Wacław Tomaszewski

Wacław Kazimierz Tomaszewski
Data i miejsce urodzenia

28 marca 1884
Rudawica koło Grodna

Data i miejsce śmierci

5 czerwca 1969
Gdańsk

Zawód, zajęcie

architekt

Odznaczenia
Złoty Krzyż Zasługi Medal 10-lecia Polski Ludowej

Wacław Kazimierz Tomaszewski (ur. 28 marca 1884 w Rudawicy koło Grodna, zm. 5 czerwca 1969 w Gdańsku) – polski architekt, nauczyciel akademicki, poseł na Sejm Ustawodawczy II RP, wraz z Witoldem Urbanowiczem twórca dyscypliny naukowej architektura okrętów[1].

Życiorys

W 1903 ukończył szkołę realną w Kijowie. Studiował na Wydziale Inżynierii Lądowej Politechniki Kijowskiej. W 1905 przeniósł się na Wydział Architektury Politechniki w Karlsruhe, który ukończył w 1910 z dyplomem inżyniera architekta. Podczas pobytu w Karlsruhe studiował także malarstwo i rzeźbę na tamtejszej Akademii Sztuk Pięknych[2]. Podczas I wojny światowej służył w armii rosyjskiej. W 1915 dostał się do niewoli niemieckiej. W latach 1918–1928 prowadził pracownię architektoniczną w Warszawie. Następnie przeniósł się do Gdyni. Charakterystyczną cechą projektowanych przez niego budowli były kubizujące formy dekoracyjne[3].

budynek Komendy Miejskiej Policji w Gdyni

W latach 1919–22 piastował mandat posła na Sejm Ustawodawczy z ramienia Związku Ludowo-Narodowego. We wrześniu 1919 przeszedł do klubu Zjednoczenia Mieszczańskiego. W 1920 był zastępcą członka Rady Obrony Państwa[4].

W okresie II wojny światowej przebywał w Wilnie, Kownie i Warszawie. Od września 1944 był więźniem obozu przejściowego w Pruszkowie. Od lipca 1945 pracował w Biurze Odbudowy Portów w Gdańsku. W grudniu 1945 objął kierownictwo Katedry Architektury Portów i Przymorza Wydziału Architektury Politechniki Gdańskiej. W 1949 otrzymał tytuł profesora nadzwyczajnego tej uczelni. W 1960 przeszedł na emeryturę. W 1961 został przewodniczącym Sekcji Architektury Okrętów Oddziału Wybrzeże SARP[1]. Został pochowany na Cmentarzu Oliwskim w Gdańsku (kwatera 8-10-8)[5].

Grób profesora Wacława Tomaszewskiego na Cmentarzu Oliwskim

Najważniejsze dzieła

Gmach główny Uniwersytetu Morskiego
  • Szkoła Handlu Morskiego i Techniki Portowej w Gdyni (1928);
  • gmach główny Akademii Morskiej w Gdyni (1928-30);
  • Dom Marynarza Polskiego w Gdyni, ul. Jana z Kolna 27 (obecnie Dom Rybaka) (1929-32)[6];
  • nadbudowa Państwowego Instytutu Meteorologicznego w Gdyni, ul. Waszyngtona 42 (1930)[7];
  • Magazyn Tranzytowy Dworca Morskiego w Gdyni (1932-1933))[8];
  • budynek Bergtrans w Gdyni, od 1990 Komenda Miejska Policji, ul. Portowa 15 (1936);
  • budynek biurowo-mieszkaniowy Gdynika w Gdyni-Kamiennej Górze (1937);
  • budynek Izby Arbitrażowej Bawełny w Gdyni, ul. Derdowskiego 26 (1938))[9];
  • siedziba Miastoprojektu w Gdańsku (1947-1949)[10];
  • hotel Monopol, obecnie Hotel Scandic w Gdańsku, ul. Podwale Grodzkie 9 (1949) - współautorzy: Witold Kuczewski, Stefan Listowski;
  • Dworzec Gdynia Główna Osobowa (1950-55);
  • wnętrza dużej przedniej werandy, jadalni I klasy, baru oraz nowych czterech apartamentów „de luxe” w ramach przebudowy pomieszczeń rekreacyjnych na transatlantyku MS Batory (1956-57, kierownik zespołu projektantów)[1]

Nagrody i odznaczenia

Przypisy

  1. a b c Urbanowicz Witold. 35 lat polskiej architektury okrętów. „Kwartalnik Historii Nauki i Techniki”. 31/1, s. 65-84, 1986. 
  2. TOMASZEWSKI WACŁAW. gedanopedia.pl. [dostęp 2019-05-08].
  3. Maria Jolanta Sołtysik: Między klasycyzmem a awangardą, czyli nurt umiarkowanego modernizmu w architekturze Gdyni 1920-1939. pan-ol.lublin.pl. s. 37. [dostęp 2019-05-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-05-08)].
  4. Adam Próchnik, Pierwsze piętnastolecie Polski niepodległej, Warszawa: PWN, 1983, s. 75.
  5. Wacław Tomaszewski. cmentarze-gdanskie.pl. [dostęp 2019-05-08].
  6. Dom Rybaka (dawniej: Dom Marynarza Polskiego), ul. Jana z Kolna 27. modernizmgdyni.pl. [dostęp 2019-05-08].
  7. Gdynia – historyczny układ urbanistyczny śródmieścia. nid.pl. [dostęp 2019-05-08].
  8. Dworzec Morski, ul. Polska 1, obecnie Muzeum Emigracji. modernizmgdyni.pl. [dostęp 2019-05-08].
  9. Dom Bawełny w Gdyni. pomorskie.travel. [dostęp 2019-05-08].
  10. Historia siedziby IHS UG. sztuka.historia.ug.edu.pl. [dostęp 2019-05-08].
  11. prof. arch. Wacław Tomaszewski. inmemoriam.architektsarp.pl. [dostęp 2019-05-08].

Media użyte na tej stronie

Gmach główny Akademii 02.jpg
Autor: Michał Jaworski, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Gdynia, ul. Morska 83 - zespół Wyższej Szkoły Morskiej, obecnie Uniwersytetu Morskiego 1930: gmach główny, budynek administracyjny i laboratorium
Grób prof. Wacława Tomaszewskiego.jpg
Autor: Kordiann, Licencja: CC BY-SA 4.0
grób architekta prof. Wacława Tomaszewskiego (1884-1969) na Cmentarzu Oliwskim