Walter Bagehot

Walter Bagehot
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

3 lutego 1826
Langport

Data i miejsce śmierci

24 marca 1877
Langport

Miejsce spoczynku

Langport

Zawód, zajęcie

ekonomista, politolog, dziennikarz

Faksymile

Walter Bagehot (ur. 3 lutego 1826 w Langport, zm. 24 marca 1877 tamże) − brytyjski ekonomista, politolog, redaktor „The Economist” i wpływowy dziennikarz epoki wiktoriańskiej.

Życiorys

Urodził się w rodzinie kupieckiej. Jego wuj Vincent Stuckey był dyrektorem jednego z największych banków na zachodzie Anglii. W dzieciństwie uczęszczał do Langport Grammar School, w wieku trzynastu lat został posłany do Bristol College, jednej z najbardziej prestiżowych szkół w Wielkiej Brytanii. W koledżu uzyskał gruntowne wykształcenie w dziedzinie filozofii, matematyki, literatury i nauk przyrodniczych[1].

Z powodu unitariańskiego wyznania ojca i związanego z tym zakazu wstępu nie-anglikanów na najstarsze uniwersytety państwowe, studiował na University College w Londynie. W 1846 roku otrzymał stopień licencjata, a dwa lata później magisterium z uniwersyteckim złotym medalem. Następne trzy lata studiował prawo, ale nie polubił tej dyscypliny naukowej, bardziej interesował się literaturą. W czasie przewrotu przeprowadzonego przez Napoleona III Bonaparte przebywał w Paryżu, napisał na jego temat serię artykułów. Ten epizod przekonał go, że potrafi pisać i po podjęciu pracy w banku wuja zajął się pisarstwem. W następnych latach napisał serię esejów, których bohaterami byli John Milton, William Shakespeare, Edward Gibbon, sir Walter Scott, Pierre-Jean de Béranger, Henry St. John Bolingbroke, William Pitt i sir Robert Peel[1].

Jako bankier napisał szereg artykułów ekonomicznych, które zwróciły uwagę Jamesa Wilsona, sekretarza skarbu w gabinecie Henry’ego Temple’a i wpływowego posła, który w 1843 roku założył czasopismo „The Economist”. Wkrótce Bagehot związał się z najstarszą córką Wilsona, Elizą, i ożenił się z nią w kwietniu 1858 roku[1].

W następnym roku Wilson wyjechał do Indii z misją rozpoznania finansów indyjskich władz i zmarł w Kalkucie w 1860 roku, zostawiając Bagehotowi, wówczas kierownikowi bristolskiego oddziału banku Stuckey'a, zarządzanie pismem „The Economist”[1]. W 1861 roku Bagehot odmówił z powodów rodzinnych przyjęcia stanowiska w radzie wicekróla Indii (jego matka cierpiała na nawracające epizody psychiczne)[2]. Przez 17 lat Bagehot pisał do czasopisma artykuły i rozwijał działy statystyczne i finansowe, przekształcając pismo w jeden z najbardziej znanych tytułów biznesowych i politycznych. Ponadto, za sprawą poruszania problemów społecznych, polepszył jego wizerunek[1]. Redagowanie „The Economist” stało się jego głównym zawodem, chociaż zajmował się także pracą w banku Stuckey’a[2].

Określał się jako konserwatywny liberał lub człowiek niedopasowany do podziałów politycznych. W przeciwieństwie do wielu liberałów pochodził z prowincji i wierzył, że industrializacja i urbanizacja są źródłem problemów społecznych w Wielkiej Brytanii. W czasie wojny secesyjnej sympatyzował z Konfederacją, ale wspierał Lincolna. W 1867 roku opublikował The English Constitution, wydawnictwo, które opisywało mechanizmy działania ustroju politycznego Wielkiej Brytanii i wskazywało, gdzie w nim znajdują się najpotężniejsze jego podmioty[1]. Bagehot uznał w niej, że angielska konstytucja jest tak skonstruowana, by usatysfakcjonować niezbyt inteligentny naród, który wymaga teatralizacji państwa i widowiskowych obrzędów[3]. Przez całe życie utrzymywał polityczne przyjaźnie z politykami, szczególnie z Williamem Ewartem Gladstonem, który w 1868 roku został pierwszym liberalnym premierem, czy z Williamem Edwardem Forsterem, twórcą pierwszego systemu publicznej edukacji w Wielkiej Brytanii, jednak sam nie odniósł sukcesu w polityce, m.in. dlatego, że był słabym mówcą[1].

Zmarł w Langport i został pochowany na miejscowym cmentarzu[4].

Wydane książki[4]
  • The English Constitution (1867)
  • Physics and Politics (1872)
  • Lombard Street: A Description of the Money Market (1873)
  • Literary Studies (1879)
  • Economic Studies (1880)

Przypisy

  1. a b c d e f g Walter Bagehot, [w:] Encyclopædia Britannica [online] [dostęp 2015-05-15] (ang.).
  2. a b Bagehot, Walter. [w:] International Encyclopedia of the Social Sciences [on-line]. HighBeam™ Research, Inc.. [dostęp 2015-05-15]. (ang.).
  3. Marek Ostrowski: Czarny pająk zaplatał się w pajęczynę. [w:] Polityka [on-line]. POLITYKA Sp. z o.o. S.K.A., 2015-05-15. [dostęp 2015-05-15]. (pol.).
  4. a b Walter Bagehot. Soylent Communications. [dostęp 2015-05-15]. (ang.).

Media użyte na tej stronie

Walter Bagehot signature.png
Signature of Walter Bagehot
Walter Bagehot NPG cropped.jpg
Portrait of Walter Bagehot (1826-1877)