Wacław Czarnecki

Wacław Czarnecki

Data i miejsce urodzenia	2 sierpnia 1902 Warszawa
Data i miejsce śmierci	16 maja 1990 Warszawa
Zawód, zajęcie	dziennikarz
Narodowość	polska

Wacław Leon Czarnecki (ur. 2 sierpnia 1902 w Warszawie, zm. 16^[1][2] maja 1990 tamże) – polski dziennikarz i pisarz, członek Związku Niezależnej Młodzieży Socjalistycznej^[3], Polskiej Partii Socjalistycznej, zaś po wojnie ZBoWiD-u i Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich. Więzień hitlerowskich obozów koncentracyjnych Majdanek i Buchenwald, działacz tajnych komunistycznych i antyfaszystowskich organizacji w Buchenwaldzie.

Życiorys

Przed II wojną światową

Widoczne w stopce u dołu nazwisko Wacława Czarneckiego jako redaktora odpowiedzialnego, dziennik „Robotnik” z września 1932 r.

Pracę zawodową dziennikarza podjął jako młody człowiek w dwudziestoleciu międzywojennym. Pracował w kilku czasopismach o charakterze politycznym i profilu socjalistycznym. Był mianowicie redaktorem założonego przez Władysława Szczepańskiego w 1925 roku pisemka zatytułowanego „Przebojem: centralny organ Związku Polskiej Młodzieży Socjalistycznej szkół średnich i zawodowych”, które ukazywało się niespełna rok^[4], a może zakończyło swój żywot na jednym tylko numerze^[5]. Jako jeden z czołowych warszawskich aktywistów ZNMS znalazł się nadto w redakcji miesięcznika „Płomienie” wydawanego przez ZNMS w latach 1931–1933^[3]. W końcu przez jedenaście lat pisał dla organu PPS-u, socjalistycznego pisma Robotnik, którego pierwszy numer ukazał się jeszcze w XIX wieku^[6]. Był jego redaktorem odpowiedzialnym^[7], a takżez ostatnim, dziewiątym członkiem redakcji działu sportowego, w którym pracował „początkowo jako korektor, następnie miejski sprawozdawca i reportażysta”^[6].

Lata wojny

W 1942 roku został aresztowany przez okupanta niemieckiego i osadzony w Majdanku^[8]. Drugiego kwietnia 1943 w pierwszym transporcie z tego obozu liczącym 1000 osób dotarł do Buchenwaldu^[9]. W Buchenwaldzie był przydzielany do różnych komand, pracował m.in. w biurze pracy oraz w fabryce broni Gunstloff-Werke II^[10].

Podczas pobytu w Buchenwaldzie udzielał się aktywnie w podziemnych strukturach obozowych, to jest w polskiej sekcji Międzynarodowego Komitetu Obozowego, w Gwardii Ludowej I rzutu^[11] oraz PPR-ze, w którym był jednym z członków kierownictwa. Należał do jedenastoosobowej grupy członków założycielskich Polskiego Komitetu Antyfaszystowskiego utworzonego w 1944 roku w maju^[12], a w listopadzie uznanego za Radę Narodową Polaków w Buchenwaldzie. Czarnecki wszedł do prezydium tej Rady^[13].

Działał w obozowym podziemiu kultury^[14].

Po wojnie

Czarnecki (3. od prawej pod oknem) na spotkaniu Klubu Buchenwald-Dora, fot. Kazimierz Nowicki

Po wojnie Czarnecki wrócił do swojej pracy dziennikarskiej.

Należał do władz naczelnych^[15] organizacji kombatanckiej ZBoWiD i działał w Klubie Buchenwald-Dora, funkcjonującym przy tym związku.

Dedykacja Czarneckiego dla jego buchenwaldzkiego przyjaciela Kazimierza Nowickiego, 1970 r.

Zachęcany przez swojego buchenwaldzkiego przyjaciela Kazimierza Nowickiego^[16] podjął się wraz z innym kolegą z Buchenwaldu, pisarzem i autorem książek wydawanych w serii Biblioteka Żółtego Tygrysa Zygmuntem Zonikiem, dzieła udokumentowania i uwiecznienia okrucieństw zadawanych więźniom przez hitlerowskich oprawców i heroicznej walki więźniów o zachowanie człowieczeństwa. Owocem tej pracy jest rzetelnie udokumentowana i wzbogacona licznymi cytatami książka „Walczący obóz Buchenwald”, która ukazała się w 1969 roku. Następne lata ten tandem autorski poświęcił na zbieranie materiałów do kolejnego opracowania, tym razem poświęconego jednemu z najcięższych podobozów buchenwaldzkich, komenderówce Mittelbau-Dora. Cztery lata później ukazała się monografia na ten temat zatytułowana „Kryptonim Dora”.

Po przejściu na emeryturę Czarnecki był jednym ze współorganizatorów Zespołu Seniorów SDP przy Związku Emerytów i Rencistów. Objął funkcję prezesa związku^[17].

Wacław Czarnecki był żonaty z Ireną. Pochowany jest na starym cmentarzu na Służewie, lewa strona, kwatera II, rząd 5, grób 10^[18].

Publikacje

Współautor

• 1966 – Wyzwolenie Buchenwaldu 11 IV 1945, ZBoWiD. Zarząd Okręgu Warszawskiego. Komisja Historyczna i Propagandowa Klubu Buchenwald-Dora, 15 str.; razem z Włodzimierzem Kulińskim
• 1969 – Wacław Czarnecki, Zygmunt Zonik, Walczący obóz Buchenwald, Warszawa: Książka i Wiedza, 1969 .
• 1973 – Kryptonim Dora, Warszawa, Książka i Wiedza, 339 str.; razem z Zygmuntem Zonikiem

Redaktor

(wydane pośmiertnie)

• 1994 – Polska Partia Socjalistyczna w latach wojny i okupacji 1939-1945 : księga wspomnień. T. 1; społeczny komitet redakcyjny Wacław Czarnecki [et al.]; Polska Fundacja Upowszechniania Nauki ; Polskie Towarzystwo Przyjaciół Pamiętnikarstwa, Warszawa, 880 str.^[19]

• 1995 – Polska Partia Socjalistyczna w latach wojny i okupacji 1939-1945. T. 2; społeczny komitet redakcyjny Wacław Czarnecki [et al.]; Polska Fundacja Upowszechniania Nauki: Polskie Towarzystwo Przyjaciół Pamiętnikarstwa, Warszawa, 726 str.

• 1995 – Polska Partia Socjalistyczna w latach wojny i okupacji 1939-1945. [T. 3], Aneks; społeczny komitet redakcyjny Wacław Czarnecki [et al.]; Polska Fundacja Upowszechniania Nauki: Polskie Towarzystwo Przyjaciół Pamiętnikarstwa, Warszawa, 158 str.

Przypisy

Linki zewnętrzne

• http://www.polskieradio24.pl/39/156/Artykul/820537,Buchenwald-–-miejsce-kazni-56-tysiecy-wiezniow. Wspomnienia Czarneckiego, Tadeusza Findzińskiego i Henryka Sokolaka o ruchu oporu w Buchenwaldzie, audycja radiowa pt. „Zerwane druty” nadana 4.4.1975 r.
• http://lewicowo.pl/prasa-socjalistyczna-%E2%80%93-jwierna-towarzyszka-walki-robotniczej/. Artykuł Czarneckiego o PPS-ie z książki: „PPS – wspomnienia z lat 1918–1939”, tom 1, Książka i Wiedza, Warszawa 1987.
• [1]. 34 skany zbioru dokumentów z obozu koncentracyjnego Buchenwald udostępnione przez Międzynarodową Służbę Poszukiwań ITS, twz. Arolsen Archives.