Wacław Szymanowski (rzeźbiarz)

Wacław Szymanowski
Ilustracja
Wacław Szymanowski w pracowni podczas pracy nad Pomnikiem Fryderyka Chopina
w Warszawie
.
Data i miejsce urodzenia

23 sierpnia 1859
Warszawa

Data i miejsce śmierci

22 lipca 1930
Warszawa

Narodowość

Polak

Dziedzina sztuki

rzeźba, malarstwo, rysunek

Epoka

secesja

Ważne dzieła

Pomnik Fryderyka Chopina w Warszawie.

Odznaczenia
Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski

Wacław Szymanowski (ur. 23 sierpnia 1859 w Warszawie, zm. 22 lipca 1930 tamże) – polski rzeźbiarz i malarz.

Życiorys

Był synem pisarza Wacława Szymanowskiego i ojcem prof. Wacława Szymanowskiego. W latach 1875–1879 studiował rzeźbę u Cypriana Godebskiego i malarstwo w École des Beaux-Arts, studia uzupełnił w latach 1880–1882 w Monachium (w połowie października 1880 r. zgłosił się do Akademii Sztuk Pięknych – Antikenklasse)[1], prowadząc w tym samym czasie pracownię malarską wraz ze Stanisławem Grocholskim. W 1889 roku za obraz „Kłótnia Hucułów” został nagrodzony złotym medalem na wystawie w Paryżu, gdzie mieszkał do 1905. Malarstwo porzucił w 1895, całkowicie poświęcając się rzeźbie.

2 maja 1923 został odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski[2]. Artysta poślubił Amerykankę Gabrielę Turner. Został pochowany na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie (Pas 33 I) w grobowcu rodzinnym własnego projektu.

Twórczość

Wacław Szymanowski był autorem wielu nagrobków (m.in. swojego ojca na warszawskich Powązkach) i pomników (m.in. pomnika Fryderyka Chopina w Warszawie z 1909 (projekt) – 1926 (wykonanie), obecnie kopia na miejsce zniszczonego przez Niemców oryginału). W Warszawie w parku im. Romualda Traugutta znajduje się rzeźba Macierzyństwo z 1903, ustawiona tam w 1929[3].

W roku 1984 odsłonięto we Wrocławiu pomnik Juliusza Słowackiego. Pomnik został wykonany przez Andrzeja Łętowskiego na podstawie półmetrowej rzeźby z roku 1905, autorstwa Wacława Szymanowskiego. Pomnik Słowackiego odlany w brązie w Paryżu pierwotnie stał w Krzemieńcu[4].

Jednym z niezrealizowanych projektów artysty była monumentalna kompozycja rzeźbiarska „Pochód na Wawel” (proj. 1907–1911). Miała ona powstać po wyburzeniu szpitala austriackiego zajmującego zachodnią część dziedzińca Zamku Królewskiego na Wawelu. Składała się z 52 figur przedstawiających władców polskich i inne osobistości. Ze względu na swój kontrowersyjny charakter nie została zrealizowana[5]. Model „Pochodu na Wawel” jak również rzeźbę „Mickiewicz po improwizacji” z 1898 przechowuje dziś Muzeum Narodowe w Krakowie. Na Plantach zaś w 1903 odsłonięto pomnik Artura Grottgera według projektu Szymanowskiego z 1898.

Przypisy

  1. I. Królewska Akademia Sztuk Pięknych..., [w:] H. Stępień, M. Liczbińska, Artyści polscy w środowisku monachijskim w latach 1828–1914 (materiały źródłowe), wyd. II, Kraków: Agencja Wydawniczo-Reklamowa Chors, 1994, s. 13, ISBN 83-903086-1-4.
  2. Order Odrodzenia Polski. Trzechlecie pierwszej kapituły 1921–1924. Warszawa: Prezydium Rady Ministrów, 1926, s. 30.
  3. Irena Grzesiuk-Olszewska: Warszawska rzeźba pomnikowa. Warszawa: Wydawnictwo Neriton, 2003, s. 252. ISBN 83-88973-59-2.
  4. A. Srebrakowski, Słowacki w Krzemieńcu, „Spotkania z Zabytkami” 1993, nr 9, s. 24
  5. Marta Piszczatkowska: Pochód na Wawel. „Spotkania z Zabytkami”, sierpień 2008. [dostęp 2009-09-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-04-16)].

Bibliografia

  • Encyklopedia Warszawy z 1994. PWN, Warszawa.
  • M. Wallis, 1974: Secesja. Wydanie II. Wydawnictwo „Arkady”, Warszawa.
  • Joanna Daranowska-Łukaszewska: Szymanowski Wacław. W: Polski Słownik Biograficzny. T. 50. Warszawa – Kraków: Instytut Historii PAN, 2014, s. 106–111. ISBN 978-83-63352-36-3.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

RzeźbazNagrobkaJerzmanowskich.jpg
Autor: Mach240390, Licencja: CC BY-SA 3.0
Rzeźba z nagrobka Erazma i Anny Jerzmanowskich z Cmentarza Rakowickiego dłuta Wacława Szymanowskiego.
GrobowiecRzeźbiarzaWacławaSzymanowskiego.jpg
Autor: Mach240390, Licencja: CC BY-SA 3.0
Grobowiec rzexbiarza Wacława Szymanowskiego na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie
Wacław Szymanowski w pracowni.jpeg
Czasopismo "Sztuka" art. Tryumf sztuki polskiej", 1911.
Traugutt-Park DSC 2402.JPG
Autor: Wistula, Licencja: CC BY-SA 3.0
Traugutt-Park
Waclaw Szymanowski Kariatydy 1896.jpg
Autor: Robin from Kraków, Poland, Licencja: CC BY 2.0

Ciężar (Kariatydy, Grupa) Burden (Caryatids, Group) Wacław Szymanowski, 1896

On the paths of the soul, the exhibition in the National Museum (Muzeum Narodowe) in Kraków.

Wacław Szymanowski (1859–1930) was a Polish sculptor and painter who created under the influence of Auguste Rodin. He studied in École des Beaux-Arts in Paris, and later in Akademie der Bildenden Künste München. Until about 1895 the painter-cum-sculptor occupied himself mainly with executing genre paintings of Polish mountaineers and Hutsuls, and portraits. He then turned to sculpture, creating compositions in Art Nouveau-Symbolist style. Wacław Szymanowski is the author of the famous monument of Chopin in the Royal Baths Park (Łazienki) in Warsaw. It was created around 1904. The original monument was cast in Paris (it won the first prize in a competition in 1909), but it was officially opened in the Royal Bath Park in 1926. During the Second World War, in 1940 the monument was blown up by Germans, and its remains were cut with gas burners. The Germans were also trying to find and destroy all existing replicas of the sculpture, but luckily they did not succeed. The sculpture was reconstructed and replaced in 1958. Szymanowski's other most notable works include the wooden sculpture "Fala" (Wave, 1903), and the monument to Artur Grottger in Planty Park in Kraków (1907).

His Opus Vitae was a monumental composition "Pochód na Wawel" (A March to Wawel, 1911-1912) that the author was going to place at the Royal Wawel Castle in Kraków, closing the arcaded courtyard from the west. The sculptures (52 statues) represent Polish monarchs and other historic and allegorical figures. The controversial project has never been realized, but a bronze model of the composition can be seen in the Wawel Art Collection.