Walhalla (mauzoleum)
 Widok od południa (z brzegu Dunaju) | |
| Państwo | |
|---|---|
| Kraj związkowy | |
| Miejscowość | |
| Adres | Walhallastraße 48 93093 Donaustaufm |
| Styl architektoniczny | |
| Architekt | |
| Inwestor | król Ludwik I Wittelsbach |
| Rozpoczęcie budowy | 1830 |
| Ukończenie budowy | |
| Właściciel | Rząd Bawarii |
Położenie na mapie Bawarii  | |
Położenie na mapie Niemiec  | |
 49°01′53,35″N 12°13′26,72″E/49,031486 12,224089 | |
| Strona internetowa | |
Walhalla – niemieckie mauzoleum w Donaustauf, pod Ratyzboną w Bawarii. Gmach wzniesiono na wzgórzu Bräuberg nad rzeką Dunaj w latach 1830-1842. Jest jednym z najbardziej znanych miejsc pamięci w Niemczech.
Charakterystyka
Idea stworzenia symbolu pamięci narodu niemieckiego pojawiła się na początku XIX wieku po triumfie Napoleona i upadku Świętego Cesarstwa Rzymskiego Narodu Niemieckiego, gdy krajobraz polityczny w krajach niemieckojęzycznych uległ rozdrobnieniu i pojawiło się uczucie głębokiego upokorzenia. Idea zakładała, że miała powstać świątynia chwały bohaterskich i duchowych czynów Niemców rozumianych jako wspólnota kulturowa oparta przede wszystkim na języku (np. w Walhalli eksponowane są popiersia rosyjskiej carycy Katarzyny II, urodzonego na Dolnym Śląsku Iwana Dybicza – rosyjskiego dowódcy odpowiedzialnego m.in. za tłumienie powstania listopadowego czy króla Anglii i Szkocji – Wilhelma III Orańskiego). Zanim w 1830 roku rozpoczęto budowę gmachu mauzoleum, od końca pierwszej dekady XIX wieku powstawały już pierwsze jego eksponaty (pierwsi zaangażowani rzeźbiarze: Schadow, Tieck, Landolin Ohmacht). Lokalizacje pod gmach wybierano ponad dwadzieścia lat, co wiązało się nie tyle brakiem środków na budowę co z dynamicznie zmieniającą się sytuacją polityczną w samej Bawarii[1]. Ostatecznie zdecydowano się na malownicze wzgórze Bräuberg (420 m n.p.m.). Nazwa mauzoleum na wzgórzu w Donaustauf pochodzi od Walhalli z mitologii nordyckiej (Wallhall od staronordyjskiego – sala bohaterów), gdzie było to miejsce dedykowane poległym w chwale wojownikom (tzw. Einherjerów), których z pola bitwy zabierały walkirie, a na progu Walhalli witał ich Bragi. Walhalla to w kilku mitologiach europejskich kraina wiecznego szczęścia. W swym kształcie architektonicznym Walhallia z Bawarii nawiązuje do marmurowej greckiej świątyni, szczególnie do Partenonu. Podczas gdy Walhalla w mitologii nordyckiej służyła jako dom dla chwalebnie poległych w bitwie, bawarską Walhallę przeznaczono nie tylko dla wojowników, ale także dla naukowców, pisarzy i duchownych, zarówno mężczyzn, jak i kobiety, choć jak wskazują krytycy ci pierwsi nadal dominują. Dziesiątki lat przed powstaniem nowoczesnego państwa niemieckiego w 1871 roku i stopniowym kształtowaniem się wyraźniej tożsamości niemieckiej, „niemiecki” był początkowo rozumiany jako „germański” i obejmował wszystkie starożytne kultury tworzone przez pelmiona germańskie (m.in. Goci, Wandalowie, Longobardowie, Anglosasi). Walhalla znajduje się w niespełna czterotysięcznym miasteczku Donaustauf na wzniesieniu nad Dunajem, 10 km na wschód od Ratyzbony, w niemieckiej Bawarii. Stanowi własność rządową tego kraju związkowego. We wnętrzu znajdują się popiersia postaci historycznych oraz tablice pamiątkowe. W kilku przypadkach upamiętnieni są autorzy anonimowi dzieł które miały wpływ na kulturę współczesnej Europy. Walhalla została wzniesiona w latach 1830-1842 przez króla Bawarii Ludwika I na podstawie projektu architekta Leo von Klenzego. Pierwszą listę nazwisk osób upamiętnionych w Walhalli kompletował doradca polityczny króla – historyk Johannes von Müller. Dziś swoją propozycje może zgłosić każdy Niemiec co najmniej 20 lat po śmierci upamiętnianej postaci. Koszt popiersia ponosi wnioskodawca a wnioski raz na pięć lat rozpatrywane są przez radę naukową wyznaczoną rząd Bawarii[2][3][4][5].
Upamiętnieni popiersiem
| Pozycja ekspozycji | Postać upamiętniona – (autor popiersia, rok powstania rzeźby) |
|---|---|
| Popiersia w górnym rzędzie na lewo od wejścia | |
| 001 | Henryk I Ptasznik – (autor rzeźby: Johann Gottfried Schadow, 1809. Dalej tylko nazwisko) |
| 002 | Otton I Wielki – (Schadow, 1809) |
| 003 | Konrad II Salicki – (Schadow, 1809) |
| 006 | Fryderyk I Barbarossa – (Franz Xaver Schwanthaler, 1838) |
| 007 | Henryk Lew – (Schadow, 1811) |
| 008 | Fryderyk II Hohenstauf – (Christian Friedrich Tieck, 1814) |
| 009 | Rudolf I Habsburg – (Tieck, 1832) |
| 015 | Erwin von Steinbach – (Landolin Ohmacht, 1811) |
| 016 | Johannes Gutenberg – (Wilhelm Matthiä, 1835) |
| 017 | Jan van Eyck – (Tieck, 1817–1842) |
| 018 | Fryderyk Wittelsbach – (Arnold Hermann Lossow, 1842) |
| 024 | Johann Müller Regiomontanus – (Lossow, 1842) |
| 025 | Mikołaj z Flüe – (Tieck, 1812) |
| 026 | Eberhard V Wirtemberski – (Wagner, 1830) |
| 027 | Hans Memling – (Franz Woltreck, 1841) |
| 028 | Johann von Dalberg – (Lossow, 1867) |
| 029 | Hans von Hallwyl – (ur. 1433 lub 1434) oficer szwajcarski. Dowódca zwycięskich konfederatów w bitwie pod Morat w 1476 roku – (Joseph Maria Christen, 1812)[6]. |
| 035 | Berthold von Henneberg – (Ernst Mayer, 1824) |
| 036 | Maksymilian I Habsburg – (P. Kaufmann, 1811) |
| 037 | Johannes von Reuchlin – (Heinrich Max Imhof, 1835) |
| 038 | Franz von Sickingen – (Ernst von Bandel, 1827) |
| 039 | Ulrich von Hutten – (Joseph Kirchmayer, 1811) |
| 040 | Albrecht Dürer – (Christian Daniel Rauch, 1837) |
| 041 | Georg von Frundsberg, (Max von Widnmann, 1841) |
| 047 | Peter Vischer starszy, (Ferdinand Müller, 1839) |
| 048 | Johannes Aventinus (ur. 1477) pionier filologii klasycznej w Niemczech, uznany za ojca historiografii Bawarii, (Anton Horchler, 1841)[7]. |
| 049 | Wolter von Plettenberg – (Schwanthaler, 1832) |
| 050 | Erazm z Rotterdamu – (Tieck, 1813) |
| 051 | Paracelsus – (Emil Wolff, 1827) |
| 052 | Mikołaj Kopernik – (Schadow, 1807) |
| 058 | Hans Holbein (młodszy) – (Lossow, 1840) |
| 059 | Karol V Habsburg – (Schwanthaler, 1842) |
| 060 | Krzysztof Wirtemberski – (Herman Wilhelm Bissen, 1831) |
| 061 | Aegidius Tschudi (ur. 1505) szwajcarski historyk[8] – (Tieck, 1817) |
| 067 | Wilhelm I Orański – (Tieck, 1815) |
| Popiersia w górnym rzędzie na prawo od posągu Ludwika I | |
| 069 | August Wettyn – (Ernst Rietschel, 1840) |
| 070 | Julius Echter von Mespelbrunn – (Scholl, 1840) |
| 071 | Maurycy Orański – (Tieck, 1815) |
| 072 | Johannes Kepler – (Schöpf, 1842) |
| 073 | Albrecht von Wallenstein – (Tieck, 1812) |
| 079 | Bernard (książę Saksonii-Weimaru) – (Tieck, 1812/13) |
| 080 | Peter Paul Rubens – (Lamine, 1809) |
| 081 | Antoon van Dyck – (Rauch, 1812) |
| 082 | Hugo de Groot – (Tieck, 1814) |
| 088 | Maximilian von und zu Trauttmansdorff (ur. 1584), polityk austryiacki w czasie wojny trzydziestoletniej[9] – (Johann Nepomuk Schaller, 1824) |
| 089 | Maksymilian I Bawarski – (Imhof, 1832) |
| 090 | Amalie Elisabeth von Hanau-Münzenberg (ur. 1602), zarządczyni Hesji[10] – (Tieck, 1817) |
| 091 | Maarten Tromp – (Mathieu Kessels, 1825) |
| 092 | Paris von Lodron – (Konrad Eberhard, 1814) |
| 093 | Frans Snyders – (Rauch, 1814) |
| 099 | Karol X Gustaw – (Tieck, 1816) |
| 100 | Johann Philipp von Schönborn (ur. 1605), elektor i arcybiskup Moguncji, książę-biskup Würzburga i biskup Wormacji. Jeden z najważniejszych arcybiskupów archidiecezji mogunckiej[11] – (Tieck, 1818) |
| 101 | Ernest I Pobożny – (Tieck, 1815) |
| 102 | Michiel de Ruyter – (Tieck, 1817) |
| 103 | Otto von Guericke – (Rathgeber, 1811) |
| 104 | Fryderyk Wilhelm I (Wielki Elektor) – (Wichmann, 1828) |
| 105 | Karol V Leopold – (Tieck, 1817) |
| 111 | Wilhelm III Orański – (Haller, 1816) |
| 112 | Ludwik Wilhelm Badeński – (Widnmann, 1842) |
| 113 | Gottfried Wilhelm Leibniz – (Schadow, 1808) |
| 114 | Herman Boerhaave – (Leeb, 1823) |
| 115 | Maurycy Saski – (Tieck, 1813) |
| 116 | Georg Friedrich Händel – (R. Schadow, 1815) |
| 122 | Nicolaus Ludewig Graf von Zinzendorf – (Tieck, 1818) |
| 123 | Burkhard Christoph Münnich – (Lossow, 1841) |
| 124 | Johann Joachim Winckelmann – (R. Schadow, 1814) |
| 125 | Wilhelm (hrabia Schaumburg-Lippe) – (Schadow, 1809) |
| 128 | Albrecht von Haller – (Schadow, 1808) |
| 129 | Anton Raphael Mengs – (Rauch, 1808) |
| 130 | Maria Teresa Habsburg – (Eberhard, 1811/2) |
- Dolny rząd
| Pozycja ekspozycji | Postać upamiętniona – (autor popiersia, rok powstania rzeźby) |
|---|---|
| Popiersia w dolnym rzędzie na lewo od wejścia | |
| 004 | Gotthold Ephraim Lessing – (Tieck, 1813) |
| 005 | Fryderyk II Wielki – (Schadow, 1807) |
| 010 | Christoph Willibald Gluck – (Dannecker, 1812) |
| 011 | Gideon Ernst von Laudon – (Kiesling, 1813) |
| 012 | Wolfgang Amadeus Mozart – (Schwanthaler, 1846) |
| 013 | Ferdynand, książę Brunszwiku-Wolfenbüttel – (Schadow, 1808) |
| 014 | Justus Möser – (Schmidt von der Launitz, 1821) |
| 019 | Gottfried August Bürger – (Tieck, 1817) |
| 020 | Katarzyna II Wielka – (Wredow, 1831) |
| 021 | Friedrich Gottlieb Klopstock – (Schadow, 1808) |
| 022 | Wilhelm Heinse (ur. 1746), jeden z najważniejszych pisarzy okresu Sturm und Drang[12] – (Haller / Mayer, 1826) |
| 023 | Johann Gottfried Herder – (Tieck, 1815) |
| 030 | Immanuel Kant – (Schadow, 1808) |
| 031 | Friedrich v. Schiller – (Dannecker, 1794) |
| 032 | Joseph Haydn – (Robatz, 1810) |
| 033 | Johannes von Müller (ur. 1752), szwajcarski hisotryk, publicysta i polityk. Ideolog niemieckiego klasycyzmu. Dzięki „Historii Konfederacji Szwajcarskiej” zyskał miano szwajcarskiego Tacyta. Na tym dziele opierał się Schiller pisząc „Wilhlema Tella” Wiele odniesień do Müllera jest również w twórczości Johanna Gottfrieda Herdera i Goethego[13]. – (Schadow, 1808) |
| 034 | Christoph Martin Wieland – (Schadow, 1807) |
| 042 | Gerhard von Scharnhorst – (Rauch, 1830) |
| 043 | Fürst Barclay de Tolly – (Widnmann, 1841) |
| 044 | Gebhard Leberecht von Blücher –(Rauch, 1817) |
| 045 | Karl Philipp Schwarzenberg – (Schaller, 1821) |
| 046 | William Herschel – (Eberhard, 1816) |
| 053 | Iwan Dybicz Zabałkański – (Rauch, 1830) |
| 054 | Heinrich Friedrich Karl vom Stein – (Leeb, 1825) |
| 055 | August Neidhardt von Gneisenau – (Tieck, 1842) |
| 056 | Johann Wolfgang von Goethe – (Tieck, 1808) |
| 057 | Martin Luther – (Rietschel, 1831) |
| 062 | Karol Ludwik Habsburg – (Zauner, 1809) |
| 063 | Joseph Radetzky – (Halbig, 1858) |
| 064 | Friedrich Wilhelm Joseph Schelling –(Tieck, 1809) |
| 065 | Ludwig van Beethoven – (Dietrich, 1822) |
| 066 | Wilhelm I Hohenzollern – (Knoll, 1898) |
| Posągi: | |
| 068 | Ludwik I Wittelsbach – (Ferdinand Freiherr von Miller, 1890) |
| Popiersia w prawym dolnym rogu posągu Ludwika I. | |
| 074 | Otto von Bismarck – (Kurz,1908) |
| 075 | Helmuth Karl Bernhard von Moltke – (Hahn, 1910) |
| 076 | Richard Wagner – (Bleeker, 1913) |
| 077 | JJan Sebastian Bach – (Behn, 1916) |
| 078 | Justus v. Liebig – (Georgii, 1925) |
| 083 | Friedrich Ludwig Jahn – (G. Müller, 1928) |
| 084 | Franz Schubert – (Weckbecker, 1928) |
| 085 | Joseph Görres (ur. 1776), niemiecki nauczyciel, publicysta katolicki, filozof przyrody znany przede wszystkim dzięki czterem tomom mistycyzmu chrześcijańskiego – (Georg Mattes, 1931)[14] |
| 086 | Anton Bruckner – (Rothenburger, 1937) |
| 087 | Max Reger – (G. Müller, 1948) |
| 094 | Adalbert Stifter – (Hajek, 1954) |
| 095 | Joseph Freiherr von Eichendorff – (Knecht, 1957) |
| 096 | W. C. Röntgen – (Rothenburger, 1959) |
| 097 | Max von Pettenkofer – (Fiedler, 1962) |
| 098 | Jakob Fugger – (Ladner, 1967) |
| 106 | Jean Paul – (Sonnleitner, 1973) |
| 107 | Richard Strauss – (Mikorey, 1973) |
| 108 | Carl Maria von Weber – (Schorer, 1978) |
| 109 | Gregor Mendel – (Hafner, 1983) |
| 110 | Albert Einstein – (Uhlig, 1990) |
| 117 | Karolina Gerhardinger – (Uhlig, 1998) |
| 118 | Konrad Adenauer – (Weiland, 1999) |
| 119 | Johannes Brahms – (Knobloch, 2000) |
| 120 | Carl Friedrich Gauss – (Arfmann, 2007) |
| 121 | Edyta Stein – (Brunner, 2009) |
| 126 | Heinrich Heine – (Gerresheim, 2010) |
| 127 | Käthe Kollwitz – (Spiekermann, 2019) |
| 131 | Sophie Scholl – (Eckert, 2003) |
Planowane jest dodanie popiersia Maxa Plancka[15].
Upamiętnieni tablicą
64 tablice upamiętniające osoby i wydarzenia, na które nie przekazano żadnych szablonów wykonania popiersia. Tablice zainstalowano w momencie otwarcia Walhalli przy samym suficie, w dwóch rzędach jeden nad drugim. Zostały ułożone chronologicznie zgodnie z ruchem wskazówek zegara, według roku śmierci[5].
| Pozycja eksppzycji | Upamiętniona postać | Opis postaci |
|---|---|---|
| Górny rząd, zaczynając od środka nad wejściem | ||
| 1 | Arminius | |
| 2 | Marbod | |
| 3 | Veleda | Germańskia wieszczka z plemienia Brukterer w czasach Wespazjana. Ma znaczenie historyczne ze względu na udział w batawskim powstaniu Juliusza Cywilisa, w którym przepowiedziała zwycięstwo zbuntowanym Germanom[16][17] |
| 4 | Juliusz Cywilis | |
| 5 | Hermanaryk | |
| 6 | Wulfila | |
| 7 | Fritigern | |
| 8 | Alaryk | |
| 9 | Ataulf | |
| 10 | Teoderyk I (król Wizygotów) | |
| 11 | Horsa | |
| 12 | Geiserich | |
| 13 | Hengest | |
| 14 | Odoaker | |
| 15 | Chlodwig I | |
| 16 | Teodoryk Wielki | |
| 17 | Totila | |
| 18 | Alboin | |
| 19 | Teodolinda | |
| 20 | Emmeram z Ratyzbony | |
| 21 | Pepin z Heristalu | |
| 22 | Beda Czcigodny | |
| 23 | Willibrord | |
| 24 | Karol Młot | |
| 25 | Bonifacy-Winfrid | |
| 26 | Pepin Krótki | |
| 27 | Widukind | |
| 28 | Paweł Diakon | |
| 29 | Alkuin | |
| 30 | Egbert (król Anglii) | |
| 31 | Karol Wielki | |
| 32 | Einhard | |
| Dolny rząd, zaczynając od środka nad wejściem | ||
| 33 | Rabanus Maurus | |
| 34 | Arnulf z Karyntii | |
| 35 | Alfred Wielki | |
| 36 | Otto Dostojny | |
| 37 | Arnulf (książę Bawarii) | |
| 38 | Matylda von Ringelheim | |
| 39 | Hrotsvitha | |
| 40 | Bernward z Hildesheim | |
| 41 | Herybert z Kolonii | |
| 42 | Henryk III Salicki | |
| 43 | Lampert von Hersfeld | Kronikarz, autor „Kroniki od stworzenia świata do marca 1077 roku”. Pierwszy opat klasztoru Hasungen (dziś w granicach Zierenberg w Hesji)[18] |
| 44 | Otton z Bambergu | |
| 45 | Otton z Fryzyngi | |
| 46 | Hildegard von Bingen | |
| 47 | Otton I Bawarski | |
| 48 | Engelbert I z Kolonii | |
| 49 | Pieśń o Nibelungach (autor i samo dzieło) | |
| 50 | Walther von der Vogelweide | |
| 51 | Elżbieta z Turyngii | |
| 52 | Leopold VI Sławny | |
| 53 | Hermann von Salza | |
| 54 | Wolfram von Eschenbach | |
| 55 | Meister Gerhard | Pierwszy budowniczy katedry w Kolonii. Zaprojektował kondygnacje gotyckiego chóru katedralnego. Zmarł w 1271 roku[19] |
| 56 | Arnold zum Turm | Uważany jest za założyciela Nadreńskiego Związku Miast[20] |
| 57 | Albertus Magnus | |
| 58 | Rütlischwur | Przysięga Rütli jest elementem narracji historycznej z końca XV wieku, która odegrała ważną rolę we wczesnym okresie nowożytnym jako legenda założycielska Starej Konfederacji i była rozwijana jako narodowy mit Szwajcarii od XIX wieku. Zgodnie z tradycją wyzwoleńczą Rütli, łąka nad Jeziorem Czterech Kantonów, była tajnym miejscem spotkań spiskowców z krajów Uri, Schwyz i Unterwalden. Po zabójstwie bezduszengo komornika Gesslera przez Wilhelma Tella spiskowcy ci przeprowadzili zbrojne powstanie przeciwko tyrańskim komornikom Habsburgów. Od 1860 roku łąka jest również sanktuarium narodowym w Szwajcarii[21] |
| 59 | Fryderyk III Piękny | |
| 60 | Bruno von Warendorp | Radny i burmistrz Lubeki. Jeden z założycieli Hanzy. Zmarł w 1369 roku[22] |
| 61 | Arnold Winkelried | |
| 62 | Wilhelm von Köln | Zmarły ok. 1358. Malarz sakralny. Uważany jest za szefa starszej szkoły malarstwa dolnoreńskiego lub kolońskiego. Jego imię zostało po raz pierwszy odnalezione w Kronice Limburgii z 1380 roku. Jest twórcą serii ołtarzy z końca XIV wieku, których głównymi cechami są żarliwa pobożność i czuła łaska, zwłaszcza w charakterystyce postaci kobiecych, i których formy nawiązują do panującego wówczas stylu gotyckiego. Tego rodzaju obrazy można znaleźć w muzeum oraz w różnych kościołach, m.in. w Kolonii, Monachium, Norymberdze, Frankfurcie nad Menem i Berlinie. W Nadrenii w pobliżu rzeki Ahr przypisywany jest mu duży tryptyk w kościele parafialnym św. Marcina w Kirchsahr w dolinie Sahrbachtal[23] |
| 63 | Adrian von Bubenberg | |
| 64 | Peter Henlein | Był mistrzem ślusarskim w Norynberdze, który później pracował jako zegarmistrz. Przypisuje się mu wynalezienie zegarka, który można nosić na ciele. Zmarł ok. 1485 roku[24][25] |
Galeria
Wewnątrz mauzoleum
Tablice przy kariatydzie u sufitu
Tablica poświęcona Marbodowi
Główne wejście do Walhalli (od południa, od strony Dunaju)
Centralny fragment portalu tylnego (od północy) ze sceną z bitwy w Lesie Teutoburskim. Pierwszy od lewej: Arminiusz (Herman)
Kolumnada boczna
Adolf Hitler wizytujący mauzoleum (czerwiec 1937 roku)
© Simon Waldherr / https://commons.wikimedia.org/wiki/User:SimonWaldherr, CC BY-SA 4.0Widok z lotu ptaka na Walhalle i rzekę Dunaj
Ruch turystyczny przy obiekcie (wideo)
Zobacz też
- Pamięć społeczna
- Las Teutoburski
- Kyffhäuserdenkmal
- Centralne Miejsce Pamięci RFN
Przypisy
- ↑ Krytycy zwracają uwagę na wyczekiwanie Bawarii na rezultaty bitew i rozstrzygnięcia terytorialne z nich wynikające. Wskazuje się również na fakt, że ojciec Ludiwka I początkowo popierał Napoleona. Langewiesche, D. (2000). Nation, Nationalismus, Nationalstaat in Deutschland und Europa. (Beck'sche Reihe, 1399).
- ↑ Bavarian Palace Administration | Palace | Walhalla, www.schloesser.bayern.de [dostęp 2022-02-18].
- ↑ Walhalla, www.stmwk.bayern.de [dostęp 2022-02-20] (niem.).
- ↑ Christian Feldmann, 175 Jahre Walhalla – Pathos, Peinlichkeiten, Possen | Sonntagsblatt – 360 Grad evangelisch, Sonntagsblatt [dostęp 2022-02-20] (niem.).
- ↑ a b Deutsche Welle, Ruhmestempel für Dichter, Denker und Lenker | DW | 18.08.2010, DW.COM [dostęp 2022-02-20] (niem.).
- ↑ Hallwyl, Hans von, hls-dhs-dss.ch [dostęp 2022-02-21] (fr.).
- ↑ Aventinus, [w:] Encyclopædia Britannica [online] [dostęp 2022-10-05] (ang.).
- ↑ Gilg Tschudi, [w:] Encyclopædia Britannica [online] [dostęp 2022-10-05] (ang.).
- ↑ Internet-Portal 'Westfälische Geschichte', www.lwl.org, 25 marca 2014 [dostęp 2022-02-21] (niem.).
- ↑ Internet-Portal 'Westfälische Geschichte', www.lwl.org, 25 marca 2014 [dostęp 2022-02-23] (niem.).
- ↑ Biographie von Johann Philipp von Schönborn - regionalgeschichte.net, www.regionalgeschichte.net [dostęp 2022-02-23].
- ↑ Wilhelm Heinse, [w:] Encyclopædia Britannica [online] [dostęp 2022-10-05] (ang.).
- ↑ Johannes von Müller, [w:] Encyclopædia Britannica [online] [dostęp 2022-10-05] (ang.).
- ↑ Joseph von Görres, [w:] Encyclopædia Britannica [online] [dostęp 2022-10-05] (ang.).
- ↑ Käthe Kollwitz und Max Planck kommen in die Walhalla, BR24, 19 grudnia 2017 [dostęp 2022-02-19] (niem.).
- ↑ Daria Janiszewska-Sieńko, Wieszczka w świecie starożyrnych Germanów. Studium Porównawcze, „Studia Podlaskie”, 2019.
- ↑ P.L. Kessler, Kingdoms of the Germanic Tribes - Bructeri, www.historyfiles.co.uk [dostęp 2022-02-23] (ang.).
- ↑ Geschichtsquellen des deutschen Mittelalters.
- ↑ Meister Gerhard · Dombauhütte Köln, www.koelner-dombauhuette.de [dostęp 2022-02-20].
- ↑ Rheinischer Städtebund – Information | Kultursalon Koblenz [dostęp 2022-02-20] (niem.).
- ↑ Rütli, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2022-02-20].
- ↑ Bruno von Warendorp, www.hanse.org [dostęp 2022-02-20] (ang.).
- ↑ Die deutsche Malerei von Meister Wilhelm von Köln bis Adam Elsheimer Nchbildungen von fünfzig Hauptwerken, OCLC 1073909695.
- ↑ Peter Henlein, [w:] Encyclopædia Britannica [online] [dostęp 2022-10-05] (ang.).
- ↑ Peter Henlein and “The Immortal Heart” – Deutsches Uhrenmuseum, www.deutsches-uhrenmuseum.de [dostęp 2022-02-20].
Media użyte na tej stronie
Autor: Hanhil based upon previous work by TUBS, Licencja: CC BY-SA 3.0
Location map Bavaria, showing position of Bavaria within Germany. Geographic limits of the map:
Autor: NordNordWest, Licencja: CC BY-SA 3.0
Location map of Germany (Wp article: en:Germany)
.svg)
Autor: Figurator, Licencja: CC BY-SA 4.0
In 2003 the bust created by the sculptor Wolfgang Eckert was set up in the Walhalla near Donaustauf/Regensburg.
Autor: SimonWaldherr, Licencja: CC BY-SA 4.0
This is a picture of the Bavarian Baudenkmal (cultural heritage monument) with the ID
_K%c3%a4the_Kollwitz%26Uwe_Spiekermann%262019.jpg)
Autor: OTFW, Berlin, Licencja: CC BY-SA 3.0
Bust, "Käthe Kollwitz" by Uwe Spiekermann, 2019, Walhallastraße 48, Donaustauf, Germany
Autor: Dede2, Licencja: CC0
Marbod Gedenktafel in der Walhalla Regensburg
Autor: Waldemar L, Licencja: CC BY-SA 4.0
Die Walhalla in Donaustauf bei Regensburg ist eines der bedeutendsten Nationaldenkmäler auf dem Gebiet der Bundesrepublik Deutschland und ein herausragendes Zeugnis klassizistischer Architektur des 19. Jahrhunderts in Bayern.
Autor: DALIBRI, Licencja: CC BY-SA 4.0
Büsten in der Walhalla: Feldmarschall Hans Karl von Diebitsch-Sabalkanski
.jpg)
Autor: Heribert Pohl --- Thanks for half a million clicks! from Germering bei München, Bayern, Licencja: CC BY-SA 2.0
Die Walhalla ist eine Ruhmeshalle berühmter und ausgezeichneter Persönlichkeiten deutscher Sprache. 'Teutscher Zunge zu seyn, wird erfordert, um Walhallas Genosse zu werden' Originalton des Kronprinzen Ludwig von Bayern. Dieser Ludwig von Bayer ließ als König Ludwig I von Bayern die Ruhmeshalle hoch über der Donau bei Regenstaufen, Kreis Regensburg im Stile eines griechischen Tempels ( Panthenon) erbauen und eröffnete sie 1842 am Jahrestag der Völkerschlacht bei Leibzig. Bei der Eröffnung wurden 160 Personen mit Büsten, bzw. wenn eine authentische Abbildung des Gesichtes fehlte, mit Gedenktafel geehrt. Der Namenvorschlag Walhalla stammt vom Schweizer Geschichtsschreiber Johannes von Müller, der auch bei der Auswahl der Persönlichkeiten beteiligt war.
Johannes Heribert Pohl
(c) Hajotthu, CC-BY-SA-3.0
Nicolaus Copernicus bust, created in 1807 by Johann Gottfried Schadow, in the German Walhalla temple near Regensburg.
(c) Hajotthu, CC-BY-SA-3.0
Büste der Kaiserin Katharina II. von Russland, Bildhauer August Wredow (1831) in der Walhalla bei Regensburg
Autor: Johann Brunner, Licencja: CC BY-SA 3.0
Büste der Edith Stein
Ort: Walhalla, Regensburg
Material: Laaser Marmor
Bildhauer: Johann Brunner, Surberg
Erstellungsjahr: 2008
Autor: W. Bulach, Licencja: CC BY-SA 4.0
Memorial Walhalla in the community Donaustauf, district of Regensburg.
Autor: Schmid, Licencja: CC BY 2.5
Адольф Гитлер. Посещение зала славы Вальхалла 6 июня 1937 года.
Autor: G.Garitan, Licencja: CC BY-SA 4.0
Images du monument classé Valhalla. fronton face au à la forêt.
Autor: DALIBRI, Licencja: CC BY-SA 4.0
Büsten in der Walhalla: Helmuth Karl Bernhard von Moltke
Autor: W. Bulach, Licencja: CC BY-SA 4.0
Memorial Walhalla in the community Donaustauf, district of Regensburg.
(c) Hajotthu, CC-BY-SA-3.0
Büste von Martin Luther, Bildhauer Ernst Rietschel (1831), in der Walhalla bei Regensburg
© Simon Waldherr / https://commons.wikimedia.org/wiki/User:SimonWaldherr, CC BY-SA 4.0
This is a picture of the Bavarian Baudenkmal (cultural heritage monument) with the ID
Autor: W. Bulach, Licencja: CC BY-SA 4.0
Memorial Walhalla at the village Donaustauf in the district of Regensburg.