Walerian Krzeczunowicz
Krzeczunowicz | |
| Data i miejsce urodzenia | 26 września 1790 Stanisławów |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | 1866 Bołszowce |
| Żona | Joanna z Manugiewiczów |
| Dzieci | Kornel |
Walerian Krzeczunowicz herbu własnego (ur. 26 września 1790 w Stanisławowie, zm. 1866 w Bołszowcach) – polski ziemianin, szlachcic, działacz społeczny, hodowca i rolnik, autor publikacji z zakresu hodowli.
Życiorys
Ziemianin, odziedziczywszy dobra Sosnów, dzięki swoim predyspozycjom hodowlano-handlowym dorobił się fortuny i stał się właścicielem majątków:, Bołszowce, Bołuszów, Czernielów, Kozarę, Żurawienko i Jaryczów pod Lwowem[1]. W majątkach tych zdobywali wykształcenie gospodarcze liczni młodzi ziemianie. Walerian Krzeczunowicz organizował różnego rodzaju pokazy i wystawy rolnicze, był fundatorem szkół rolniczych i wzorowych gospodarstw wiejskich, a także zabiegał o utworzenie szkoły weterynaryjnej we Lwowie[1]. Jest autorem m.in. broszur o pszczelarstwie, hodowli koni i jedwabników (zob. niżej)
W 1842 roku złożył osobiście w Wiedniu na ręce kanclerza Metternicha projekt zniesienia pańszczyzny opracowany przez polskich galicyjskich ziemian, który został odrzucony[1]. W latach 1843-1860 członek Stanów Galicyjskich[1].
Został członkiem pierwszej rady nadzorczej Towarzystwa Wzajemnych Ubezpieczeń w Krakowie od 1860 do 1864[2] od 1860. Członek założyciel (3 lipca 1845)[3] i działacz Galicyjskiego Towarzystwa Gospodarskiego, członek jego Komitetu (7 lutego 1856 - 30 stycznia 1866)[4][5].
Pochowany na Cmentarzu Łyczakowskim we Lwowie w rodzinnej Kaplicy Krzeczunowiczów.
Prace Waleriana Krzeczunowicza
- Nauka chowu koni dla ludu wiejskiego, Lwów 1859
- Tablice obejmujące glówne prawidła hodowania drzew morwowych i prowadzenia chowu jedwabników, Lwów 1859.
Rodzina
Walerian pochodził ze starej ormiańskiej rodziny od wieków osiadłej w Polsce i związanej ze Lwowem, której udokumentowane dzieje sięgały czasów założenia Stanisławowa w 1662. Był protoplastą nowej linii brzeżańsko-lwowskiej rodu Krzeczunowiczów (wcześniej istniała linia korszowska). Syn Jana Baptysty i Rypsyny z Rosco-Bogdanowiczów. Miał brata Krzysztofa założyciela linii korszańskiej. W 1814 ożenił się z Joanna z Manugiewiczów. Ich synami byli Kornel (1815-1881 - ożeniony z Izabelą z Suchodolskich) i Ignacy (ur. 1816, zm. jako kawaler) zaś córką Izydora (ur. 1819), żona Leona Suchodolskiego. Jego wnukiem był Aleksander (1863-1922), a prawnukiem Kornel (1894-1988). Praprawnukiem jest Andrzej (1930-2020)[1][6].
Przypisy
- ↑ a b c d e Jerzy Zdrada, Krzeczunowicz Walerian (1790 - ok. 1866), Polski Słownik Biograficzny, t. 15, Wrocław-Warszawa-Kraków 1970, s. 513-514,
- ↑ 50-lecie Krakowskiego „Tow. Wzaj. Ubezpieczeń”. Pierwszy Zarząd. „Kurier Kolejowy i Asekuracyjny”, s. 3, Nr 11 (568) z 1 czerwca 1911.
- ↑ Handbuch des Lemberger Sttathalterei-Gebietes in Galizien für das Jahr 1860, s. 637;
- ↑ Tadeusz Łopuszański, Pamiętnik c. k. Galicyjskiego Towarzystwa Gospodarskiego 1845-1894, Lwów 1894, s. 84
- ↑ Handbuch des Lemberger Sttathalterei-Gebietes in Galizien für das Jahr 1856, s. 266; 1857, s. 354; 1858, s. 249; 1859, s. 266; 1860, s. s. 269; 1861, s. 401; 1862, s. 413; 1863, s. 423; 1864, s. 432; 1865, s. 446; 1866, s. 461.
- ↑ Walerian Wartan Antoni Kreczunowicz ab Olejów - M.J. Minakowski, Genealogia potomków Sejmu Wielkiego - online [27.04.2020]
Bibliografia
- Jerzy Zdrada, Krzeczunowicz Walerian (1790 - ok. 1866), Polski Słownik Biograficzny, t. 15, Wrocław-Warszawa-Kraków 1970, s. 513-514, iPSB - wersja elektroniczna
- Stanisław Sławomir Nicieja, Cmentarz Łyczakowski we Lwowie w latach 1786-1986, Wrocław [etc.]: Ossolineum, 1989, ISBN 83-04-03320-8, OCLC 834678915.