Wacław Schayer

Wacław Schayer

Data i miejsce urodzenia	29 czerwca 1905 Warszawa
Data i miejsce śmierci	31 sierpnia 1959 Warszawa
Poseł I kadencji Sejmu PRL
Okres	od 20 listopada 1952 do 20 listopada 1956
Przynależność polityczna	Zjednoczone Stronnictwo Ludowe
Odznaczenia

Grób Wacława Schayera

Wacław Maria Schayer, ps. „Wiktor”, „Wiktor Jerzmanowski” (ur. 29 czerwca 1905 w Warszawie, zm. 31 sierpnia 1959 tamże^[1]) – polski nauczyciel, dziennikarz oraz działacz ludowy i socjalistyczny. Poseł na Sejm PRL I kadencji, wiceminister w resortach rolnictwa i oświaty.

Życiorys

Ukończył Gimnazjum im. Tadeusza Reytana w Warszawie (1924)^[2] i Wydział Matematyczno-Przyrodniczy Uniwersytetu Warszawskiego, uzyskując magisterium z matematyki (1931). Od 1927 do 1939 był nauczycielem w warszawskich szkołach (do 1932 w szkole podstawowej nr 63 na Marymoncie, a następnie w szkole powszechnej RTPD na Żoliborzu, jednocześnie również w Gimnazjum im. Bolesława Limanowskiego). W 1926 przystąpił do Związku Nauczycielstwa Szkół Powszechnych, w 1929 do Związku Nauczycielstwa Polskiego. Od 1938 do 1939 był wiceprezesem Towarzystwa Oświaty Demokratycznej „Nowe Tory”^[3].

Od 1924 do 1928 należał kolejno do Związku Niezależnej Młodzieży Socjalistycznej i ZNMS „Życie”. W latach 1928–1939 członek Polskiej Partii Socjalistycznej^[3]. W okresie II wojny światowej początkowo pracował we Lwowie (1939–1941) jako nauczyciel oraz redaktor i tłumacz podręczników, ponownie w Warszawie w latach 1941–1942 należał do organizacji Polscy Socjaliści, od 1941 do 1945 kierował sekretariatem generalnym Departamentu Oświaty i Kultury Delegatury Rządu na Kraj oraz działał od 1943 w strukturach Stronnictwa Ludowego „Roch”. Był członkiem działającej przy Centralnym Kierownictwie Komisji Oświatowej, zajmującej się m.in. organizacją tajnego nauczania i pracami nad programem edukacyjnym. Od 1945 należał do Polskiego Stronnictwa Ludowego, od 1947 jego frakcji PSL-Lewica. Od 1948 zasiadał w Radzie Naczelnej i Naczelnym Komitecie Wykonawczym PSL, z którym w 1949 przystąpił do Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego. W 1948 objął także funkcję wiceprezesa Zarządu Głównego Związku Samopomocy Chłopskiej, a w 1949 zastępcy pełnomocnika Rządu do Walki z Analfabetyzmem. Zasiadał w RN (do 1956) i NKW ZSL (w latach 1949–1950 i 1954–1956 był członkiem jego prezydium, a od 1950 do 1956 Sekretariatu Generalnego NKW, ponadto w 1953 został kierownikiem Wydziału Rolnego). Pełnił funkcję przewodniczącego Komisji Oświaty i Nauki Naczelnego Komitetu ZSL, zasiadał też w prezydium Rady Uniwersytetów Ludowych przy Zarządzie Głównym Związku Młodzieży Wiejskiej. Opowiadał się za całkowitym podporządkowaniem ZSL PZPR^[3].

W latach 1945–1947 był dyrektorem Departamentu Szkolnictwa Ogólnokształcącego w Ministerstwie Oświaty. Od 1950 do 1951 pełnił funkcję dyrektora Departamentu Szkolenia Kadr w Ministerstwie Rolnictwa i Reform Rolnych^[3]. W latach 1952–1956 sprawował mandat posła na Sejm PRL I kadencji. Reprezentował okręg wyborczy Grudziądz, pracował w Komisji Spraw Ustawodawczych^[4]. Od kwietnia 1954 do lutego 1957 zajmował stanowisko wiceministra rolnictwa, a od początku 1958 roku do końca życia był wiceministrem oświaty^[3].

Redaktor naczelny „Gazety Ludowej” (organu PSL), „Woli Ludu” (organu ZSL) i „Orki” (tygodnika kulturalnego), autor podręczników szkolnych do matematyki. Zasiadał w prezydiach Towarzystwa Szkoły Świeckiej, Krajowego Komitetu Społecznego Funduszu Budowy Szkół, Ogólnopolskiego Komitetu Pokoju oraz Rady Kultury i Sztuki^[3]. Został odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (1946)^[5]. Pochowany na Powązkach Wojskowych (kwatera A25-tuje-5)^[6].

Życie prywatne

Był synem Wacława (inżyniera) i Zofii z Pepłowskich. Od 1927 był żonaty z Genowefą Zając-Jerzmanowską, z którą miał dzieci: Alicję (1931–1944, łączniczkę w powstaniu warszawskim), Krystynę (ur. 1933, historyk sztuki) i Andrzeja (ur. 1946)^[3].

Przypisy