoczesnym (tego samego dnia) nadaniem statusu miasta miejscowości Władysławowo. Jest to dwuetapowy zabieg administracyjny związany ze zmianą rodzaju gminy z miejskiej na miejsko-wiejską (z identyczną sytuacją spotkały się: w 2008 roku Szczawnica, a w 2014 Czarna Woda[27][28], kiedy to przekształcono gminy miejskie Szczawnica i Czarna Woda w miejsko-wiejskie gminy Szczawnica i Czarna Woda).

Zmiana statusu gminy podyktowana była wieloma warunkami. Każda z miejscowości wskazanych do wyłączenia z miasta Władysławowo posiada jednorodny układ osadniczy i przestrzenny oraz (oprócz Chałup i Chłapowa) posiada wspólne ujęcie wody oraz oczyszczalnię ścieków. W miejscowościach przeważa zabudowa jednorodzinna, pensjonatowa oraz zagrodowo-mieszkalna. Mieszkańcy tych miejscowości (gdzie są meldowani) pracują m.in. w rolnictwie, rybactwie i turystyce oraz w świadczeniu usług związanych z obsługą tych branż, a zmiana statusu gminy na miejsko-wiejską umożliwi skorzystanie ze środków Unii Europejskiej przeznaczonych dla obszarów wiejskich. Mieszkańcy nowo utworzonych wsi będą mieli możliwość utworzenia gospodarstw agroturystycznych i dostęp do kredytów z tym związanych, a także wynajem do pięciu pokoi w gospodarstwach rolnych bez konieczności rejestracji działalności gospodarczej[29].

Ważną przesłanką do zmiany statusu gminy były też liczne błędne dane adresowe nadawane przez gminę od lat (meldunki, rejestracja firm, nadawanie różnych pozwoleń) – tj. w poszczególnych częściach miasta, a nie w samym Władysławowie. Kontrola wojewody pomorskiego zwróciła na to uwagę i nakazano gminie poprawę tych wszystkich adresów. Okazało się, że koszty tych zaniedbań będą takie duże (wymiana 4100 dowodów osobistych, praw jazdy i dowodów rejestracyjnych, jak również korekta 409 zezwoleń na sprzedaż alkoholi oraz zmiany adresów na 1194 kartach ewidencji obiektów hotelarskich), że taniej będzie zmniejszyć obszar miasta (wymiana tylko 48 dowodów osobistych)[29].

Za zmianą statusu gminy z miejskiej na miejsko-wiejski opowiedziało się[29]:

  • 88,42% miasta Władysławowa (przy frekwencji 1,17%) – przeciw 4,21%
  • 86,36% osiedla Chałupy: (przy frekwencji 6,66%) – przeciw 4,54%
  • 78,18% sołectwa Chłapowo: (przy frekwencji 6,07%) – przeciw 16,36%
  • 63,41% osiedla Jastrzębia Góra: (przy frekwencji 4,95%) – przeciw 19,51%
  • 91,30% sołectwa Karwia: (przy frekwencji 5,94%) – przeciw 4,34%
  • 90,16% sołectwa Ostrowo: (przy frekwencji 5,88%) – przeciw 5,88%
  • 89,28% osiedla Rozewie: (przy frekwencji 13,86%) – przeciw 7,14%
  • 93,54% sołectwa Tupadły: (przy frekwencji 8,24%) – przeciw 3,22%

Po odłączeniu siedmiu sołectw i osiedli miasto Władysławowo składa się z 5 dzielnic: Cetniewo, Hallerowo, Śródmieście, Szotland i Żwirowa. Odłączone północne i zachodnie wsie (Chłapowo, Jastrzębia Góra, Karwia, Ostrowo, Rozewie i Tupadły) stanowią terytorialnie spójny wiejski obszar gminy Władysławowo, natomiast Chałupy na Mierzei Helskiej stanowią jego eksklawę, pomiędzy miastem Władysławowem a Kuźnicą (gmina Jastarnia). Na uwagę zasługuje fakt, że w granicach miasta Władysławowa nadal pozostaje znaczny odcinek Mierzei Helskiej (5,5 km od nasady), wchodzący w skład dzielnicy Szotland.

Władze i polityka

Mieszkańcy wybierają do rady miasta 15 radnych[30]. Organem władz wykonawczych jest burmistrz. Po wyborach w 2014 r. burmistrzem Władysławowa jest Roman Kużel.

Mieszkańcy gminy wybierają posłów na Sejm z okręgu wyborczego nr 26, posłów do Parlamentu Europejskiego z okręgu wyborczego nr 1, a wraz z mieszkańcami Jastarni i Helu wybierają wspólnie 6 radnych do Rady Powiatu Puckiego (liczącej 19 radnych)[31].

Jednostki pomocnicze

Miejscowości

Sąsiednie gminy

Jastarnia, Puck, Krokowa

Przypisy

  1. ↑ Gmina Władysławowo w liczbach, Polska w liczbach [dostęp 2016-11-11] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.
  2. ↑ a b Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 lipca 2014 r. w sprawie połączenia gmin, ustalenia granic niektórych gmin i miast, nadania niektórym miejscowościom statusu miasta oraz zmiany siedziby władz gminy (Dz.U. z 2014 r. poz. 1023)
  3. ↑ Bank danych lokalnych. [dostęp 2014-01-01].
  4. ↑ Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2014 r.. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 2014-07-24. ISSN 1505-5507.
  5. ↑ Portal Regionalny i Samorządowy REGIOset. regioset.pl. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).
  6. ↑ Dz.U. z 1926 r. nr 117, poz. 678; Dz.U. z 1926 r. nr 128, poz. 760
  7. ↑ Dz.U. z 1934 r. nr 68, poz. 603
  8. ↑ Dz.U. z 1951 r. nr 35, poz. 270
  9. ↑ Dz.U. z 1952 r. nr 19, poz. 121
  10. ↑ Wykaz Gromad Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej według stanu z dnia 1 VII 1952 r., PRL, GUS, Warszawa
  11. ↑ Dz.U. z 1954 r. nr 43, poz. 191
  12. ↑ Gromady istniały także po II wojnie światowej jako jednostka pomocnicza gmin.
  13. ↑ Uchwała Nr 26/III/54 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Gdańsku z dnia 5 października 1954 r. w sprawie podziału na nowe gromady powiatu wejherowskiego; w ramach Zarządzenia Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Gdańsku z dnia 22 listopada 1954 r. w sprawie ogłoszenia uchwał Wojewódzkiej Rady Narodowej w Gdańsku z dnia 5 października 1954 r., dotyczących reformy podziału administracyjnego wsi (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 30 listopada 1954 r., Nr 16, Poz. 91)
  14. ↑ Dz.U. z 1954 r. nr 49, poz. 234
  15. ↑ Dz.U. z 1954 r. nr 49, poz. 253
  16. ↑ Uchwała Nr 22/XII/59 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Gdańsku z dnia 8 października 1959 r. w sprawie zniesienia niektórych gromad w powiatach województwa gdańskiego (zatwierdzona uchwałą Nr 451/59 Rady Ministrów z dnia 19 listopada 1959 r. (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Gdańsku z dnia 24 grudnia 1959 r., Nr 7, Poz. 58)
  17. ↑ Uchwała Nr 23/XII/59 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Gdańsku z dnia 8 października 1959 r. w sprawie ustalenia nowych siedzib dla niektórych gromadzkich rad narodowych w powiecie: kartuskim, kościerskim, puckim i starogardzkim oraz zmiany granic gromad: Korne w powiecie kościerskim i Karwia w powiecie puckim (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Gdańsku z dnia 24 grudnia 1959 r., Nr 7, Poz. 59)
  18. ↑ Dz.U. z 1963 r. nr 23, poz. 131
  19. ↑ Dz.U. z 1963 r. nr 23, poz. 129
  20. ↑ Dz.U. z 1969 r. nr 35, poz. 297
  21. ↑ Dz.U. z 1969 r. nr 35, poz. 300
  22. ↑ Uchwała Nr XVIII/108/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Gdańsku z dnia 4 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie gdańskim
  23. ↑ Dz.U. z 1972 r. nr 50, poz. 327
  24. ↑ Szmytkie, R., 2009. Miasta-zlepieńce na Śląsku Dolnym i Opolskim. Wrocław: Instytut Geografii i Rozwoju Regionalnego Uniwersytetu Wrocławskiego
  25. ↑ Dz.U. z 1975 r. nr 16, poz. 91.
  26. ↑ Dz.U. z 1998 r. nr 96, poz. 603.
  27. ↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 24 lipca 2007 r. w sprawie ustalenia granic niektórych gmin i miast oraz nadania miejscowościom statusu miasta (Dz.U. z 2007 r. nr 136, poz. 961)
  28. ↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 lipca 2013 r., w sprawie ustalenia granic niektórych gmin i miast, zmiany siedziby władz gminy oraz nadania niektórym miejscowościom statusu miasta (Dz.U. z 2013 r. poz. 869)
  29. ↑ a b c Uzasadnienie
  30. ↑ Zarządzenie nr 56/10 Wojewody Pomorskiego z dnia 4 marca 2010 r. (Dz. Urz. Woj. Pomorskiego z 2010 r. Nr 35, poz. 594).
  31. ↑ Rada Powiatu Puckiego – Okręg wyborczy nr 1. [w:] Wybory samorządowe 2006 [on-line]. Państwowa Komisja Wyborcza. [dostęp 2010-03-08].
Powiat pucki
Miasta
Gminy miejskie
Gminy miejsko-wiejskie
Gminy wiejskie

POL Coa powiat pucki.svg

Gmina Władysławowo
Miasto
Wsie
Część wsi i nazwy potoczne

POL Władysławowo COA.svg

Media użyte na tej stronie

Pomeranian Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Pomeranian Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 54.92 N
  • S: 53.40 N
  • W: 16.65 E
  • E: 19.75 E
Dom Rybaka Władysławowo panorama.JPG
Autor: Montignac, Licencja: CC BY 3.0
Władysławowo Dom Rybaka
Pucki Władysławowo.png
Autor: Autor nie został podany w rozpoznawalny automatycznie sposób. Założono, że to Krzysztof (w oparciu o szablon praw autorskich)., Licencja: CC-BY-SA-3.0

administrative division of pucki (Puck) poviatship - gminas - Władysławowo gmina Author: Krzysztof

Created with Inkscape
Władysławowo (gmina) location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa gminy Władysławowo, Polska