Waleryj Szczukin

Waleryj Szczukin Валерый Аляксеевіч Шчукін
Data i miejsce urodzenia	22 marca 1942 Władywostok
Data i miejsce śmierci	10 października 2020 Mińsk
Deputowany do Rady Najwyższej Republiki Białorusi XIII kadencji
Okres	od 9 stycznia 1996 do 9 stycznia 2000
Przynależność polityczna	Partia Komunistów Białoruska
Następca	wybory nie odbyły się

komandor porucznik
Data i miejsce urodzenia	22 marca 1942 Władywostok
Data i miejsce śmierci	10 października 2020 Mińsk
Przebieg służby
Lata służby	1966–1987
Siły zbrojne	Marynarka Wojenna Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich

Waleryj Alaksiejewicz Szczukin (biał. Валерый Аляксеевіч Шчукін^[a], ros. Валерий Алексеевич Щукин, Walerij Aleksiejewicz Szczukin; ur. 22 marca 1942 we Władywostoku, zm. 10 października 2020 w Mińsku) – radziecki i białoruski oficer marynarki wojennej i polityk, deputowany do Rady Najwyższej Republiki Białorusi XIII kadencji; komandor porucznik; aktywnie występował przeciwko polityce przywódcy Białorusi Alaksandra Łukaszenki, wielokrotnie aresztowany i karany grzywnami.

Życiorys

Młodość i praca

Urodził się 22 maja 1942 roku we Władywostoku, w Kraju Nadmorskim Rosyjskiej FSRR, ZSRR. W 1951 roku rodzina wróciła do Białoruskiej SRR, w rodzinne strony matki. W 1966 roku ukończył Wyższą Inżynieryjną Szkołę Marynarki Wojennej w Leningradzie ze specjalnością wojskową „inżynier mechanik okrętowy” i cywilną „eksploatacja parowych urządzeń energetycznych”. Pracę rozpoczął jako ślusarz. W latach 1966–1987 był oficerem Marynarki Wojennej ZSRR. Po przeniesieniu do rezerwy w latach 1987–1995 pracował jako maszynista żurawia do układania rur^[1] BMU-2 grupy firm Szczokinhazbud^[2]. Posiada stopień komandora porucznika rezerwy^[1]. W 1995 roku był członkiem Partii Komunistów Białoruskiej^[2].

Działalność parlamentarna

W drugiej turze wyborów parlamentarnych 28 maja 1995 roku został wybrany na deputowanego do Rady Najwyższej Republiki Białorusi XIII kadencji z Połockiego-Centralnego Okręgu Wyborczego Nr 74^[2]. 9 stycznia 1996 roku został zaprzysiężony na deputowanego^[3]. Od 23 stycznia pełnił w Radzie Najwyższej funkcję członka^[4], a następnie sekretarza^[1] Stałej Komisji ds. Bezpieczeństwa Narodowego, Obrony i Walki z Przestępczością^[4]. W czasie kryzysu konstytucyjnego w 1996 roku opowiedział się przeciwko zmianom forsowanym przez prezydenta Alaksandra Łukaszenkę i po stronie obrońców Konstytucji z 1994 roku. Brał czynny udział w próbie wprowadzenia przewodniczącego Centralnej Komisji Wyborczej Wiktara Hanczara do jego biura, wcześniej bezprawnie wyrzuconego stamtąd przez siły bezpieczeństwa lojalne wobec prezydenta^[1]. 27 listopada 1996 roku, po dokonanej przez Łukaszenkę kontrowersyjnej i częściowo nieuznanej międzynarodowo zmianie konstytucji, nie wszedł w skład utworzonej przez niego Izby Reprezentantów Zgromadzenia Narodowego Republiki Białorusi I kadencji. Zgodnie z Konstytucją Białorusi z 1994 roku jego mandat deputowanego do Rady Najwyższej zakończył się 9 stycznia 2000 roku; kolejne wybory do tego organu jednak nigdy się nie odbyły.

Waleryj Szczukin był aktywnym publicystą w niezależnych gazetach „Towariszcz” i „Narodnaja Wola” oraz obrońcą praw człowieka. Za działalność polityczną i społeczną był wielokrotnie aresztowany i karany grzywną. Mimo komunistycznych poglądów w 1998 roku został wykluczony z Partii Komunistów Białoruskiej^[1]. W 2001 roku spędził 3 miesiące w więzieniu za „antyprezydencką działalność”. Usiłował kandydować w wyborach parlamentarnych w 2004 roku na deputowanego do Izby Reprezentantów III kadencji, jednak nie został zarejestrowany jako kandydat^[5].

Odznaczenia

Waleryj Szczukin posiadał radzieckie medale jubileuszowe, którymi nagradzano wojskowych podczas służby^[1].

Życie prywatne

Waleryj Szczukin był żonaty, miał dwoje dzieci i siedmioro wnuków. Był prawosławny^[1]. W 1995 roku mieszkał w Mińsku^[2].

Zmarł 10 października 2020 w Mińsku^[6].

Uwagi

Przypisy

Bibliografia

• Centrum Naukowo-Analityczne „Białoruska Perspektywa”: Kto jest kim w Białorusi. Białystok: Podlaski Instytut Wydawniczy, 2000, s. 313, seria: Biblioteka Centrum Edukacji Obywatelskiej Polska – Białoruś. ISBN 83-913780-0-4.
• Алесь Пяткевіч, Вольф Рубінчык: Кароткія зьвесткі аб некаторых беларускіх палітыках, актыўных у 1991—2006 гадах. W: Пад агульнай рэд. В. Булгакава: Палітычная гісторыя незалежнай Беларусі (да 2006 г.). Wyd. 2. Białystok, Wilno: Białoruskie Towarzystwo Historyczne, Instytut Białorutenistyki, 2011, s. 1178–1213. ISBN 80-86961-16-8. (biał.)