Wacław Aleksander Lachman

Wacław Aleksander Lachman
	; Wacław Lachman (przed 1952)
Data i miejsce urodzenia	19 grudnia 1880 ; Płock
Pochodzenie	polskie
Data i miejsce śmierci	16 października 1963 ; Warszawa
Gatunki	muzyka poważna
Zawód	kompozytor, dyrygent, pedagog
	Odznaczenia

Wacław Aleksander Lachman (ur. 19 grudnia 1880 w Płocku, zm. 16 października 1963 w Warszawie) – kompozytor, dyrygent, pedagog, autor podręczników i śpiewników, animator życia muzycznego, zasłużony dla muzyki chóralnej w Polsce, także bardzo aktywny społecznik i patriota.

Życiorys

Pochodził z rodziny o wieloletnich tradycjach muzycznych. Działalność muzyczną zaczął wcześnie, już w czasie nauki w Gimnazjum Gubernialnym w Płocku, gdzie dyrygował założonym przez siebie chórem szkolnym, znanym później jako Płocka Drużyna Śpiewacza, dla którego już wtedy komponował.

W Warszawie studiował w Konserwatorium Warszawskim w klasie Zygmunta Noskowskiego. W czasie studiów założył kolejny chór – składający się ze studentów uczelni. Utworzył również w tym czasie Polski Związek Młodzieży Muzycznej, któremu prezesował. Równolegle śpiewał w chórze Filharmonii. W 1909 r. ukończył studia dyplomem z kompozycji.

W 1906 r. w Warszawie założył Chór Lachmana, który zyskał później sławę jako Harfa (kierował nim do 1963 r.). M.in. z chórem tym wystąpił ok. 300 razy w czasie okupacji hitlerowskiej, głównie w kościołach, z repertuarem patriotycznym. Brał udział w powstaniu warszawskim.

Dyrygował również licznymi innymi chórami warszawskimi, w tym chórem Filharmonii Warszawskiej oraz chórem Opery Warszawskiej. Ze swoimi chórami wyjeżdżał na tournée do Francji, Belgii i Moskwy, zdobywając wszędzie aplauz publiczności. Wykładał też w stołecznych liceach, w tym w VI Liceum Ogólnokształcącym im. Tadeusza Reytana w Warszawie, gdzie uczył śpiewu i prowadził chór^[1]^[2].

Od 1932 r. zajmował stanowisko naczelnego dyrygenta Zjednoczenia Związków Śpiewaczych i Instrumentalnych RP. Honorowy obywatel miasta Płocka (tytuł nadano w 1934 r. podczas uroczystego pobytu w tym mieście Lachmana wraz z jego Harfą).

Został pochowany w alei zasłużonych (rząd 1, miejsce 129) na cmentarzu Stare Powązki w Warszawie^[3].

Twórczość

Jego dorobek kompozytorski to ponad 300 utworów, głównie na chór męski. Komponował pieśni, kantaty, msze oraz liczne opracowania muzyki ludowej.

Tablica upamiętniająca kompozytora Wacława Aleksandra Lachmana na budynku przy ul. Marszałkowskiej 140 w Warszawie, gdzie mieszkał, tworzył i zmarł

Odznaczenia

Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (10 listopada 1938)^[4]
Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (11 lipca 1955)^[5],
Złoty Krzyż Zasługi (30 stycznia 1930)^[6],
Złoty Krzyż Zasługi (8 maja 1951)^[7].

Grób Wacława Aleksandra Lachmana na cmentarzu Stare Powązki w Warszawie

Upamiętnienie

W trzecią rocznicę śmierci na ścianie zabytkowego domu przy pl. Obrońców Warszawy 1 w Płocku, zwanego obecnie „domem Lachmana”, w którym się urodził i mieszkał przez pierwsze 12 lat życia, umieszczono tablicę pamiątkową.

Kompozytor jest także patronem jednej z głównych ulic na płockim osiedlu Międzytorze oraz ulicy na warszawskim Ursynowie^[8].

Pamiątkowa tablica ku jego czci znajduje się m.in. w Warszawie, na budynku przy ul. Marszałkowskiej 140.

Przypisy

↑ Wojciech Rylski: Wykaz profesorów i pracowników Szkoły im. Tadeusza Reytana w Warszawie. wne.uw.edu.pl. [dostęp 2020-08-30].
↑ Wacław Panek: Kariery i legendy: szkice o artystach polskiej sceny muzycznej. Zbiór 1. Warszawa: Instytut Wydawniczy Związków Zawodowych, 1987, s. 42. ISBN 83-202-0490-9.
↑ Cmentarz Stare Powązki: WACŁAW LACHMAN, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [online] [dostęp 2019-12-19] .
↑ M.P. z 1938 r. nr 258, poz. 592 „za zasługi na polu sztuki i pracy społecznej”.
↑ M.P. z 1955 r. nr 91, poz. 1144 „za zasługi w dziedzinie kultury i sztuki”.
↑ M.P. z 1930 r. nr 31, poz. 52 „za zasługi na polu działalności artystycznej i propagandowej”.
↑ M.P. z 1951 r. nr 57, poz. 755 „w związku z jubileuszem 50-lecia pracy kompozytorskiej”.
↑ Uchwała nr 34 Rady Narodowej m. st. Warszawy z dnia 24 listopada 1975 r. w sprawie nadania nazw ulicom, "Dziennik Urzędowy Rady Narodowej m.st. Warszawy, Warszawa, dnia 30 grudnia 1975 r., nr 16, poz. 115, s. 2.

Linki zewnętrzne

Chór Lachmana – Harfa
Wacław Lachman, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby). [online] [dostęp 2021-08-18] .

[1] Wojciech Rylski: Wykaz profesorów i pracowników Szkoły im. Tadeusza Reytana w Warszawie. wne.uw.edu.pl. [dostęp 2020-08-30].

[2] Wacław Panek: Kariery i legendy: szkice o artystach polskiej sceny muzycznej. Zbiór 1. Warszawa: Instytut Wydawniczy Związków Zawodowych, 1987, s. 42. ISBN 83-202-0490-9.

[3] Cmentarz Stare Powązki: WACŁAW LACHMAN, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [online] [dostęp 2019-12-19] .

[4] M.P. z 1938 r. nr 258, poz. 592 „za zasługi na polu sztuki i pracy społecznej”.

[5] M.P. z 1955 r. nr 91, poz. 1144 „za zasługi w dziedzinie kultury i sztuki”.

[6] M.P. z 1930 r. nr 31, poz. 52 „za zasługi na polu działalności artystycznej i propagandowej”.

[7] M.P. z 1951 r. nr 57, poz. 755 „w związku z jubileuszem 50-lecia pracy kompozytorskiej”.

[8] Uchwała nr 34 Rady Narodowej m. st. Warszawy z dnia 24 listopada 1975 r. w sprawie nadania nazw ulicom, "Dziennik Urzędowy Rady Narodowej m.st. Warszawy, Warszawa, dnia 30 grudnia 1975 r., nr 16, poz. 115, s. 2.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

Navigation

Nawigacja

Portale tematyczne