Walentin Lebiediew

Walentin Lebiediew
Валентин Витальевич Лебедев
Data i miejsce urodzenia

14 kwietnia 1942
Moskwa

Łączny czas misji kosmicznych

219 dni, 6 godzin, 6 sekund

Liczba spacerów kosmicznych

1

Czas spacerów kosmicznych

2 godziny, 33 minuty

Misje

Sojuz 13, Sojuz T-5 (Sojuz T-7)

Odznaczenia
Złota Gwiazda Bohatera Związku Radzieckiego
Order Lenina Medal „Za zasługi w podboju kosmosu” Oficer Orderu Narodowego Legii Honorowej (Francja)
Walentin Lebiediew (po prawej) na znaczku pocztowym wydanym w ZSRR (1983)

Walentin Witalijewicz Lebiediew, ros. Валентин Витальевич Лебедев (ur. 14 kwietnia 1942 w Moskwie) – inżynier, kosmonauta radziecki, Lotnik Kosmonauta ZSRR.

Wykształcenie

W 1959 ukończył szkołę średnią w Narofomińsku w okręgu moskiewskim, a w 1960 kurs w Orenburskiej Wyższej Wojskowej Szkole Pilotów Myśliwskich (ВВАУШ). W 1966 został absolwentem Moskiewskiego Instytutu Lotnictwa (МАИ) im. S. Ordżonikidze i rozpoczął pracę w Centralnym Biurze Konstrukcyjnym Eksperymentalnej Budowy Maszyn (ЦКБЭМ) (poprzednio biuro konstrukcyjne S. Korolowa OKB-1, a obecnie RKK Energia). Jako przedstawiciel techniczny ze strony głównego zakładu w przemyśle kosmicznym w 1967 wziął udział w grupie poszukiwawczej, która na Oceanie Indyjskim miała odnaleźć statek kosmiczny „Zond”. W październiku 1968 został na krótko oddelegowany do Indii w celu odzyskania statku „Zond 5”, a następnie został instruktorem w oddziale kosmonautów. Brał udział w pracach nad rakietami ratunkowymi dla statków Sojuz i Ł-1. Ponadto opracowywał również metodykę ręcznego cumowania statku Sojuz ze stacją kosmiczną.

W grudniu 1969 pomyślnie przeszedł kwalifikacyjne badania medyczne. Opanował pilotaż śmigłowca Mi-1 oraz samolotu odrzutowego Ł-29. Od 1971 do momentu zaliczenia do oddziału kosmonautów (1972) przeszedł przeszkolenie w Szkole Pilotów Doświadczalnych, gdzie latał na samolotach MiG-15 i MiG-21. W kwietniu 1975, po obronie pracy w Moskiewskim Instytucie Lotnictwa, otrzymał tytuł kandydata nauk technicznych. Dwa lata później na tej samej uczelni, po obronie pracy, otrzymał tytuł doktora nauk technicznych. W 2000, jako pierwszy kosmonauta, został wybrany członkiem korespondentem Rosyjskiej Akademii Nauk.

Kariera kosmonauty

Będąc jeszcze studentem po raz pierwszy próbował dostać się do oddziału kosmonautów. W grudniu 1969 przeszedł niezbędne badania w Instytucie Zagadnień Medyczno-Biologicznych (ИМБП) i został dopuszczony do treningu specjalistycznego. 22 marca 1972 dostał się do trzeciej grupy kosmonautów jaką posiadało Biuro Konstrukcyjne „Energia”. W latach 1972–1973 przygotowywał się do lotu na statku kosmicznym Sojuz w ramach programu „Orion”. Był wyznaczony do roli rezerwowego (trzeciego) inżyniera pokładowego misji Sojuz 13. We wrześniu 1973, w załodze z Piotrem Klimukiem, został dublerem inżyniera pokładowego (zamienił w niej Jurija Ponomariowa). Na 11 dni przed wyznaczonym na 18 grudnia 1973 startem statku kosmicznego Sojuz 13 załoga dublerów została załogą podstawową. Od 18 grudnia do 26 grudnia 1973 uczestniczył w locie kosmicznym Sojuza 13. Od grudnia 1977 do lutego 1979, razem z Leonidem Popowem, był w trzeciej (rezerwowej) załodze stałych ekspedycji na stację kosmiczną Salut 6 (były to loty Sojuza 26 i 29). 25 lutego 1979, w tym samym składzie załogi, był dublerem inżyniera pokładowego misji Sojuz 32.

W latach 1979–1980 przygotowywał się do lotu na stację kosmiczną Salut 6 w czwartej podstawowej załodze (ЭО-4). Dowódcą statku był wyznaczony Leonid Popow. Niestety poważny uraz kolana sprawił, że Lebiediew musiał zostać wycofany z przygotowań. Jego miejsce w załodze zajął Walerij Riumin. Od 1981 do maja 1982 przygotowywał się i został wyznaczony do nowej załogi razem z Anatolijem Bieriezowojem. Obaj byli dublerami członków załogo Sojuza T-4 (lot na stację Salut 6) oraz tworzyli załogę podstawową misji Sojuz T-5 (pierwsza stała załoga Saluta 7). Od 13 maja do 10 grudnia 1982 uczestniczył w locie statku kosmicznego Sojuz T-5. W 1983 dostał się do grupy kosmonautów szkolących się w ramach programu Buran.

Od 1985 Lebiediew trenował w załodze z Aleksandrem Szczukinem (pełnił w niej funkcję inżyniera pokładowego). W 1986 został odsunięty od przygotowań, a w załodze zastąpił go Siergiej Krikalow. W latach 1989–1993 był kosmonautą Rosyjskiej Akademii Nauk (do 1992 Akademia Nauk ZSRR). 25 lutego 1993, z uwagi na przejście na emeryturę, opuścił oddział kosmonautów.

Loty załogowe

„Sojuz 13” – 18 grudnia 1973 Lebiediew wystartował w kosmos na pokładzie dwuosobowego statku kosmicznego Sojuz 13. W załodze dowodzonej przez Piotra Klimuka Walentin Lebiediew pełnił funkcję inżyniera pokładowego. Podczas lotu załoga testowała nowy statek kosmiczny. Sprawdzano systemy ręcznego i automatycznego sterowania pojazdem oraz metody automatycznej nawigacji w różnych warunkach lotu. Sojuz 13 posiadał na swoim pokładzie kamerę do prowadzenia obserwacji astrofizycznych. Przy jej użyciu wykonali spektroskopowe zdjęcia różnych rejonów Ziemi oraz prowadzili obserwację gwiazd w ultrafioletowym zakresie promieniowania. 26 grudnia 1973 kosmonauci pomyślnie wylądowali w odległości ok. 200 km od Karagandy.

„Sojuz T-5” – 13 maja 1982 po raz drugi wystartował w kosmos na pokładzie statku kosmicznego Sojuz T-5. Dowódcą załogi był Anatolij Bieriezowoj a Lebiediew, tak jak podczas poprzedniego lotu, pełnił funkcję inżyniera pokładowego. Obaj kosmonauci 14 maja 1982, po pomyślnym dokowaniu i przejściu na pokład stacji kosmicznej Salut 7, zostali jej pierwszą stałą załogą. W czasie rekordowego, jak na tamte czasy, lotu załoga przeprowadziła liczne eksperymenty naukowo-techniczne i badania medyczno-biologiczne. Dwukrotnie do stacji Salut 7 dokowały statki załogowe, na pokładzie których znajdowały się tzw. załogi odwiedzające. 25 czerwca 1982 na Sojuzie T-6 przybyła radziecko-francuska załoga w składzie: Władimir Dżanibekow, Aleksandr Iwanczenkow i Jean-Loup Chrétien, która pracowała na pokładzie stacji do 2 lipca 1982. Drugą taką załogę przyjęto 20 sierpnia 1982 gdy na pokładzie Sojuza T-7 przybyli: Leonid Popow, Aleksandr Sieriebrow i Swietłana Sawicka. Po zakończeniu wspólnych prac kosmonauci zamienili w obu statkach załogowych swoje indywidualne fotele i 27 sierpnia 1982 załoga odwiedzająca powróciła na Ziemie w kapsule Sojuza T-5. Nowy statek Sojuz T-7 pozostał do dyspozycji Lebiediewa i Bieriezowoja. 30 lipca 1982 obaj kosmonauci przebywali na zewnątrz stacji Salut 7 przez ponad 2,5 godziny. Podczas trwania misji załoga Saluta 7 wyrzuciła przez śluzę powietrzną amatorskiego satelitę o masie 26 kilogramów. Tak długa misja była możliwa również dzięki statkom towarowym serii Progress, które dostarczały kosmonautom na orbitę żywność, tlen, paliwo i inne wyposażenie. Podczas tej misji do Saluta 7 przybyły cztery statki tej serii: Progress 13 (25 maja 1982), Progress 14 (12 lipca 1982), Progress 15 (30 września 1982) i Progress 16 (2 listopada 1982). Kosmonauci w statku Sojuz T-7 powrócili na Ziemię 10 grudnia 1982.

Inna działalność zawodowa

W latach 1989–1991 był zastępcą dyrektora ds. naukowych Instytutu Geografii Akademii Nauk ZSRR, a w lipcu 1993 został dyrektorem naukowego centrum wiedzy o Ziemi. Jest autorem około 120 publikacji naukowych i 26 wynalazków zastosowanych w systemach pokładowych stacji kosmicznych Salut i statków Sojuz. Ponadto napisał sześć książek, w tym:

  • Obserwatoria w kosmosie „Sojuz 13” – „Orion 2” („Обсерватория в космосе Союз-13 – Орион-2”),
  • „Techniczna efektywność załogowych statków kosmicznych”
  • „Kosmonauci badają Ziemię” („Космонавты исследуют Землю”) – 1991
  • „Мое измерение” (Moja miara) – 1994 – napisana na podstawie dzienników jakie prowadził podczas lotu na pokładzie stacji kosmicznej Salut 7.

Odznaczenia i nagrody

Wykaz lotów

Loty kosmiczne, w których uczestniczył Walentin W. Lebiediew
Data startu
Statek kosmiczny
Data lądowania
Statek kosmiczny
Funkcja
Czas trwania
1
18 grudnia 1973
Sojuz 13
26 grudnia 1973
Sojuz 13
Inżynier pokładowy
7 dni 20 godzin 55 minut i 35 sekund.
2
13 maja 1982
Sojuz T-5
10 grudnia 1982
Sojuz T-7
Inżynier pokładowy
211 dni 9 godzin 4 minuty i 31 sekund.
Łączny czas spędzony w kosmosie – 219 dni 6 godzin i 6 sekund

Zobacz też

Przypisy

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Order of Lenin Ribbon Bar.svg
Ribbon bar for the Soviet decoration Order of Lenin. Drawn by Zscout370.
1983 CPA 5386.jpg
USSR postage stamp (1983): Salyut 7 - 211 days in space - A. N. Berezovoy, V. V. Lebedev
Medal For Merit in an Space Exploration (Russia 2010) ribbon.svg
Baretka: Medal "Za zasługi w podboju kosmosu" – Rosja.
Золотая Звезда Героя Советского Союза.svg
Medal “Gold Star” of a “Hero of the Soviet Union”