Wacław Czyżewski (generał)

Wacław Czyżewski

Kora, Im

generał dywizji
Data i miejsce urodzenia	25 kwietnia 1917 Kolonia Zielonka
Data i miejsce śmierci	30 stycznia 2002 Warszawa
Przebieg służby
Lata służby	1941–1984
Siły zbrojne	Robotniczo-Chłopska Organizacja Bojowa Gwardia Ludowa Armia Ludowa ludowe Wojsko Polskie
Jednostki	Sztab Obowdu II GL/AL Sztab Główny NDWP 1 Dywizja Zmechanizowana Wojska Obrony Wewnętrznej
Stanowiska	oficer informacyjny Obwodu II GL/AL komendant ochrony Sztabu Głównego Naczelnego Dowództwa WP dowódca 1 DZ, z-ca d-cy ŚOW, z-ca komendanta WAT, szef WOWew, z-ca Głównego Inspektora Obrony Terytorialnej
Główne wojny i bitwy	II wojna światowa
Późniejsza praca	wiceprezes Zarządu Głównego ZBoWiD
Odznaczenia

Wacław Czyżewski, właśc. Wacław Raś, ps. Kora, Im (ur. 25 kwietnia 1917 w Kolonii Zielonce, zm. 30 stycznia 2002 w Warszawie) – polski dowódca wojskowy, oficer Gwardii Ludowej i Armii Ludowej, generał dywizji Wojska Polskiego, zastępca dowódcy Śląskiego Okręgu Wojskowego (1959–1963), zastępca komendanta Wojskowej Akademii Technicznej (1963–1968), szef polskiej misji w Międzynarodowej Komisji Kontroli i Nadzoru w Korei (1968–1969), szef Wojsk Obrony Wewnętrznej (1970–1974), zastępca Głównego Inspektora Obrony Terytorialnej (1974–1984), działacz komunistyczny.

Życiorys

Wacław Czyżewski (stoi pierwszy z prawej) w partyzantce, 1944

Urodził się 25 kwietnia 1917 w Kolonii Zielonce w powiecie kraśnickim. W latach 30. XX wieku pracował w Warszawie jako murarz i był związany z ruchem komunistycznym – działał w Związku Młodzieży Wiejskiej RP „Wici” i Związku Zawodowym Robotników Budowlanych pozostającym pod wpływami KPP; podawane przez niego samego w życiorysach informacje o przynależności do KZMP i KPP są niepewne. 12 sierpnia 1940 aresztowany przez Niemców podczas łapanki, zbiegł z transportu kolejowego.

Od 1941 działacz RChOB, następnie jeden z organizatorów i działaczy PPR na Lubelszczyźnie. Oficer Gwardii Ludowej i Armii Ludowej, komisarz poczty, sekretarz okręgu i szef wydziału w Obwodzie AL Lublin. Komendant ochrony Sztabu Głównego AL i dowódca ochrony osobistej gen. Michała Roli-Żymierskiego.

Od 1944 w Wojsku Polskim, komendant ochrony SG, od 1946 dowódca pułku piechoty. Na początku lat 50. zwolniony z wojska i poddany represjom, po październiku 1956 powrócił do służby. W 1957 awansowany na generała brygady, a w 1970 na generała dywizji.

Dowódca 1 Dywizji Zmechanizowanej (1956–1959), zastępca dowódcy Śląskiego Okręgu Wojskowego ds. liniowych (1959–1963), zastępca komendanta Wojskowej Akademii Technicznej ds. liniowych (1963–1968), szef polskiej misji w Międzynarodowej Komisji Kontroli i Nadzoru w Korei (1968–1969), szef Wojsk Obrony Wewnętrznej (1970–1974), a od 1974 roku zastępca Głównego Inspektora Obrony Terytorialnej ds. organizacji paramilitarnych. Od 1984 w stanie spoczynku. Oficjalnie pożegnany przez ministra obrony narodowej, gen. broni Floriana Siwickiego w związku z zakończeniem zawodowej służby wojskowej.

Działacz PPR i PZPR. Od maja 1972^[1] do 1985 wiceprezes Zarządu Głównego Związku Bojowników o Wolność i Demokrację. 9 maja 1985 wyróżniony wpisem do Honorowej Księgi Czynów Żołnierskich. Wydał wspomnienia z lat okupacji (Więc zarepetuj broń). Jego synem jest Piotr Czyżewski, w rządzie Leszka Millera minister skarbu państwa.

W latach 80. stał na czele Komitetu Budowy Pomnika „Poległym w Służbie i Obronie Polski Ludowej”, który został odsłonięty w Warszawie 22 lipca 1985 roku.

Awanse

W trakcie wieloletniej służby w ludowym Wojsku Polskim otrzymywał awanse na kolejne stopnie wojskowe^[2]:

• podporucznik Gwardii Ludowej- 1942
• porucznik - 1944
• kapitan - 1944
• major - 1944
• podpułkownik - 1947
• pułkownik - 1953
• generał brygady - 1957
• generał dywizji - 1970

Odznaczenia

• Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski
• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
• Order Sztandaru Pracy I klasy
• Order Sztandaru Pracy II klasy
• Order Krzyża Grunwaldu III klasy
• Krzyż Walecznych
• Krzyż Partyzancki
• Złoty Krzyż Zasługi (1946)^[3]
• Medal za Warszawę 1939–1945
• Medal za Odrę, Nysę, Bałtyk
• Medal Zwycięstwa i Wolności 1945
• Medal „Za udział w walkach w obronie władzy ludowej”
• Medal 30-lecia Polski Ludowej
• Medal 40-lecia Polski Ludowej
• Złoty Medal „Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny”
• Srebrny Medal Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny
• Brązowy Medal Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny
• Medal „Za udział w walkach o Berlin”
• Złoty Medal „Za zasługi dla obronności kraju”
• Srebrny Medal Za zasługi dla obronności kraju
• Brązowy Medal Za zasługi dla obronności kraju
• Medal „100 lat ruchu robotniczego w Polsce” (1982)^[4]
• Medal im. Ludwika Waryńskiego (1986)^[5]
• Krzyż Wojenny Czechosłowacki 1939 (Czechosłowacja)
• Order Czerwonego Sztandaru (ZSRR)
• Medal „Za wyzwolenie Warszawy” (ZSRR)
• Medal „Za zwycięstwo nad Niemcami w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941–1945” (ZSRR)
• Medal jubileuszowy „Dwudziestolecia zwycięstwa w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941–1945” (ZSRR)
• Medal jubileuszowy „Trzydziestolecia zwycięstwa w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941–1945” (ZSRR)
• Medal jubileuszowy „Czterdziestolecia zwycięstwa w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941–1945” (ZSRR)

Przypisy

Bibliografia

• H.P. Kosk – Generalicja polska, tom I, Oficyna Wydawnicza „Ajaks”, Pruszków 2001
• J. Królikowski, Generałowie i admirałowie Wojska Polskiego 1943–1990, tom I: A–H, Toruń 2010, s. 300-304