Włodzimierz Jasiński

Włodzimierz Jasiński
Arcybiskup tytularny Drizipary
Ilustracja
Recta recte
Kraj działania

Polska

Data i miejsce urodzenia

12 czerwca 1873
Włocławek

Data i miejsce śmierci

17 kwietnia 1965
Tuchów

Biskup diecezjalny łódzki
Okres sprawowania

1935–1946

Biskup diecezjalny sandomierski
Okres sprawowania

1930–1934

Wyznanie

katolicyzm

Kościół

rzymskokatolicki

Prezbiterat

13 października 1895

Nominacja biskupia

21 sierpnia 1930

Sakra biskupia

5 października 1930

Odznaczenia
Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski
Sukcesja apostolska
Data konsekracji

5 października 1930

Miejscowość

Łódź

Miejsce

katedra św. Stanisława Kostki

Konsekrator

Aleksander Kakowski

Współkonsekratorzy

Marian Leon Fulman
Wincenty Tymieniecki

Grób biskupa Włodzimierza Jasińskiego w krypcie archikatedry łódzkiej

Włodzimierz Bronisław Jasiński[1] (ur. 12 czerwca 1873 we Włocławku, zm. 17 kwietnia 1965 w Tuchowie) – polski duchowny rzymskokatolicki, rektor Wyższego Seminarium Duchownego w Łodzi w latach 1926–1930, biskup diecezjalny sandomierski w latach 1930–1934, biskup diecezjalny łódzki w latach 1935–1946, od 1946 arcybiskup tytularny Drizipary.

Życiorys

Urodził się 12 czerwca 1873 we Włocławku[1]. Ukończył miejscową szkołę realną[2]. W latach 1890–1895 studiował w miejscowym seminarium duchownym[1]. Na prezbitera został wyświęcony 13 października 1895[3] we Włocławku[4] przez biskupa kujawsko-kaliskiego Aleksandra Kazimierza Bereśniewicza[3]. Dalsze studia odbył eksternistycznie w Akademii Duchownej w Petersburgu, gdzie w 1913[1] na podstawie pracy Opinie wychowawcze F.W. Foerstera w świetle nauki katolickiej[3] uzyskał stopień kandydata nauk teologicznych[1].

Pracował jako wikariusz w Tuliszkowie, Służewie, Kaliszu i Opatówku, a także jako rektor w Aleksandrowie Kujawskim i Kaliszu. W 1906 został prefektem Szkoły Handlowej w Kaliszu[1]. W latach 1915–1918 był proboszczem parafii św. Bartłomieja w Koninie i dziekanem dekanatu konińskiego[5]. Następnie w latach 1918–1926[3] zajmował stanowiska proboszcza parafii św. Jakuba w Piotrkowie Trybunalskim i dziekana dekanatu piotrkowskiego[5]. W tym czasie przyczynił się do wyremontowana kościoła farnego i erygowania w mieście drugiej parafii – św. Jacka[5]. W 1915 został ustanowiony kanonikiem honorowym, a w 1919 kanonikiem gremialnym Kapituły Kaliskiej, zaś w 1921 otrzymał godność prałata domowego Jego Świątobliwości[3]. Był aktywnym działaczem oświatowym i społecznym[1]. Należał do Polskiej Macierzy Szkolnej[5], organizował szkolnictwo średnie w Kaliszu i Koninie[1]. Działał w Kaliskim Towarzystwie Dobroczynności[5]. W latach 1917–1918 zasiadał w Radzie Miejskiej w Koninie, a w 1918 został wybrany do Rady Stanu. W 1925 został inkardynowany do diecezji łódzkiej, do której przyłączono część diecezji włocławskiej. Został radcą kurii biskupiej w Łodzi. W 1926 objął urząd rektora łódzkiego seminarium duchownego, w którym ponadto wykładał homiletykę[1]. W 1927 został prezesem Towarzystwa Kultury Katolickiej. Pełnił funkcję sekretarza generalnego I Eucharystycznego Kongresu Eucharystycznego Diecezjalnego, który odbył się w Łodzi w 1928[3]. W diecezji tworzył struktury Akcji Katolickiej[1].

21 sierpnia 1930 papież Pius XI mianował go biskupem diecezjalnym diecezji sandomierskiej[1]. Sakrę biskupią przyjął 5 października 1930 w katedrze św. Stanisława Kostki w Łodzi. Konsekrował go kardynał Aleksander Kakowski, arcybiskup metropolita warszawski, w asyście Mariana Leona Fulmana, biskupa diecezjalnego lubelskiego, i Wincentego Tymienieckiego, biskupa diecezjalnego łódzkiego[6]. Na swoje zawołanie biskupie wybrał słowa „Recta recte”. Ingres do katedry w Sandomierzu odbył 12 października 1930[5]. Jako ordynariusz sandomierski zarządził renowację kościoła katedralnego[5], w wyremontowanym Domu Długosza utworzył muzeum diecezjalne, w 1931 przeprowadził w Radomiu Diecezjalny Kongres Eucharystyczny, a także założył tygodnik religijno-społeczny „Siewca Prawdy”[3].

30 listopada 1934 papież Pius XI przeniósł go na urząd biskupa diecezjalnego diecezji łódzkiej. Ingres do katedry w Łodzi odbył 27 stycznia 1935. Przeprowadził reorganizację kurii biskupiej i sądu biskupiego. Kontynuował budownictwo sakralne zapoczątkowane przez poprzednika, ponadto erygował 20 parafii. Jego staraniem w katedrze urządzono kryptę biskupów łódzkich. Przyczynił się do rozbudowania gmachu seminarium duchownego o trzypiętrowe skrzydło, otynkowania całego budynku i założenia w nim centralnego ogrzewania[5]. Założył Instytut Wyższej Kultury Religijnej[3] oraz muzeum diecezjalne[5]. W zakresie pomocy społecznej ustanowił Stowarzyszenie Rzymskokatolickich Kas Pożyczek Bezprocentowych Diecezji Łódzkiej, ponadto w diecezji kontynuowały działalność powstałe z inicjatywy jego poprzednika Biskupi Komitet Kolonii Letnich oraz Biskupi Komitet Pomocy dla Najbiedniejszych Doraźny Posiłek[5]. Utrzymywał dobre stosunki z władzami sanacyjnymi. W 1939 otrzymał poparcie ministra Józefa Becka na urząd arcybiskupa warszawskiego[1].

Po wybuchu II wojny światowej, mimo grożącego niebezpieczeństwa, wraz z biskupem pomocniczym Kazimierzem Tomczakiem pozostał w Łodzi[7]. Patronował Okręgowemu Łódzkiemu Komitetowi Społecznemu Niesienia Pomocy Żołnierzom i ich Rodzinom[5]. Po zajęciu Łodzi przez wojska niemieckie władze okupacyjne osadziły go w areszcie domowym, ale już w październiku 1939 umożliwiły mu wykonywanie obowiązków duszpasterskich. Stolicy Apostolskiej przekazywał informacje o sytuacji w Generalnej Guberni[1]. Wraz z pracownikami kurialnymi w maju 1941 został wywieziony przez Niemców do domu rekolekcyjnego w Szczawinie, a w sierpniu 1941 do klasztoru reformatorów w Bieczu[5] w diecezji tarnowskiej[1]. Interwencje przedstawicieli Watykanu w sprawie jego powrotu do diecezji okazały się nieskuteczne. Dopiero w listopadzie 1944 w następstwie zbliżenia się frontu uzyskał zgodę na wyjazd do Piotrkowa Trybunalskiego[5], gdzie wznowił rządy[1].

Do Łodzi powrócił w lutym 1945. Wzywał diecezjan do zakładania oddziałów Caritasu i niesienia pomocy potrzebującym[5]. Wobec komunistycznych władz wykazywał ugodową i lojalną postawę. Do wiernych zwracał się z apelem o udział w referendum w 1946 i wyborach do Sejmu Ustawodawczego w 1947, a po zwycięstwie obozu rządowego w wyborach (jako jedyny ordynariusz w Polsce[5]) zarządził bicie w kościelne dzwony. Z miejscowymi funkcjonariuszami, w tym z szefem łódzkiego Urzędu Bezpieczeństwa Mieczysławem Moczarem, pozostawał w dobrych stosunkach. Stanowisko wykazywane wobec władz ludowych stało się powodem konfliktu z innymi biskupami, w związku z którym we wrześniu 1946 napisał list do papieża z informacją, że ze względu na stan zdrowia nie może dalej zarządzać diecezją[1]. Oczekiwał, choć nie ujął tego w liście, wyznaczenia mu do pomocy biskupa koadiutora, jednak prawdopodobnie z inicjatywy prymasa Augusta Hlonda papież Pius XII 20 grudnia 1946 zwolnił go z pełnienia obowiązków biskupa diecezjalnego łódzkiego i jednocześnie podniósł go[1] do godności arcybiskupa tytularnego Drizipary[8]. W marcu 1947 przeniósł się do klasztoru redemptorystów w Tuchowie w diecezji tarnowskiej[1].

W Episkopacie Polskim należał do Komisji Głównej[1], Komisji Szkolnej i Komisji Papieskiej do Spraw Wykonywania Konkordatu[3]. W 1947 był współkonsekratorem w czasie sakry biskupa pomocniczego tarnowskiego Karola Pękali[8].

Zmarł 17 kwietnia 1965 w Tuchowie[1]. Początkowo został pochowany w miejscowym kościele. 10 marca 1968 trumnę z jego zwłokami złożono w podziemiach łódzkiej katedry[5].

Odznaczenia i wyróżnienia

Postanowieniem prezydenta RP Ignacego Mościckiego z 11 listopada 1936 został odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski[9].

W 1935 otrzymał tytuł honorowego obywatela Sandomierza[10].

W 1924 wygrał plebiscyt „Dnia Piotrkowskiego” na najpopularniejszego i najwybitniejszego mieszkańca[5].

Przypisy

  1. a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t K. Krasowski: Biskupi katoliccy II Rzeczypospolitej. Słownik biograficzny. Poznań: Bene Nati, 1996, s. 103–105. ISBN 83-86675-03-9.
  2. S. Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest? Uzupełnienia i sprostowania. Warszawa: 1939, s. 120–121. [dostęp 2021-07-28].
  3. a b c d e f g h i Rozstanie z diecezją największym krzyżem – abp Włodzimierz Jasiński. archidiecezja.lodz.pl, 2017-04-24. [dostęp 2017-08-17].
  4. P. Nitecki: Biskupi Kościoła w Polsce w latach 965–1999. Słownik biograficzny. Warszawa: Instytut Wydawniczy „Pax”, 2000, kol. 178–179. ISBN 83-211-1311-7.
  5. a b c d e f g h i j k l m n o p q A. Gronczewska: Biskup Włodzimierz Jasiński, drugi ordynariusz łódzkiej diecezji. dzienniklodzki.pl, 2017-05-25. [dostęp 2017-08-17].
  6. K.R. Prokop: Sakry i sukcesja święceń biskupich episkopatu Kościoła katolickiego w Polsce w XIX i XX wieku (na tle wcześniejszych okresów dziejowych). Lublin: Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II, 2012, s. 394. ISBN 978-83-7306-593-2.
  7. M. Budziarek: Katedra przy Adolf Hitlerstrasse. Warszawa: Instytut Wydawniczy „Pax”, 1984, s. 41. ISBN 83-211-0460-6.
  8. a b Włodzimierz Jasiński. catholic-hierarchy.org. [dostęp 2017-08-17]. (ang.).
  9. „Za zasługi na polu pracy społecznej”. M.P. z 1936 r. nr 263, poz. 468. [dostęp 2021-01-13].
  10. Ks. bp. Włodzimierz Jasiński. sandomierz.pl. [dostęp 2016-10-18].

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Gravestone of Wlodzimierz Jasinski.jpg
Autor: Wodzin, Licencja: CC0
płyta nagrobna biskupa Włodzimierza Jasińskiego z krypty biskupiej Archikatedry łódzkiej
Włodzimierz Jasiński.png
Biskup Włodzimierz Jasiński