Aleja Wolności we Lwowie

Aleja Wolności

Проспект Свободи

Rejon halicki, Stare Miasto
Widok na pomnik Tarasa Szewczenki, z prawa widać wieżę Katedry
Państwo	Ukraina
Miejscowość	Lwów
Długość	350 m
Położenie na mapie Lwowa Aleja Wolności
Położenie na mapie Ukrainy (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Aleja Wolności
Położenie na mapie obwodu lwowskiego Aleja Wolności
49°50′29,8″N 24°01′40,0″E/49,841611 24,027778

Lwów, Wały Hetmańskie (ul. Karola Ludwika), ok. 1900

Lwów, Wały Hetmańskie, ok. 1905

Aleja Wolności^[1] (ukr. Проспект Свободи, Prospekt Swobody; w okresie międzywojennym nieformalnie jako Wały Hetmańskie) – jedna z głównych promenad Lwowa przebiegająca od placu Mickiewicza do Opery Lwowskiej. W okresie międzywojennym składała się z dwóch ulic: Hetmańskiej (od wschodu, od strony starówki) i Legionów (od zachodu; przed 1925 ulica ta nosiła nazwę Karola Ludwika^[2][3]), rozdzielonych pasem zieleni - klombów, ozdobnych krzewów i drzew.

W miejscu alei do końca XVIII wieku znajdowały się wały obronne miasta, splantowane po pierwszym rozbiorze Polski i zagarnięciu Lwowa przez wojska austriackie.

Nazwa ulicy Hetmańskiej i Wałów Hetmańskich pochodziła od umieszczonego tam w końcu XVII wieku pomnika hetmana wielkiego koronnego Stanisława Jabłonowskiego, znakomitego dowódcy, obrońcy Lwowa przed Tatarami w 1695. Pomnik ten został zniszczony przez władze radzieckie po II wojnie światowej.

Przy Wałach Hetmańskich w latach 1898–1945 stał również pomnik króla Jana III Sobieskiego dłuta Tadeusza Barącza, ekspatriowany po wojnie ze Lwowa, który przemieszkał wiele lat w Wilanowie, zaś od 1965 jest postawiony na Targu Drzewnym w Gdańsku.

Przy Wałach Hetmańskich zbudowano w XIX w. szereg reprezentacyjnych gmachów: zaprojektowany przez Juliana Zachariewicza gmach Galicyjskiej Kasy Oszczędności (na rogu ulic Legionów i Jagiellońskiej), Teatr Wielki, Muzeum Przemysłu Artystycznego, sklepy, hotele, kawiarnie (Wiedeńska, De la Paix) i kina (Palace, Casino).

Wały Hetmańskie i ulica Akademicka stanowiły do 1939 tzw. lwowskie Corso – miejsce powolnych, ceremonialnych przechadzek najbardziej liczących się w hierarchii społecznej mieszkańców Lwowa.

Pod aleją, w podziemnym, zabudowanym w końcu XIX w. kanale, płynie rzeka Pełtew.

Oprócz Wałów Hetmańskich istniały we Lwowie Wały Gubernatorskie (przy których znajdował się m.in. gmach Namiestnictwa i Baszta Prochowa), ciągnące się na wschód od Rynku, w kierunku Wysokiego Zamku.

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Witold Szolginia Tamten Lwów