Wacław Barcikowski

Wacław Barcikowski
Ilustracja
Wacław Barcikowski podczas procesu brzeskiego (1931)
Pełne imię i nazwisko

Wacław Adam Barcikowski

Data i miejsce urodzenia

10 października 1887
Warszawa

Data i miejsce śmierci

2 maja 1981
Warszawa

Zastępca przewodniczącego Rady Państwa
Okres

od 20 listopada 1952
do 13 listopada 1956

Przynależność polityczna

Stronnictwo Demokratyczne

Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego
Okres

od 26 stycznia 1945
do 12 listopada 1956

Przynależność polityczna

Stronnictwo Demokratyczne

Poprzednik

Leon Supiński

Następca

Jan Wasilkowski

Prezes Stronnictwa Demokratycznego
Okres

od 1949
do 1956

Przynależność polityczna

Stronnictwo Demokratyczne

Poprzednik

Wincenty Rzymowski

Następca

Stanisław Kulczyński

Członek Rady Państwa
Okres

od 20 lutego 1947
do 20 listopada 1952

Przynależność polityczna

Stronnictwo Demokratyczne

Wicemarszałek Sejmu Ustawodawczego
Okres

od 4 lutego 1947
do 4 sierpnia 1952

Przynależność polityczna

Stronnictwo Demokratyczne

Odznaczenia
Order Sztandaru Pracy I klasy Order Sztandaru Pracy I klasy Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski Order Krzyża Grunwaldu III klasy Medal za Warszawę 1939–1945
Grób Wacława Barcikowskiego i jego żony Janiny na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie

Wacław Barcikowski (ur. 10 października 1887[1] w Warszawie, zm. 2 maja 1981 tamże) – polski prawnik, adwokat i działacz polityczny. Przewodniczący Stronnictwa Demokratycznego (1949–1956), Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego (1945–1956), wicemarszałek Sejmu Ustawodawczego, członek (1947–1952) i zastępca przewodniczącego (1952–1956) Rady Państwa, poseł do Krajowej Rady Narodowej, na Sejm Ustawodawczy i Sejm PRL I kadencji. Budowniczy Polski Ludowej.

Życiorys

Pochodził z warszawskiej rodziny robotniczej. Był synem Damazego Adama i Marii[1]. W dzieciństwie pracował fizycznie w zakładach „Szukierta i Siemensa” w stolicy. Przed I wojną światową przez szereg lat przebywał w Moskwie, gdzie brał udział m.in. w rewolucji 1905. W 1912 zdał w Moskwie egzamin maturalny. W 1918 ukończył studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu Moskiewskiego[1].

W latach 1919–1924 pracował jako prokurator. Z przyczyn politycznych zrzekł się funkcji i przeszedł do adwokatury[2]. Bronił m.in. w procesach: brzeskim (1931) (obrońca Mieczysława Mastka), toruńskim (1931) i łuckim (1934). W 1936 był m.in. obrońcą Władysława Gomułki[2]. Działał w Lidze Obrony Praw Człowieka i Obywatela, działającej przeciw prześladowaniom politycznym. Organizacja ta została rozwiązana przez polskie władze w 1937 roku. W latach 1937–1939 członek Klubu Demokratycznego w Warszawie. W okresie II wojny światowej działał w ruchu oporu, m.in. jako jeden z głównych działaczy Polskiej Ludowej Akcji Niepodległościowej i przewodniczący Naczelnego Komitetu Ludowego Zjednoczonych Stronnictw Demokratycznych i Socjalistycznych (1943–1944). Zwolennik jego współpracy z Polską Partią Robotniczą.

Po wojnie aktywny w Stronnictwie Demokratycznym, zaangażowany w prace Komitetu Słowiańskiego w Polsce. Zasiadał w jego Centralnym Komitecie i Prezydium CK (1945–1958). W latach 1945–1949 I wiceprzewodniczący CK, a w latach 1949–1956 przewodniczący CK SD. Był posłem do Krajowej Rady Narodowej, na Sejm Ustawodawczy i Sejm PRL I kadencji. W latach 1947–1952 przewodniczący Komisji Prawniczej i Regulaminowej w Sejmie Ustawodawczym, w latach 1948–1952 przewodniczący Klubu Poselskiego SD. Zasiadał w Prezydium KRN (1945–1947), następnie był wicemarszałkiem Sejmu Ustawodawczego (1947–1952) i członkiem Rady Państwa. W latach 1952–1956 zastępca przewodniczącego Rady Państwa.

W okresie 1945–1956 sprawował funkcję pierwszego prezesa Sądu Najwyższego. Współodpowiedzialny za degradację w sądownictwie w okresie stalinowskim, w grudniu 1956 wycofał się z życia politycznego.

Działał w Towarzystwie Przyjaźni Polsko-Radzieckiej. Sprawował funkcję przewodniczącego: Polskiego Związku Zachodniego, Polskiego Komitetu Słowiańskiego, Towarzystwa Przyjaciół Młodzieży Szkół Wyższych, a także Zrzeszenia Prawników Demokratów (następnie Zrzeszenia Prawników Polskich). W listopadzie 1949 został członkiem Ogólnokrajowego Komitetu Obchodu 70-lecia urodzin Józefa Stalina[3].

Został pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach[4] (kwatera 32B-tuje-14)[5].

Żonaty z Janiną Sylwanowicz[1] (1896–1985), miał syna Władysława, generała brygady lekarza Wojska Polskiego. Był dziadkiem Andrzeja Barcikowskiego.

Ordery i odznaczenia

Przypisy

  1. a b c d Stanisław Łoza (red.), Czy wiesz kto to jest?, Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe : na zam. Zrzeszenia Księgarstwa, 1983, s. 24.
  2. a b Władysław Gomułka „Pamiętniki” t.I, s. 440 BGW 1994 ISBN 83-7066-552-7.
  3. Życie Warszawy, nr 306 (1808), 6 listopada 1949, s. 1.
  4. Pogrzeb Wacława Barcikowskiego, „Kurier Polski”, nr 90 z 8–10 maja 1981, s. 1.
  5. Wyszukiwarka cmentarna - Warszawskie cmentarze
  6. Wręczenie Orderu Budowniczego Polski Ludowej Wacławowi Barcikowskiemu, „Kurier Polski”, nr 223 z 19 października 1977, s. 1
  7. M.P. z 1946 r. nr 28, poz. 47 „w uznaniu zasług położonych dla odrodzenia Rzeczypospolitej Polskiej przez pracę konspiracyjną w szeregach Stronnictwa Demokratycznego”.
  8. M.P. z 1947 r. nr 27, poz. 207 „z tytułu zasług w walce z okupantem w okresie konspiracji, oraz w pracy nad odbudową kraju”.
  9. M.P. z 1946 r. nr 26, poz. 43

Bibliografia

  • Kolega Wacław Barcikowski, „Kurier Polski”, nr 86 z 4 maja 1981, s. 2.
  • Wacław Barcikowski, [w:] Henryk Wosiński, Stronnictwo Demokratyczne w Polsce Ludowej. Cz. 3: Udział Stronnictwa w pracach parlamentu PRL w latach 1944–1968 (red. Wiktoria Beczek), Warszawa 1969, s. 26–27 (nota biograficzna z

e zdjęciem).

  • Wacław Barcikowski, W kręgu prawa i polityki: wspomnienia z lat 1919–1956 (zebrał, opracował i wstępem opatrzył Władysław Barcikowski), Katowice 1988.
  • Władysław Barcikowski, Szpital grecki na wyspie Wolin, Szczecin 1989.

Media użyte na tej stronie

POL Order Budowniczych Polski Ludowej (1960) BAR.svg
Baretka Orderu Budowniczych Polski Ludowej (wzór z rozetką).
POL Order Sztandaru Pracy 1 klasy BAR.svg
Baretka: Order Sztandaru Pracy I klasy
POL Order Krzyża Grunwaldu 3 Klasy BAR.svg
Baretka: Order Krzyża Grunwaldu III klasy
POL Za Warszawę 1939-1945 BAR.svg
Baretka: Medal za Warszawę 1939-1945
Herb Polski.svg
Uproszczony obraz godła Polski; oficjalne godło: Coat of arms of Poland-official.png
Nagrobek Waclaw Barcikowski.JPG
Grób Wacław Barcikowski
POL Order Budowniczych Polski Ludowej (rozetka) BAR.svg
Baretka Orderu Budowniczych Polski Ludowej (wzór z rozetką).
Wacław Barcikowski.jpg
Wacław Barcikowski (1887-1981) – Polish lawyer, Ist President of the Supreme Court 1945-56