PlWiki > Walanżyn

System	Oddział	Piętro	Wiek (mln lat)
Paleogen	Paleocen	Dan	młodsze
Kreda	Górna	Mastrycht	66,0–72,1
		Kampan	72,1–83,6
		Santon	83,6–86,3
		Koniak	86,3–89,8
		Turon	89,8–93,9
		Cenoman	93,9–100,5
	Dolna	Alb	100,5–113,0
		Apt	113,0–125,0
		Barrem	125,0–129,4
		Hoteryw	129,4–132,9
		Walanżyn	132,9–139,8
		Berrias	139,8–145,0
Jura	Górna	Tyton	starsze
Podział według IUGS, luty 2017

Walanżyn (ang. Valanginian)

w sensie geochronologicznym – drugi wiek wczesnej kredy, trwający około 6,9 milionów lat (od ok. 139,8 do ok. 132,9 mln lat temu). Walanżyn jest młodszy od berriasu, a starszy od hoterywu.

w sensie chronostratygraficznym – drugie piętro dolnej kredy w eratemie mezozoicznym, wyższe od berriasu a niższe od hoterywu. Stratotyp dolnej granicy walanżynu nie jest jeszcze zatwierdzony przez ICS. Dolna granica opiera się o najniższe wystąpienie kalpionelli Calpionellites darderi.

Nazwa piętra (wieku) pochodzi od miejscowości Valangin w zachodniej Szwajcarii.

Fauna walanżynu

Wuerhozaur

Iguanodon

Lanzhousaurus

Pterodaustro

Nazwy stworzeń ograniczonych do opisywanego piętra pogrubiono.

Ptaki

? Gallornis – Francja
? Wyleyia – Wielka Brytania

Nieptasie teropody

? Kinnareemimus – ornitomimozaur; Tajlandia
? nkwebazaur – celurozaur; RPA
? fedrolozaur – tetanur; Chiny

Zauropody

? algoazaur – RPA
? ksenoposejdon – Wielka Brytania

Krokodylomorfy

Dakosaurus lapparenti
Enaliosuchus – Thalattosuchia; Francja, Niemcy
Machimosaurus

Przypisy

↑ John Long: Dinozaury, Mały przewodnik. Warszawa: Arkady, 2007, s. 216–217. ISBN 978-83-213-4482-9.
↑ Gregory S. Paul. A revised taxonomy of the iguanodont dinosaur genera and species. „Cretaceous Research”. 29 (2), s. 192–216, 2008. DOI: 10.1016/j.cretres.2007.04.009 (ang.).

Bibliografia

International Commission on Stratigraphy (ang.)

Zobacz też

Geologiczna historia Ziemi

Prekambr (nieformalny; ok. 4,6 mld lat temu – 541 mln lat temu)

W lewych kolumnach znajdują się eony; prawa kolumna: pogrubionym tekstem zaznaczone są ery; zwykłym tekstem zaznaczone są okresy
Hadeik (ok. 4,6 – 4 mld lat temu)	eon nieformalny
Archaik (4 – 2,5 mld lat temu)	Eoarchaik (4 – 3,6 mld lat temu) Paleoarchaik (3,6 – 3,2 mld lat temu) Mezoarchaik (3,2 – 2,8 mld lat temu) Neoarchaik (2,8 – 2,5 mld lat temu)
Proterozoik (2,5 mld lat temu – 541 mln lat temu)	Paleoproterozoik (2,5 – 1,6 mld lat temu) Sider (2,5 – 2,3 mld lat temu) Riak (2,3 – 2,05 mld lat temu) Orosir (2,05 – 1,8 mld lat temu) Stater (1,8 – 1,6 mld lat temu) Mezoproterozoik (1,6 – 1 mld lat temu) Kalim (1,6 – 1,4 mld lat temu) Ektas (1,4 – 1,2 mld lat temu) Sten (1,2 – 1 mld lat temu) Neoproterozoik (1 mld lat temu – 542 mln lat temu) Ton (1 mld lat temu – 720 mln lat temu) Kriogen (720 – 635 mln lat temu) Ediakar (635 – 541 mln lat temu)

Fanerozoik (541 – 0 mln lat temu)

Poziomo zaznaczono ery; W lewych kolumnach znajdują się okresy; prawa kolumna: pogrubionym tekstem zaznaczone są epoki; zwykłym tekstem zaznaczone są wieki

Paleozoik (541 – 252 mln lat temu)

Kambr (542 – 488,3 mln lat temu)	Terenew (541 – 521 mln lat temu) Fortun (541 – 529 mln lat temu) wiek 2 (529 – 521 mln lat temu) Epoka 2 (521 – 509 mln lat temu) wiek 3 (521 – 514 mln lat temu) wiek 4 (514 – 509 mln lat temu) Miaoling (509 – 497 mln lat temu) Wuliuan (509 – 504,5 mln lat temu) Drum (504,5 – 500,5 mln lat temu) Gużang (500,5 – 497 mln lat temu) Furong (497 – 485,4 mln lat temu) Paib (497 – 494 mln lat temu) Dziangszan (494 – 489,5 mln lat temu) wiek 10 (489,5 – 485,4 mln lat temu)
Ordowik (485,4 – 443,4 mln lat temu)	Wczesny ordowik (485,4 – 470,0 mln lat temu) Tremadok (485,4 – 477,7 mln lat temu) Flo (477,7 – 470,0 mln lat temu) Ordowik środkowy (470,0 – 458,4 mln lat temu) Daping (470,0 – 467,3 mln lat temu) Darriwil (467,3 – 458,4 mln lat temu) Ordowik późny (458,4 – 443,4 mln lat temu) Sandb (458,4 – 453,0 mln lat temu) Kat (453,0 – 445,2 mln lat temu) Hirnant (445,2 – 443,4 mln lat temu)
Sylur (443,4 – 419,2 mln lat temu)	Landower (443,8 – 433,4 mln lat temu) Ruddan (443,8 – 440,8 mln lat temu) Aeron (440,8 – 438,5 mln lat temu) Telicz (438,5 – 433,4 mln lat temu) Wenlok (433,4 – 427,4 mln lat temu) Szejnwud (433,4 – 430,5 mln lat temu) Homer (430,5 – 427,4 mln lat temu) Ludlow (427,4 – 423,0 mln lat temu) Gorst (427,4 – 425,6 mln lat temu) Ludford (425,6 – 423,0 mln lat temu) Przydol (423,0 – 419,2 mln lat temu)
Dewon (419,2 – 358,9 mln lat temu)	Wczesny dewon (419,2 – 393,3 mln lat temu) Lochkow (419,2 – 410,8 mln lat temu) Prag (410,8 – 407,6 mln lat temu) Ems (407,6 – 393,3 mln lat temu) Dewon środkowy (393,3 – 382,7 mln lat temu) Eifel (393,3 – 387,7 mln lat temu) Żywet (387,7 – 382,7 mln lat temu) Dewon późny (382,7 – 358,9 mln lat temu) Fran (382,7 – 372,2 mln lat temu) Famen (372,2 – 358,9 mln lat temu)
Karbon (358,9 – 298,9 mln lat temu)	Missisip (358,9 – 323,2 mln lat temu) Wczesny missisip/Turnej (358,9 – 346,7 mln lat temu) Środkowy missisip/Wizen (346,7 – 330,9 mln lat temu) Późny missisip/Serpuchow (330,9 – 323,2 mln lat temu) Pensylwan (323,2 – 298,9 mln lat temu) Wczesny pensylwan/Baszkir (323,2 – 315,2 mln lat temu) Środkowy pensylwan/Moskow (315,2 – 307,0 mln lat temu) Późny pensylwan (307,0 – 298,9 mln lat temu): Kasimow (307,0 – 303,7 mln lat temu) Gżel (303,7 – 298,9 mln lat temu)
Perm (298,9 – 251,9 mln lat temu)	Cisural (298,9 – 272,3 mln lat temu) Assel (298,9 – 293,52 mln lat temu) Sakmar (293,52 – 290,1 mln lat temu) Artinsk (290,1 – 283,5 mln lat temu) Kungur (283,5 – 272,3 mln lat temu) Gwadalup (273,0 – 259,9 mln lat temu) Road (273,0 – 268,8 mln lat temu) Word (268,8 – 265,1 mln lat temu) Kapitan (265,1 – 259,8 mln lat temu) Loping (259,1 – 252,2 mln lat temu) Wucziaping (259,1 – 254,14 mln lat temu) Czangsing (254,14 – 251,90 mln lat temu)

Mezozoik (251,9 – 66 mln lat temu)

Trias (251,9 – 201,3 mln lat temu)	Wczesny trias (251,9 – 247,2 mln lat temu) Ind (252,17 – 251,2 mln lat temu) Olenek (251,2 – 247,2 mln lat temu) Środkowy trias (247,2 – 235 mln lat temu) Anizyk (247,2 – 242 mln lat temu) Ladyn (242 – 237 mln lat temu) Późny trias (237 – 201,3 mln lat temu) Karnik (237 – 227 mln lat temu) Noryk (227 – 208,5 mln lat temu) Retyk (208,5 – 201,3 mln lat temu)
Jura (201,3 – 145,0 mln lat temu)	Jura wczesna (201,3 – 174,1 mln lat temu) Hettang (201,3 – 199,3 mln lat temu) Synemur (199,3 – 190,8 mln lat temu) Pliensbach (190,8 – 182,7 mln lat temu) Toark (182,7 – 174,1 mln lat temu) Jura środkowa (174,1 – 163,5 mln lat temu) Aalen (174,1 – 170,3 mln lat temu) Bajos (170,3 – 168,3 mln lat temu) Baton (168,3 – 166,1 mln lat temu) Kelowej (166,1 – 163,5 mln lat temu) Jura późna (163,5 – 145,0 mln lat temu) Oksford (163,5 – 157,3 mln lat temu) Kimeryd (157,3 – 152,1 mln lat temu) Tyton (152,1 – 145,0 mln lat temu)
Kreda (145,0 – 66 mln lat temu)	Wczesna kreda (145,0 – 100,5 mln lat temu) Berrias (145,0 – 139,8 mln lat temu) Walanżyn (139,8 – 132,6 mln lat temu) Hoteryw (132,6 – 129,4 mln lat temu) Barrem (129,4 – 125,0 mln lat temu) Apt (125,0 – 113,0 mln lat temu) Alb (113,0 – 100,5 mln lat temu) Późna kreda (100,5 – 66 mln lat temu) Cenoman (100,56 – 93,96 mln lat temu) Turon (93,9 – 89,8 mln lat temu) Koniak (89,8 – 86,3 mln lat temu) Santon (86,3 – 83,6 mln lat temu) Kampan (83,6 – 72,1 mln lat temu) Mastrycht (72,1 – 66 mln lat temu)

Trias
(251,9 – 201,3 mln lat temu)

Wczesny trias (251,9 – 247,2 mln lat temu): Ind (252,17 – 251,2 mln lat temu); Olenek (251,2 – 247,2 mln lat temu)

Środkowy trias (247,2 – 235 mln lat temu): Anizyk (247,2 – 242 mln lat temu); Ladyn (242 – 237 mln lat temu)

Późny trias (237 – 201,3 mln lat temu): Karnik (237 – 227 mln lat temu); Noryk (227 – 208,5 mln lat temu); Retyk (208,5 – 201,3 mln lat temu)

Jura
(201,3 – 145,0 mln lat temu)

Jura wczesna (201,3 – 174,1 mln lat temu): Hettang (201,3 – 199,3 mln lat temu); Synemur (199,3 – 190,8 mln lat temu); Pliensbach (190,8 – 182,7 mln lat temu); Toark (182,7 – 174,1 mln lat temu)

Jura środkowa (174,1 – 163,5 mln lat temu): Aalen (174,1 – 170,3 mln lat temu); Bajos (170,3 – 168,3 mln lat temu); Baton (168,3 – 166,1 mln lat temu); Kelowej (166,1 – 163,5 mln lat temu)

Jura późna (163,5 – 145,0 mln lat temu): Oksford (163,5 – 157,3 mln lat temu); Kimeryd (157,3 – 152,1 mln lat temu); Tyton (152,1 – 145,0 mln lat temu)

Kreda
(145,0 – 66 mln lat temu)

Wczesna kreda (145,0 – 100,5 mln lat temu): Berrias (145,0 – 139,8 mln lat temu); Walanżyn (139,8 – 132,6 mln lat temu); Hoteryw (132,6 – 129,4 mln lat temu); Barrem (129,4 – 125,0 mln lat temu); Apt (125,0 – 113,0 mln lat temu); Alb (113,0 – 100,5 mln lat temu)

Późna kreda (100,5 – 66 mln lat temu): Cenoman (100,56 – 93,96 mln lat temu); Turon (93,9 – 89,8 mln lat temu); Koniak (89,8 – 86,3 mln lat temu); Santon (86,3 – 83,6 mln lat temu); Kampan (83,6 – 72,1 mln lat temu); Mastrycht (72,1 – 66 mln lat temu)

Kenozoik (66 – 0 mln lat temu)

Paleogen (66 – 23,03 mln lat temu)	Paleocen (66 – 56 mln lat temu) Dan (66 – 61,6 mln lat temu) Zeland (61,6 – 59,2 mln lat temu) Tanet (59,2 – 56 mln lat temu) Eocen (56 – 33,9 mln lat temu) Iprez (56 – 47,8 mln lat temu) Lutet (47,8 – 41,3 mln lat temu) Barton (41,3 – 37,8 mln lat temu) Priabon (37,8 – 33,9 mln lat temu) Oligocen (33,9 – 23,03 mln lat temu) Rupel (33,9 – 27,82 mln lat temu) Szat (27,82 – 23,03 mln lat temu)
Neogen (23,03 – 2,588 mln lat temu)	Miocen (23,03 – 5,332 mln lat temu) Akwitan (23,03 – 20,44 mln lat temu) Burdygał (20,44 – 15,97 mln lat temu) Lang (15,97 – 13,82 mln lat temu) Serrawal (13,82 – 11,63 mln lat temu) Torton (11,63 – 7,246 mln lat temu) Messyn (7,246 – 5,333 mln lat temu) Pliocen (5,333 – 2,58 mln lat temu) Zankl (5,333 – 3,600 mln lat temu) Piacent (3,600 – 2,58 mln lat temu)
Czwartorzęd (2,58 – 0 mln lat temu)	Plejstocen (2,58 mln lat temu – 11,7 tys. lat temu) Gelas (2,58 – 1,80 mln lat temu) Kalabr (1,80 mln lat temu – 774 tys. lat temu) Chiban (774 – 129 tys. lat temu) Późny plejstocen (129 – 11,7 tys. lat temu) Holocen (11,7 tys. lat temu – dziś) Grenland (11,7 – 8,2 tys. lat temu) Northgrip (8,2 – 4,2 tys. lat temu) Megalaj (4,2 tys. – dziś)

Paleogen
(66 – 23,03 mln lat temu)