Walter Ulbricht

Walter Ulbricht
Ilustracja
(c) Bundesarchiv, Bild 183-J1231-1002-002 / Spremberg, Joachim / CC-BY-SA 3.0
Data i miejsce urodzenia

30 czerwca 1893
Lipsk

Data i miejsce śmierci

1 sierpnia 1973
Templin

Przewodniczący Rady Państwa NRD
Okres

od 12 września 1960
do 1 sierpnia 1973

Przynależność polityczna

SED

Poprzednik

Johannes Dieckmann (jako Prezydent Republiki p.o.)

Następca

Friedrich Ebert młodszy (p.o.)

Sekretarz Generalny Socjalistycznej Partii Jedności Niemiec
Okres

od 25 lipca 1950
do 3 maja 1971

Przynależność polityczna

SED

Poprzednik

Otto Grotewohl i Wilhelm Pieck

Następca

Erich Honecker

Przewodniczący Rady Obrony Narodowej
Okres

od 10 lutego 1960
do 3 maja 1971

Przynależność polityczna

SED

Następca

Erich Honecker

Odznaczenia
Złota Gwiazda Bohatera Związku Radzieckiego
Order Karola Marksa (NRD) Order Lenina Order Rewolucji Październikowej Order Wojny Ojczyźnianej I klasy

Walter Ulbricht (ur. 30 czerwca 1893 w Lipsku, zm. 1 sierpnia 1973 w Templinie) – niemiecki polityk komunistyczny, przewodniczący rady państwa Niemieckiej Republiki Demokratycznej, I sekretarz Socjalistycznej Partii Jedności (SED) w latach 1950-1971.

Życiorys

Urodził się w Lipsku w Niemczech w rodzinie rzemieślniczej, jako syn krawca. Sam przez jakiś czas odbywał praktykę czeladniczą u stolarza. Dość wcześnie związał się z kółkami marksistowskimi i w wieku dziewiętnastu lat wstąpił do Socjaldemokratycznej Partii Niemiec (SPD). Związał się też z radykalnym Związkiem Spartakusa. Był także jednym z założycieli Komunistycznej Partii Niemiec (KPD) w 1918. W czasie I wojny światowej służył na froncie wschodnim, dwukrotnie dezerterując. Po wojnie znów włączył się w działalność partii komunistycznej i w 1923 został członkiem jej Komitetu Centralnego. Z ramienia tej partii uzyskał mandat deputowanego do Reichstagu. Był członkiem parlamentu do 1933, czyli do końca istnienia Republiki Weimarskiej. Kierował partyjnymi okręgami KPD Berlin, Brandenburgia (prowincja), Łużyce i Marchia Graniczna Poznańsko-Zachodniopruska.

(c) Bundesarchiv, Bild 183-V01850 / CC-BY-SA
Walter Ulbricht (1946)
(c) Bundesarchiv, Bild 183-K0614-0006-003 / CC-BY-SA 3.0
Walter Ulbricht (pierwszy z prawej, 1971)

Po przejęciu władzy w Niemczech przez NSDAP w 1933 na komunistów spadły liczne represje. W tej sytuacji Ulbricht musiał opuścić kraj. Na emigracji kontynuował działalność polityczną, prowadząc z ramienia Międzynarodówki Komunistycznej działania wymierzone przeciwko ruchowi trockistowskiemu[1]. Studiował w Międzynarodowej Szkole Leninowskiej w Moskwie, przebywał w Paryżu, później w Hiszpanii, gdzie wziął udział w wojnie domowej lat 1936-1939. Potem ponownie znalazł się w Moskwie. W czasie II wojny światowej służył w stopniu pułkownika w szeregach Armii Czerwonej. W 1945 z polecenia Józefa Stalina powrócił do Niemiec z zadaniem odbudowania w radzieckiej strefie okupacyjnej struktur Komunistycznej Partii Niemiec[2]. Doprowadził wkrótce do jej połączenia z SPD i utworzenia nowej Niemieckiej Socjalistycznej Partii Jedności (SED).

Komuniści z Ulbrichtem na czele szybko przejęli kontrolę nad SED. Po utworzeniu na terenie radzieckiej strefy okupacyjnej Niemieckiej Republiki Demokratycznej (NRD), Ulbricht objął stanowisko wicepremiera (11 października 1949). W 1950 został sekretarzem generalnym SED, czyli praktycznie przejął władzę w państwie[3]. Po przejęciu władzy Ulbricht przystąpił do wprowadzania w życie stalinowskich wzorów ustrojowych. Rozpoczęto kolektywizację rolnictwa i rozbudowę przemysłu[3][4]. Pod jego rządami na arenie międzynarodowej głoszono hasła zjednoczenia Niemiec pod rządami komunistów. W 1951 Ulbricht wezwał mieszkańców Zachodnich Niemiec do występowania przeciwko Stanom Zjednoczonym i podjęcia strajku generalnego.

Kiedy w 1960 zmarł prezydent NRD Wilhelm Pieck, zniesiono urząd prezydenta i powołano w jego miejsce Radę Państwa, na której czele stanął Ulbricht. Został w ten sposób formalnie głową państwa. W 1961 nakazał wzniesienie muru, który przedzielił Berlin. Miał on uniemożliwić mieszkańcom NRD ucieczki na Zachód[5]. Na VI Kongresie partii w 1963 przedstawił nowy plan reform gospodarczych, które miały zapewnić dynamikę rozwojowi gospodarczemu kraju. Nowa polityka złamała podwaliny starego systemu stalinowskiego, a nawet wprowadziła pewne elementy kapitalizmu[6]. Był otwartym przeciwnikiem reform liberalizacyjnych kierownictwa Komunistycznej Partii Czechosłowacji z Aleksandrem Dubčekiem i rządu Czechosłowacji w okresie praskiej wiosny. W konsekwencji NRD uczestniczyła w interwencji wojsk Układu Warszawskiego w tym kraju[7].

W 1971 zrezygnował z funkcji I sekretarza SED. Na stanowisku zastąpił go Erich Honecker[8]. Do końca życia pozostawał na reprezentacyjnym stanowisku przewodniczącego Rady Państwa NRD. Z racji sprawowanych funkcji był „skoszarowany” w partyjno-rządowych osiedlach kierownictwa NRD - początkowo wokół Majakowskiring w Berlinie-Pankow, następnie na Osiedlu Leśnym pod Bernau. Zmarł w Templinie w 1973. Pochowany na Cmentarzu Centralnym Friedrichsfelde w Berlinie.

Imieniem Waltera Ulbrichta nazwano w NRD statek – był to jeden z ostatnich kontenerowców, zbudowanych dla tamtejszego armatora, Deutsche Seereederei (DSR).

Przypisy

  1. Ursula Langkau-Alex: Deutsche Volksfront 1932-1939: Bd. Dokumente zur Geschichte des Ausschusses zur Vorbereitung einer deutschen Volksfront, Chronik und Verzeichnisse, Akademie Verlag 2005, s. 349, ISBN 3-05-004033-5
  2. Peter Grieder: The East German Leadership, 1946-73: Conflict and Crisis, Manchester UP 2000, s. 14
  3. a b Wolfgang Benz, Hermman Graml: Siglo XX. II. Europa después de la Segunda Guerra Mundial 1945-1982, 1986, s. 371-372
  4. Martin Kitchen: A History Of Modern Germany 1800-2000, Blackwell 2006, s. 328
  5. Frederick Kempe: Berlin 1961, Penguin Group (USA) 2011, s. 345, ISBN 0-399-15729-8
  6. Wolfgang Benz, Hermman Graml: iglo XX. II. Europa después de la Segunda Guerra Mundial 1945-1982, 1986, s. 427
  7. Wolfgang Benz, Hermman Graml: Siglo XX. II. Europa después de la Segunda Guerra Mundial 1945-1982, 1986, s. 427.
  8. Wolfgang Benz, Hermman Graml: Siglo XX. II. Europa después de la Segunda Guerra Mundial 1945-1982, 1986, s. 462-463

Bibliografia

  • Bernd Jordan, Aleksander Lenz: Księga 100 polityków stulecia, tłum. A. Sąpoliński, wyd. Interart, Warszawa 1997, ISBN 83-7060-508-7.

Media użyte na tej stronie

Золотая Звезда Героя Советского Союза.svg
Medal “Gold Star” of a “Hero of the Soviet Union”
Order of Lenin Ribbon Bar.svg
Ribbon bar for the Soviet decoration Order of Lenin. Drawn by Zscout370.
Bundesarchiv Bild 183-K0614-0006-003, Berlin, VIII. SED-Parteitag, Honecker, Husak, Ulbricht.jpg
(c) Bundesarchiv, Bild 183-K0614-0006-003 / CC-BY-SA 3.0
Dla celów dokumentacyjnych Niemieckie Archiwum Federalne często zachowywało oryginalny opis fotografii, który może być błędny, tendencyjny, przestarzały bądź politycznie skrajny. Info non-talk.svg
Berlin, VIII. SED-Parteitag, Honecker, Husak, Ulbricht

ADN-ZB Thieme 14.6.71 Berlin: VIII. Parteitag. Delegation der KPTsch eingetroffen. Die Delegation der Kommunistischen Partei der Tschechoslowakei unter der Leitung des Generalsekretärs des ZK, Dr. Gustav Husak (Mitte), traf am 14.6.71 auf dem Zentralflughafen Berlin-Schönefeld ein. Die Abordnung wurde herzlich empfangen von den Mitglidern des Politbüros des ZK der SED Erich Honecker (links), Erster Sekretär des ZK der SED, Walter Ulbricht (r.), Günter Mittag (2. V.r., halbverdeckt) und weiteren Mitgliedern der Parteiführung.

[Berlin.- Erich Honecker, Dr. Gustav Husak, Walter Ulbricht in die Kamera winkend]

Abgebildete Personen:

  • Honecker, Erich: Staatsratsvorsitzender, Generalsekretär des ZK der SED, DDR (GND 118553399)
  • Husak, Gustav Dr.: Präsident, 1. Sekretär des Zentralkomitees (ZK) der KP, CSSR
  • Mittag, Günter Dr.: Stellvertretender Staatsratsvorsitzender, Politbüro des ZK der SED, FDGB, DDR (GND 11897629X)
  • Ulbricht, Walter: Staatsratsvorsitzender, Erster Sekretär des Zentralkomitees (ZK) der SED, Vorsitzender des Nationalen Verteidigungsrates, DDR
Bundesarchiv Bild 183-J1231-1002-002 Walter Ulbricht, Neujahrsansprache.jpg
(c) Bundesarchiv, Bild 183-J1231-1002-002 / Spremberg, Joachim / CC-BY-SA 3.0
Dla celów dokumentacyjnych Niemieckie Archiwum Federalne często zachowywało oryginalny opis fotografii, który może być błędny, tendencyjny, przestarzały bądź politycznie skrajny. Info non-talk.svg
Zentralbild / Spremberg 31.12.1970 Walter Ulbricht, Vorsitzender des Staatsrates der DDR, bei seiner Neujahrsbotschaft zum Jahreswechsel 1970/71
Flag of the Chairman of the State Council of East Germany.svg
Sztandar Przewodniczącego Rady Państwa Niemieckiej Republiki Demokratycznej.
Sozialistische Einheitspartei Deutschlands Logo.svg
Logo of the Socialist Unity Party of Germany
POL Order Wojny Ojczyźnianej 1kl BAR.svg
Baretka: Order Wojny Ojczyźnianej I klasy
GDR Marks-order bar.png
Orders, decorations and medals of the German Democratic Republic until 1990, here "Order-Karl-Marks", order on bar.