Wan (jezioro)
| ||
![]() Jezioro Wan widziane z orbity okołoziemskiej | ||
Położenie | ||
Państwo | ![]() | |
Wysokość lustra | 1640 m n.p.m. | |
Morfometria | ||
Powierzchnia | 3755 km² | |
Wymiary • max długość • max szerokość | 120 km 80 km | |
Głębokość • średnia • maksymalna | 171 m 451[1] m | |
Objętość | 607 km³ | |
Hydrologia | ||
Zasolenie | 19,1‰ | |
Rzeki zasilające | Bendimahi, Zilan, Karasu, Micinger | |
Rzeki wypływające | bezodpływowe | |
Rodzaj jeziora | endoreiczne | |
![]() | ||
![]() Jezioro i okoliczne miejscowości |
Wan (tur. Van Gölü; orm. Վանա լիճ, Wana licz; kurd. Gola Wanê) – bezodpływowe, słone jezioro leżące na Wyżynie Armeńskiej, największe i najgłębsze w Turcji. Jest największym na świecie jeziorem sodowym, silnie zasadowym (pH 9,8)[2]. Soda i inne sole pozyskiwane są przez odparowanie wody. W wodach żyje jeden gatunek ryb – zagrożony wyginięciem[2] endemiczny Chalcalburnus tarichi z rodziny karpiowatych odbywający wędrówki na tarło do słodkowodnych dopływów. Na dnie odkryto największe znane stromatolity – wapienne kolumny o wysokości 40 m utworzone przez sinice[3].
Odpływ w kierunku zachodnim został zablokowany przez wulkan Nemrut. Jako jezioro bezodpływowe ma zmienny poziom wód. 18 tys. lat temu poziom wody był wyższy o 72 m, a 9,5 tys. lat temu o 300 m niższy[1].
Do Wanu wpływają rzeki: Bendimahi, Zilan, Karasu, Micinger. Na jeziorze są liczne wyspy, największymi są: Gadir, Carpanak, Ahtamar, Atrek.
Na położonej w południowej części jeziora wyspie Ahtamar stoi ormiański kościół z X wieku.
Zobacz też
- Potwór z jeziora Van
Przypisy
- ↑ a b E.T. Degens i inni, A geological study of lake van, Eastern Turkey, „Geologische Rundschau”, 73 (2), 1984, s. 701–734, DOI: 10.1007/BF01824978 .
- ↑ a b M. Sari , Threatened fishes of the world: Chalcalburnus tarichi (Pallas 1811) (Cyprinidae) living in the highly alkaline Lake Van, Turkey, „Environmental Biology of Fishes”, 81 (1), 2008, s. 21–23, DOI: 10.1007/s10641-006-9154-9 .
- ↑ S. Kempe i inni, Largest known microbialites discovered in Lake Van, Turkey, „Nature”, 349, 1991, s. 605–608, DOI: 10.1038/349605a0 .c?
Media użyte na tej stronie
Autor:
- Turkey_location_map.svg: NordNordWest
- derivative work: Uwe Dedering (talk)
Location map of Turkey
Autor: Tzugaj, Licencja: CC0
znak graficzny do map, ukazujący przykładowe jezioro