W pustyni i w puszczy (film 1973)

W pustyni i w puszczy – polski fabularny film przygodowy dla dzieci i młodzieży z 1973 w reżyserii Władysława Ślesickiego, ekranizacja powieści W pustyni i w puszczy (1911) Henryka Sienkiewicza.

W 1974 z materiałów powstałych w trakcie kręcenia filmu stworzono czteroodcinkowy miniserial pod tym samym tytułem. Nie jest on jednak identyczny – wykorzystano inne ujęcia tych samych scen, a dialogi lekko zmodyfikowano. Kilka scen dodano, bądź usunięto.

Obsada

• Tomasz Mędrzak – Stanisław Tarkowski
• Monika Rosca – Nel Rawlison
• Stanisław Jasiukiewicz – Władysław Tarkowski
  • Jerzy Laskowski, Tomasz Mędrzak – Władysław Tarkowski (dublerzy w końcowych scenach),
  • Jerzy Kamas – Władysław Tarkowski (głos w końcowych scenach)
• Edmund Fetting – George Rawlison
• Zygmunt Hobot – Kaliopuli
• Zygmunt Maciejewski – Linde
• Ahmed Marei – Chamis
• Ahmed Hegazi – Gebhr
• Stefania Mędrzak – Madame Olivier
• Ibrahim Shemi – Idrys
• Emos Bango – Kali
• Malija Mekki – Mea
• Abd El Menan Abu El Fatouh – Mahdi
• Abbas Fares – kupiec
• Fatma Helal – Fatma
• Mohamed Hamdi – Thadil
• Hosna Sulejman – Dinah
• Bogumił Simeonow – Beduin #1
• Gawrił Gawriłow – Beduin #2

Inne informacje

• Film powstawał przez trzy lata (1971–1973). Zdjęcia nakręcono w Egipcie, Sudanie i Bułgarii. Premiera miała miejsce dnia 16 października 1973, zaś prapremiera – 13 października 1973 w Katowicach w kinie Kosmos. Miniserial po raz pierwszy pokazano w telewizji między 25 grudnia 1974 a 1 stycznia 1975; odcinki były emitowane w obydwu programach.
• Film otrzymał w 1974 nagrodę Oscar Italy, a główni aktorzy – nagrodę czechosłowackiego tygodnika Kvety w 1975.
• Film pozostaje do dziś na drugim miejscu pod względem liczby widzów, którzy obejrzeli polski film w kinie. Tylko w okresie PRL-u obejrzało go 31 mln widzów^[1].
• Wersja telewizyjna liczyła cztery 50-minutowe odcinki (Porwanie, Chartum, Ucieczka, Smain).
• Piosenkę Gwiazda dnia podczas napisów końcowych serialu wykonywał zespół 2 plus 1.
• W roku 1973 ukazała się płyta krótkogrająca W pustyni i w puszczy z muzyką i piosenkami z filmu (i serialu). Pełna ścieżka dźwiękowa została wydana nakładem wydawnictwa GAD Records w maju 2015 roku^[2].
• Odtwórców głównych ról wybrano spośród blisko 7 tys. kandydatów, z czego o rolę Nel ubiegało się przeszło 5 tys. dziewcząt. Najmłodsza kandydatka do roli Nel miała 5 lat, a najstarsza około 30.
• Role drugoplanowe – w tym Kalego i Mei – odtwarzali miejscowi aktorzy afrykańscy, głównie amatorzy.
• Grający rolę ojca Stasia Stanisław Jasiukiewicz ciężko chorował w tamtym czasie i zmarł przed zakończeniem realizacji filmu. Jego śmierć spowodowała konieczność zmiany zakończenia filmu. W końcowych scenach głosu jego postaci użyczył aktor Jerzy Kamas, zaś fizycznie w jego postać wcielił się kierownik produkcji – Jerzy Laskowski (w ujęciach pokazany „od tyłu”).
• Krzysztof Fus, który zajmował się przygotowaniem sprawnościowym i kaskaderskim dzieci, pracował z młodymi aktorami również przy nowej wersji filmu z 2001.
• Psa Sabę odtwarzały dwa dogi, „Łoś” i „Apacz”, trenowane przez znanego tresera Franciszka Szydełkę. Podczas zdjęć na pustyni musiały nosić specjalne „buty”, chroniące łapy przed oparzeniem. Franciszek Szydełko opisał współpracę w książce Pyskiem do kamery. Dogi były zakupione przez producentów film. Po zakończeniu zdjęć „Łoś” odkupiła polska ambasada w Kairze, a potem trafił do Bejrutu. „Apaczem” zaopiekował się Tomasz Mędrzak. Łoś zmarł podczas ewakuacji ambasady w Libanie^[3]. Przyczyną śmierci była zatruta potrawa, która przeznaczona była dla pracowników ambasady^[4].
• Do roli słonia Kinga, zaangażowano indyjską słonicę „Tarę” z bułgarskiego cyrku.
• Wykorzystano wiele wartościowych rekwizytów – m.in. dziewiętnastowieczny sztucer, egzemplarz „Pana Tadeusza”, wydany w Paryżu w 1844 roku.

Zobacz też

• Lista filmów z największą liczbą widzów w Polsce
• W pustyni i w puszczy – książka Henryka Sienkiewicza
• W pustyni i w puszczy (serial telewizyjny 1974)
• W pustyni i w puszczy (film 2001)

Przypisy

Linki zewnętrzne

• W pustyni i w puszczy w bazie IMDb (ang.)
• W pustyni i w puszczy w bazie Filmweb
• W pustyni i w puszczy w bazie filmpolski.pl
• W pustyni i w puszczy w bazie Filmoteki Narodowej „Fototeka”