Walancin Hołubieu

Walancin Hołubieu
Data i miejsce urodzenia

21 czerwca 1955
Krzywy Róg

Deputowany do Rady Najwyższej Białoruskiej SRR/Rady Najwyższej Republiki Białorusi XII kadencji
Okres

od 1990
do 1996

Przynależność polityczna

Opozycja BNF

Wiceprzewodniczący Białoruskiego Frontu Ludowego
Okres

od 1990
do 1995

Przynależność polityczna

Białoruski Front Ludowy

Następca

Siarhiej Papkou

Walancin Fiodarawicz Hołubieu (biał. Валянцін Фёдаравіч Голубеў, ros. Валентин Фёдорович Голубев, Walentin Fiodorowicz Gołubiew; ur. 21 czerwca 1955 w Krzywym Rogu) – białoruski historyk i polityk; w latach 1990–1996 deputowany do Rady Najwyższej Białoruskiej SRR/Rady Najwyższej Republiki Białorusi XII kadencji; członek Opozycji BNF – frakcji parlamentarnej partii Białoruski Front Ludowy (Biełaruski Narodny Front), o charakterze antykomunistycznym i niepodległościowym; doktor nauk historycznych.

Życiorys

Młodość

Urodził się 21 czerwca 1955 roku w mieście Krzywy Róg, w obwodzie dniepropetrowskim Ukraińskiej SRR, ZSRR. W młodości pracował jako glazurnik w Zjednoczeniu Budowlanym Nr 20 w Swietłahorsku. Po odbyciu służby wojskowej podjął studia na Wydziale Historii Białoruskiego Uniwersytetu Państwowego, które ukończył w 1981 roku[1]. Po studiach pracował jako starszy laborant, aspirant, młodszy pracownik naukowy, pracownik naukowy i starszy pracownik naukowy w Instytucie Historii Akademii Nauk Białoruskiej SRR. Uzyskał stopień kandydata nauk historycznych (odpowiednik polskiego stopnia doktora). Temat jego dysertacji kandydackiej brzmiał: Własność i użytkowanie ziemi przez chłopów na Białorusi w XVI – XVIII wieku)[2]. Należał do KPZR. Pod wpływem idei białoruskiego ruchu narodowego przełomu lat 80. i 90. XX wieku opuścił tę partię i wstąpił do Białoruskiego Frontu Ludowego[3].

Działalność parlamentarna

W 1990 roku został deputowanym ludowym do Rady Najwyższej Białoruskiej SRR XII kadencji z Alibiehauskiego Okręgu Wyborczego Nr 15 miasta Mińska, z ramienia Białoruskiego Frontu Ludowego[4]. Na początku czerwca 1990 roku został jednym z koordynatorów Grupy Deputackiej BNF (od 16 lipca pod nazwą Opozycja BNF[5]). Pełnił funkcję sekretarza Komisji Rady Najwyższej ds. Międzynarodowych i Zewnętrznych Więzi Gospodarczych. Od 20 lipca 1990 roku wchodził w skład Komisji Konstytucyjnej[6]. Był również członkiem tzw. Gabinetu Cieni Opozycji BNF. Kierował w nim Ministerstwem Spraw Zagranicznych. Brał udział w opracowaniu i przyjęciu Deklaracji o Państwowej Suwerenności Białorusi, przygotowaniu projektów ustaw na nadzwyczajnej sesji Rady Najwyższej 24–25 sierpnia 1991 roku, w czasie której ogłoszono niepodległość Białorusi[4]. 24 sierpnia, na prośbę Zianona Pazniaka, wniósł i postawił po raz pierwszy w Prezydium Rady Najwyższej biało-czerwono-białą flagę[7]. Współautor Koncepcji przejścia Białoruskiej SRR na gospodarkę rynkową (jesień 1990 r.) i szeregu projektów ustaw. Brał udział w opracowywaniu umów międzynarodowych. Uczestniczył w głodówce deputowanych Opozycji BNF 11–12 kwietnia 1995 roku w Sali Owalnej parlamentu, ogłoszonej na znak protestu przeciwko zainicjowanemu przez prezydenta Łukaszenkę referendum na temat wprowadzenia języka rosyjskiego jako drugiego języka państwowego, zmiany symboli państwowych Białorusi (biało-czerwono-białej flagi i herbu Pogoni) na symbole nawiązujące do radzieckich, integracji ekonomicznej z Federacją Rosyjską i prawie prezydenta do rozwiązywania parlamentu[4]. W nocy z 11 na 12 kwietnia został razem z innymi protestującymi wywleczony siłą z sali parlamentu przez zamaskowanych funkcjonariuszy wojska i służb specjalnych, pobity, wywieziony samochodem, a następnie wyrzucony na ulicy w centrum Mińska[8].

W latach 1991–1995 wiceprzewodniczący Białoruskiego Frontu Ludowego i przewodniczący Mińskiej Organizacji Miejskiej BFL[2].

Kandydował ponownie na stanowisko deputowanego w wyborach parlamentarnych w 1995 roku. Udało mu się zdobyć wystarczającą liczbę głosów, jednak jego kandydatura została bez wyjaśnień skreślona z listy deputowanych. Listy kierowane do różnych instancji z protestami i żądaniem wyjaśnienia zaistniałej sytuacji zostały zignorowane. W taki sam sposób potraktowany został inny kandydat BFL-u, Juryj Bieleńki. Zdaniem Zianona Pazniaka, była to część planowej falsyfikacji wyników wyborów, dokonanej z polecenia prezydenta Alaksandra Łukaszenki[9].

W 2010 roku Zianon Pazniak opisał w swoich wspomnieniach Walancina Hołubieua z początku lat 90. następująco:

(…) wesoły, przyjemny młody człowiek z dźwięcznym głosem i humorem („opozycyjny słowik”, jak żartem nazywała go nomenklatura). Walanicin naprawdę był naszym słowikiem, rozumnym i aktywnym, łatwo pobudliwym, dobrym uczestnikiem dyskusji, twardym negocjatorem w sprawach międzynarodowych (…)[10]

Późniejsza działalność polityczna

Walancin Hołubieu po zakończeniu kadencji deputowanego pozostał członkiem Białoruskiego Frontu Ludowego. W latach 1995–1999 pełnił funkcję współprzewodniczącego Białoruskiego Centrum Naukowo-Dydaktycznego „Białoruska Perspektywa”[2]. W 1999 roku doszło do rozłamu w BFL, w wyniku którego powstały dwa ugrupowania: Konserwatywno-Chrześcijańska Partia - BNF pod kierownictwem Zianona Pazniaka oraz Partia BNF pod kierownictwem Wincuka Wiaczorki. Hołubieu poparł Wiaczorkę i znalazł się w Partii BNF. Wchodził w skład Sejmu Partii BNF – jej organu kierowniczego. Na 12. zjeździe Partii we wrześniu 2009 roku odmówił dalszego członkostwa w Sejmie, pozostając jednak członkiem partii. Wraz z nim zrezygnowali m.in. dwaj inni członkowie Partii BNF, którzy w przeszłości byli deputowanymi Rady Najwyższej XII kadencji: Lawon Barszczeuski i Piotr Sadouski[11].

Poglądy

Walancin Hołubieu jest zwolennikiem demokratycznego systemu władzy. Popiera zwiększenie roli języka białoruskiego w białoruskim społeczeństwie. Postuluje zachowanie równie dobrych stosunków Białorusi z Unią Europejską, jak z Rosją[1].

Życie prywatne

Walancin Hołubieu mieszka w Mińsku[1]. Jest żonaty, ma dwóch synów i wnuczkę[12].

Nagrody

28 kwietnia 2006 roku Walancin Hołubieu otrzymał Nagrodę im. Lwa Sapiehy, utworzoną przez Kolegium Europy Wschodniej i Uniwersytet Warszawski dla uszanowania wybitnych zasług w rozwoju społeczeństwa obywatelskiego na Białorusi, budowie niezależnej, demokratycznej Białorusi, zwróconej ku Europie. W jej ramach otrzymał prawo do prowadzenia przez rok pracy naukowej na koszt jej fundatorów[13], a także wykładów na temat Białorusi na pięciu polskich uczelniach[14].

Wybrane prace

Książki

Autor

Współautor

  • Ja. K. Aniszczanka, H. Ja. Halenczanka, W. F. Hołubieu i in.; Narodowa Akademia Nauk Białorusi, Instytut Historii: Historyja sialanstwa Biełarusi: Sa starażytnych czasou da 1996 h.: U 3 tamach. Mińsk: Biełaruskaja nawuka, 1997–2002. ISBN 985-08-0071-2. (biał.).
  • Red. W. I. Hałubowicz; W. F. Hołubieu, Ju. Ł. Hruzicki, I. I. Hwardziejeu i in.: Z historyi ekanamicznych reformau na Biełarusi: Wuczebna-mietadyczny zbornik. Cz. 3. Mińsk: Ekapierspiektywa, 2003, s. 88. ISBN 985-469-050-4. (biał.).
  • W. F. Hołubieu, H. A. Hryhorjeu, W. I. Jemałowicz i in.: Historyja Biełarusi ad starażytnych czasou da paczatku XXI st.: U pytanniach i adkazach. Mińsk: Ekapierspiektywa, 2003, s. 296. ISBN 985-469-072-5. (biał.).
  • Zespół red.: M. Kasciuk (główny red.) i in.; Ju. Bochan, W. Hołubieu, U. Jemielianczyk i in.; redaktorzy Ju. Bochan, P. Łojka: Historyja Biełarusi. U 6 tamach. T. 3: Biełaruś u czasy Reczy Raspalitaj XVII – XVIII stst.. Mińsk: Ekapierspiektywa, 2004, s. 344. ISBN 978-985-513-105-3. (biał.).
  • Red. Ju. Chadyka, W. Hołubieu, I. Kiturka; Respublikanskaje hramadskaje abjadnannie „Tawarystwa amatarau wiedau (fiłamatau), Narodny uniwiesitet”: Narysy historyi biełaruskaj dziarżaunasci [Tekst]: dla siabrou RHA „Tawarystwa amatarau wiedau (fiłamatau)”, wykładczykau, słuchaczou i wypusknikou Narodnaha Uniwiersiteta. Mińsk: Tawarystwa amatarau wiedau (fiłamatau), 2004, s. 140. (biał.).
  • Zespół red.: M. Kasciuk (główny red.) i in.; Ju. Bochan, H. Halenczanka, W. Hołubieu i in.; redaktorzy Ju. Bochan, H. Halenczanka: Historyja Biełarusi. U 6 tamach. T. 2: Biełaruś u pieryjad Wialikaha Kniastwa Litouskaha. Mińsk: Sowriemiennaja szkoła: Ekopierspiektiwa, 2008, s. 688. ISBN 978-985-513-317-0. (biał.).

Redaktor

  • W. F. Hołubieu, U. P. Kruk, P. A. Łojka: Ci wiedajecie wy historyju swajoj krainy?. Wyd. 1. Mińsk: Narodnaja aswieta, 1994, s. 135. ISBN 985-03-0052-3. (biał.).
  • W. F. Hołubieu, U. P. Kruk, P. A. Łojka: Ci wiedajecie wy historyju swajoj krainy?. Wyd. 2. Mińsk: Narodnaja aswieta, 1995, s. 135. ISBN 985-030460-X. (biał.).
  • Respublikanskaje hramadskaje abjadnannie, Tawarystwa amatarau wiedau (fiłamatau), Fond Konrada Adenauera; red. W. Hołubieu, A. Chadyka: Biełaruś i Abjadnanaja Europa: realii i pierspiektywy [Tekst]: materyjały kanfierencyi: Biełastok, 5–6 krasawika 2003, Minsk, 14–15 maja 2004 h.. Mińsk: Tawarystwa amatarau wiedau (fiłamatau), 2004, s. 95. (biał.).

Artykuły

Inne

  • Belarus in the Context of Times and Politics, Sztokholm 1997 (we współautorstwie z Andrejem Sannikauem)
  • „Biełarusskij mientalitiet” kak faktor formirowanija grażdanskogo obszczestwa, [w:] Belarus Monitor. Spiecijalnyj wypusk. Diemokraticzeskije prociessy w Biełarusi: osnownyje tiendiencii i protiworieczija, Mińsk 1998[2]

Przypisy

  1. ↑ a b c Анкета Свабоды: Валянцін Голубеў. Radio Swaboda, 2010-07-30 11:24. [dostęp 2016-03-03]. (biał.).
  2. ↑ a b c d Kto… ↓, s. 93–94
  3. ↑ Алег Трусаў: Пераможцы. ARCHE Paczatak, 2009-01-05. [dostęp 2016-03-02]. (biał.).
  4. ↑ a b c Навумчык 2010 ↓, s. 231–232
  5. ↑ Пазьняк 2010 ↓, s. 10
  6. ↑ М. Дементей: Постановление Верховного Совета Республики Беларусь от 20 июля 1990 г. №166-XII. bankzakonov.com, 1990-07-20. [dostęp 2016-03-03]. (ros.).
  7. ↑ Пазьняк 2010 ↓, s. 72
  8. ↑ Сяргей Навумчык: Зьбіцьцё дэпутатаў БНФ: хроніка, фота, відэа. Radio Swaboda, 2010-04-09. [dostęp 2018-06-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-11-08)]. (biał.).
  9. ↑ Пазьняк 2010 ↓, s. 53–54
  10. ↑ Пазьняк 2010 ↓, s. 272
  11. ↑ Галіна Абакунчык: Сойм Партыі БНФ без Баршчэўскага і Садоўскага. Radio Swaboda, 2009-09-07 16:36. [dostęp 2016-03-04]. (biał.).
  12. ↑ Валянцін Голубеў. Radio Swaboda, 2010-07-23 03:00. [dostęp 2012-05-28]. (biał.).
  13. ↑ Аляксей Дзікавіцкі: Варшава: Беларускі гісторык В.Голубеў атрымаў прэмію Льва Сапегі. Radio Swaboda, 2006-04-28 11:39. [dostęp 2016-03-04]. (biał.).
  14. ↑ Ігар Карней: Сёньня новы навучальны год пачынае Беларускі ліцэй (фота). Radio Swaboda, 2006-09-25 05:22. [dostęp 2016-03-04]. (biał.).

Bibliografia

  • Centrum Naukowo-Analityczne „Białoruska Perspektywa”: Kto jest kim w Białorusi. Białystok: Podlaski Instytut Wydawniczy, 2000, s. 313, seria: Biblioteka Centrum Edukacji Obywatelskiej Polska – Białoruś. ISBN 83-913780-0-4.
  • Сяргей Навумчык: Дэпутаты Апазыцыі БНФ у Вярхоўным савеце ХІІ скліканьня (1990–9.01.1996). W: Сяргей Навумчык, Зянон Пазьняк: Дэпутаты незалежнасьці. Nowy Jork, Wilno, Warszawa: „Biełaruskija Wiedamaści”, Towarzystwo Kultury Białoruskiej na Litwie, 2010, s. 216–270. ISBN 978-9955-578-11-6. (biał.).
  • Зянон Пазьняк: Дэпутаты незалежнасьці (замест прадмовы); Слова пра калег і сяброў. W: Сяргей Навумчык, Зянон Пазьняк: Дэпутаты незалежнасьці. Nowy Jork, Wilno, Warszawa: „Biełaruskija Wiedamaści”, Towarzystwo Kultury Białoruskiej na Litwie, 2010, s. 5–92; 271–285. ISBN 978-9955-578-11-6. (biał.).