WWS-2 Żaba

WWS-2 Żaba

Dane podstawowe
Państwo	Polska
Producent	Wojskowe Warsztaty Szybowcowe - Kraków
Konstruktor	Wacław Czerwiński
Typ	szybowiec
Konstrukcja	górnopłat o konstrukcji całkowicie drewnianej
Załoga	1
Historia
Data oblotu	1937
Lata produkcji	1937–1939
Liczba egzemplarzy	150
Dane techniczne
Wymiary
Rozpiętość	9,33 m
Wydłużenie	6,3
Długość	5,45 m
Wysokość	1,65 m
Powierzchnia nośna	13,8 m²
Profil skrzydła	G-365
Masa
Własna	85 kg
Użyteczna	79 kg
Startowa	164 kg
Osiągi
Prędkość minimalna	43 km/h
Prędkość ekonomiczna	45 km/h
Prędkość optymalna	54 km/h
Prędkość min. opadania	1,23 m/s
Doskonałość maks.	11
Dane operacyjne
Użytkownicy
Polska

WWS-2 Żaba – polski szybowiec szkolny zbudowany w okresie międzywojennym.

Historia

Jadwiga Piłsudska w szybowcu WWS-2 Żaba, 1937 r.

Odbiornik radiowy w szybowcu WWS-2 Żaba, 1938 r.

Wprowadzenie szkolenia szybowcowego jako elementu szkolenia wstępnego kandydatów na pilotów wojskowych spowodowało wzrost zapotrzebowania na tanie i proste szybowce. Wacław Czerwiński w Wojskowych Warsztatach Szybowcowych w Krakowie w 1936 roku zaprojektował szybowiec Żaba, który miał zastąpić eksploatowane szybowce Wrona^[1]. Opracowana konstrukcja była rozwinięciem szybowca CWJ bis Skaut^[2]. Podczas projektowania konstruktor położył duży nacisk na bezpieczeństwo pilota. Jego siodełko zostało wyprofilowane tak, aby zapobiec urazom kręgosłupa, a specjalnie skonstruowana podłoga chroniła stopy podczas lądowania. Po raz pierwszy w szybowcach polskiej konstrukcji płoza podkadłubowa została wyposażona w amortyzator olejowo-sprężynowy o dużym skoku^[3]. Mając na uwadze to, że szybowiec będzie służył do szkolenia początkujących pilotów, konstruktor zmniejszył czułość steru wysokości, co zapobiegało (przy przeciągnięciu) gwałtownemu przepadaniu i zwalaniu się szybowca na dziób lub skrzydło. Aby obniżyć koszty produkcji w konstrukcji znormalizowano wielkość zastosowanych elementów drewnianych^[4].

Prototyp został oblatany na wiosnę 1937 roku^[a] na lotnisku w Rakowicach^[2]. Produkcję pierwszej serii uruchomiono w 1937 roku i szybowce były sukcesywnie dostarczane do Wojskowego Obozu Szybowcowego w Ustjanowej Górnej. Na podstawie doświadczeń z ich eksploatacji opracowano zmodyfikowaną wersję szybowca, którą nazwano Żaba II. Ich licencyjną produkcję rozpoczęły Lwowskie Warsztaty Lotnicze. Na początku 1938 roku Liga Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej zamówiła serię Żab i przekazała je szkołom szybowcowym w Tęgoborzu, Pińczowie i Sokolej Górze celem porównania z szybowcami Wrona-bis^[2]. Na podstawie doświadczeń wprowadzono kolejne modyfikacje, nowa konstrukcja została oznaczona jako Żaba II-bis^[5].

W 1938 roku szybowiec Żaba eksploatowany w Wojskowym Obozie Szybowcowym został, do celów testowych, wyposażono w radioodbiornik opracowany w Instytucie Techniki Szybownictwa i Motoszybownictwa. Były to pierwsze tego typu loty w Polsce^[6][7]. Dzięki temu rozwiązaniu instruktor, będący na ziemi, miał możliwość wydawania poleceń pilotowi-uczniowi bezpośrednio podczas lotu. Wyniki testów oceniono pozytywnie, wybuch II wojny światowej przerwał dalsze prace.

II wojnę światową przetrwał tylko jeden egzemplarz szybowca, noszący przedwojenne znaki rejestracyjne SP-1236^[b]. Został wyremontowany w Instytucie Szybownictwa i oblatany w 1946 roku przez Piotra Mynarskiego na lotnisku w Aleksandrowicach^[10]. Od 1947 roku był wykorzystywany do lotów porównawczych z szybowcem IS-3 ABC. 23 stycznia 1950 roku został skasowany i 6 lipca 1964 roku przekazany do zbiorów Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie^[11]. Szybowiec ten był eksponowany na wystawie z okazji XX-lecia PRL^[12].

Wacław Czerwiński w 1942 roku odtworzył dokumentację szybowca w Kanadzie, gdzie zbudowano dwa egzemplarze oznaczone jako CWA Wren^[1].

Konstrukcja

Jednomiejscowy szybowiec szkolny o konstrukcji drewnianej w układzie zastrzałowego górnopłatu^[4][5].

Kadłub i skrzynka z miejscem dla pilota o konstrukcji kratownicowej, usztywnionej naciągami linkowymi. Skrzynka była dwudzielna, co ułatwiało dokonywanie bieżących napraw. Znajdowały się w niej przyrządy sterownicze (drążek i orczyk), fotel pilota i zaczep startowy. Kratownica kadłuba wykonana z listew drewnianych o profilu C, usztywniona naciągami z drutu mocowanymi do skrzydeł.

Płat o obrysie prostokątnym, dwudzielny, dwudźwigarowy, podparty dwoma parami drewnianych zastrzałów. Powierzchnia płata kryta do pierwszego dźwigara sklejką, dalej płótnem. Wyposażony w lotki o napędzie linkowym.

Usterzenie klasyczne krzyżowe. Statecznik poziomy jednoczęściowy, podparty zastrzałami z rurek stalowych. Stateczniki kryte sklejką, powierzchnie sterowe płótnem. Napęd sterów linkowy.

Podwozie jednotorowe złożone z jesionowej płozy z amortyzatorem olejowo-sprężynowym i stalowej płozy ogonowej.

Malowanie

Drewniane elementy kadłuba, skrzydeł i usterzenia malowano lakierem bezbarwnym, powierzchnie płócienne cellonowano, na sterze kierunku znajdował się napis WWS-2 lub logo LWL. Znaki rejestracyjne malowano na dolnej powierzchni skrzydła w kolorze czarnym.

Uwagi

Przypisy

Bibliografia

• Jerzy B. Cynk: Polish aircraft 1893-1939. London: Putman & Company, 1971. ISBN 0-370-00085-4. OCLC 831346721.
• Andrzej Glass: Polskie konstrukcje lotnicze 1893-1939. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, 1976. OCLC 830596725.
• Marian Krzyżan: Samoloty w muzeach polskich. Warszawa: Wydawnictwo Komunikacji i Łączności, 1983. ISBN 83-206-0432-X. OCLC 751284219. (pol.).
• Przegląd ostatnich polskich szybowców. „Skrzydlata Polska”. 8/1937, sierpień 1937. Warszawa: Liga Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej. ISSN 0137-866X. OCLC 839207783. 
• Bolesław Łopatniuk: Radio w szybownictwie. „Skrzydlata Polska”. 02/1938, s. 40-42, luty 1938. Warszawa: Liga Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej. ISSN 0137-866X. OCLC 839207783. 
• Bolesław Łopatniuk: Radio w szybownictwie. „Skrzydlata Polska”. 02/1939, s. 53-55, luty 1939. Warszawa: Liga Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej. ISSN 0137-866X. OCLC 839207783. 
• „Żaba”, zrekonstruowana w L.S., została oblatana. „Skrzydlata Polska”. 3/1947, marzec 1947. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności. ISSN 0137-866X. OCLC 839207783. 
• Andrzej Morgała: Szybowce z biało-czerwoną. „Lotnictwo z Szachownicą : ilustrowany magazyn miłośników historii lotnictwa polskiego”. 18. Wrocław: Sanko. ISSN 1643-5702. OCLC 69537539. 
• Andrzej Morgała: Pierwsze szybowce w Polsce po 1945. „Lotnictwo z Szachownicą : ilustrowany magazyn miłośników historii lotnictwa polskiego”. 25. Wrocław: Sanko. ISSN 1643-5702. OCLC 69537539.