Walery Krokay (cichociemny)

Walery Marian Krokay

Walery Wilga

Siwy, Lekki, Morawa, Zawiślak

Walery Krokay (ze zbiorów NAC)
kapitan
Data i miejsce urodzenia	23 listopada 1914 Skole
Data i miejsce śmierci	5 września 1982 Warszawa
Przebieg służby
Lata służby	1938–1948
Siły zbrojne	Wojsko Polskie Polskie Siły Zbrojne Armia Krajowa
Jednostki	20 Pułk Piechoty Ziemi Krakowskiej, 3 Dywizja Piechoty (PSZ), 10 Brygada Kawalerii Pancernej (PSZ), Kedyw Okręgu Wołyń AK, Zgrupowanie Gromada 27 Wołyńskiej Dywizji Piechoty, Samodzielny Partyzancki Batalion Szturmowy „Suszarnia” 106 Dywizji Piechoty AK
Stanowiska	dowódca plutonu, dowódca kompanii, oficer dywersji, oficer operacyjny, dowódca batalionu
Główne wojny i bitwy	II wojna światowa kampania wrześniowa
Późniejsza praca	praca w banku
Odznaczenia

Walery Marian Krokay vel Walery Wilga pseud.: „Siwy”, „Lekki”, „Morawa”, „Zawiślak” (ur. 23 listopada 1914 w Skolem, zm. 5 września 1982 w Warszawie) – oficer Wojska Polskiego, Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie i Armii Krajowej, kapitan piechoty służby stałej, cichociemny.

Życiorys

Walery Krokay uczył się w latach 1936–1938 w Szkole Podchorążych Piechoty w Ostrowi Mazowieckiej-Komorowie. 1 października 1938 roku dostał przydział do 20 pułku piechoty Ziemi Krakowskiej w Krakowie na stanowisko dowódcy plutonu. W latach 1938–1939 dowodził plutonem w 1 kompanii I batalionu 20 pułku piechoty.

We wrześniu 1939 roku walczył jako dowódca plutonu, a następnie dowódca 6 kompanii w 20 pułku piechoty. Przekroczył granicę polsko-węgierską 9 grudnia 1939 roku. W lutym 1940 roku znalazł się we Francji, gdzie został skierowany do Rezerwowego Obozu Wyszkolenia Oficerów (ROWO) w Camp de Carpiagne. Następnie walczył w 7 pułku piechoty. W czerwcu 1940 roku przedostał się do Wielkiej Brytanii, gdzie służył w 14 pułku ułanów.

Zgłosił się do służby w kraju. Po przeszkoleniu w dywersji został zaprzysiężony 29 listopada 1942 roku w Oddziale VI Sztabu Naczelnego Wodza. Zrzutu dokonano w nocy z 20 na 21 lutego 1943 roku w ramach operacji „File” dowodzonej przez por. naw. Karola Gębika. Dostał przydział do Kedywu Okręgu Wołyń AK na stanowisko oficera dywersji na miasto Kowel. Od września 1943 roku walczył w oddziale partyzanckim „Kord” jako oficer operacyjny, a od 15 lutego 1944 roku do 20 kwietnia 1944 roku był dowódcą II batalionu 43 pułku piechoty operującego w ramach Zgrupowania „Gromada” 27 Wołyńskiej Dywizji Piechoty.

W nocy z 20 na 21 kwietnia 1944 roku jego batalion utraciwszy kontakt z dywizją pod Zamłyniem został okrążony przez Niemców. Krokay rozwiązał oddział i sam przedostał się na teren Okręgu Lublin AK, a następnie do Warszawy. Miał w związku z tym rozprawę przed Wojskowym Sądem Specjalnym i odszedł z dywizji. Został uniewinniony. Od czerwca 1944 roku walczył jako zastępca cichociemnego ppłk. Antoniego Iglewskiego ps. Ponar, dowódcy Samodzielnego Batalionu Szturmowego „Suszarnia” działającego w ramach 106 Dywizji Piechoty AK w Inspektoracie Miechów AK Okręgu Kraków AK.

W związku z częściową demobilizacją 106 Dywizji Piechoty AK po 18 listopada 1944 roku był oficerem inspekcyjnym z ramienia dowódcy dywizji dla rozlokowanych w terenie 9 plutonów dyspozycyjnych.

W 1946 roku wyjechał do Wielkiej Brytanii. Po powrocie do Polski w 1960 roku pracował w banku w Krakowie, a od 1968 roku – w Warszawie. Od 1980 roku był na emeryturze. Pochowany na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kwatera 257-5-16)^[1].

Awanse

• podporucznik w korpusie oficerów piechoty z dniem 1 października 1938 roku
• porucznik – 11 listopada 1942^[2]
• kapitan – 1 stycznia 1945 roku.

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari
• Krzyż Walecznych – dwukrotnie.

Życie rodzinne

Walery Krokay był synem Walerego Alojzego Krokaya, miał braci Adama i Jerzego (rozstrzelanego wraz z ojcem w 1940 roku) i przynajmniej jedną siostrę.

Był trzykrotnie żonaty. Pierwsza jego żona, Janina z domu Suszczewska zginęła w wypadku samochodowym. Drugie małżeństwo zawarł w Anglii. W 1968 roku ożenił się z Wandą Roman (ur. w 1919 roku). Nie miał dzieci.

Przypisy

Bibliografia

• Krzysztof A. Tochman: Słownik biograficzny cichociemnych. T. 1. Oleśnica: Firma „Kasperowicz – Meble”, 1994, s. 75–77. ISBN 83-902499-0-1.
• Jędrzej Tucholski: Cichociemni. Warszawa: Instytut Wydawniczy „Pax”, 1984, s. 348. ISBN 83-211-0537-8.
• Jędrzej Tucholski: Cichociemni 1941–1945 – Sylwetki spadochroniarzy. Wojskowy Instytut Historyczny, s. 133-134.

Linki zewnętrzne

• biogram na stronie elitadywersji.org - kompendium wiedzy o 316 Cichociemnych spadochroniarzach Armii Krajowej