Walki o Wyspy Aleuckie

Walki o Wyspy Aleuckie
II wojna światowa, wojna na Pacyfiku
Ilustracja
Amerykańscy żołnierze podczas bitwy o Attu w maju 1943 roku
Czas

3 czerwca 194215 sierpnia 1943

Miejsce

Aleuty, Alaska

Terytorium

Stany Zjednoczone

Przyczyna

ekspansjonizm japoński

Wynik

zwycięstwo aliantów

Strony konfliktu
 Stany Zjednoczone
 Kanada
 Japonia
Dowódcy
Thomas Kinkaid
Francis W. Rockwell
Albert E. Brown
Archibald V. Arnold
Simon Bolivar Buckner Jr.
George Pearkes
Harry W. Foster
Boshirō Hosogaya
Kakuji Kakuta
Monzo Akiyama
Yasuyo Yamasaki †
Siły
300 000 żołnierzy8030 żołnierzy
Straty
1481 zabitych,
640 zaginionych,
3416 rannych,
8 pojmanych,
3 niszczyciele,
1 okręt podwodny,
ok. 600 samolotów
4350 zabitych,
28 pojmanych,
3 niszczyciele,
6 okrętów podwodnych,
200 samolotów
Położenie na mapie Alaski
Mapa konturowa Alaski, w lewym dolnym rogu znajduje się punkt z opisem „miejsce bitwy”
Położenie na mapie Ameryki Północnej
Mapa konturowa Ameryki Północnej, blisko lewej krawiędzi u góry znajduje się punkt z opisem „miejsce bitwy”
Ziemia52°49′57″N 173°04′21″E/52,832500 173,072500

Walki o Wyspy Aleuckie – walki trwające od 3 czerwca 1942 do 15 sierpnia 1943 roku na Wyspach Aleuckich pomiędzy wojskami amerykańskimi i kanadyjskimi a japońskimi. W czerwcu 1942 roku siły japońskie wylądowały na wyspach Attu i Kiska położonych w archipelagu Aleutów w celu odwrócenia uwagi od zajęcia Midway. Małe oddziały japońskie okupowały te wyspy, jednak dalekie położenie wysp, a także trudności pogodowe i terenowe oznaczały, że zebranie odpowiednio dużej alianckiej grupy uderzeniowej, które mogłaby odbić te wyspy, zajęło prawie rok. Ostatecznie, po prawie jednym roku przygotowań, wojska amerykańskie i kanadyjskie odbiły wyspy latem 1943 roku.

Atak japoński i zajęcie wysp Attu i Kiska

W dniach 3–4 czerwca 1942 roku japońskie samoloty z lotniskowców „Ryūjō” i „Jun'yōzaatakowały port w Dutch Harbor na Wyspach Aleuckich. 6 czerwca 1942 roku Japonia wysadziła desant na wyspach Kiska, Attu i kilku mniejszych. Pierwotnym celem tego desantu miało być odwrócenie uwagi od próby zajęcia Midway. Dzięki jednak działalności Josepha Rocheforta i kierowanej przez niego komórki wywiadu elektronicznego HYPO na Hawajach, Amerykanie byli przygotowani do obrony. Utworzono grupę północnego Pacyfiku (Task Force 8) pod dowództwem kontradm. Roberta A. Theobalda. W skład tego zespołu wchodziły: 2 ciężkie krążowniki – USS „Indianapolis” i „Louisville”, 3 lekkie krążowniki – „Nashville”, „St. Louis” i „Honolulu”, 13 niszczycieli, 6 okrętów podwodnych oraz liczne jednostki pomocnicze. Wzmocniono również lotnictwo na wyspach[1].

W następnych kilku tygodniach Amerykanie nękali siły japońskie, zatopili niszczyciele „Nenohi” i „Arare”. W ciągu lata Amerykanie wybudowali silną bazę lotniczą na Wyspach Andrejanowa, uzyskując przewagę nad przeciwnikiem. Usadowienie się Japończyków na Aleutach uniemożliwiło Amerykanom wykorzystanie tych wysp jako bazy do ofensywy lotniczej przeciw wyspom japońskim[1].

Odpowiedź aliantów

Amerykanie pod naciskiem opinii publicznej postanowili odbić zajęte przez wroga wyspy. Przygotowywali się do tego od początku 1943 roku. Pozycje japońskie na obu wyspach były bombardowane z powietrza i ostrzeliwane przez okręty US Navy. Amerykanie wylądowali 12 stycznia na niezajętej Amczitce[2], na której zbudowali silną bazę[1]. Japończycy przez 11 miesięcy przebywania na wyspach umocnili je – w maju 1943 roku na Attu znajdowało się 2630 żołnierzy japońskich, a na Kisce 5400[2].

Wyspy Komandorskie

Zespół morski United States Navy składający się z krążowników oraz niszczycieli pod dowództwem kontradm. Charlesa McMorrisa został wyznaczony do przechwycenia japońskiego konwoju z zaopatrzeniem. Zespół stoczył walkę z japońską flotą, znaną jako bitwa koło Wysp Komandorskich w marcu 1943 roku. Od tej bitwy Japończycy wstrzymali wszelkie próby dostarczenia zaopatrzenia dla garnizonów na Aleutach za pomocą okrętów nawodnych i jedynie okręty podwodne dostarczały zaopatrzenie dla japońskich wojsk na Wyspach Aleuckich. Straty amerykańskie wyniosły zaledwie jeden uszkodzony krążownik oraz dwa uszkodzone niszczyciele i 7 zabitych. Japońskie straty wyniosły zaś dwa uszkodzone krążowniki oraz 14 zabitych i 26 rannych.

Odbicie Attu i Kiska

Amerykańscy żołnierze transportujący zaopatrzenie podczas walk na Attu w maju 1943 roku

11 maja 1943 roku rozpoczął się desant na Attu. Wylądowało tam 10 000 żołnierzy amerykańskich. Walki na wyspie były bardzo zacięte, o czym może świadczyć to, że poddało się jedynie 28 żołnierzy z japońskiego garnizonu. Duże straty obie strony ponosiły także poza obszarem walk, a było to spowodowane klimatem arktycznym oraz niesprzyjającymi warunkami terenowymi. Do udziału w operacji zajęcia Aleutów prócz okrętów desantowych wyznaczono lotniskowiec eskortowy USS „Nassau”, 3 pancerniki (USS „Pennsylvania”, „Idaho” oraz „Nevada”), 7 krążowników, 18 niszczycieli i 11 okrętów podwodnych oraz wiele mniejszych jednostek[2].

Do 30 maja Amerykanie przejęli pełną kontrolę nad Attu i rozpoczęli przygotowania do opanowania wyspy Kiska. Należy zwrócić uwagę, że Attu, zdobyta jako pierwsza, jest położona dalej na zachód od kontynentu amerykańskiego niż Kiska. Zajmując ją, Amerykanie odizolowali garnizon japoński na Kisce od strefy opanowanej przez Japończyków. W lipcu i sierpniu amerykańskie okręty ostrzeliwały wyspę i dowództwo japońskie postanowiło ewakuować stamtąd swoich żołnierzy. Do tego celu użyto okrętów podwodnych, jednak nie były one w stanie dokonać ewakuacji w szybkim tempie ze względu na brak miejsca. Poza tym poniosły one duże straty, gdyż na 13 biorących udział w tej operacji 2 zostały zatopione, 2 zaginęły, a 3 odniosły uszkodzenia od skalistego dna wokół Kiski. Japończycy postanowili pozostałych żołnierzy ewakuować okrętami nawodnymi. Dokonały tego 2 krążowniki i 6 niszczycieli. Korzystając z osłony mgły, niezauważone przez okręty amerykańskie patrolujące ten akwen, ewakuowały pozostałych żołnierzy[3].

15 sierpnia 1943 roku 34 426 alianckich żołnierzy wylądowało na Kisce. Żołnierze wojsk inwazyjnych należeli do amerykańskiej 7 Dywizji Piechoty, ale wśród nich znajdowało się także 5300 kanadyjskich żołnierzy, którzy należeli do 13 Kanadyjskiej Brygady Piechoty z 6 Dywizji Piechoty. Wojska inwazyjne nie zastały jednak tam wojsk wroga. Dowództwo amerykańskie nie wiedziało, że ponad dwa tygodnie wcześniej ostatni żołnierze wroga opuścili wyspę[4].

Podsumowanie

Mapa Wysp Aleuckich

Zajęcie Wysp Aleuckich przez Amerykanów utwierdziło Japończyków w przekonaniu, że następnym etapem będzie desant na Kuryle, dlatego utrzymywano tam silny garnizon, liczący 41 000 żołnierzy oraz około 500 samolotów[4].

Straty obu stron w czasie kampanii na Aleutach były duże. Japończycy stracili 3 niszczyciele, 6 okrętów podwodnych oraz transportowce i mniejsze jednostki. Stracili też ponad 200 samolotów, z tej liczby część w wyniku awarii. W tym samym czasie Amerykanie zdobyli prawie nieuszkodzony samolot myśliwski A6M Zero. Umożliwiło to Amerykanom poznanie konstrukcji tego myśliwca i poprawienie taktyk alianckich myśliwców w późniejszym okresie wojny. Ubytki Amerykanów wyniosły zatopione 3 niszczyciele i okręt podwodny oraz ok. 600 samolotów, z tego jednak tylko ok. 100 w walce. Pozostałe straty w lotnictwie były wynikiem panującego klimatu polarnego oraz fatalnych warunków atmosferycznych. W operacji odbicia wysp Attu i Kiska uczestniczyło w sumie ponad 300 000 żołnierzy amerykańskich[4].

Przypisy

  1. a b c Encyklopedia II wojny światowej nr 15..., s. 270.
  2. a b c Encyklopedia II wojny światowej nr 30..., s. 527.
  3. Encyklopedia II wojny światowej nr 30..., s. 527–528.
  4. a b c Encyklopedia II wojny światowej nr 30..., s. 528.

Bibliografia

  • Encyklopedia II wojny światowej nr 15: Borneo i Jawa 1942. Bitwa na Morzu Koralowym – Midway. Oxford Educational sp. z o.o., 2007. ISBN 978-83-7425-795-4.
  • Encyklopedia II wojny światowej nr 30: Koniec wojny morskiej na Pacyfiku. Guadalcanal – Aleuty. Oxford Educational sp. z o.o., 2007. ISBN 978-83-252-0005-3.

Media użyte na tej stronie

Flag of the United States (1912-1959).svg
US Flag with 48 stars. In use for 47 years from July 4, 1912, to July 3, 1959.
Flag of Canada (1921–1957).svg
The Canadian Red Ensign used between 1921 and 1957.

This image has compared for accuracy (mainly colors) using an image from World Statesmen. The only change is making the maple leaves green from red. This image has compared for accuracy (mainly colors) using an image from World Statesmen. The most recent version of this image has changed the harp into one with a female figure; see [http://flagspot.net/flags/ca-1921.html FOTW
Flag of Japan (1870–1999).svg
Variant version of a flag of Japan, used between January 27, 1870 and August 13, 1999 (aspect ratio 7:10).
Battle icon active (rifles).svg
Autor: , Licencja: CC BY-SA 3.0
Abstract crossed rifles symbol on sunburst
North America laea relief location map.jpg
Autor: Uwe Dedering, Licencja: CC BY-SA 3.0
Relief location map of North America.
  • Projection: Lambert azimuthal equal-area projection.
  • Area of interest:
  • N: 90.0° N
  • S: 5.0° N
  • W: -140.0° E
  • E: -60.0° E
  • Projection center:
  • NS: 47.5° N
  • WE: -100.0° E
  • GMT projection: -JA-100/47.5/20.0c
  • GMT region: -R-138.3726888474925/-3.941007863604182/2.441656573833029/50.63933645705661r
  • GMT region for grdcut: -R-220.0/-4.0/20.0/90.0r
  • Relief: SRTM30plus.
  • Made with Natural Earth. Free vector and raster map data @ naturalearthdata.com.
Aleutian Islands map.png
Map of the en:Aleutian Islands, showing locations mentioned in the en:Battle of the Aleutian Islands article. Query left on uploader talk page. Thue
US troops at the Battle of Attu.jpg
US troops navigate snow and ice during the battle on Attu in May, 1943. Public domain as Crown copyright lasts 50 years in Australia.
800x598 Carte Alaska R3.jpg
Autor: Wikisoft* @@@-fr 07:08, 27 April 2011 (UTC), Licencja: GFDL
Carte Alaska Relief R3 jpg (Changement des couleurs)