Waju

Waju
—bóg nieskończonej przestrzeni—
Ilustracja
Waju – obraz z Tanjore przechowywany w Chennai Museum
Inne imiona

Wej, Wat

Występowanie

mitologia perska

Teren kultu

starożytna Persja

Rodzina
Dzieci

Bhima, Hanuman

Waju (dewanagari वायु, też: Wajudewa, śr per. Wej, Wat) – bóstwo nieskończonej przestrzeni i wiatru czczone w starożytności na terenie Persji.

Persja

Utożsamiany był z powietrzem, atmosferą i zjawiskami weń zachodzącymi.

Podejrzewa się, że Waju był czczony przez nomadów (w przeciwieństwie do Zurwana kojarzonego z ludami osiadłymi), gdyż wiatr niósł deszcz zraszający pastwiska i zapewniający możliwość wypasu stad.

Przedstawiany jest jako obdarowujący szerokimi pastwiskami, dobrym jedzeniem, życiem. Prawdopodobnie, ze względu na przychylne i nieprzychylne zjawiska atmosferyczne, bóstwo rozszczepiło się na: Wajuramę (Waju dobry), utożsamianego z aspektem obdarowywania (przychylne wiatry) i Wija (Waju zły) utożsamianego z aspektem niszczącym (huragany).

Hinduizm

Postać boga Waju na hinduistycznych przedstawieniach posiada dwie lub cztery ręce. Trzymać w nich może takie atrybuty jak: łuk, strzały, dhwadźa (rodzaj flagi), dzban z wodą, warada mudrę, paśa, ankuśa, kamala, danda.

Symbolika

Żywioł/element

Termin waju jest także oznaczeniem jednego z pięciu elementów. Są nimi: ziemia (prythiwi), woda (dźal), ogień (tedźas), wiatr (waju), przestrzeń (akaśa).

Wajuloka

Wajuloka to kraina (raj) boga Waju. W szczególności jako siedzibę Waju wskazuje się niebiańskie miasto o nazwie Gandhawati[1].

Rodzina i postacie powiązane

Waju bywa określany jako król Gandharwów[2], niebiańskich muzyków.

Awatary/Inkarnacje

Postacie opisywane jako wcielenia boga Waju to:

  1. Bhima
  2. Hanuman
  3. Madhwa Anandatirtha

Recepcja w literaturze religijnej

  • W mitologii wedyjskiej często towarzyszy Indrze jako woźnica jego rydwanu.
  • W kręgu cywilizacji indyjskiej Waju należy do stróżów świata (lokapala) – opiekuje się północno-zachodnią stroną.

Kult

Waju otrzymywał w ofierze białe zwierzęta[3].

Świątynie

  • Sri Kalahastheswara Temple w Kalahasthi. Centralnym obiektem kultu jest Wajulingam[4]

Święte miejsca

  • Wajutirtha w Madhurze[5]
  • Wajutirtha (Wajawjakona) w Allabahadzie

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ www.kamakoti.org, cytat: Vayu Loka is known as Gandhavati Loka dostęp=2015-08-08.
  2. ↑ Marta Jakimowicz-Shah, Andrzej Jakimowicz: Mitologia indyjska. Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, 1986, s. 373, seria: Mitologie świata. ISBN 83-221-0334-4.
  3. ↑ I.7. Najdawniejsze indyjskie głosy sprzeciwu – powątpiewanie, sceptycyzm, opozycja wobec praktyki śmierci wdów na stosie. W: Przemysław Szczurek: Sati. Samopalenie wdów indyjskich w najdawniejszych relacjach Wschodu i Zachodu. Wyd. 1. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Dialog, 2013, s. 194–195, seria: Świat Orientu. ISBN 978-83-63778-15-6.
  4. ↑ Vayu Lingam (Air Linga) – Powerful Temple, dostęp: 2015-08-9.
  5. ↑ Pind Daan Services at Mathura, dostęp 2015-00-09.

Bibliografia

Media użyte na tej stronie

Vayu.jpg

Tanjore painting of Vayu, Vedic god of wind, riding his deer.

Tempera on mica, original painting 23.5 X 18.5 cm. The painting now resides in Chennai Museum.

Original caption: The picture depicts Vayu sitting on a Deer. The deity has two pair of arms . The two arms (the left & Right) are carrying flag. One right hand is in blessing posture. The head, chest and shoulders are adorned with ornaments.