Waldemar Nowakowski (żołnierz)
![]() | |
Data i miejsce urodzenia | 3 stycznia 1933 |
---|---|
Przebieg służby | |
Siły zbrojne | |
Główne wojny i bitwy | powstanie warszawskie, działania zbrojne podziemia antykomunistycznego w Polsce |
Odznaczenia | |
![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() |
Waldemar Jerzy Nowakowski, ps. Gacek (ur. 3 stycznia 1933 w Warszawie) – podpułkownik Wojska Polskiego w stanie spoczynku, jeden z najmłodszych uczestników powstania warszawskiego. Po wojnie zaangażowany w działalność antykomunistyczną w ramach organizacji WiN. Kolekcjoner militariów.
Życiorys
Urodził się w X Pawilonie na terenie Cytadeli Warszawskiej. Jego ojciec, kpt. Władysław Nowakowski, był oficerem 30 pułku Strzelców Kaniowskich, podczas powstania warszawskiego dowodził Zgrupowaniem AK „Żubr” na Żoliborzu[1][2].
W 1937 rodzina Nowakowskich przeprowadziła się na Koło, do budynku przy ul. Obozowej 85, gdzie matka Waldemara, Halina, prowadziła gabinet dentystyczny. Na Kole Waldemar uczestniczył podczas okupacji w zbiórkach Szarych Szeregów.
1 sierpnia 1944 zameldował się na zbiórce Zgrupowania „Waligóra”. Podczas powstania był sanitariuszem i łącznikiem. Uczestniczył w walkach przedzierając się z lekami i opatrunkami pomiędzy szpitalami Woli, Leszna i Koła. Trzykrotnie przeszedł linię frontu na ul. Górczewskiej. Zatrzymany przez Niemców, uciekł z cywilnej kolumny jenieckiej i przedarł się do Boernerowa, a następnie do matki, do Tomaszowa Mazowieckiego. Do stolicy wrócił 20 stycznia 1945.
Po zakończeniu wojny zaangażował się w konspirację antykomunistyczną. Był współorganizatorem Harcerskiego Ruchu Oporu. Od 1948 należał do organizacji Wolność i Niezawisłość[3]. Uczestniczył w akcjach dywersyjnych polegających na produkowaniu i rozlepianiu ulotek o tematyce patriotycznej i antysowieckiej. Na początku 1949 brał udział w próbie wysadzenia pod Mińskiem Mazowieckiem pociągu kursującego pomiędzy Berlinem a Moskwą[4][5]. Był dwukrotnie aresztowany przez funkcjonariuszy UB (1950 i 1951)[6]. Za działalność wywrotową został skazany na jedenaście lat więzienia, zamienionego ostatecznie na sześć lat pozbawienia wolności. Przebywał w więzieniach na Cyryla i Metodego, Jaworznie (więzienie dla małoletnich) i Montelupich w Krakowie. Wyszedł po trzech latach.
Członek komitetu założycielskiego Związku Powstańców Warszawskich, a także Związku Byłych Więźniów Politycznych okresu Stalinowskiego, Warszawskiego Obwodu Zrzeszenia Wolność i Niezawisłość oraz Związku Młodocianych Więźniów Politycznych PRL „Jaworzniacy”. Dziś jest kolekcjonerem militariów. Ma blisko tysiąc eksponatów – oprócz broni zbiera mundury, hełmy, odznaki, opaski i inne akcesoria. Współpracował również z Muzeum Powstania Warszawskiego, właśnie jako ekspert w dziedzinie starej broni[7].
17 marca 2016 mianowany na stopień podpułkownika[8].
Ordery i odznaczenia
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
- Order Krzyża Niepodległości z Mieczami (2013)[9]
- Medal Wojska
- Krzyż Armii Krajowej
- Warszawski Krzyż Powstańczy
- Krzyż Więźniów Politycznych Okresu Stalinowskiego[10]
- Medal pamiątkowy z okazji 70-lecia powołania Narodowych Sił Zbrojnych (2013)[11]
- Krzyż Partyzancki
- Medal „Pro Memoria”
- Medal „Pro Patria”
- Odznaka „Weteran Walk o Wolność i Niepodległość Ojczyzny”
- Medal Stulecia Odzyskanej Niepodległości (2019)[12]
Przypisy
- ↑ Powstańcze Biogramy - Waldemar Nowakowski, 1944.pl [dostęp 2017-11-22] (ang.).
- ↑ Marek, „Żubr” - mjr Władysław Nowakowski, zubry1944.pl [dostęp 2017-12-18] [zarchiwizowane z adresu 2018-02-21] (pol.).
- ↑ Kgnet.pl, Nowy Wyszkowiak, archiwum.nowywyszkowiak.pl [dostęp 2018-02-23] (ang.).
- ↑ Żołnierz wyklęty dwa razy [dostęp 2017-11-27] .
- ↑ Powstaniec odzyskał broń [dostęp 2017-12-18] (pol.).
- ↑ Członkowie - Mazowieckie Stowarzyszenie Historyczne Exploratorzy.pl, „Mazowieckie Stowarzyszenie Historyczne Exploratorzy.pl” [dostęp 2017-12-18] (pol.).
- ↑ RCZPI|design by Patryk Rydzyk|2012|www.rczpi.wp.mil.pl, ..:: :: Aktualności ::.., 4rwt.wp.mil.pl [dostęp 2018-03-06] (pol.).
- ↑ RCZPI|2017, Spotkanie dotyczące polityki historycznej [dostęp 2017-12-18] (pol.).
- ↑ l, Prezydent wręczył Ordery Krzyża Niepodległości / Ordery i odznaczenia / Aktualności / Archiwum Bronisława Komorowskiego / Oficjalna strona Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, prezydent.pl [dostęp 2017-11-27] (pol.).
- ↑ RCZPI | design by Patryk Rydzyk | 2012 | www.rczpi.wp.mil.pl, ..:: Centrum Wsparcia Teleinformatycznego SP :: AKTUALNOŚCI ::.., cwt.wp.mil.pl [dostęp 2017-11-22] [zarchiwizowane z adresu 2017-12-01] (pol.).
- ↑ Martyna Burek , Odznaczeni Medalem pamiątkowym z okazji 70-lecia powołania Narodowych Sił Zbrojnych - NSZ - Narodowe Siły Zbrojne, nsz.com.pl [dostęp 2017-11-27] [zarchiwizowane z adresu 2017-12-01] (pol.).
- ↑ Oficjalna strona Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej / Aktualności / Ordery i odznaczenia / Zasłużeni dla niepodległości Rzeczypospolitej Polskiej otrzymali odznaczenia, prezydent.pl [dostęp 2019-12-04] .
Linki zewnętrzne
- Relacja Waldemara Nowakowskiego w Archiwum Historii Mówionej. Muzeum Powstania Warszawskiego. [dostęp 2017-11-27].
Media użyte na tej stronie
Ta ^specifik^ z W3C grafika wektorowa została stworzona za pomocą Inkscape .
Baretka: Warszawski Krzyż Powstańczy
Baretka: Krzyż Partyzancki
Naramiennik podpułkownika Wojsk Lądowych RP.
Baretka: Medal Stulecia Odzyskanej Niepodległości.
Baretka Krzyża z Mieczami Orderu Krzyża Niepodległości.
Baretka Medalu "Pro Memoria"
Ta ^specifik^ z W3C grafika wektorowa została stworzona za pomocą Inkscape .
Autor: American1990, Licencja: CC BY-SA 3.0
Krzyż Zrzeszenia "Wolność i Niezawisłość" (WiN) 1945-1954