Wacław Haczyński

Wacław Haczyński
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

27 stycznia 1894
Brańszczyk

Data i miejsce śmierci

16-19 kwietnia 1940
Katyń

Poseł na Sejm IV kadencji (II RP)
Okres

od 1935
do 1938

Przynależność polityczna

BBWR

Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Niepodległości Krzyż Walecznych (1920-1941, czterokrotnie)

Wacław Haczyński (ur. 27 stycznia 1894 w Brańszczyku, zm. 16-19 kwietnia 1940 w Katyniu) – polski ziemianin, rolnik, działacz społeczny, polityk, poseł na Sejm w II RP, rotmistrz[1][2][3] Wojska Polskiego, ofiara zbrodni katyńskiej.

Życiorys

Urodził się 27 stycznia 1894 w majątku Brańszczyk, w rodzinie Wacława, ziemianina, i Kazimiery z Buczelskich[1]. Ukończył 6 klas gimnazjum w Grodnie w 1912 roku.

Od października 1914 roku walczył w 1 pułku ułanów Legionów Polskich. Od 5 lutego do 31 marca 1917 roku był słuchaczem kawaleryjskiego kursu oficerskiego przy 1 pułku ułanów w Ostrołęce. Kurs ukończył z wynikiem dostatecznym w stopniu wachmistrza[4]. Latem tego roku, po kryzysie przysięgowym, został internowany w Szczypiornie, a później w Łomży.

18 grudnia 1918 roku został przyjęty do Wojska Polskiego w stopniu podporucznika[5]. Od 1918 roku służył w 7 pułku ułanów lubelskich na froncie ukraińskim. Walczył m.in. pod Rawą Ruską i Starymi Krukami. Został ciężko ranny w nogi.

W dniu 26 grudnia 1918 r. 7 p. uł. otrzymał zadanie wyrzucenia oddziału nieprzyjaciela kwaterującego we wsi Kornie koło Rawy Ruskiej. Ponieważ nieprzyjaciel, zauważywszy zbliżających się konno kawalerzystów, otworzył gwałtowny ogień, dowódca dał sygnał do szarży. Na czele szarżujących znalazł się por. Haczyński. W pewnym momencie został ciężko ranny, dwie ekrazytówki strzaskały mu kość udową. Można być pewnym, że wielu oficerów znajdujących się w tej sytuacji pozostałoby na miejscu i starałoby się zsiąść z konia. Por. Haczyński nie tylko tego nie zrobił, ale aby nie spaść z konia, złapał go za szyję i tak galopując naprzód starał się dawać przykład podkomendnym. W tak już więcej niż cięższych warunkach wykonał rozkaz do końca. Przejechał przez okopy i dopiero przy pierwszych chałupach, gdy szwadron się spieszył, aby atakować w opłotkach wsi, pozwolił się z konia zsadzić, będąc prawie bez przytomności. Za czyn ten odznaczony Orderem Virtuti Militari 5 kl. nr 2725[6]

Następnie walczył na froncie litewsko-białoruskim. Po odnowieniu się ran w okresie od września 1919 roku do lutego 1920 roku przebywał w szpitalu. W czerwcu 1920 roku znów był ranny, tym razem w rękę. W lipcu 1921 roku był urlopowany. W listopadzie 1921 roku został zwolniony z czynnej służby w stopniu rotmistrza, jako inwalida wojenny[7]. Później został zweryfikowany w stopniu rotmistrza ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 roku w korpusie oficerów jazdy (od 1924 roku – kawalerii). W 1926 roku został przeniesiony do pospolitego ruszenia. W 1934, jako rotmistrz pospolitego ruszenia pozostawał w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Lublin Miasto. Posiadał przydział mobilizacyjny do Oficerskiej Kadry Okręgowej Nr II i był wówczas „przewidziany do użycia w czasie wojny”[8]. W 1939 został zaliczony do pomocniczej służby wojskowej[9].

Osiadł (w ramach osadnictwa instruktorskiego) w Chotiaczowie pod Włodzimierzem Wołyńskim, gdzie prowadził gospodarstwo rolne. Na początku lat 30. objął majątek żony Turka pod Lublinem.

Od 1934 roku był wójtem gminy Wólka Lubelska (obecnie dzielnica Lublina). Był też członkiem Rady Szkolnej i Rady Powiatowej w Lublinie, członkiem zarządu powiatowego Związku Strzeleckiego w Lublinie i prezesem oddziału związku w Wólce.

Politycznie był związany z BBWR.

W czasie wyborów w 1935 roku został wybrany 23 341 głosami z listy państwowej w okręgu nr 33 obejmującym powiaty: lubelski-miejski i lubelski. W IV kadencji pracował w komisji komunikacji i wojskowej[10][11].

We wrześniu 1939 roku zgłosił się ochotniczo do wojska. Walczył nad Narwią i Bugiem. Dostał się do niewoli radzieckiej pod Suchowolą (albo w Łucku) i został osadzony w obozie w Kozielsku. Między 16 a 19 kwietnia 1940 został zamordowany w Lesie Katyńskim[9], zidentyfikowany pod nr. 2808.[11].

5 października 2007 minister obrony narodowej Aleksander Szczygło mianował go pośmiertnie na stopień majora[12]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007, w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”.

Ordery i odznaczenia

Życie prywatne

Wacław Haczyński zawarł związek małżeński z Marią Heleną Bielińską, z którą miał dwoje dzieci: Jana (ur. w 1926 roku) i Hannę (Annę), późniejszą Bekieszę (ur. w 1928 roku).

Brat Haczyńskiego – Feliks Tadeusz (1890 – 1946) był w latach 1921 – 1924 redaktorem naczelnym „Dziennika Chicagoskiego”, w latach 1931–1932 attaché prasowym w Konsulacie RP w Mińsku (BSRR), w latach 1936–1939 korespondentem PAT w Moskwie, od 1940 roku na uchodźstwie w Brazylii.

Żona Haczyńskiego – Maria z domu Bielińska (1898–1983) była wnuczką Aleksandra Bielińskiego – prawnika, sybiraka, Prezesa Dyrekcji Szczegółowej Towarzystwa Kredytowego Ziemskiego, właściciela Turki[14].

Przypisy

  1. ↑ a b Księga Cmentarna Katynia 2000 ↓, s. 195.
  2. ↑ Snitko-Rzeszut 1990 ↓, s. 384, jako major kawalerii pospolitego ruszenia.
  3. ↑ Polak (red.) 1991 ↓, s. 49, tu podpułkownik.
  4. ↑ CAW ↓, sygn. I.120.1.125 s. 11.
  5. ↑ Dziennik Rozkazów Wojskowych Nr 2 z 12 stycznia 1919 roku, s. 34.
  6. ↑ Banaszek, Roman i Sawicki 2000 ↓, s. 96.
  7. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 40 z 23 listopada 1921 roku, s. 1521.
  8. ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 270, 868.
  9. ↑ a b Убиты в Катыни 2015 ↓, s. 774.
  10. ↑ Scriptor (opr.): Sejm i Senat 1935–1938 IV kadencja. Warszawa: nakładem Księgarni F. Hoesicka, 1936, s. 158.
  11. ↑ a b c Biblioteka sejmowa – Parlamentarzyści RP: Wacław Haczyński. [dostęp 2012-06-24].
  12. ↑ Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 5 października 2007 w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON.
  13. ↑ Dekret Wodza Naczelnego L. 3368 z 1921 r. (Dziennik Personalny z 1921 r. Nr 39, poz. 1822)
  14. ↑ Wacław Haczyński w Wielkiej genealogii Minakowskiego. [dostęp 2012-06-28].

Bibliografia

Media użyte na tej stronie