Walce

Artykuł

50°22′19″N 18°0′21″E

- błąd

39 m

WD

50°22'20"N, 18°0'24"E

- błąd

39 m

Odległość

70 m

Walce
wieś
Ilustracja
Kościół pw. św. Walentego
Państwo

 Polska

Województwo

 opolskie

Powiat

krapkowicki

Gmina

Walce

Liczba ludności (2019)

1798

Strefa numeracyjna

77

Kod pocztowy

47-344[1]

Tablice rejestracyjne

OKR

SIMC

0504634

Położenie na mapie gminy Walce
Mapa konturowa gminy Walce, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Walce”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa opolskiego
Mapa konturowa województwa opolskiego, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Walce”
Położenie na mapie powiatu krapkowickiego
Mapa konturowa powiatu krapkowickiego, na dole nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Walce”
Ziemia50°22′19″N 18°00′21″E/50,371944 18,005833

Walce (dodatkowa nazwa w j. niem. Walzen) – wieś w Polsce, położona w województwie opolskim, w powiecie krapkowickim, w gminie Walce, której jest siedzibą, nad rzeką Stradunią, uchodzącą do Odry.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do ówczesnego województwa opolskiego.

Wioska leży obok rzeki Stradunia. Walce są największym sołectwem gminy i zajmują 18,9% jej powierzchni, tj. 13,24 km². Wieś jest także największą w gminie pod względem ludności, gdyż zamieszkuje ją 33% mieszkańców gminy Walce[2].

Integralne części wsi

Integralne części wsi Walce[3][4]
SIMCNazwaRodzaj
0504670Antoszkaprzysiółek
0504663Grobleprzysiółek
0504686Krzewiakiprzysiółek
0504640Mariankówczęść wsi
0504657Posiłekczęść wsi

Nazwa

W łacińskim dokumencie z 1228 roku wydanym przez Kazimierza I opolskiego zanotowana została w szeregu miejscowości założonych na prawie polskim iure polonico[5] w formie Walchi[6]. W alfabetycznym spisie miejscowości na terenie Śląska wydanym w 1830 roku we Wrocławiu przez Johanna Knie wieś występuje pod obecnie stosowaną, polską nazwą Walce oraz niemiecką nazwą Walzen we fragmencie „Walzen, Ober, Nieder und Schloss, (zusammenhangend), polnisch Walce„[7].

Topograficzny opis Górnego Śląska z 1865 roku notuje wieś pod zgermanizowaną nazwą Walzen, a także historycznymi nazwami we fragmencie: „Walzen (1228 Walchi, 1534 Wahltze, polnisch Walzy)”[8]. 12 listopada 1946 r. nadano miejscowości, wówczas administracyjnie należącej do powiatu prudnickiego, polską nazwę Walce[9].

Historia

Pierwsza wzmianka o miejscowości pojawia się w 1228 r., kiedy to zostaje nadana klasztorowi w Czarnowąsach. W 1330 r. we wsi istnieje już na pewno parafia. Wieś dotykają wojny husyckie, wojna trzydziestoletnia i epidemie. W 1575 r. ród von Schweinichen buduje w miejscowości zamek (rodzina ta była właścicielem majątku w Walcach od 1572 r. do 1815 r.)[10]. W XVII w. istnieje we wsi szkółka parafialna[11]. W 1679 r. we wsi jest już na pewno murowany kościół. W 1810 r. zyski z dóbr klasztornych we wsi odsyłane są do dominium w Chrzelicach, natomiast już w 1815 r. dobra rycerskie przeszły w posiadanie niejakiego Waliczka. W 1847 r. właścicielami stają się hrabiowie Seherr. W okolicach 1862 r. majątek Walecki został dołączony do majątku w Dobrej jako własność rodu Seherr-Thoss (we wsi istnieją wtedy 2 dworki i gorzelnia). Według spisu ludności z 1 grudnia 1910, na 1516 mieszkańców Walec 98 posługiwało się językiem niemieckim, 1402 językiem polskim, a 113 było dwujęzycznych[12]. W 1929 r. majątek zostaje sprzedany państwu. W tym okresie w zamku powstaje szkoła dla dziewcząt. W 1945 r. w wyniku pożaru bezpowrotnie zostaje zniszczony tutejszy zamek. Do 1956 roku Walce należały do powiatu prudnickiego. W związku z reformą administracyjną, w 1956 Walce zostały odłączone od powiatu prudnickiego i przyłączone do nowo utworzonego krapkowickiego[13].

Zabytki

Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisane są[14]:

  • kościół par. pw. św. Walentego, z l. 1892-94
  • ruina pałacu, z XVIII w., nie istnieje
  • dwór, obecnie dom nr 249, szachulcowy, z XVIII w., XX w.

inne obiekty:

  • pomnik poświęcony mieszkańcom zatrudnionym w kopalni węgla kamiennego Sośnica, znajduje się we wsi[15].
  • ul. Plac Górny 3, budynek mieszkalno-gospodarczy w zespole dworsko-folwarcznym, XVIII/ XIX w, pocz. XX w., l. 70. XX w.
  • ul. Plac Górny 7, bud. mieszkalno-gospodarczy w zespole dworsko-folwarcznym, XVIII/ XIX w., pocz. XX, l. 90. XX w.
  • ul. Plac Górny 8, dwór w zespole dworsko-folwarcznym, 2 poł. XVIII w., l. 20. XX w., l. 90. XX w.
  • ul. Plac Górny 9-10, bud. mieszkalno-gospodarczy w zespole dworsko-folwarcznym, XVIII/ XIX w., pocz. XX w., l. 70. XX w.
  • ul. Plac Górny 11, bud. mieszkalno-gospodarczy w zespole dworsko-folwarcznym, pocz. XX w.
  • ul. 1 Maja 38, wiatrak holenderski, 2 ćw. XIX w., l. 50. XX w.
  • ul. Opolska 24, budynek mieszkalny, ok. 1925 r.
  • ul. Opolska 32, dom ludowy (obecnie opuszczony), 4 ćw. XIX w., 1925 r. l. 30. XX w.
  • ul. Opolska 36, budynek mieszkalny (element miejskiego typu zabudowy), ok. 1900 r.
  • ul. Opolska 38, budynek mieszkalny/kawiarnia (element miejskiego typu zabudowy), L. 20. XX w.
  • ul. Opolska 44, budynek mieszkalny, 1928 r.
  • ul. Opolska 49, budynek mieszkalny, 1929 r.
  • ul. Opolska 51, budynek mieszkalny/sklep ABC, ok. 1925,l. 80. XX w.
  • ul. Opolska 61, plebania/obecnie budynek gospodarczy, 4 ćw. XIX w.
  • ul. Opolska, przy cmentarzu, pomnik żołnierzy poległych w I WŚ, L. 20. XX w.
  • ul. Opolska, pomnik Krzyża na cmentarzu, k. XIX w.
  • ul. Opolska, grota na cmentarzu, L. 20. XX w.
  • ul. Podgórna 15, budynek mieszkalny, 4 ćw. XIX w.
  • ul. Podgórna, kapliczka, k. XIX w.
  • ul. Studzienna 1, dawny zajazd/obecnie budynek mieszkalny, 1872 r., l. 70. XX w.
  • ul. Studzienna 23, budynek mieszkalny, ok. 1920 r.
  • ul. Zamkowa 10, budynek gospodarczy, k. XIX w., pocz. XX w.
  • ul. Zamkowa 10, spichlerz, k. XIX w., pocz. XX w[16].

Demografia

1784 r. - 457

1855 r. - 1196

1861 r. - 1327

1941 r. - 2200

1998 r. - 2044

2002 r. - 2102

2009 r. - 1858

2011 r. - 1892[17]

2015 r. - 1858

2016 r. - 1853

2017 r. - 1844

2018 r. - 1828

2019 r. - 1798

Instytucje

We wsi działa m.in. urząd gminy Walce[18], koło DFK[19], LZS, kilka sklepów, dom kultury, OSP, szkoła podstawowa[11], 2 przedszkola, żłobek, Ośrodek Pomocy Społecznej, zespół folklorystyczny ,,Walczanki''[20], biblioteka, w 2020 r. trwa budowa Centrum Opiekuńczo-Mieszkalnego[21], Samodzielny Publiczny Ośrodek Zdrowia, apteka, firma Bischof+Klein, poczta, Bank Spółdzielczy, Gminny Zespół Oświaty, Samorządowy Zakład Budżetowy Wodociągi i Kanalizacja czy też Bistro i kawiarnia.

Religia

Wieś jest siedzibą parafii rzymskokatolickiej pw. Św. Walentego[22].

Osoby związane z miejscowością

Joachim Czernek - (ur. 19 października 1948 w Walcach) – polski polityk mniejszości niemieckiej, samorządowiec, poseł na Sejm II kadencji, wójt gminy Walce w latach 1990-1994[23].

Przypisy

  1. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1317 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  2. ↑ Raport o stanie Gminy Walce - Urząd Gminy w Walcach, bip.walce.pl [dostęp 2020-07-07] (pol.).
  3. ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  4. ↑ GUS. Rejestr TERYT
  5. ↑ Grünhagen 1857 ↓, s. 4.
  6. ↑ Grünhagen 1866 ↓, s. 145.
  7. ↑ Knie 1830 ↓, s. 825.
  8. ↑ Triest 1865 ↓, s. 1082.
  9. ↑ Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12 listopada 1946 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1946 r. nr 142, poz. 262).
  10. ↑ Walce, Polskie Zabytki [dostęp 2020-07-07].
  11. ↑ a b www.sp-walce.pl, www.sp-walce.pl [dostęp 2020-07-07].
  12. ↑ Kazimierz Nabzdyk, Rezultaty wyborów w powiecie prudnickim na początku XX wieku – szkic demograficzny, „Ziemia Prudnicka”, Andrzej Dereń – redaktor naczelny, Prudnik: Spółka Wydawnicza „Aneks”, 2007, s. 75.
  13. ↑ Andrzej Dereń, Historia Powiatu Prudnickiego, powiatprudnicki.pl [dostęp 2022-04-17] (pol.).
  14. ↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. opolskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 50. [dostęp 2012-12-12].
  15. ↑ Robert Niedźwiedzki, Joachim Szulc, Marek Zarankiewicz, 2012: Przewodnik geologiczny. Kamienne skarby Ziemi Annogórskiej. Wyd.: Stowarzyszenie Kraina św. Anny, strona 89. ISBN 978-83-63036-04-1
  16. ↑ ZABYTKI - Urząd Gminy w Walcach, www.walce.pl [dostęp 2020-07-07].
  17. ↑ Wieś Walce w liczbach, Polska w liczbach [dostęp 2020-07-07] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.
  18. ↑ Biuletyn Informacji Publicznej - Urząd Gminy Walce, bip.biuletyn.info.pl [dostęp 2020-07-07] [zarchiwizowane z adresu 2020-07-08].
  19. ↑ Koła DFK – Mniejszość Niemiecka [dostęp 2020-07-09] (pol.).
  20. ↑ "Walczanki" - Gminny Ośrodek kultury w Walcach, gokwalce.pl [dostęp 2020-07-07] [zarchiwizowane z adresu 2020-07-07].
  21. ↑ Centrum Opiekuńczo-Mieszkalne w Walcach - Urząd Gminy w Walcach, www.walce.pl [dostęp 2020-07-07].
  22. ↑ Parafia Walce [dostęp 2020-07-07].
  23. ↑ Poseł Joachim Czernek, orka.sejm.gov.pl [dostęp 2020-07-09].

Bibliografia

Linki zewnętrzne

Gmina Walce
Wsie
Osada
Integralne
części wsi

Herb gminy Walce

Media użyte na tej stronie

Opole Voivodeship location map.svg
Autor: Tymek1988, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Opole Voivodeship, Poland. Geographic limits of the map:
  • N: 51.2778 N
  • S: 49.942 N
  • W: 16.8461 E
  • E: 18.8073 E
Krapkowice County location map02.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Krapkowice County with urbanized area highlighted. Geographic limits of the map:
  • N: 50.57 N
  • S: 50.33 N
  • W: 17.74 E
  • E: 18.18 E
2011-06 Walzen 08.jpg
Autor: Ralf Lotys (Sicherlich), Licencja: CC BY 3.0
Walce - rzymskokatolicki kościół parafialny pw. św. Walentego, 1892-1894.
Walce (gmina) location map.png
Autor: Smat, Licencja: CC BY-SA 2.0
Location map