Waleria Szalay-Groele

Waleria Szalay-Groele (ur. 12 marca 1879 w Czernichowcach[1], zm. 4 marca 1957 w Dębicy) – polska powieściopisarka, pedagog, reportażystka.

Życiorys

Córka oficjalisty dworskiego Stanisława Szalaya i Jadwigi z Pankowskich[2]. Ukończyła studia na Wydziale Historycznym Uniwersytetu we Lwowie; studiowała również polonistykę. W 1900 zaczęła pracę nauczycielki; po 1919 nauczała w Poznaniu. W latach 1920–1922 wchodziła w skład redakcji „Kłosów Polskich”, współpracowała również z „Kurierem Poznańskim” i „Małym Światkiem”. W latach II wojny światowej działa w polskim ruchu oporu, wspierała harcerstwo. W latach 50. pracowała w Dębicy, ponownie jako nauczycielka.

Jest autorką libretta do opery Legenda Bałtyku Feliksa Nowowiejskiego. Znana też jako autorka słów popularnej pieśni „Hej żeglarzu, żeglujże” z opery Kaszuby również Nowowiejskiego.

Wybrana twórczość

  • 1910 – Straszne dziedzictwo – powieść historyczna z XV wieku (z czasów Władysława Jagiełły)
  • 1921 – Bohaterski Staszek – powieść historyczna z XII wieku
  • 1921 – W orlim gnieździe – opowieść z dawnych czasów (z XI w.)
  • 1931 – Sokół królewski – opowiadanie historyczne
  • Spłacony dług – opowieść z roku 1831

Odznaczenia

Upamiętnienie

Waleria Szalay-Groele jest patronką ulic w Mielcu i Dębicy.

Przypisy

  1. ↑ Сергій Ткачов, В. Ханас: Шалай-Гроеле Валерія. w: Тернопільський енциклопедичний словник. редкол.: Г. Яворський та ін.. T. 3: П—Я. Тернопіль : Видавничо-поліграфічний комбінат «Збруч», 2008, s. 621. ISBN 978-966-528-279-2. (ukr.) (ukr.)
  2. ↑ Waleria Szalay-Groele – zapomniana przedstawicielka Młodej Polski - polska-org.pl, polska-org.pl [dostęp 2020-06-12].
  3. ↑ M.P. z 1937 r. nr 257, poz. 407 „za szerzenie zamiłowania do literatury polskiej”.

Bibliografia

  • Władysław M. Witek, Waleria Szalay-Groele i Edward Groele w walce z hitlerowskim okupantem w latach 1939–1944, „Przegląd Zachodni” 1986, nr 2, s. 81–95.