Walentyna de Villefort
Walentyna de Villefort – postać fikcyjna z powieści Aleksandra Dumasa Hrabia Monte Christo. Córka prokuratora Gérarda de Villefort i jego pierwszej żony, przyrodnia siostra Edwardka oraz Benedetta. Ukochana Maksymiliana Morrela. Dziewczyna nieszczęśliwa w życiu, zmuszana do ślubu z niekochanym mężczyzną i nieomal zamordowana przez swoją macochę. Czuła, kochająca, wrażliwa oraz pełna godności i szacunku do samej siebie dziewczyna. Troskliwie zajmowała się sparaliżowanym dziadkiem. Dzięki wsparciu hrabiego Monte Christo szczęśliwie połączona z ukochanym. Występuje również w powieści François Taillandiera Pamiętniki hrabiego Monte Christo oraz w Martwej ręce F. Le Prince’a.
Opis postaci
Walentyna urodziła się jako córka Gérarda de Villefort i jego pierwszej żony, Renaty de Saint-Meran. Dość wcześnie straciła matkę, co bardzo mocno przeżyła, podobnie jak ponowny ożenek ojca z Heloizą oraz narodziny z tego związku syna Edwarda. Panna de Villefort miała bardzo smutne życie. Ojciec zajęty robieniem kariery nie zajmował się nią ani nie umiał okazać jej swoich ojcowskich uczuć. Macocha dybała na jej życie, przyrodni brat Edward dokuczał jej na każdym kroku. Jedynie sparaliżowany dziadek, pan Noirtier de Villefort okazywał jej uczucie. Walentyna odwdzięczała mu się za to troskliwą opieką nad nim. Również na prośbę dziadka zrezygnowała ze swoich planów wstąpienia do klasztoru. Nie wiadomo, jak panna de Villefort poznała swego ukochanego, Maksymiliana Morrela – prawdopodobnie miało to miejsce w 1838 r. Młodzieniec w przebraniu robotnika wynajął się do pracy w sąsiednim domu i przez płot potajemnie spotykał się z ukochaną. W międzyczasie Gérard zaplanował wydać córkę za barona Franza d’Epinay. Walentyna nie chcąc za niego wychodzić zwierzyła się ze swoich problemów ukochanemu i dziadkowi. Pierwszy poradził jej ucieczkę z domu, na co dziewczyna się nie zgodziła obawiając się o swój honor. Drugi natomiast nakazał jej czekać i sam przystąpił do działania. Noirtier bowiem był niechętny ożenkowi swej wnuczki z synem zagorzałego rojalisty (sam bowiem był zatwardziałym bonapartystą). Zagroził zatem synowi, iż wydziedziczy Walentynę, jeśli ta wyjdzie za pana d’Epinay. Gérard nie przejął się groźbami i kontynuował dążenia do ślubu córki.
Niedługo potem doszło do tragedii – państwo de Saint-Meran (rodzice Renaty, matki Walentyny), wybrali się odwiedzić wnuczkę z okazji jej zamążpójścia. Po drodze jednak markiz de Saint-Meran zmarł otruty brucyną przez Heloizę, zaś jego żona niedługo potem podzieliła ten sam los, przed śmiercią zapisując cały swój majątek wnuczce i prosząc ją, by ta wyszła za barona d’Epinay. Załamana Walentyna była wówczas gotowa uciec z ukochanym Maksymilianem, ale Noirtier miał lepszy plan. W dniu podpisania umowy małżeńskiej staruszek ujawnił Franzowi, iż to on przed laty zabił w pojedynku jego ojca. Oburzony młody baron zerwał więc zaręczyny z Walentyną, którą bardzo to ucieszyło.
Dziewczyna długo jednak nie cieszyła się z tej sytuacji, gdyż jej macocha ponownie przeszła do działania. Chciała ona, aby Walentyna odziedziczyła po obu swoich dziadkach wielki majątek, a potem szybko zmarła, zaś zdobyte w ten sposób pieniądze miały przypaść Edwardkowi. Dlatego następnym celem trucicielki był pan Noirtier. Plan jego zabicia nie powiódł się jednak, gdyż staruszek od dawna był odporny na działanie brucyny. Zatruta lemoniada nie zabiła go więc, lecz niestety śmierć spotkała jego wiernego sługę nazwiskiem Barrois, który również napił się tego samego napoju i zmarł w konwulsjach. Noirtier zaczął się domyślać, że kolejnym celem będzie jego ukochana wnuczka, dlatego zaczął potajemnie uodparniać Walentynę na działanie brucyny. Dzięki temu, gdy nastąpił już atak ze strony macochy, nie odniósł on spodziewanego skutku – panna de Villefort jedynie zaniemogła, lecz nie umarła. Heloiza postanowiła zatem zmienić truciznę, ale wtedy do akcji wkroczył hrabia Monte Christo. Przebrany za księdza Busoniego potajemnie wynajął dom w sąsiedztwie Villefortów, po czym przez tajne przejście wszedł do niego i ocalił dziewczynę od śmierci. Wiedząc jednak, iż Heloiza nie poprzestanie póki nie osiągnie swego celu podał Walentynie środek wywołujący stan pozornej śmierci. Dziewczyna jako „zmarła” została pochowana w rodzinnym grobowcu, skąd hrabia wydobył ją, przywrócił do życia i ukrył na wyspie Monte Christo razem ze swą wychowankę, Hayde. Obie panny szybko się ze sobą zaprzyjaźniły i opowiedziały sobie nawzajem o swych ukochanych (Hayde bowiem była zakochana w swoim opiekunie). Także, gdy niedługo potem hrabia i Maksymilian przybyli na wyspę Walentyna i Hayde rzuciły im się w ramiona, a każda wyznała przy tym swemu ukochanemu miłość aż po grób. Hrabia ofiarował Walentynie i Maksymilianowi resztę swego skarbu z wyspy Monte Christo oraz oba swe domy (na Polach Elizejskich i w Auteuil), po czym odpłynął na Wschód z Hayde, zaś Maksymilian i Walentyna pobrali się.
Ciekawostki
– w powieści „Martwa ręka” pokazano dalsze losy Walentyny, z których wynika, że była ona szczęśliwa w małżeństwie z Maksymilianem, ale nie doczekali się oboje potomstwa. Walentynie zaś ciążył ogromny skarb z wyspy Monte Christo i dręczona tajemniczymi snami namówiła męża, by oddać skarb biednym. Także, gdy dowiedziała się przypadkiem o tym, iż Benedetto z grupą bandytów chce ten skarb ukraść, nie przeszkodziła temu, niechcący przyczyniając się w ten sposób do zguby hrabiego Monte Christo (na którego Benedetto polował). Niedługo potem Walentyna i Maksymilian adoptowali osieroconego syna hrabiego i Hayde oraz córkę Eugenii Danglars i Luigiego Vampy. Po kilku latach dowiedziawszy się o spadku w Afryce małżonkowie popłynęli tam razem ze swymi adoptowanymi dziećmi. Zaskoczył ich jednak sztorm, w którym cała czwórka zginęła – w tym samym sztormie utonął również Albert de Morcerf.
– w książce „Pamiętniki hrabiego Monte Christo” losy Walentyny i jej ukochanego są niemalże takie same jak w powieści Dumasa, pominąwszy jedynie wątek Heloizy de Villefort i jej trucicielskiej działalności (Heloiza w tej książce w ogóle się nie pojawia)
Walentyna de Villefort w filmie
Postać Walentyny de Villefort zwykle jest pomijana w licznych ekranizacjach powieści Dumasa. Występuje ona zaledwie w trzech filmach. Grają ją następujące aktorki:
- Irene Hervey – Hrabia Monte Christo z 1934 r.
- Taryn Power – Hrabia Monte Christo z 1975 r.
- Julie Depardieu – Hrabia Monte Christo z 1998 r.
Postać Walentyny de Villefort zwykle różni się w filmach od swego pierwowzoru literackiego. Wskutek czego zmiany owe wyglądają następująco:
- w filmie z 1975 r. postać Walentyny de Villefort jest mieszanką jej oraz innej postaci z powieści Dumasa – Eugenii Danglars. W tej bowiem wersji filmowej panna de Villefort jest rozpieszczaną przez ojca jedynaczką. Dziewczyną przebojową, przemądrzałą i odważną, a prócz tego łączy ją przyjaźń (a może nawet i miłość) z Albertem de Morcerf (którego zna od dziecka). To do niej również, nie zaś do Eugenii (postaci całkiem pominiętej w tej wersji) zaleca się Benedetto. W filmie zawarto również wątek opiekowania się przez Walentynę sparaliżowanym Noirtierem, choć jest on ukazany w zaledwie jednej scenie.
- w filmie z 2002 r. Walentyna jest nie córką, ale żona Villeforta i jest równie podła i wyrafinowana, jak jej mąż.
- w filmie animowanym produkcji australijskiej z 1993 r. Walentyna jest córką Fernanda i Mercedes, którą chce za wszelką cenę poślubić Danglars, u którego rodzice dziewczyny są zadłużeni. W ramach zaręczyn Danglars wręcza Walentynie piękny szmaragd, który otrzymał od hrabiego Monte Christo. Niedługo później dowiedziawszy się, że zbankrutował, Danglars porywa Walentynę razem ze szmaragdem i zabija z rewolweru próbującego ocalić córkę Fernanda. Sam jednak otrzymuje chwilę później śmiertelny cios nożem w plecy od Kacpra Caderousse'a, który minutę potem ginie pod kołami powozu hrabiego Monte Christo, jadącego z Mercedes na pomoc Walentynie. Dziewczyna obserwuje całą tę scenę przerażona i zapłakana. Po tym wszystkim Walentyna z matką zamieszkują z hrabią Monte Christo.
Bibliografia
- Aleksander Dumas: Hrabia Monte Christo. Państwowe Wydawnictwo Iskry. Warszawa 1988
- Aleksander Dumas, Upadek hrabiego Monte Christo, Wydawnictwo Leviatan
- François Taillandier: Pamiętniki hrabiego Monte Christo. Wydawnictwo Książnica. Katowice 2005
- Henri Troyat: Dumas-Piąty muszkieter. Wydawnictwo Książkowe. Warszawa 2007
- Andre Maurois: Trzej panowie Dumas. Warszawa: Muza. 1998