Włodzimierz Marczak

Włodzimierz Marczak
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

31 marca 1922
Pakoszówka

Data śmierci

16 października 2016

Narodowość

polska

Dziedzina sztuki

literatura

Odznaczenia
Krzyż Zesłańców Sybiru
Nagrobek Włodzimierza Marczaka

Włodzimierz Marczak, ukr. Володимир Марчак – Wołodymyr Marczak (ur. 31 marca 1922 w Pakoszówce, zm. 16 października 2016) – polski pisarz i poeta pochodzenia ukraińskiego.

Życiorys

Urodził się w 1922 jako syn Ukraińca i Polki[1]. Wychowywany przez owdowiałą matkę, był jednym z sześciorga rodzeństwa, osieroconym przez ojca w 1928. Edukację zakończył na piątej klasie szkoły powszechnej w rodzinnej Pakoszówce. Bracia Stanisław i Leon walczyli w kampanii wrześniowej. Brat Eugeniusz był więźniem NKWD zesłanym na Sybir, z wyrokiem 25 lat łagru. Najmłodszy brat Józef, członek UPA, zginął pod Lwowem w 1951 w walkach z NKWD.

Podczas II wojny światowej Włodzimierz Marczak zmuszony był do służby w niemieckim Wehrmachcie do grudnia 1941. Jak sam wspomina był sympatykiem OUN. Zaraz po przejściu frontu, po procesie w Sanoku skazany na kaukaskie łagry w latach 1944-1951, ponownie aresztowany przez UB był więziony od 1954 w areszcie w Rzeszowie. Wyrok odbywał w więzieniu mokotowskim we wspólnej celi z płk. Janem Mazurkiewiczem. Po wyjściu z więzienia w 1956 r. po nieudanych próbach reaktywowania parafii greckokatolickiej w Sanoku, chcąc pozostać wiernym obrządkowi wschodniemu, związał się z cerkwią prawosławną[2] i przez wiele lat pełnił w niej funkcję diaka. Autor trzytomowego cyklu „Ukrainiec w Polsce” opartego na własnych wspomnieniach. Opisuje życie codzienne w rodzinnej wsi oraz Sanoku w okresie międzywojennym, na tle wielokulturowego Podkarpacia. Żywy świadek burzliwej historii Podkarpacia w ostatnim półwieczu XX wieku. Podjął działalność w kole Ukraińskiego Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego w Sanoku w 1957.

Odznaczony Orderem świętej Marii Magdaleny III stopnia, Krzyżem Zesłańców Sybiru, Orderem 10 lat Niepodległości Ukrainy. Otrzymał Nagrodę Miasta Sanoka za rok 2006 w dziedzinie upowszechniania kultury i sztuki[3].

Zamieszkiwał w Sanoku w domu przy ulicy Bartosza Głowackiego 19. Zmarł 16 października 2016[4]. Został pochowany na Cmentarzu Centralnym w Sanoku.

Publikacje

  • Ukrainiec w Polsce. Było takie życie... byli tacy ludzie... (1992, ISBN 978-83-909787-6-5)
  • Ukrainiec w Polsce. Dole i niedole w PRL-u (Sanok 1993)
  • Moje spotkanie z prawosławiem Sanok (1992)
  • Ukrainiec w Polsce (1992)
  • Ukrainiec w Polsce. Zachować od zapomnienia (Sanok, 1998)
  • Spiw Duszi - wiersze w języku ukraińskim (2000)
  • Ukrainiec z Polski. Jedzie do Rzymu (2004)

Przypisy

  1. Twórczość pana Włodzimierza. W: Roman Bańkowski: Wywiady i opowieści. Sanok: Związek Literatów Polskich. Oddział w Rzeszowie, 2000, s. 12. ISBN 83-914224-6-1.
  2. „W rozmowach między sobą doszliśmy do wniosku, ze wierząca grupa grekokatolików wejdzie do cerkwi prawosławnej i będzie się starać zachować jej ukraiński charakter z czasów Aleksandra Malinowskiego, ostatniego administratora Apostolskiej Administracji Łemkowszczyzny. Najważniejszym celem było niedopuszczenie do rusyfikacji cerkwi na wzór Białegostoku i Warszawy.” w: Ukrainiec w Polsce, cz. III., Sanok 2004, str. 30.
  3. Franciszek Oberc. Samorząd miejski Sanoka a wybitni sanoczanie. „Zeszyty Archiwum Ziemi Sanockiej”. Nr 11: Samorząd Gminy Miasta Sanoka 1990–2010, s. 550-552, 2014. Fundacja „Archiwum Ziemi Sanockiej”. ISSN 1731-870X. 
  4. Nekrolog Włodzimierza Marczaka w Sanoku.

Bibliografia

Media użyte na tej stronie

Володимир Марчак.jpg
Autor: Kosar, Licencja: CC BY-SA 3.0
Володимир_Марчак: Володимир_Марчак, польський письменник і поет.
POL Krzyż Zesłańców Sybiru BAR.svg
Baretka: Krzyż Zesłańców Sybiru
Tomb of Włodzimierz Marczak at Central Cemetery in Sanok (2017)b.jpg
Autor: Lowdown, Licencja: CC BY-SA 3.0
Nagrobek Włodzimierza Marczaka a na Cmentarzu Centralnym w Sanoku.