Włodzimierz (Rosja)

Włodzimierz
Владимир
Ilustracja
HerbFlaga
HerbFlaga
Państwo

 Rosja

Obwód

 włodzimierski

Burmistrz

Andriej Szohin[1]

Powierzchnia

124,59[2] km²

Populacja (2020)
• liczba ludności


356 937[3]

Nr kierunkowy

+7 (49 22)

Kod pocztowy

600000-600038

Tablice rejestracyjne

33

Położenie na mapie obwodu włodzimierskiego
Mapa konturowa obwodu włodzimierskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Włodzimierz”
Położenie na mapie Rosji
Mapa konturowa Rosji, po lewej znajduje się punkt z opisem „Włodzimierz”
Ziemia56°08′N 40°25′E/56,133333 40,416667
Strona internetowa
Portal Rosja
Katedra Zaśnięcia Matki Bożej (1912)
Sobór św. Dymitra (1911)

Włodzimierz (ros. Влади́мир, Władimir) – miasto w Rosji, stolica obwodu włodzimierskiego; leży nad Klaźmą (dopływ Oki), liczy około 356 tys. mieszkańców (2020).

Historia

Resztki najstarszej osady znalezione na terenie dzisiejszego miasta datowane są na 30 tys. lat p.n.e. W 990 n.e. książę kijowski Włodzimierz I Wielki założył gród będący początkiem współczesnego Włodzimierza. Miasto szybko się rozwijało i w 1157 stało się stolicą największego z północnych księstw Rusi – księstwa włodzimiersko-suzdalskiego kosztem starej stolicy, Suzdala. Pomimo zniszczeń spowodowanych najazdem Mongołów i zdobyciem grodu 7 lutego 1238 miasto dalej zyskiwało na znaczeniu, a po osiedleniu się tu w 1299 Maksyma, metropolity kijowskiego, uciekającego przed Mongołami, Włodzimierz był faktyczną duchową i symboliczną stolicą Rusi. Od początku XIV wieku wzrastająca rola Księstwa Moskiewskiego doprowadziła do powolnego upadku politycznego znaczenia Włodzimierza. W 1325 metropolita Piotr przeprowadził się z Włodzimierza do Moskwy. Ostatecznie niezawisłość księstwa włodzimierskiego zaniknęła w 1328, kiedy książę moskiewski Iwan I Kalita został jednocześnie władcą księstwa włodzimierskiego. Od tego momentu Włodzimierz był znaczącym miastem w obrębie księstwa moskiewskiego. W 1382 Włodzimierz spustoszyły wojska chana Tochtamysza, a w 1441 (według innych źródeł w 1412) armia rosyjsko-mongolska chana Tałycza. W 1614 pod miasto podszedł polski oddział pod dowództwem Aleksandra Lisowskiego, zniszczył on przedmieścia jednak samego grodu nie zdobył. W XVIII wieku miasto zaczęło się znów szybko rozwijać jako stolica prowincji, a potem guberni. W 1744 ustanowiono tu siedzibę biskupstwa. W latach 1838–1840 mieszkał tu znany rosyjski polityk opozycyjny pisarz Aleksandr Hercen, odbywający w mieście karę zesłania. Od 1861 połączony koleją z Moskwą. W okresie ZSRR na krótko (1929–1944) utracił status miasta obwodowego. W latach 20. i 30. XX wieku władze komunistyczne zniszczyły większość cerkwi, w tym część z XII wieku.

Zabytki

We Włodzimierzu zachowała się znaczna część budowli z czasów świetności księstwa włodzimiersko-suzdalskiego, toteż jest to jedno z najciekawszych turystycznie miast Rosji. Zalicza się go do tzw. Złotego Pierścienia, czyli około dziesięciu miast centralnej Rosji o unikalnej architekturze i historycznym znaczeniu w dziejach kraju. Wszystkie zachowane zabytki z XII–XIII wieku zbudowano z białego wapienia wieku karbońskiego przywiezionego z północno-zachodniej części księstwa suzdalskiego, w pobliżu Moskwy[4].

  • Sobór Zaśnięcia Matki Bożej (Успенский собор) powstał w latach 1158–1160 zbudowany przez mistrzów z Niemiec, przebudowany po wielkim pożarze w 1185, w okresie 1185-1189, od tego czasu praktycznie bez większych zmian. Fragmentarycznie zachowały się freski z XII–XIII wieku i znacznie bardziej kompletne freski najwybitniejszego artysty rosyjskiego średniowiecza Rublowa z 1408. W 1810 obok soboru postawiono dzwonnicę, na miejscu starej uszkodzonej przez piorun w 1806.

Od 1164 r. książęta włodzimierscy koronowali się w tej świątyni, dopiero książę Iwan III Srogi w 1462 przeniósł ceremonię do Moskwy. W tym też okresie świątynia była miejscem spoczynku zwłok wielkich kniaziów oraz miejscem synodów Cerkwi prawosławnej. Główną relikwią cerkwi (i całej Rusi) była Włodzimierska Ikona Matki Bożej (przeniesiona w 1395 do Moskwy).

Pierwotna budowla z zewnątrz wyłożona była płytami marmurowymi, kopuła złocona, a miedziane dachy pokryte zostały ornamentami z kutego srebra. W 1161 wykonano wewnątrz freski. Wyposażenie liturgiczne składało się w większości z przedmiotów wykonanych z czystego srebra i złota. W Kijowie zamówiono także główne wrota, które miały być wykonane z czystego złota, jednak nie zostały one wykonane. Po pożarach lub grabieżach w latach 1185, 1238 i 1412 każdorazowo musiano całkowicie odtwarzać wyposażenie wnętrz. Obecnie istniejące, wiąże się z odrodzeniem znaczenia świątyni od 1645, kiedy to przekazano cerkwi relikwie świętego księcia Grzegorza, a w 1702 także książąt Andrzeja Bogolubskiego i jego syna Gleba. W latach 1768–1774 caryca Katarzyna II Wielka ufundowała nowy ikonostas oraz przebudowę wnętrza i ozdobienie go w stylu włoskiego baroku. Przy tej okazji usunięto większość starego (średniowiecznego) wystroju, a stare freski, w tym Rublowa, zamalowano i przykryto nowymi barokowymi. W XIX wieku wykonano srebrne zdobienia grobów władców i świętych.

  • Sobór św. Dymitra Sołuńskiego (Димитриевский собор) zbudowano w latach 1194–1197 (czasami początek budowy podaje się na 1193, a Timofiejewa uważa na bazie letopisu, że sobór ukończono w 1191 r.[5]), z tego okresu pochodzi też bogaty zespół rzeźb pokrywających część zewnętrznych fasad świątyni[6]. Był on świątynią przypałacową, związaną z dworem książęcym[7]. Świątynia była obudowana od zewnątrz galeriami i schodami, których wiek zdaniem części badaczy jest identyczny z soborem[8], a według innych galerie powstały trochę później, po 1199 r[9]. Galerie te w latach 1837–1839 zostały zniszczone na polecenia cara Mikołaja I, by odsłonić pierwotny wygląd świątyni[10]. We wnętrzu soboru zachowały się resztki fresków przedstawiających sceny Sądu Ostatecznego z XII wieku[11].
Złota Brama we Włodzimierzu
  • Złota Brama – wieża bramna zbudowana w okresie 1158–1164[12], przebudowywana w wiekach: XVII i w XVIII, wskutek czego straciła wiele pierwotnych cech[13]. Pierwotnie była fragmentem fortyfikacji miejskich[13][12]. Na szczycie wieży wybudowano malutką cerkiew (będącą równowiekową z bramą), restaurowaną w r. 1469[13] oraz w latach 1691–1695 i całkowicie przebudowaną na przełomie XVIII/XIX w[12] (Kamszilin et al. podają, że na miejscu starej powstała wtedy nowa, ceglana[13]). Według Kamszilina et al. budowniczymi bramy byli mistrzowie włodzimierscy[14], jednak Zagrajewski dowodzi, iż mistrzów budowniczych przysłał cesarz Fryderyk I Barbarossa[12], przywołując też analogiczny sąd Tatiszczewa.
  • Sobór Zaśnięcia Matki Bożej z XVI wieku w obrębie klasztoru Kniagini;
  • Trzy cerkwie z XVIII wieku (Bogurodzicy, św. Nikity, św. Mikołaja);
  • kilka cerkwi z XIX wieku i z tegoż wieku działający kościół katolicki;
  • Sukiennice z okresu 1787–1790;
  • 11 kilometrów od Włodzimierza znajduje się także jedna z najstarszych zachowanych cerkwi w Rosji, cerkiew Opieki Matki Bożej nad rzeką Nerl (Покрова на Нерли) z połowy XII wieku z bogatym wystrojem kamieniarskim zewnętrznych fasad.

W ZSRR zniszczono prawie wszystkie włodzimierskie cerkwie powstałe w XVII i XVIII wiekach (w nawiasie data zniszczenia):

  • św. Mikołaja Złotobramnego (Николозлатовратская)z 1690 (1929);
  • św. Paraskiewy (Пятницкая) z 1770 (lata 60. XX wieku);
  • św. Jana Teologa (Богословская, Иоанна Богослова) z 1775 (zniszczona około 1927);
  • św. św. Borysa i Gleba (Борисоглебская) z 1756 (lata 30. XX wieku);
  • św. Sergiusza (Сергиевская) z 1779 (1929);
  • Świętych Niewiast Niosących Wonności (Святых жен Мироносиц) z 1776 (1929);
  • Kazańskiej Ikony Matki Bożej (Казанская) z 1782 (1970) – w cerkwi tej brał ślub Aleksandr Hercen;
  • św. Eliasza (Ильинская) z XVIII wieku (1929);
  • kaplica Wielkiego Księcia Włodzimierza z 1797 (1925);
  • kościół protestancki z 1884 (lata 30. XX wieku).

Przede wszystkim jednak w 1930 zniszczono jeden z najstarszych w Rosji klasztorów, klasztor Narodzenia Matki Bożej (Богородице-Рождественский монастырь) z przełomu XII i XIII wieku, w tym cerkiew pod tym samym wezwaniem. Z klasztoru ocalał tylko mur okalający z XVIII wieku wraz z przybramną cerkiewką z XIX wieku. Nowa cerkiew na miejscu historycznego soboru Narodzenia Matki Bożej została wyświęcona w 2004 r. W klasztorze tym w 1263 pochowano jednego z najsłynniejszych książąt i wodzów wczesnej Rusi, Aleksandra Newskiego. Dopiero na rozkaz cara Piotra I w początku XVIII wieku przeniesiono jego szczątki do Petersburga[15].

Włodzimierskie więzienie centralne

We Włodzimierzu mieści się największe więzienie Rosji Włodzimierskie więzienie centralne(ang.), założone w 1783 ukazem carycy Katarzyny II. Było miejscem uwięzienia wielu prominentnych osób, m.in. Delegata Rządu na Kraj Jana Stanisława Jankowskiego[16] i archmandryty Klemensa Szeptyckiego[17].


Miasta partnerskie

Przypisy

  1. Мэром Владимира стал Андрей Шохин [dostęp 2021-04-17] (ros.).
  2. Город Владимир [dostęp 2021-04-17] (ros.).
  3. Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2020 года [dostęp 2021-04-17] [zarchiwizowane z adresu 2020-08-22] (ros.).
  4. Академик С. В. Заграевский. Новые исследования памятников архитектуры Владимиро-Суздальского музея-заповедника. Глава 1: Организация добычи и обработки белого камня в древней, zagraevsky.com [dostęp 2017-11-27].
  5. Тимофеева Т. П. К уточнению даты Дмитриевского собора. В кн.: Дмитриевский собор во Владимире. К 800-летию создания. М., 1997.
  6. Камшилин Д., Воронин Н. Н., Владимир, Боголюбово, Суздаль, Юрьев-Польской. Книга-спутник по древним городам Владимирской земли, Москва 1967, wyd. 3., s. 67 [1].
  7. Камшилин Д., Воронин Н. Н., Владимир, Боголюбово, Суздаль, Юрьев-Польской. Книга-спутник по древним городам Владимирской земли, Москва 1967, wyd. 3., s. 67–68 [2].
  8. Камшилин Д., Воронин Н. Н., Владимир, Боголюбово, Суздаль, Юрьев-Польской. Книга-спутник по древним городам Владимирской земли, Москва 1967, wyd. 3., s. 77 [3].
  9. Академик С. В. Заграевский. Новые исследования памятников архитектуры Владимиро-Суздальского музея-заповедника. Глава 10: Вопросы первоначального вида и датировки дмитриевского, zagraevsky.com [dostęp 2017-11-27].
  10. Камшилин Д., Воронин Н. Н., Владимир, Боголюбово, Суздаль, Юрьев-Польской. Книга-спутник по древним городам Владимирской земли, Москва 1967, wyd. 3., s. 68 [4].
  11. Камшилин Д., Воронин Н. Н., Владимир, Боголюбово, Суздаль, Юрьев-Польской. Книга-спутник по древним городам Владимирской земли, Москва 1967, wyd. 3., s. 83–86 [5].
  12. a b c d Академик С. В. Заграевский. Новые исследования памятников архитектуры Владимиро-Суздальского музея-заповедника. Глава 6: К Уточнению реконструкции Золотых Ворот во Владимире, zagraevsky.com [dostęp 2017-11-27].
  13. a b c d Камшилин Д., Воронин Н. Н., Владимир, Боголюбово, Суздаль, Юрьев-Польской. Книга-спутник по древним городам Владимирской земли, Москва 1967, wyd. 3., s. 28–32 [6].
  14. Камшилин Д., Воронин Н. Н., Владимир, Боголюбово, Суздаль, Юрьев-Польской. Книга-спутник по древним городам Владимирской земли, Москва 1967, wyd. 3., s. 30 [7].
  15. Владимирский в честь рождества Пресвятой Богородицы Мужской Монастырь, pravenc.ru [dostęp 2021-07-10].
  16. tst/ abe/ ls/: 60 lat temu w sowieckim więzieniu zmarł Jan Stanisław Jankowski. dzieje.pl, 2013-03-13. [dostęp 2022-07-06]. (pol.).
  17. bł. Klemens Szeptycki. nowy.ekai.pl/. [dostęp 2022-07-06]. (pol.).

Bibliografia

  • С.В. Заграевский. Новые исследования памятников архитектуры Владимиро-Суздальского Музея-Заповедника. Wydawca: М.: Алев-В, 2008. ISBN 5-94025-099-8.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Russia edcp location map.svg
Autor: Uwe Dedering, Licencja: CC BY-SA 3.0
Location map of Russia.

EquiDistantConicProjection : Central parallel :

* N: 54.0° N

Central meridian :

* E: 100.0° E

Standard parallels:

* 1: 49.0° N
* 2: 59.0° N

Made with Natural Earth. Free vector and raster map data @ naturalearthdata.com.

Flag of the United Kingdom (3-5).svg
The flag of the United Kingdom (3:5 version). This flag is the Union Flag in the 3:5 ratio exclusively used on land. At sea, the correct ratio is 1:2.
Flag of the United States.svg
The flag of Navassa Island is simply the United States flag. It does not have a "local" flag or "unofficial" flag; it is an uninhabited island. The version with a profile view was based on Flags of the World and as a fictional design has no status warranting a place on any Wiki. It was made up by a random person with no connection to the island, it has never flown on the island, and it has never received any sort of recognition or validation by any authority. The person quoted on that page has no authority to bestow a flag, "unofficial" or otherwise, on the island.
Flag of Vladimir.svg
Flag of Vladimir
Vladimir StDemetriusCathedral 6875.jpg
Autor: Ludvig14, Licencja: CC BY-SA 4.0
To fotografia pomnika kulturowego dziedzictwa w Rosji; numer:
Flag of Vladimir Oblast.svg
Flag of Vladimir Oblast
Владимир, вид на Успенский собор.JPG
Autor: Vladimir-city, Licencja: CC BY-SA 3.0
город Владимир, вид на Успенский собор
Outline Map of Vladimir Oblast.svg
Autor: Виктор В, Licencja: CC BY-SA 2.0
Позиционная карта Владимирской области
  • Проекция — равноугольная.
  • Стандартная параллель — 56°00′00″с.ш.
  • Параметры шаблона (координаты краёв):
|top    = 57.01
|bottom = 25.0
|left   = 39.06
|right  = 25.0
Vladimir asv2019-01 img05 Golden Gate.jpg
Autor: A.Savin, Licencja: FAL
Golden Gate in Vladimir, Russia