Wacław Zaleski (polityk)

Wacław Zaleski
Ilustracja
Zdjęcie Wacława pochodzące z Austriackiej Biblioteki Narodowej.
Herb
Zaleski Hrabia
Wacław hr. Zaleski
Rodzina

Zalescy z Otoka herbu Dołęga

Data i miejsce urodzenia

28 czerwca 1868
Lwów

Data i miejsce śmierci

24 grudnia 1913
Martinsbrunn

Ojciec

Filip Zaleski

Matka

Aleksandra hr. Suchodolska h. Janina

Żona

Helena hr. Mycielska h. Dołęga

Dzieci

Aleksander, Roman, Maria, Elżbieta, Teresa

Odznaczenia
Order Korony Żelaznej I klasy (Austro-Węgry) Komandor Orderu Leopolda Krzyż Wielki Order Franciszka Józefa (Austro-Węgry) Kawaler Naszyjnika Orderu Grobu Świętego Krzyż Wielki Orderu Karola I (Rumunia) Order Lwa i Słońca (Persja) dla obcokrajowców Kawaler Orderu Zasługi Rolniczej (Francja)

Wacław Michał Artur Zaleski herbu własnego (ur. 28 czerwca 1868 we Lwowie, zm. 24 grudnia 1913 w Martinsbrunn k. Meranu) – hrabia, doktor obojga praw, austro-węgierski polityk – konserwatysta, wielokrotny minister rolnictwa[1] i skarbu w rządzie Austrii (m.in. w rządzie Richarda Bienertha[2]), szambelan cesarza Franciszka Józefa I, poseł do Rady Państwa w Wiedniu wybrany w 1911 roku[3], właściciel tabularny kluczy: Ostapie, Zarubińce, Ostra Mogiła, Korolówka w powiecie skałckim i Skwarzawa z Lipnikami w powiecie złoczowskim oraz Krzywe w powiecie brzeżańskim[4].

Życiorys

Był synem Filipa. Z małżeństwa z Heleną hr. Mycielską pochodzili: Aleksander Filip Józef, Roman Franciszek Feliks, Maria Anna – żona Antoniego Dzierżykraj-Morawskiego[5], Elżbieta Izabela Maria i Teresa Antonina Maria. Nadanie tytułu hrabiowskiego (dyplom) miało miejsce 28 lutego 1914 roku, natomiast Najwyższe Postanowienie (reskrypt odręczny) cesarskie jest z dnia 28 października 1913 roku[6]

Studiował prawo na Uniwersytecie Lwowskim i Wiedeńskim. W 1890 roku rozpoczął pracę w Namiestnictwie dolno-austriackim. Po roku przeniesiony na stanowisko koncepisty do starostwa w Krakowie. W 1893 roku przeszedł do Ministerstwa Rolnictwa, skąd przeniesiony został do Namiestnictwa we Lwowie na stanowisko sekretarza Prezydium. W 1898 roku mianowany starostą, trzy lata potem przeszedł do ministerstwa spraw wewnętrznych. Został prezesem rady nadzorczej Towarzystwa Budowy Tanich Domów dla Urzędników we Lwowie[7]. Pod koniec 1906 roku ze stanowiska szefa Prezydium Namiestnictwa został mianowany szefem sekcji w Ministerstw Rolnictwa[8]. W 1911 roku powołany na stanowisko ministra Galicji[6].

Był znany z pobożności i działalności charytatywnej. Szczególną życzliwością i zaufaniem darzył go papież Pius X, który – jak pisze Helena Morawska-Stec – „powierzył mu misję prowadzenia w jego imieniu wstępnych rokowań z rządem francuskim w sprawie nawiązania konkordatu z Watykanem. W związku z tym wielokrotnie był wzywany przez Ojca Świętego na prywatne audiencje”. Jego zasługi dla Kościoła zostały docenione. Papież udekorował go Wielką Wstęgą i Krzyżem Papieskim Orderu Świętego Grobu. Ponadto nieco później otrzymał w darze od Ojca Świętego papieski biret i collare z mankietami oraz fotografię Piusa X z autografem.

Był wyróżniany przez cesarza Franciszka Józefa. Przed 1906 otrzymał tytuł c. k. radcy dworu. W 1911 roku otrzymał tytuł rzeczywistego tajnego c. k. radcy dworu, a rok później Wielką Wstęgę ze Złotym Łańcuchem Orderu Korony Żelaznej. Oprócz powyższych odznaczeń otrzymał także: Wielką Wstęgę rumuńskiego Orderu Karola, francuski Order Zasługi Rolniczej, a także perski Order Lwa i Słońca.

Został pochowany w grobie rodzinnym na Cmentarzu Łyczakowskim we Lwowie[9][10].

Przypisy

  1. Grandseigneur mit Weitblick - Österreichs Finanzminister - 20. Teil: Wenzel von Zaleski - Wiener Zeitung Online, www.wienerzeitung.at [dostęp 2018-10-03] (niem.).
  2. ÖNB-ALEX - Stenographische Protokolle - Abgeordnetenhaus, alex.onb.ac.at [dostęp 2018-10-03] (niem.).
  3. Gazeta Lwowska. 21 czerwca 1911, nr 139, s. 1.
  4. W spadku pozostawił ponad 11 tys. hektarów.
  5. Antoni Morawski - ostatni właściciel Luboni LINIA LUBOŃSKA (GENERALSKA) 3/1/2/1
  6. a b Odznaczenie min. Zaleskiego Czas 1913 nr 505 z 31 października s. 2
  7. Pożyteczna instytucya. „Nowości Illustrowane”. Nr 40, s. 3, 6 października 1906. 
  8. Zmiana w prezydyum Namiestnictwa. „Nowości Illustrowane”. Nr 52, s. 13, 17-18, 29 grudnia 1906. 
  9. Pogrzeb ministra Zaleskiego Nowości Illustrowane 1914 nr 2 s.3
  10. Wacław hr. Zaleski - relacja z pogrzebu, "Gazeta Lwowska" nr 2 z 4 stycznia 1914 r.

Bibliografia

  • Wielka Ilustrowana Encyklopedia Powszechna, Wydawnictwo Gutenberga, Kraków 1932, str. 250
  • K. Ostaszewski-Barański, Wacław Michał Zaleski (1799-1849), Zarys biograficzny, Lwów 1921
  • T. Lenczewski, Genealogia rodów utytułowanych – ut.41.1.5
  • Baza Jerzego ks. Czartoryskiego – cz.I006434
  • S. Górzyński, Arystokracja polska w Galicji. Studium heraldyczno–genealogiczne, Warszawa 2009, s. 400-401.
  • Wacław Zaleski – katolicki mąż stanu. absta.pl

Media użyte na tej stronie

Ord.CoronaFerrea - GC.png
Autor: FranzJosephI, Licencja: CC BY-SA 3.0
Nastrino da Cavaliere di Gran Croce dell'Ordine Imperiale della Corona Ferrea
Wacław Zaleski (1868–1913).jpg
Wacław Zaleski (1868–1913)
Ordre du Merite agricole Chevalier 1999 ribbon.svg
Autor: Borodun, Licencja: CC BY 3.0
Ribbon bar: l'Ordre du Mérite agricole, Chevalier, Since 1999
POL COA Zaleski Hrabia.svg
Autor: Derivative of POL COA Wiśniewski hrabia.svg by Bastianow, created by Avalokitesvara, Licencja: CC BY-SA 4.0
Herb hrabiów Zaleskich
OESSG Cavaliere di Collare BAR.jpg
Autor: Delehaye, Licencja: CC BY-SA 3.0
OESSG Ordine Equestre del Santo Sepolcro di Gerusalemme - Nastrino di Cavalere di Collare
Ord Leopold-COM.png
Autor: FranzJosephI, Licencja: CC BY-SA 3.0
Nastrino da Commendatore dell'Ordine Imperiale di Leopoldo
OrderofCarolI.ribbon.gif
Ribbon bar of the Order of Carol I of Romania
Ord.Franz.Joseph-GC.png
Autor: LuigiXIV, Licencja: CC BY-SA 3.0
Nastrino da Cavaliere di Gran Croce dell'Ordine Imperiale di Francesco Giuseppe (Austria)
Order of the Lion and the Sun (Iran). Medal.gif
Order of the Lion and the Sun (Iran) - Medal