Wałbrzych Główny

Wałbrzych Główny

Budynek dworca
Państwo	Polska
Województwo	dolnośląskie
Miejscowość	Wałbrzych
Data otwarcia	1867
Poprzednie nazwy	Dittersbach 1867–1934, Waldenburg Dittersbach 1934–1945, Borowieck/ Wałbrzych Dzietrzychów 1945–1946, Wałbrzych Ogorzelec 1947–1948
Dane techniczne
Liczba peronów	3/4[dodatkowy]
Liczba krawędzi peronowych	7 [4 czynne]
Kasy	Biletomat Kolei Dolnośląskich
Linie kolejowe
274 Wrocław Świebodzki – Zgorzelec 286 Kłodzko Główne – Wałbrzych Główny
Położenie na mapie Wałbrzycha Wałbrzych Główny
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Wałbrzych Główny
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego Wałbrzych Główny
50°44′36,31″N 16°16′55,52″E/50,743419 16,282089
Portal Transport szynowy

Wałbrzych Główny – stacja kolejowa w Wałbrzychu, w województwie dolnośląskim, w Polsce. Według klasyfikacji PKP ma kategorię dworca wojewódzkiego^[1].

W roku 2017 stacja obsługiwała 500–699 pasażerów na dobę^[2].

Opis

Wałbrzych Główny jest dużą stacją węzłową o charakterze manewrowym, jedną z najwyżej tego typu położonych w Polsce, a wśród stacji górskich – największa. Dworzec położony jest na wysokości 500 m n.p.m. Nazwę „Główny” zawdzięcza właśnie szerokim funkcjom w ruchu towarowym, gdyż pomimo charakteru węzłowego, dla ruchu pasażerskiego znajduje się ona na obrzeżach miejscowości na terenie dzielnicy Podgórze. Przez dworzec biegną linie kolejowe Wrocław – Görlitz oraz Kłodzko – Wałbrzych.

W miesiącach od maja do końca września, Wałbrzych Główny jest początkową stacją weekendowych, świątecznych połączeń z Meziměstí/ Adršpach (skalne miasto)^[3].

Perony stacji Wałbrzych Główny

Stacja ma kilka grup torowych, na grupę torów pasażerskich składa się 6 torów posiadających krawędź peronową, z czego dwa okalające budynek dworca oraz dwa dwu-krawędziowe perony. Aktualnie w ruchu pasażerskim użytkowane są jednak tylko 3 krawędzie przy peronach 1 i 2. Na wysokości peronów znajduje się także kilka torów ładunkowych, pozostająca jednak w większości wyłączona z eksploatacji. W tym miejscu zlokalizowano również stację paliw, będącą własnością PKP Energetyka.

Na wysokości nastawni „WG” zlokalizowano też lokomotywownię, obecnie wyłączoną z użytkowania. W przeszłości lokomotywownia ta stanowiła jedno z podstawowych miejsc obsługi zarówno pojazdów trakcji parowej, spalinowej i elektrycznej (przed wojną lokomotywownia posiadała nawet zelektryfikowane stanowiska) do obsługi linii kolejowej nr 274.

Na przestrzeni lat układ torowy stacji Wałbrzych Główny podlegał pewnym przebudowom, głównie związanych z likwidacją torów i rozjazdów. Do dziś część rozwiązań pozostaje jednak oryginalnymi z czasów przedwojennych. Rozwiązaniem nawiązującym do niemieckiego pozostaje nietypowe, zastosowane wyłącznie na kilku stacjach w Polsce, zawieszenie poprzeczne do sieci – konstrukcje wsporcze mają w tym wypadku jednak polski rodowód, pomimo iż elektryfikacja prowadzona w latach 60. XX wieku prowadzona była na linii zelektryfikowanej wcześniej systemem prądu przemiennego w latach międzywojennych.

Historia

Został on oddany do użytku 15 sierpnia 1867 roku. Pierwszą nazwą było Dittersbach. Kolejne nazwy dworca to Waldenburg Dittersbach, po wojnie na krótko Borowieck (pierwsza powojenna nazwa Wałbrzycha) Wałbrzych Dzietrzychów nadana 27 sierpnia 1945 roku, Wałbrzych Ogorzelec, którą dworzec nosił od 6 września 1947 roku oraz Wałbrzych Główny, którą dworzec nosi od 1948 roku^[4]. Elewacja budynku dworca ma bogaty detal architektoniczny w postaci obramień okiennych i drzwiowych, płycin, gzymsów, rozet.

Nieistniejący szyb Eugeniusz

Przed rokiem 1900 przeszedł przebudowę i rozbudowę^[5] . W miejscu, gdzie obecnie znajduje się ładownia kruszywa, istniał szyb Eugeniusz, który w 2001 roku ze względu na zły stan techniczny został zezłomowany^[6].

Rewitalizacja dworca

24 lipca 2019 PKP SA ogłosiły przetarg na przebudowę zabytkowego dworca Wałbrzych Główny. Prace, które trwały ponad półtora roku, zakończyły się, 27 maja 2021.

W ramach prac prowadzono kompleksowy remont budynku, także zagospodarowane zostało otoczenia, z wyburzeniem kilku istniejących obiektów^[7].

Renowacji została poddana ceglana elewacja budynku, na której po oczyszczeniu odkryto geometryczne wzory wykonane z ciemnozielonej szkliwionej cegły. Uwagę zwracają również grafitowe kolumny zlokalizowane przy wejściach głównych oraz pomiędzy niektórymi oknami, a także odtworzona na wzór oryginalnej ciemnobrązowa stolarka okienna i drzwiowa. Całość uzyskanego efektu estetycznego podkreśla nowa iluminacja dworca. Na wyremontowanym dworcu pojawiła się poczekalnia dla pasażerów, są elektroniczne tablice z informacją o przyjazdach i odjazdach, a także został przystosowany do potrzeb osób o ograniczonej mobilności. Zostały zamontowane specjalne tablice informacyjne dla osób niedowidzących, podjazdy, linie prowadzące z polami uwagi, zlikwidowano bariery architektoniczne, zamontowano biletomat Kolei Dolnośląskich^[8]. Planowany jest również montaż defibrylatora^[9]. Hol dworca utrzymany jest w jasnej kolorystyce, ściany posiadają geometryczny kasetonowy deseń, a w dolnej ich części wykonano okładzinę z ciemnozielonej płytki szkliwionej. Na ścianach poczekalni przywrócono drewniane boazerie i wzorzyste tapety, a na podłodze oryginalną posadzkę. Poddano również renowacji grafitowe żeliwne kolumny, które jeszcze niedawno były całkowicie niewidoczne, bo zamurowane w ścianie.

Przed dworcem przebudowano cały parking. Wydzielono miejsce na przystanek autobusowy. Pojawiły się miejsca do tymczasowego postoju "kiss&ride", miejsca parkingowe dla niepełnosprawnych a także osobno dedykowane rodzinom z dziećmi. Zupełną nowością są miejsca dla pojazdów elektrycznych z ładowarką. Przy dworcu stanął także zadaszony parking dla rowerów wraz ze stanowiskiem naprawczym^[10].

W skład Stacji Wałbrzych Główny wchodzą

Lokomotywownia Wałbrzych i TKt48-119.

• Budynek dworca głównego
• Lokomotywownia wraz z obrotnicą
• Ekspedycja kolejowa / magazyny towarowe
• Wagonownia i warsztaty
• Wartownia SOK
• Ładownia kruszywa Kopalni Surowców Skalnych Bartnica
• Magazyn substancji płynnych
• Wiadukty kolejowe - ul. Tunelowa, Niepodległości, Gdyńska i Moniuszki
• kapliczka poświęcona św. Katarzynie Aleksandryjskiej, patronce kolejarzy.

Na stacji eksponowana jest lokomotywa TKt48-119, jako pomnik techniki.

Galeria

• 

  Hol Dworca

• 

  Peron

• 

  Lokomotywownia

• 

  Wiadukt nad ulicą Niepodległości

Stacja Wałbrzych Główny jest węzłem szlaków turystycznych

Wałbrzych Główny – Rozdroże Czarne – Borowa– Przełęcz pod Borową – Przełęcz Kozia – Platforma Widokowa pod Drużyną – Przełęcz Szybka

Wałbrzych Główny – Barbarka -Rozdroże Wiertnicze – Unisław Śląski- Bukowiec

Wałbrzych Główny – Zamek Nowy Dwór- Przełęcz Kozia – Jedlina-Zdrój

Wałbrzych Główny – Rozdroże Czarne- Kamionka- Rybnica Leśna- Andrzejówka

Wałbrzych Główny – Rozdroże pod Dłużyną – Przełęcz Szybka – Kamieńsk – Przełęcz Kozia – Ścieżka przez mękę – Borowa – Rozdroże ptasie – Kamionka – Rozdroże nad Starym Glinikiem – Glinik Stary

Zobacz też

• Dyrekcja Kolei we Wrocławiu

Przypisy

Bibliografia

• https://semaforek.kolej.org.pl/wiki/index.php?title=Wa%C5%82brzych_G%C5%82%C3%B3wny

Linki zewnętrzne

• Wałbrzych Główny w Atlasie Kolejowym Polski, Czech i Słowacji – www.atlaskolejowy.net
• Wałbrzych Główny w Ogólnopolskiej Bazie Kolejowej – bazakolejowa.pl

Wałbrzych Główny
Linia 274 Wrocław Świebodzki – Zgorzelec (78,912 km)
Wałbrzych Fabryczny odległość: 4,760 km		Szybowice Wałbrzyskie odległość: 3,871 km
Linia 286 Kłodzko Główne – Wałbrzych Główny (50,990 km)
Jedlina Górna odległość: 3,354 km