Włośnica (choroba)
| trichinosis, trichinellosis | |
 | |
| ICD-10 | |
|---|---|
Włośnica, trychinoza, trichinelloza (łac. trichinosis, trichinellosis) – ciężka choroba pasożytnicza, spowodowana zarażeniem człowieka lub zwierzęcia nicieniem z rodzaju Trichinella, w Polsce najczęściej spowodowana jest włośniem krętym (Trichinella spiralis).
Etiologia
Do zarażenia dochodzi przez zjedzenie zarażonego mięsa. Odpowiednio długie gotowanie mięsa lub właściwa obróbka termiczna chroni przed zarażeniem. Nie jest możliwe zarażenie od chorej osoby. Larwy włośnia osiągają u człowieka dojrzałość w jelicie cienkim, samice rodzą żywe larwy, które drogą krwionośną trafiają do mięśni, gdzie ulegają otorbieniu (powstają cysty) i z czasem zwapnieniu.
Objawy i przebieg
Objawy uzależnione są od stopnia inwazji i charakteryzują się m.in. wysoką gorączką, bolesnością mięśni, bólami brzucha, biegunką i charakterystycznym dla ludzi obrzękiem twarzy (reakcja alergiczna). We krwi stwierdza się wysoką leukocytozę i eozynofilię. Choroba może być śmiertelna.
Możliwe są ciężkie powikłania: zapalenie mięśnia sercowego (myocarditis), zapalenie płuc (pneumonia), zapalenie mózgu (encephalitis).
Leczenie
Lekiem z wyboru jest mebendazol (300 mg p.o. 3 x dziennie przez 3 dni, następnie 500 mg 3 x dziennie przez 10 dni). Lekiem drugiego rzutu jest albendazol (400 mg p.o. 2 x dziennie przez 10-14 dni). Zaleca się nie stosować albendazolu w I trymestrze ciąży, a jeżeli jest to możliwe, nie stosować go u ciężarnych w ogóle. Antyhelmintyki można podawać łącznie z prednizonem w celu ograniczania objawów (dawka stopniowo zmniejszana po upływie 3-5 dni).
Zapobieganie
Sposoby zapobiegania włośnicy:
- niejedzenie mięsa niebadanego,
- badanie trichinoskopowe metodą kompresorową (obecnie coraz rzadziej stosowane, dopuszczone tylko przy uboju na użytek własny),
- badanie trichinoskopowe metodą wytrawiania (znacznie dokładniejsza od kompresorowej, obowiązkowa przy produkcji przemysłowej i badaniu dziczyzny),
- pełna likwidacja tuszek mięsnych, w których stwierdzono larwy włośnia,
- zamrażanie mięsa (długotrwałe lub krótkotrwałe w zależności od temperatury)[1],
- staranne gotowanie, smażenie lub wędzenie mięsa (długotrwałe lub krótkotrwałe w zależności od temperatury)[1],
- naświetlanie promieniowaniem X,
- skuteczne likwidowanie wszelkich możliwych źródeł i ogniw zakażenia.
Przypisy
Bibliografia
- Inwazje i choroby pasożytnicze. W: Zbigniew Pawłowski: Choroby zakaźne i pasożytnicze. Zdzisław Dziubek (red.). Wyd. wydanie III uaktualnione. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2003, s. 487-491. ISBN 83-200-2748-9.
- Jerzy Stachura, Wenancjusz Domagała, Patologia znaczy słowo o chorobie, Kraków: Wydawnictwo PAU, 2003, ISBN 83-88857-65-7, OCLC 749316041.
- Prof. dr hab. med. Kazimierz Janicki (red.): Domowy poradnik medyczny. Warszawa: Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich, 1988, s. 416-418. ISBN 83-200-1175-2.
Linki zewnętrzne
- Trichinellosis. CDC Division of Parasitic Diseases. [dostęp 2007-10-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (9 grudnia 2013)].
Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.
Media użyte na tej stronie
The Star of Life, medical symbol used on some ambulances.
Star of Life was designed/created by a National Highway Traffic Safety Administration (US Gov) employee and is thus in the public domain.Trichinellosis [Trichinella spiralis] [T. pseudospiralis] [T. nativa] [T. nelsoni] [T. britovi]
Life cycle of Trichinella spp.
Trichinellosis is acquired by ingesting meat containing cysts (encysted larvae) of Trichinella. After exposure to gastric acid and pepsin, the larvae are released from the cysts and invade the small bowel mucosa where they develop into adult worms (female 2.2 mm in length, males 1.2 mm; life span in the small bowel: 4 weeks). After 1 week, the females release larvae that migrate to the striated muscles where they encyst. Trichinella pseudospiralis, however, does not encyst. Encystment is completed in 4 to 5 weeks and the encysted larvae may remain viable for several years. Ingestion of the encysted larvae perpetuates the cycle. Rats and rodents are primarily responsible for maintaining the endemicity of this infection. Carnivorous/omnivorous animals, such as pigs or bears, feed on infected rodents or meat from other animals. Different animal hosts are implicated in the life cycle of the different species of Trichinella. Humans are accidentally infected when eating improperly processed meat of these carnivorous animals (or eating food contaminated with such meat).Trichinella spiralis larvae in muscle tissue.