Wacław Jełowicki

Wacław Bożeniec-Jełowicki
Rodzina

Jełowiccy herbu Jełowicki

Data i miejsce urodzenia

1778
Łanowce, Wołyń

Data i miejsce śmierci

27 maja 1831
Majdan, Podole

Ojciec

Michał Bożeniec-Jełowicki

Matka

Franciszka Izdebska

Żona

Honorata Jaroszyńska

Dzieci

Edward Jełowicki,
Aleksander Jełowicki,
Eustachy Jełowicki,
Hortensja Sobańska

Wacław Jełowicki, właściwie Wacław Bożeniec-Jełowicki, herbu własnego (ur. w Łanowcach na Wołyniu w 1778, um. pod Majdanem 23 maja 1831) – ziemianin, marszałek ziemi podolskiej, powstaniec.

Życiorys

Pochodził z rodziny magnackiej, niegdyś kniaziów ruskich, którzy po walkach z Tatarami w XV w., przeszli z prawosławia na katolicyzm. Drugi syn z czworga dzieci Michała i Franciszki z Izdebskich, urodził się jeszcze na Wołyniu, zanim rodzina straciła swe dobra w czasie rozbiorów i przeniosła się na Podole. Rodzeństwem byli Józefa, szambelanowa Jaroszyńska, Konstantyn i Stefan. Nauki pobierał z braćmi we Lwowie. Po studiach zajmował się rozległym majątkiem i rolą. Ok.1800 r. małżeństwo zawarł z Honoratą z Jaroszyńskich. Mieli czwórkę dzieci: Edwarda, Aleksandra, Eustachego i Hortensję za Piotrem Sobańskim.[1] Przez lat 30 służył jako marszałek powiatu. Cieszył się dobrą opinią w okolicy jako wzorowy obywatel, pieczołowity ojciec i szlachcic z dowcipem. Kiedy w 1818 r. był w Sankt Petersburgu dla interesów, opowiada Felix Wrotnowski:

heroldya zasiadała nad rozbiorem wywodów szlachty prowincji naszych, proponowano mu, żeby się legitymował jako potomek książąt ruskich, oświadczając, iż to bardzo łatwo okazane bydź może. Odpowiedział wtenczas: "wolę bydź dobrym szlachcicem jak k...skim książęciem," -- I w istocię był najlepszym szlachcicem, najlepszym patryotą polskim[2].

Powstanie Listopadowe

Pora powstania nadeszła na ziemiach wschodnich na wiosnę 1831 r. Wrotnowski pisze dalej:

W gronie trzech synów otoczony powszechnem zaufaniem stanął wśród zmawiających się jak stanąć pod bronią. -- Przez cały czas narad w Hubniku, jego wziętość była najcelniejszem ogniwem garnących się tu obywateli ... Skoro zbliżał się czas powstania, synowie chcieli go usunąć od trudów uciążliwych podeszłemu wiekowi[3].

Synowie zataili termin zbiórki, ale mimo tego zjawił się w obozie w drodzę do Krasnosiółki. Synowie nie zdołali go przebłagać, aby oni byli jego zastępcami. Przyjaciołom powiedział: Ja sam szukam zaszczytu umrzeć za ojczyznę. Walczył dzielnie aż pod Daszów. Koło Majdana kiedy spotkał ich nieprzyjacielski odwrót, wysłał najmłodszego syna z pomocą do braci. Jak wrócił syn w stronę ojca już go nie odnalazł[4][5].

Rodzina

  • od lewej Aleksander, Wacław, Eustachy i Edward Jełowiccy

    od lewej Aleksander, Wacław, Eustachy i Edward Jełowiccy

  • Stattler Hortensja z Jełowickich Sobańska

    Stattler Hortensja z Jełowickich Sobańska

Przypisy

  1. ↑ Żychliński, Teodor: Złota księga szlachty polskiej. R. 15. nakł. i drukiem Jarosława Leitgebr. crispa.uw.edu.pl, 1893. s. 222-223. [dostęp 2022-03-29].
  2. ↑ Wrotnowski, Felix (1838). Powstanie na Wołyniu, Podolu i Ukrainie w Roku 1831. Tom II. Paryż: z Kśięgarni i Drukarni Polskiej. s. 273
  3. ↑ Wrotnowski, F. s.275
  4. ↑ Wrotnowski, F. s.277
  5. ↑ Straszewicz, Joseph (1839). Les Polonais et les Polonaises de la révolution du 29 novembre 1830 – biographie , Paryż: chez l'Editeur, rue des Colombiers, 12, s.1-10

Bibliografia

Media użyte na tej stronie