Włostów (województwo świętokrzyskie)

Włostów
	wieś
	; Nieczynna cukrownia (stan z 2009)
Państwo	Polska
Województwo	świętokrzyskie
Powiat	opatowski
Gmina	Lipnik
Liczba ludności (2019)	1541
Strefa numeracyjna	15
Kod pocztowy	27-545
Tablice rejestracyjne	TOP
SIMC	0797620
	Położenie na mapie gminy Lipnik Włostów
	Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Włostów
	Położenie na mapie województwa świętokrzyskiego Włostów
	Położenie na mapie powiatu opatowskiego Włostów
	50°44′47″N 21°26′27″E/50,746389 21,440833

Artykuł	50°44′47″N 21°26′27″E
- błąd	39 m
WD	50°41'N, 21°26'E, 50°44'38.40"N, 21°26'36.71"E
- błąd	19745 m
Odległość	3 m

Włostów – wieś sołecka^[4] w Polsce położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie opatowskim, w gminie Lipnik^[3]^[5]. Leży przy drodze krajowej nr 9.

Przez wieś przechodzi zielony oraz niebieski szlak rowerowy do Opatowa.

Do niedawna we Włostowie funkcjonowała cukrownia założona w 1913 roku.

Historia

Po raz pierwszy nazwa Włostów pojawiła się w akcie z 1362, w którym to wymieniono dziedzica wsi, Bernarda^[6]. Osada jest jednak znacznie starsza. Według tradycji miejscowy kościół ufundowany został przez Piotra Dunina i ochrzczono w nim Wincentego Kadłubka^[6]. Na obszarze wsi mieściło się prawdopodobnie targowisko, czego pamiątką jest nazwa jednego z pól – Targowiska^[6]. Stąd też tak wczesna fundacja miejscowego kościoła^[6]. Znaczenie osadzie odebrał dopiero rozwój sąsiedniego Opatowa^[6].

W połowie XV w. we Włostowie znajdował się już kościół murowany pw. św. Jana Chrzciciela. Dziedzicami wsi byli: Pełka, Jan Zbank i Iwon herbu Janina. Włostów miał 12 łanów kmiecych, oddających dziesięcinę archidiakonowi sandomierskiemu. Z niektórych pól dziesięcinę pobierał też miejscowy pleban. Do kościoła należały 4 łany, łąka, staw i trzy karczmy z rolą, oddające dziesięcinę archidiakonowi^[6].

W 1578 Albert Wielicki płacił od 16 osadników, 8 łanów, 11 zagrodników z rolą, 2 zagrodników, 12 ubogich komorników i od jednego rzemieślnika. Pleban płacił od 1 osadnika, 1 łanu i 2 ubogich komorników. Hubliński płacił od 2 osadników, 1 łanu, 4 zagrodników z rolą, 5 ubogich komorników, 1 komornika oraz 1 rzemieślnika. Jan Pełka płacił od połowy łanu^[6].

W XVII w. miejscowość związana z działalnością braci polskich. O związkach Włostowa z ruchem braci polskich świadczy zachowany do dziś zbór^[7].

W 1827 Włostów miał 38 domów i 332 mieszkańców. Według Słownika geograficznego Królestwa Polskiego z lat 80. XIX w. we Włostowie był murowany kościół parafialny, gorzelnia, młyn wodny, 48 domów i 613 mieszkańców. Dziedzicem dóbr Włostów w 1881 był Michał Karski^[6].

W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa tarnobrzeskiego.

Zabytki

Kościół pw. św. Jana Chrzciciela z XIII/XIV w.; przebudowany w XVIII wieku; spalony w czasie działań wojennych w 1944; w latach powojennych odbudowany; we wnętrzu portale z XIV wieku, oraz pozostałości późnoromańskich polichromii.

Wpisany wraz z ogrodzeniem do rejestru zabytków nieruchomych (nr rej.: A.522/1-2 z 2.10.1956, z 20.05.1966 i z 30.07.1982)^[8].

Cmentarz parafialny z przełomu XVIII/XIX w. (nr rej.: A.523 z 14.06.1988)^[8]:
- kaplica rodziny Karskich z II połowy XIX w.,
- kolumna z figurą Matki Boskiej,
- ogrodzenie z bramą
Pałac rodziny Karskich z XIX wieku w ruinie z pozostałościami kaplicy i części narożnych budowli; rzeźby lwów przy bramie wjazdowej.

Zespół pałacowy (pałac, oficyna, brama parkowa, brama główna z lwami, park, lamus), wpisany do rejestru zabytków nieruchomych (nr rej.: A.524/1-6 z 44 z 1.09.1947, z 26.10.1956, z 19.12.1957, z 1.03.1967 i z 8.02.1978)^[8].

Zbór braci polskich z XVII w. usytuowany nieopodal pałacu. W późniejszym okresie przekształcony w przydworski lamus^[7].

Zabytki Włostowa

Ruiny pałacu Karskich

Kościół pw. św. Jana Chrzciciela

Kaplica cmentarna Karskich

Sport

We Włostowie, od 1957 roku, działa klub piłki nożnej, Cukrownik Włostów, występujący obecnie (sezon 2019/20) w B klasie, będącej ósmą, pod względem ważności klasą, męskich ligowych rozgrywek piłkarskich w Polsce.

Urodzeni we Włostowie

Leszek Rostwo-Suski – polski chemik, profesor doktor habilitowany nauk chemicznych.

Zobacz też

Parafia św. Jana Chrzciciela we Włostowie
Pomnik ku czci Aleksandra II we Włostowie

Przypisy

↑ Raport o stanie gminy w roku 2019. Stan ludności 31.12.2019 str. 10 [dostęp 2022-04-10]
↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1469 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .
↑ ^a ^b TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-04-14].
↑ Jednostki organizacyjne gminy Lipnik. Urząd Gminy Lipnik. [dostęp 2015-04-14].
↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, Tom XIII. Filip Sulimierski, Bronisław Chlebowski, Władysław Walewski. Warszawa: 1880-1885, s. 719-720.
↑ ^a ^b Józef Szymański, Szlakiem Braci Polskich.Przewodnik turystyczny po Kielecczyźnie., Kielce 1962, s.161
↑ ^a ^b ^c Rejestr zabytków nieruchomych – województwo świętokrzyskie, Narodowy Instytut Dziedzictwa, 24 listopada 2022, s. 37 [dostęp 2015-11-26] .

Bibliografia

Włostów na stronie Sandomierskich klimatów
Strona Stowarzyszenia "Nasz Włostów". wlostow.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-10-28)].

[rap-1] Raport o stanie gminy w roku 2019. Stan ludności 31.12.2019 str. 10 [dostęp 2022-04-10]

[poczta-2] Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1469 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .

[teryt-3] TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-04-14].

[bip-4] Jednostki organizacyjne gminy Lipnik. Urząd Gminy Lipnik. [dostęp 2015-04-14].

[teryt2-5] Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)

[slownik-6] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, Tom XIII. Filip Sulimierski, Bronisław Chlebowski, Władysław Walewski. Warszawa: 1880-1885, s. 719-720.

[Szymański-7] Józef Szymański, Szlakiem Braci Polskich.Przewodnik turystyczny po Kielecczyźnie., Kielce 1962, s.161

[zabytek-8] Rejestr zabytków nieruchomych – województwo świętokrzyskie, Narodowy Instytut Dziedzictwa, 24 listopada 2022, s. 37 [dostęp 2015-11-26] .

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

Navigation

Nawigacja

Portale tematyczne