WandaVision

WandaVision
Ilustracja
Logo serialu
Gatunek

superbohaterski
dramat

Kraj produkcji

Stany Zjednoczone

Oryginalny język

angielski

Twórcy

Jac Schaeffer

Główne role

Elizabeth Olsen
Paul Bettany
Debra Jo Rupp
Fred Melamed
Teyonah Parris
Evan Peters
Randall Park
Kat Dennings
Kathryn Hahn

Muzyka tytułowa

Robert Lopez
Kristen Anderson-Lopez

Liczba odcinków

9

Liczba serii

1

Lista odcinków
Produkcja
Produkcja wykonawcza

Kevin Feige
Louis D’Esposito
Victoria Alonso
Matt Shakman
Jac Schaeffer

Reżyseria

Matt Shakman

Scenariusz

Jac Schaeffer
Gretchen Enders
Megan McDonnell
Bobak Esfarjani
Peter Cameron
Mackenzie Dohr
Chuck Hayward
Cameron Squires
Laura Donney

Muzyka

Christophe Beck

Zdjęcia

Jess Hall

Scenografia

Mark Worthington

Montaż

Zene Baker
Tim Roche
Nona Khodai
Michael Webber

Wytwórnia

Marvel Studios

Pierwsza emisja
Kraj oryginalnej emisji

Stany Zjednoczone

Data premiery

15 stycznia 2021

Stacja telewizyjna

Disney+

Chronologia
Produkcja
Helstrom
(2020)
WandaVision
(2021)
Falcon i Zimowy Żołnierz
(2021)
Wydarzenia
Avengers:
Koniec gry

(2019)
WandaVision
(2021)
Falcon i Zimowy Żołnierz
(2021)

WandaVisionamerykański superbohaterski serial dramatyczny z 2021 roku na podstawie komiksów o postaciach Wandy Maximoff i Visiona wydawnictwa Marvel Comics. Twórcą serialu była Jac Schaeffer, która odpowiadała za scenariusz; reżyserią zajął się Matt Shakman. Tytułowe role zagrali Elizabeth Olsen i Paul Bettany, a obok nich w rolach głównych wystąpili: Debra Jo Rupp, Fred Melamed, Teyonah Parris, Evan Peters, Randall Park, Kat Dennings i Kathryn Hahn.

Po wydarzeniach z Avengers: Koniec gry, Wanda Maximoff i Vision prowadzą idealne życie w miasteczku Westview, ale po pewnym czasie odkrywają, że rzeczy nie są takie, na jakie wyglądają[1].

WandaVision jest częścią franczyzy Filmowego Uniwersum Marvela; należy do IV Fazy tego uniwersum i stanowi część jej drugiego rozdziału zatytułowanego The Multiverse Saga. Zapowiedziane zostały również dwa spin-offy serialu, Agatha: Coven of Chaos z Kathryn Hahn w tytułowej roli oraz Vision Quest z Bettanym w roli białego Visiona. Serial WandaVision zadebiutował 15 stycznia 2021 roku w serwisie Disney+. Ostatni, dziewiąty odcinek pojawił się 5 marca. W Polsce cały serial udostępniony został 14 czerwca 2022 roku. Produkcja otrzymała pozytywne oceny od krytyków, a ponadto wiele nagród i nominacji, w tym 23 nominacje do Nagród Emmy.

Obsada

Główna

  • Elizabeth Olsen jako Wanda Maximoff / Szkarłatna Wiedźma, Avenger potrafiąca posługiwać się magią chaosu i posiadająca umiejętności hipnozy i telekinezy. Pochodzi z Sokowii, kraju położonego we wschodniej Europie[2]. Michaela Russell zagrała Wandę jako dziecko[3].
  • Paul Bettany jako Vision, były Avenger i android, powstały przy użyciu sztucznej inteligencji J.A.R.V.I.S.-a i Kamienia Umysłu. Został zabity przez Thanosa w Avengers: Wojna bez granic. Bettany zagrał zarówno Visiona utworzonego z magii Wandy, jak i oryginalnego, odtworzonego przez M.I.E.C.Z., białego Visiona[2][4].
  • Debra Jo Rupp jako Sharon Davis, obsadzona przez Wandę w roli pani Hart, sąsiadki Wandy i Visiona oraz żony szefa Visiona[5][6][7].
  • Fred Melamed jako Todd Davis, mieszkaniec New Jersey odgrywający Arthura Harta, mieszkańca Westview i szefa Visiona[5][6][7].
  • Teyonah Parris jako Monica Rambeau, córka Marii Rambeau, agentka M.I.E.C.Z.-a, która odgrywa mieszkankę Westview o imieniu Geraldine[2][8][6].
  • Evan Peters jako Ralph Bohner, który pod wpływem magii Agathy Harkness odgrywa zmarłego brata bliźniaka Wandy, Pietro. Prawdziwego Pietro we wcześniejszych filmach zagrał Aaron Taylor-Johnson, natomiast Peters wystąpił jako Peter Maximoff w serii filmów X-Men[9][10].
  • Randall Park jako Jimmy Woo, agent FBI współpracujący z M.I.E.C.Z.-em[11].
  • Kat Dennings jako Darcy Lewis, astrofizyk i była asystentka Jane Foster, zatrudniona przez M.I.E.C.Z. jako jeden z konsultantów[11].
  • Kathryn Hahn jako Agatha Harkness, czarownica podszywająca się pod wścibską sąsiadkę Wandy i Visiona o imieniu Agnes[12][13].

 

Elizabeth Olsen
(Wanda Maximoff / Szkarłatna Wiedźma)
Paul Bettany
(Vision)
Debra Jo Rupp
(Sharon Davis / „pani Hart”)
Fred Melamed
(Todd Davis / „Arthur Hart”)
Teyonah Parris
(Monica Rambeau / „Geraldine”)
Evan Peters
(Ralph Bohner / „Pietro Maximoff”)
Randall Park
(Jimmy Woo)
Kat Dennings
(Darcy Lewis)
Kathryn Hahn
(Agatha Harkness / „Agnes”)

Drugoplanowa

Polski dubbing[14]
  • Asif Ali jako Abilash Tandon, który odgrywa Norma, mieszkańca Westview i kolegę z pracy Visiona[15][6][7].
  • David Lengel jako Harold Proctor, który odgrywa Phila Jonesa, mieszkańca Westview i męża Dottie[6][7].
  • Amos Glick jako dostawca, który odgrywa Dennisa, listonosza i kuriera w Westview[6].
  • David Payton jako John Collins, który odgrywa Herba, mieszkańca Westview oraz sąsiada Wandy i Visiona[6][7].
  • Emma Caulfield jako Sarah Proctor, żona Harolda, która odgrywa Dottie Jones, sąsiadkę Wandy i Visiona[6].
  • Ithamar Enriquez i Victoria Blade jako mieszkańcy Westview, których Wanda obsadziła w reklamach[6].
  • Josh Stamberg jako Tyler Hayward, pełniący obowiązki dyrektora M.I.E.C.Z.-a[8].
  • Alan Heckner jako Monti, agent M.I.E.C.Z.-a, który został wchłonięty przez Wandę do Westview i odgrywa siłacza w cyrku[8].
  • Selena Anduze jako Rodriguez, agentka M.I.E.C.Z.-a[8].
  • Julian Hilliard jako Billy Maximoff, syn Wandy i Visiona. Baylen Bielitz zagrał 5-latka[9].
  • Jett Klyne jako Tommy Maximoff, syn Wandy i Visiona. Gavin Borders zagrał 5-latka[9].

Gościnna

  • Jolene Purdy jako Isabel Matsueida, która odgrywa Beverly, sąsiadkę Wandy i Visiona[16][6][7].
  • Zac Henry jako Franklin, agent M.I.E.C.Z.-a, który zostaje pszczelarzem w sitcomie Wandy[7].
  • Randy Oglesby jako mieszkaniec Westview, który odgrywa doktora Stana Nielsona[17].
  • Rose Blanco jako mieszkanka Westview, obsadzona w roli pani Nielsen, żony doktora[17].
  • Wesley Kimmel i Sydney Thomas jako dzieci mieszkające w Westview, obsadzone w reklamie[17].
  • Kate Forbes jako Evanora Harkness, matka Agathy i czarownica[18].
  • Ilana Kohanchi jako Iryna Maximoff, matka Wandy i Pietro[18].
  • Deniyar jako Olek Maximoff, ojciec Wandy i Pietro[18].
  • Gabriel Gurevich jako Pietro Maximoff, brat Wandy jako dziecko[3].

Emisja

Dwa pierwsze odcinki WandaVision, Nagrane przed publicznością na żywo (oryg. Filmed Before a Live Studio Audience) oraz Prosimy nie regulować odbiorników (oryg. Don’t Touch That Dial) zadebiutowały 15 stycznia 2021 roku w serwisie Disney+[19][20]. Początkowo planowano wydać równocześnie trzeci odcinek, Teraz w kolorze (oryg. Now in Colour), jednak nie był on skończony w dniu premiery serialu[21]. Całość składa się z 9 odcinków[22], a ostatni, zatytułowany Odcinek finałowy (oryg. The Series Finale), zadebiutował 5 marca tego samego roku[23]. W Polsce cały serial pojawił się 14 czerwca 2022 roku, równocześnie z uruchomieniem Disney+[24].

Premiera serialu początkowo była zapowiedziana na wiosnę 2021 roku[2], a później przeniesiono ją na grudzień 2020[25]. Ostatecznie wskutek pandemii COVID-19 została ona przesunięta ponownie – wyznaczono ją na początek 2021 roku[19].

Lista odcinków

NrTytułTytuł polski

ReżyseriaScenariusz

Premiera
(Disney+)
Premiera w Polsce
(Disney+)
1Filmed Before a Live Studio Audience[23][26][27]Nagrane przed publicznością na żywoMatt ShakmanJac Schaeffer15 stycznia 202114 czerwca 2022[24]
Logo odcinka

Nowożeńcy, Wanda Maximoff i Vision, wprowadzają się do miasteczka Westview w czarno-białej scenerii z lat 50. XX wieku. Pomimo, że Vision jest androidem, a Maximoff posiada zdolność telekinezy i manipulacji rzeczywistością, próbują nie rzucać się w oczy. Pewnego dnia zauważają narysowane w kalendarzu serce, ale nie pamiętają dlaczego. Podczas gdy Vision idzie do pracy w Computational Services, Maximoff dochodzi do wniosku, że serce reprezentuje ich rocznicę. Ich sąsiadka, Agnes, przedstawia się Maximoff i pomaga jej przygotować się do świętowania. Vision zadziwia współpracowników szybkością działania, ale sam nie jest pewien, czym właściwie zajmuje się jego firma. Przypomina mu się, że serce w kalendarzu oznacza wizytę jego szefa Arthura Harta z małżonką na kolacji. Maximoff i Vision starają się ukryć swoje umiejętności podczas przygotowywanej na ostatnią chwilę kolacji. Podczas zadawania pytań Maximoff i Visionowi pan Hart dławi się jedzeniem, a Vision wykorzystuje swoje umiejętności, aby go uratować. Wszystko to dzieje się w fikcyjnym sitcomie WandaVision, który ktoś ogląda na telewizorze[28][27].


W trakcie serialu WandaVision pojawia się fikcyjna reklama tostera „ToastMate 2000” produkowanego przez Stark Industries[29]
2Don’t Touch That Dial[23][26][27]Prosimy nie regulować odbiornikówMatt ShakmanGretchen Enders15 stycznia 202114 czerwca 2022[24]
Logo odcinka

W czarno-białej scenerii lat 60. Maximoff i Vision słyszą dziwne dźwięki na zewnątrz swojego domu. Następnego dnia przygotowują swój magiczny występ na pokaz talentów w miasteczku. Maximoff i Agnes spędzają dzień z komitetem planowania pokazu pod przewodnictwem Dottie, a Vision uczestniczy w spotkaniu straży sąsiedzkiej, gdzie przypadkowo połyka gumę do żucia. Maximoff zaprzyjaźnia się z inną sąsiadką, Geraldine. W ciągu dnia zauważa różne dziwne rzeczy: żółto-czerwony zabawkowy helikopter w ich czarno-białym świecie; głos w radiu, który zdaje się do niej przemawiać i czerwoną plamę krwi. Dzięki gumie uwięzionej w jego wewnętrznych mechanizmach Vision wydaje się być odurzony na pokazie talentów i publicznie ujawnia swoje umiejętności. Maximoff używa własnych umiejętności, by wyglądało to jak proste magiczne sztuczki, a później naprawia Visiona, usuwając gumę. Po powrocie do domu u Maximoff pokazuje się wyraźna ciąża. Kiedy widzą dziwnego pszczelarza wyłaniającego się z włazu na ich ulicy, Maximoff resetuje ich rzeczywistość do momentu przed jego pojawieniem się. Sceneria zmienia się na lata 70. w pełnym kolorze[30][27].


W trakcie serialu WandaVision pojawia się fikcyjna reklama zegarków marki „Strücker”[29]
3Now in Colour[23][26][31]Teraz w kolorzeMatt ShakmanMegan McDonnell22 stycznia 202114 czerwca 2022[24]
Logo odcinka

W kolorowej scenerii lat 70. doktor Nielson, przed wyjazdem na urlop z żoną, informuje Maximoff i Visiona, że Wanda jest w czwartym miesiącu ciąży i wszystko jest w porządku. Vision odprowadzając Nielsona zauważa, że jego sąsiad Herb nieświadomie przecina ścianę muru. Maximoff i Vision przygotowują pokój dla dziecka zastanawiając się, jak je nazwać; przez ten czas ciąża Maximoff rozwija się do szóstego miesiąca. Kiedy zaczynają się skurcze, dzięki swoim zdolnościom nieświadomie zaczyna przesuwać rzeczy w domu i ostatecznie wyłącza zasilanie całego miasteczka. Na miejscu pojawia się Geraldine i pomaga Maximoff przy porodzie bliźniaków: Billy’ego i Tommy’ego. Vision przyłapuje Agnes i Herba na plotkowaniu na zewnątrz. Opowiadają mu o Geraldine, która właśnie przybyła do miasta i nie ma domu ani rodziny. Wewnątrz domu Maximoff przesłuchuje Geraldine po tym, jak ta ujawnia, że wie o śmierci jej brata Pietro z rąk Ultrona. Maximoff zauważa, że Geraldine nosi wisiorek z emblematem miecza. Kiedy Vision powraca, Geraldine nie ma już u nich w domu. Wyrzucona z miasteczka Geraldine przelatuje przez statyczną ścianę i zostaje otoczona przez agentów M.I.E.C.Z.-a[32][31].


W trakcie serialu WandaVision pojawia się fikcyjna reklama płynu do kąpieli marki „Hydra”[29]
4We Interrupt This Program[23][26][33]Przerywamy ten programMatt ShakmanBobak Esfarjani,
Megan McDonnell
29 stycznia 202114 czerwca 2022[24]
Monica Rambeau, agentka M.I.E.C.Z.-a, powraca do życia po pięciu latach od wymazania połowy istnień wskutek działań Thanosa i dowiaduje się, że jej matka, Maria, zmarła na raka. Trzy tygodnie później Rambeau wraca do pracy i zostaje przydzielona przez pełniącego obowiązki dyrektora, Tylera Haywarda, do sprawy zaginięcia osób w Westview w stanie New Jersey prowadzonej przez agenta FBI, Jimmy’ego Woo. Odkrywają oni sześciokątne, statyczne pole CMB otaczające miasto, w które zostaje wciągnięta Rambeau. W ciągu 24 godzin M.I.E.C.Z. zakłada bazę wokół miasta i wysyła do niego drony oraz agenta do jego zbadania. Darcy Lewis zostaje poproszona o współpracę przy badaniu tego zjawiska, która zauważa, że z miasteczka nadawany jest sygnał telewizyjny, który okazuje się być sitcomem WandaVision. M.I.E.C.Z. wykorzystuje ten sygnał do obserwacji wydarzeń w mieście i odkrywa, że prawdziwi mieszkańcy zostali „obsadzeni” w sitcomie, a Rambeau odgrywa rolę „Geraldine”. Lewis i Woo bezskutecznie próbują skontaktować się z Maximoff. Kiedy Rambeau wspomina Ultrona, Maximoff wyrzuca ją poza granice miasta. Później Maximoff przez chwilę widzi Visiona martwego[34][33]
5On a Very Special Episode...[23][26][35]Odcinkek bardzo specjalny...Matt ShakmanPeter Cameron,
Mackenzie Dohr
5 lutego 202114 czerwca 2022[24]
Logo odcinka

W scenerii z przełomu lat 80. i 90. Maximoff i Vision starają się powstrzymać płacz Billy’ego i Tommy’ego. Agnes oferuje im pomoc w opiece nad chłopcami, ale Vision kwestionuje jej umiejętności. Nagle zauważają, że Billy i Tommy osiągają wiek 5 lat. Kiedy w ich domu pojawia się pies, chłopcy proszą rodziców o jego zatrzymanie, a Agnes sugeruje im imię Sparky. Maximoff prawie ujawnia swoje umiejętności przed Agnes, a w tym czasie chłopcy starzeją się o 5 lat. W pracy Vision czyta e-mail od M.I.E.C.Z.-a, który ujawnia sytuację w Westview. Odblokowuje umysł jednego z mieszkańców Westview i dowiaduje się, że Maximoff kontroluje całe miasto. M.I.E.C.Z. wysyła drona z lat 80. do Westview, co powoduje, że Sparky ucieka. Hayward nakazuje użyć drona do zabicia Maximoff, ale ona przechodzi przez barierę i ostrzega Haywarda, aby zostawił ją w spokoju. Agnes znajduje martwego Sparky’ego. Vision rozmawia z Maximoff o jej działaniach, ale rozmowę przerywa pojawienie się Pietro. Oglądając transmisję, Lewis zauważa, że został on obsadzony kimś innym[36][35].


W trakcie serialu WandaVision pojawia się fikcyjna reklama ręczników papierowych „Lagos”[29]
6All-New Halloween Spooktacular![23][26][37]Odcinek halloweenowy!Matt ShakmanChuck Hayward,
Peter Cameron
12 lutego 202114 czerwca 2022[24]
Logo odcinka

Na przełomie lat 90. i początku XXI wieku Maximoff chce spędzić pierwsze Halloween Tommy’ego i Billy’ego razem jako rodzina, ale Vision informuje ją, że będzie patrolować ulice z strażą sąsiedzką. Pietro proponuje, że może spędzić czas z chłopcami i okazuje się, że Tommy odziedziczył superszybkość po wujku. Tymczasem Vision bada dalsze zakątki miasteczka, gdzie odkrywa mieszkańców Westview stojących zamrożonych w swoich pozach, w tym Agnes. Vision rozmawia z prawdziwym „ja” Agnes, która informuje go, że on sam nie żyje. Rambeau, Lewis i Woo krytykują Haywarda za atak na Maximoff, w następstwie czego ten nakazuje im opuścić bazę M.I.E.C.Z.-a. Ci jednak decydują się wkraść do bazy i włamać do komputera Haywarda, gdzie odkrywają, że namierza on Visiona. Vision próbuje przebić się przez statyczną ścianę, ale zaczyna się rozpadać. Billy wyczuwa to i informuje o tym matkę, która rozszerza granicę sześciokątnej, statycznej ściany. Vision, Lewis i część agentów M.I.E.C.Z.-a zostają wchłonięci w obszar kontroli Maximoff[38][37].


W trakcie serialu WandaVision pojawia się fikcyjna reklama jogurtu „Yo-Magic”[29]
7Breaking the Fourth Wall[23][26][13]Burząc czwartą ścianęMatt ShakmanCameron Squires19 lutego 202114 czerwca 2022[24]
Logo odcinka

Maximoff postanawia mieć dzień dla siebie, a Agnes proponuje, że zaopiekuje się nad Tommym i Billym, których zabiera do siebie do domu. Maximoff zauważa, jak różne części jej domu ciągle się zmieniają i nie jest w stanie nad tym zapanować. Vision odzyskuje przytomność i zauważa agentów M.I.E.C.Z.-a jako członków cyrku wewnątrz granicy miasta. Uwalnia Lewis spod kontroli Maximoff, a ona opowiada Visionowi o jego śmierci i wydarzeniach, które doprowadziły do obecnej sytuacji. Poza Westview, Rambeau i Woo spotykają się z zaprzyjaźnionymi agentami M.I.E.C.Z.-a, którzy dostarczają im pojazd, dzięki któremu powinni bezpiecznie przekroczyć barierę miasta. Kiedy taktyka ta okazuje się nieskuteczna, Rambeau postanawia sama przejść przez barierę i następnie konfrontuje się z Maximoff. Jednakże Agnes każe Rambeau odejść i zabiera Maximoff do swojego domu. Maximoff szuka chłopców w piwnicy i odkrywa dziwną jaskinię. Agnes przedstawia się jako wiedźma o imieniu Agatha Harkness i ujawnia, że zakłócała życie Maximoff, a także że to ona odpowiada za wysłanie oszusta podszywającego się pod Pietro i zabicie Sparky’ego[39][13].


W trakcie serialu WandaVision pojawia się fikcyjna reklama antydepresantów „Nexus”[29]
8Previously On[23][26][40]PoprzednioMatt ShakmanLaura Donney26 lutego 202114 czerwca 2022[24]
W 1693 roku w Salem sabat czarownic prowadzony przez Evanorę, matkę Agathy Harkness, próbuje zabić ją za praktykowanie czarnej magii, ale ta wysysa ich siły życiowe. Współcześnie Harkness domaga się wiedzy na temat tego, w jaki sposób Maximoff kontroluje Westview. By tego dokonać zmusza ją do ponownego przeżycia kluczowych wspomnień z przeszłości. Podczas tej wędrówki Harkness dowiaduje się, że Maximoff od dziecka posiadała magiczne zdolności, które zostały wzmocnione przez Kamień Umysłu a także to że zawsze lubiła sitcomy. Po pokonaniu Thanosa Maximoff odwiedziła siedzibę M.I.E.C.Z.-a, by odzyskać ciało Visiona, ale Hayward nie pozwala jej go pochować. Maximoff jedzie na działkę w Westview, którą Vision kupił dla niej przed śmiercią, aby mogli tam mieszkać razem. W przypływie żalu tworzy dom na działce i nową wersję Visiona oraz rozszerza zaklęcie na całe miasto. Harkness stwierdza, że Maximoff umie posługiwać się magią chaosu i nazywa ją „Szkarłatną Wiedźmą”. W scenie w trakcie napisów końcowych Hayward reaktywuje Visiona zmontowanego z oryginalnego ciała, który jest teraz całkowicie biały[41][40]
9The Series Finale[23][26][10]Odcinek finałowyMatt ShakmanJac Schaeffer5 marca 202114 czerwca 2022[24]
Harkness planuje odebrać Maximoff jej magię chaosu, ale przerywa im biały Vision, który próbuje zabić Maximoff. Vision stworzony z magii Maximoff zaczyna z nim walkę. Harkness uwalnia mieszkańców miasta spod kontroli Maximoff, którzy przekonują Wandę do otworzenia i wypuszczenia ich z bariery. Maximoff początkowo spełnia ich prośbę, jednak zaprzestaje, kiedy zauważa, że Vision i jej synowie zaczynają się rozpadać. Otworzona bariera pozwala dostać się Haywardowi i jego agentom do wnętrza miasta. Rambeau dowiaduje się, że Pietro jest aktorem o imieniu Ralph Bohner i uwalnia go spod kontroli Harkness, po czym pomaga bliźniakom powstrzymać M.I.E.C.Z.. Biały Vison odchodzi po tym, jak Vision przywraca mu wspomnienia. Maximoff umieszcza wokół bariery magiczne runy, które uniemożliwiają Harkness używanie magii i zostaje ona uwięziona w postaci Agnes. Maximoff żegna się z Visionem i synami przed uwolnieniem Westview spod czaru i opuszcza miasto. W scenie w trakcie napisów końcowych Hayward zostaje aresztowany, podczas gdy Rambeau zostaje poinformowana przez Skrulla, że przyjaciel jej matki chce się z nią spotkać. W scenie po napisach Maximoff mieszka na pustkowiu, gdzie w astralnej formie studiuje księgę „Darkhold” i słyszy, jak jej synowie wołają o pomoc[42][10]

Produkcja

Rozwój projektu

Jac Schaeffer, twórczyni i główna scenarzystka serialu

We wrześniu 2018 roku ujawniono, że Marvel Studios pracuje nad kilkoma limitowanymi serialami na potrzeby serwisu Disney+, które skoncentrowane miałyby być wokół postaci drugoplanowych z filmów Filmowego Uniwersum Marvela. Według tych doniesień aktorzy z filmów mieliby powtórzyć swoje role w tych produkcjach; każdy z seriali przewidziany został od sześciu do ośmiu odcinków z budżetem porównywalnym do produkcji filmowych studia, a Kevin Feige ma je nadzorować, podobnie jak wcześniej miało to miejsce w przypadku filmów[43]. Ramowe prace nad serialami rozpoczął dyrektor kreatywny w Marvel Studios, Brian Chapek, a w połowie 2018 roku to zadanie przejęła od niego Mary Livanos[44].

Feige zaproponował, by Maximoff i Vision żyli w nierealnym świecie na przedmieściach. Chciał on wykorzystać swoje zamiłowanie do sitcomów i tego, w jaki sposób służą do ucieczki przed rzeczywistością[1]. Większość kandydatów na głównego scenarzystę serialu uważała, że proponowana przez Feigego forma sitcomu się nie sprawdzi. Jednak pomysł ten spodobał się Jac Schaeffer, która w tym czasie pracowała dla studia nad scenariuszem do filmu Czarna Wdowa (2021)[45]. Przedstawiła swoje pomysły na serial podczas zaaranżowanego spotkania[45] i w styczniu 2019 roku została zatrudniona na stanowisko scenarzysty i producenta wykonawczego serialu[46]. Pojawiła się wtedy informacja, że serial ma mieć tytuł Vision and Scarlet Witch[46].

W kwietniu Marvel Studios i The Walt Disney Company oficjalnie zapowiedzieli serial zatytułowany WandaVision[47]. W lipcu ujawniono, że będzie on wchodził w skład IV Fazy uniwersum, a jego debiut zapowiedziany został na wiosnę 2021 roku. Wyjawiono również, że jego akcja będzie umiejscowiona po filmie Avengers: Koniec gry (2019) i nawiązywać będzie do zapowiedzianego Doktor Strange w multiwersum obłędu (2022), w którym Elizabeth Olsen również zagra postać Wandy Maximoff[2]. W sierpniu poinformowano, że całość wyreżyseruje Matt Shakman, który został również producentem wykonawczym[48][49][50]. W grudniu Feige wyjawił, że serial pokaże pełnię mocy Maximoff, wprowadzi jej komiksowy pseudonim „Szkarłatna Wiedźma” i opowie widzom więcej o Visionie w zabawny, ale i przerażający sposób. Zaznaczył również, że serial będzie miał wpływ na pozostałe produkcje Fazy IV[51]. Na początku stycznia 2020 roku poinformowano, że zadebiutuje on jednak jeszcze w 2020 roku[52]. Ostatecznie, wskutek pandemii COVID-19 i przedłużających się prac na planie, została ona przesunięta na 15 stycznia 2021 roku[19]. W listopadzie potwierdzono, że obok Feigego, Schaeffer i Shakmana producentami wykonawczymi będą również Louis D’Esposito[1] i Victoria Alonso[53]. W styczniu 2021 roku ujawniono, że serial będzie liczył dziewięć odcinków[22]. Szacowany budżet odcinka wyniósł średnio 25 milionów dolarów[54]. W lipcu 2022 roku wyjawiono, że serial wchodzi w skład The Multiverse Saga[55].

Scenariusz

Znaczna część akcji serialu rozgrywa się w fikcyjnym sitcomie WandaVision[56]. Jac Schaeffer otrzymała materiały źródłowe w postaci komiksów oraz zarys tego, co Marvel Studios chciało osiągnąć dzięki serialowi, aby realizować dalsze pomysły[57]. Kevin Feige zainspirował się komiksem The Vision autorstwa Toma Kinga i Mike’a del Mundo[58]. Chciał, aby serial był połączeniem tego komisu i serii House of M Briana Michaela Bendisa i Oliviera Coipeli[59]. Inspiracjami były również komiksy: Scarlet Witch: Witches’ Road[60], Avengers Disassembled[61], Vision Quest[62] i The Vision and the Scarlet Witch[61]. Schaeffer zainspirowały film Thor: Ragnarok (2017) i serial produkcji Marvel Television, Legion (2017–2019). Uznała, że te produkcje przełamały formę tego, czym mogą być historie Marvela oraz że były odważne i oryginalne[63][64]. Schaeffer zatrudniła do pracy nad scenariuszem Gretchen Enders, Megan McDonnell, Bobaka Esfarjaniego, Petera Camerona, Mackenzie Dohra, Chucka Haywarda, Cameron Squires i Laurę Donney. W tworzeniu scenariusza wspierani byli przez asystentów Laurę Monti i Claya Lapariego[65].

Motyw przewodni — to, że Maximoff jest osobą odpowiedzialną za rzeczywistość rodem z sitcomów, była dla Schaeffer zbyt prostą koncepcją, dlatego uznała, że będzie korzystniej, jeśli zostanie to pokazane w bardziej zagadkowy i tajemniczy sposób. Zdecydowano się, aby pokazać Wandę i Visiona żyjących w rzeczywistości sitcomowej w pierwszych trzech odcinkach, a dopiero w czwartym opowiedzieć te wydarzenia z perspektywy świata realnego, by dać widzowi część odpowiedzi[66]. Pozostałe odcinki przedstawiono jako mieszankę sitcomu i elementów świata rzeczywistego aż do przedostatniego odcinka, który ukazuje historię Wandy i powody powstania rzeczywistości sitcomowej[67]. Ostatni odcinek jest wielkim finałem charakterystycznym dla filmów Filmowego Uniwersum Marvela[60]. Początkowo planowano dziesięć odcinków, ale zredukowano je do dziewięciu, aby usprawnić rytm serialu[21]. Tytuły odcinków pochodzą z fraz charakterystycznych dla promocji lub czołówek seriali telewizyjnych[68].

Schaeffer i Matt Shakman obejrzeli wszystkie istniejące materiały MCU, w których pojawiły się postacie Wandy Maximoff i Visiona, w tym takie, które nie znalazły się w ostatecznych wersjach filmów[69]. Uwagę Schaeffer zwróciły uwagę przyziemne momenty tych postaci, takich jak wspólne gotowanie paprykarzu w Kapitan Ameryka: Wojna bohaterów (2016)[60] oraz ich wspólny czas w Szkocji w Avengers: Wojna bez granic (2018)[57]. WandaVision rozpoczyna się na trzy tygodnie po wydarzeniach ukazanych w filmie Avengers: Koniec gry[70] i rozgrywa się w fikcyjnym miasteczku Westview w New Jersey[71]. Nazwa miasteczka jest odniesieniem do rodzinnego miasta Kevina Feigego, Westfield, jednak nieco zmodyfikowaną, by zawierała inicjały głównych bohaterów – „W” i „V”[71]. Serial ukazuje dorastanie Maximoff w kraju wschodnioeuropejskim, w którym oglądało się dostępne na czarnym rynku DVD z amerykańskimi serialami telewizyjnymi[72]. Opowieść koncentruje się wokół Wandy, która musi nauczyć się, jak radzić sobie z żałobą i bólem[73][74]. Skonsultowano się ze specjalistą zajmującym się żałobą[74]. Twórcom zależało na tym, aby pokazać Wandę Maximoff inaczej niż się ją przedstawia w komiksach i uniknąć pokazania jej jako szalonej i nieumiejącej panować nad sobą[64].

Serial wprowadził pseudonim Szkarłatna Wiedźma jako tytuł związany z magią chaosu, równocześnie definiując na nowo dotychczasowe pojęcie magii w MCU, wprowadzone w filmie Doktor Strange (2016). Czary, procesy czarownic z Salem i to, co Schaeffer określiła jako „rodzaj zamerykanizowanej i sfeminizowanej wersji czarownic i magii”, stały się nowym elementem do tego, co scenarzystka nazwała „męską magią”[75]. Serial wprowadził również nową organizację: M.I.E.C.Z. (oryg. S.W.O.R.D.). W komiksach był to akronim „Sentient World Observation and Response Department”, który zmieniono na „Sentient Weapon Observation and Response Division”[4][76]. Jedną z agentek organizacji jest dorosła Monica Rambeau, która została przedstawiona w MCU jako jedenastolatka w filmie Kapitan Marvel (2019)[77]. Elizabeth Olsen wyjawiła, że historia Rambeau została zmodyfikowana w trakcie zdjęć do serialu, ponieważ studio zmieniło plany dotyczące tej postaci w przyszłych projektach MCU[78]. Dodano również dwie inne postaci przedstawione we wcześniejszych produkcjach MCU, Darcy Lewis i Jimmy’ego Woo, związanych odpowiednio z nauką i z prawem. Początkowo we wczesnych wersjach scenariusza przeznaczono więcej czasu dla Lewis, jednak została ona zredukowana na rzecz skoncentrowania się na M.I.E.C.Z.–u[44]. WandaVision jest wprowadzeniem do Doktor Strange w multiwersum obłędu (2022)[1], w którym Olsen powtarza swoją rolę Wandy Maximoff[2]. Schaeffer wyjawiła, że Feige zajmował się powiązaniami między projektami MCU, ale ona i Shakman konsultowali się z zespołami zajmującymi się filmami Doktor Strange w multiwersum obłędu, Spider-Man: Bez drogi do domu (2021) i innymi serialami studia – Loki i A gdyby…? - by omówić powiązania między historiami i zapewnić bezproblemowe przejście z WandaVision do filmów[79][80]. Początkowo Benedict Cumberbatch jako Stephen Strange miał się pojawić w finale serialu, ale zrezygnowao z tego pomysłu, by uwaga była skoncentrowana na Wandzie Maximoff[44][81].

Shakman i Schaeffer określili serial jako „list miłosny do złotego wieku telewizji”[1], jednak składa on hołd sitcomom z wielu dekad amerykańskiej telewizji[82]. Główną inspiracją były sitcomy opowiadające o rodzinach, ze względu na centralny aspekt rodziny ukazany w serialu[56]. Schaeffer i Shakman analizowali seriale komediowe, aby poznać ich unikalne style. Schaeffer, Shakman i Feige rozmawiali z Dickiem Van Dykem, tytułową gwiazdą sitcomu z lat sześćdziesiątych, aby dowiedzieć się jak najwięcej o tworzeniu tej serii[1]. Wśród sitcomów, które zainspirowały twórców, znalazły się: Kocham Lucy, My Three Sons, Father Knows Best, The Adventures of Ozzie and Harriet, Ożeniłem się z czarownicą, The Brady Bunch, Więzy rodzinne, Nie z tego świata, Zwariowany świat Malcolma, Współczesna rodzina, Biuro[83][84][85][86] oraz Pełna chata, w której wystąpiły starsze siostry Elizabeth Olsen, Mary-Kate i Ashley[85].

Każdy odcinek miał uchwycić kluczowe elementy wybranego okresu, pokazując ewolucję sitcomów w czasie. Na przykład pierwszy odcinek jest hołdem dla The Dick Van Dyke Show, który trwał od późnych lat pięćdziesiątych do wczesnych lat sześćdziesiątych[75]. Zmiany między dziesięcioleciami są wyjaśnione w serii zmianami w fikcyjnym serialu WandaVision, które Maximoff dokonuje, gdy coś pójdzie nie tak w stworzonej przez siebie rzeczywistości, początkowo podświadomie, a później świadomie[44]. W fikcyjnym sitcomie pojawiają się również fikcyjne reklamy[56]. Były one postrzegane przez komentatorów jako analogia do traumatycznych wydarzeń z życia Maximoff[87][88][89], co później potwierdziła Schaeffer[90]. W początkowych założeniach reklamy miały mieć inną funkcję w serialu, miały być one sposobem próby komunikacji Strange’a z Maximoff[44].

Casting

Elizabeth Olsen i Paul Bettany podczas panelu studia na San Diego Comic-Conie w 2019 roku

W kwietniu 2019 roku, wraz z oficjalną zapowiedzią serialu, potwierdzono udział Elizabeth Olsen i Paula Bettany’ego, którzy grają tytułowe postaci, Wandy Maximoff i Visiona. Obydwoje zgrali te role we wcześniejszych produkcjach franczyzy[47]. W lipcu 2019 roku ujawniono, że Teyonah Parris zagra dorosłą wersję Moniki Rambeau. Postać jako dziecko została przedstawiona w filmie Kapitan Marvel[2]. Miesiąc później poinformowano, że swoje role z filmów powtórzą Kat Dennings jako Darcy Lewis i Randall Park jako Jimmy Woo. Dennings zagrała wcześniej w filmach Thor (2011) i Thor: Mroczny świat (2013), a Park – w Ant-Man i Osa (2018). Do obsady dołączyła wtedy także Kathryn Hahn jako „wścibska sąsiadka”, Agnes[11]. W siódmym odcinku, Breaking the Fourth Wall, zostało ujawnione, że jej postać to Agatha Harkness[91][12].

W październiku do obsady dołączyła Emma Caulfield[92]. We wrześniu 2020 roku, po premierze pierwszego zwiastuna serialu, ujawniono, że Fred Melamed i Debra Jo Rupp zagrają w serialu[93][5]. Ich postacie to Todd i Sharon Davis, które w rzeczywistości sitcomowej odgrywają Pana i Panią Hart[94]. W październiku poinformowano, że w obsadzie znaleźli się Asif Ali[15] i Jolene Purdy[16]. Ford, Ali i Purdy zagrali mieszkańców Westview: Sarę Proctor, Abilasha Tandona i Isabelę Matsuedę, uwięzionych w fikcyjnym serialu jako Dottie Jones, Norm i Beverly[94][95].

W piątym odcinku, On a Very Special Episode..., wprowadzono „na nowo obsadzonego” brata Wandy, Pietro Maximoffa, którego zagrał Evan Peters. W tej roli w MCU wystąpił Aaron Taylor-Johnson, natomiast Peters grał inną wersję tej postaci, Petera Maximoffa, w serii filmów X-Men nie będących częścią tej franczyzy[96]. W finałowym odcinku okazuje się on być fałszywym Pietro i zostaje ujawnione, że nazywa się Ralph Bohner[97].

Scenografia i kostiumy

Scenografię do WandaVision przygotował Mark Worthington[98], a kostiumy zaprojektowała Mayes C. Rubeo[99]. Jess Hall, operator filmowy, opracował paletę kolorów odpowiadającą każdej z dekad charakterystycznych dla sitcomów przedstawionych w serialu. Matt Shakman, Hall, Worthington, Rubeo oraz szef działu kolorów w Marvel Studios, Evan Jacobs, musieli się upewnić, że scenografia i kostiumy do każdego odcinka są dopasowane do tej palety kolorów. Shakman podkreślił, że kolory odgrywały istotną rolę przy tworzeniu serialu. Wskazał również na wagę wykorzystania czerwieni jako kolor istotny dla postaci Wandy Maximoff i Visiona[100].

Worthington zaprojektował scenografię domu Wandy i Visona dla każdej epoki, z uwzględnieniem tego, by wyglądał on jak jeden i ten sam dom, który został zbudowany w latach pięćdziesiątych i był odnawiany co dekadę. Podobną pracę wykonano w przypadku przedmiotów znajdujących się w domu[100][101]. Inspiracją Worthingtona do stworzenia bazy M.I.E.C.Z.–a było NASA połączone z elementami wykorzystanymi wcześniej w MCU przy scenografii baz T.A.R.C.Z.Y. podkreślając, że te dwie agencje pełnią różne funkcje[102]. Worthington i dekoratorka Kathy Orlando znaleźli odpowiednie artykuły gospodarstwa domowego i meble w sklepach z używanymi rzeczami w Atlancie[103].

Mayes C. Rubeo, kostiumolog serialu

Rubeo zaprojektowała 80 procent kostiumów z różnych epok tak, by pasowały do aktorów. Resztę zakupiono lub wypożyczono[104]. Stylistka fryzur Karen Bartek stworzyła 22 peruki reprezentujące różne dekady, od lat pięćdziesiątych do osiemdziesiątych, co pozwoliło na sfilmowanie tych różnych epok w ciągu jednego dnia bez konieczności zmiany fryzury aktorów[105][106]. Rubeo dodała turkusowy element do każdego z kostiumów Kat Dennings, by pasował do koloru oczu aktorki[107].

W odcinku Odcinek halloweenowy! (oryg. All-New Halloween Spooktacular!) Wanda Maximoff, Vision, fałszywy Pietro i Billy noszą kostiumy na Halloween wzorowane są na ich odpowiednikach z komiksów, natomiast Tommy otrzymał strój podobny do tego, który ma Pietro[108]. Pomysł ten zasugerował Kevin Feige[104], a Elizabeth Olsen uważała, że to jedyny moment dla jej postaci kiedy może założyć ten kostium, który jej zdaniem nie może być traktowany poważnie[109]. Rubeo chciała, by kostiumy te wyglądały tak, jakby zostały wykonane w domu[110]. Fryzura fałszywego Pietro celowo nawiązywała do wyglądu Petera Maximoffa z serii filmów X-Men, w którą Evan Peters się wcześniej wcielał[105]. Agnes nosi w odcinku klasyczny kostium wiedźmy, który ma sugerować prawdziwą jej tożsamość[106].

W finale serialu, kiedy Wanda Maximoff zaczyna posługiwać się pseudonimem Szkarłatnej Wiedźmy, otrzymuje nowy kostium[111]. Został on zaprojektowany przez zespół Andy’ego Parka z Marvel Studios. Natomiast Rubeo współpracowała z Ironhead Studios nad jego stworzeniem[112]. Twórcy kostiumu chcieli, aby był on bardziej dojrzały od poprzednich strojów postaci tak, by pokazać co przeszła do tej pory Maximoff[104]. Ponieważ Olsen była zaniepokojona strojem postaci w komiksach, przy projekcie uwzględniono, by był on mniej odsłaniający niż komiksowy pierwowzór oraz nie zawierał gorsetu i rajstop[104][113]. Shakman przyznał, że sporną kwestią była korona, która początkowo miała być znacznie mniejsza niż w komiksach[113].

Aby zasugerować od początku serialu, że Agnes jest Agatą Harkness, Rubeo zaprojektował broszkę z trzema wiedźmami, którą postać nosi w każdym odcinku. Wyjątkiem był odcinek, w którym Agnes jest w stroju do aerobiku, ponieważ Rubeo nie mogła znaleźć naturalnego sposobu na zintegrowanie broszki z tym strojem. W kostiumie Agathy jako czarownicy Rubeo chciała podkreślić jej tajemniczość. Suknia Harkness została wykonana z dziesięciu warstw materiału, z których każda miała inny odcień i fakturę[112][106].

Zdjęcia i postprodukcja

Zdjęcia do serialu rozpoczęły się na początku listopada 2019 roku[114] w Pinewood Studios w Atlancie pod roboczym tytułem Big Red[115]. Matt Shakman odpowiadał za reżyserię wszystkich odcinków serialu[49]. Aktorzy przed rozpoczęciem zdjęć przeszli „obóz szkoleniowy”, na którym oglądali odcinki różnych sitcomów, aby zapoznać się z tonacją i stylem każdej dekady[116]. Trenerka dialektu, Courtney Young, uczyła ich, w jaki charakterystyczny sposób powinni mówić i zachowywać się odgrywając swoje postaci w danej epoce[69][117]. Ekipa produkcyjna realizowała sceny do kilku odcinków równocześnie, mimo że Shakman starał się kręcić je w miarę chronologicznie[57][82]. Zdjęcia do pierwszego odcinka zrealizowano w ciągu dwóch dni w studiu z udziałem publiczności, dokładnie tak, jak realizowano produkcję sitcomów w latach pięćdziesiątych[1][82]. Shakman dążył do tego, by elementy sitcomu w serialu były autentyczne i nie wyglądały na parodię[73]. Zdjęcia lokacyjne zrealizowano od grudnia 2019 do lutego 2020 roku w Atlancie[118][119]. 1 marca zakończył się okres pierwszych prac na planie[120] i zdecydowano się na czterotygodniową przerwę[121]. W połowie marca dalszą produkcję wstrzymano ze względu na pandemię COVID-19[122].

Zdjęcia wznowiono we wrześniu 2020 roku w Los Angeles pod pełnym rygorem sanitarnym związanym z pandemią[121][123]. Sceny w miasteczku Westview zrealizowano na Blondie Street w Warner Bros. Ranch w Burbank w Kalifornii, gdzie nakręcono wiele sitcomów[1]. Natomiast sceny na głównym placu Westview nakręcono na Golden Oak Ranch w Santa Clarita[124]. Pod koniec zdjęć Elizabeth Olsen pracowała już równocześnie nad WandaVision i filmem Doktor Strange w multiwersum obłędu (2022)[125]. Prace na planie zakończono w połowie listopada[126]. Za zdjęcia odpowiadał Jess Hall[127].

Postprodukcję rozpoczęto prawie równocześnie z rozpoczęciem zdjęć do serialu w listopadzie 2019 roku. Marvel Studios potrzebowało około miesiąca, aby ustalić logistykę pracy zdalnej podczas przerwy w zdjęciach spowodowanej pandemią, by kontynuować dalsze prace związane z obróbką nagranego materiału[128]. Pozwoliło to również na jego weryfikację i korekty przed wznowieniem zdjęć[86]. Montażem zajęli się: Zene Baker, Tim Roche, Nona Khodai i Michael Webber[128]. Część odcinków nie była ukończona podczas emisji pierwszego, a ostatni odcinek został ukończony na dwa tygodnie przed jego premierą[129]. Prewizualizacje przygotowało The Third Floor[130].

Efekty specjalne

Efekty specjalne zostały stworzone przez studia produkcyjne: Digital Domain, Framestore, Industrial Light & Magic, Lola VFX, Monsters, Aliens, Robots & Zombies (MARZ), Capital T, Rise FX, Rodeo FX, Mr. X, SSVFX, The Yard VFX i Zoic Studios[130][131], a odpowiadała za nie Tara DeMarco[130]. Stworzono 3010 ujęć z efektami specjalnymi[132]. Przy odcinkach nawiązujących do sitcomów, do końca lat dziewięćdziesiątych starano się ograniczyć efekty specjalne do minimum[133]. Każdy kolejny ma coraz więcej efektów od poprzedniego[134].

Inspiracją do efektów wizualnych związanych z Wandą Maximoff i Agathą Harkness stanowił dla DeMarco komiks Scarlet Witch: Witches’ Road[135]. Magia Wandy została stworzona na podstawie ruchów rąk Elizabeth Olsen na planie[136], wspólnie z zespołem efektów wizualnych. Nawiązano również do podobieństw w przedstawianiu mocy Maximoff w filmach, gdzie wykorzystany został kolor czerwony[137]. Z czasem jednak nadano czerwieni ciemniejszy ton, aby pokazać, że używa ona magii chaosu i staje się potężniejsza[137]. Nad tymi efektami pracowało Digital Domain, które w większości opracowało efekty do ostatniego odcinka, tworząc 350 ujęć w ciągu 14 miesięcy pracy. Digital Domain opracowało w finale serii między innymi sceny walki: pomiędzy Wandą i Agathą oraz pomiędzy Visionem a białym Visionem[138]. Framestore, który pracował nad 99 ujęciami, w tym nad wyglądem magii Agathy Harkness, której nadano kolor fioletowy z czarną teksturą przypominającą atrament[139][137]. Mr. X opracowało 152 ujęcia do scen z sabatem czarownic[140].

Bettany na planie nosił makijaż twarzy, by pasował do koloru Visiona, a oryginalny jego kolor został zastąpiony niebieskim przy realizacji czarno-białych odcinków. Lola VFX pracowała nad wyglądem postaci, podobnie jak miało to miejsce w filmach, w których pojawił się Vision. Nad postacią pracowały również MARZ i SSVFX, natomiast Digital Domain stworzyło cyfrową jego wersję, którą udostępniło innym studiom, a ponadto opracowało model białego Visiona. Rodeo FX pracowało przez 9 miesięcy nad stworzeniem granicy „Hexu” tworząc 348 ujęć wykorzystanych w większości odcinków. Przygotowali również sceny, w której Vision próbuje opuścić Hex i się rozpada oraz jak Monica Rambeau wchodząc do Hexu ponownie zyskuje supermoce[130]. Industrial Light & Magic odpowiadało za sceny powstania Hexu i utworzenia Visiona z magii Wandy w odcinku „Previous On” oraz ich zniknięcia w „The Series Finale”[133]. Cantina Creative przygotowało wygląd monitorów i urządzeń oraz hologramy w bazie M.I.E.C.Z.–a[141].

Napisy końcowe serii zostały stworzone przez studio Perception i rozpoczynają się od nawiązania do stylu sitcomów. Po tym pokazane są zbliżenia materiału z odcinków w formie pikseli, które tworzą obrazy telewizyjne. Piksele są pokazane jako sześciokąty, jako odniesienie do zdolności Maximoff i nazwy „Hex”, która została nadana rzeczywistości sitcomowej. Piksele tworzą różne elementy z serii, w tym dom Maximoff i Visiona, karuzelę dla dzieci i wieżę ciśnień Westview[142]. Jest to nawiązanie do stylu artystycznego serii komiksów House of M[143]. Następnie są one zakłócone przez pojedynczy czerwony piksel, który reprezentuje świat rozpadający się wokół Maximoff. Później ukazane zostają dwie obrączki ślubne. Perception przygotowało również napisy początkowe, charakterystyczne dla stylu każdej dekady sitcomu, grafiki do fikcyjnych reklam oraz efekty związane z logiem Marvel Studios[142].

Muzyka

Kristen Anderson-Lopez i Robert Lopez, twórcy muzyki tytułowej do odcinków serialu

W styczniu 2020 roku poinformowano, że Christophe Beck skomponuje muzykę do serialu. Pracował on wcześniej przy innych filmach franczyzy: Ant-Man (2015) i Ant-Man i Osa (2018)[144]. Tworząc muzykę do serialu, oddał on hołd sitcomom z każdej dekady poprzez instrumentalizację, styl komponowania oraz specyfikę nagrywania i miksowania. Muzyka do pierwszych odcinków skomponowana została na mniejszą orkiestrę, natomiast muzyce w kolejnych odcinkach zostało nadane bardziej pop-rockowe brzmienie[145]. Michael Paraskevas i Alex Kovacs współpracowali z Beckiem przy pisaniu muzyki do serialu[146]. Kovacs został zatrudniony ze względu na jego doświadczenie ze starszymi technikami orkiestracji i muzyką jazzową[147].

Na początku stycznia 2021 roku ujawniono, że nad muzyką tytułową do odcinków serialu pracowali Robert Lopez i Kristen Anderson-Lopez[22]. W połowie 2019 roku skontaktował się z nimi Matt Shakman[148]. Aby powiązać motywy przewodnie każdego z odcinków, Lopez i Anderson-Lopez stworzyli czterodźwiękową melodię, która została wykorzystana w każdym odcinku. Obydwoje również zaśpiewali chórki w tych utworach, czego zwykle nie robią[149]. Do pierwszych dwóch odcinków napisali utwory „A Newlywed Couple” i „WandaVision!”, które wykonali wspólnie z Sarą Mann, Jessicą Rotter, Cindy Bourquin, Elysą Willis, Laurą Dickinson, Erikiem Bradleyem, Gregiem Whipplem, Jasperem Randallem i Geraldem White’em[150]; do trzeciego – „We Got Something Cooking”, który wykonali razem z Willis, Dickinson, Bradleyem i White’em[151]; do piątego – „Making it Up as We Go Along”, który zaśpiewali sami[152]; do szóstego punk-rockowy „Let’s Keep it Going”, wykonany przez Anderson-Lopez i Kathleen Hannę[153]; do siódmego instrumentalny „W-V 2000” w wykonaniu The Math Club[154]. Poza utworem tytułowym do siódmego odcinka napisali „Agatha All Along”, który został zaśpiewany przez Kathryn Hahn, Lopeza, Bradleya, Whipple’a Randalla i White’a[154]. Kompozycja ta zadebiutowała na 36. miejscu listy „BillboarduHot Digital Songs[155].

Beck zdecydował się dostosować styl i instrumentację muzyki niektórych odcinków do motywów przewodnich tych odcinków napisanych przez Lopeza i Anderson-Lopez[156]. Muzyka skomponowana przez Becka została nagrana przez 75-osobową orkiestrę w Wiedniu[157] pod kierownictwem Tima Daviesa[146], a sam Beck swoją pracę przy serialu zakończył w lutym 2021 roku[147]. Beck skomponował do odcinka ósmego utwór „Family TV Night”, który został wydany jako singel 9 kwietnia 2021 roku[158]. W trzecim odcinku Elizabeth Olsen śpiewa kołysankę „Sokovian Lullaby”, której tekst napisała Jac Schaeffer i została przetłumaczona na fikcyjny sokowiański język przez trenerkę dialektu Courtney Young[159]. W dziewiątym odcinku Beck nawiązał w scenie po napisach do tematu przewodniego filmu Doktor Strange (2016) skomponowanego przez Michaela Giacchino[160].

W serialu ponadto wykorzystano utwory: „Yakety Yak” (The Coasters)[161], „Help Me, Rhonda” (The Beach Boys)[162], „Daydream Believer” (The Monkees)[163] i „Voodoo Child (Slight Return)” (The Jimi Hendrix Experience)[164].

Albumy z muzyką do każdego odcinka, w tym kompozycje Becka i motywy tytułowe Lopeza i Andersona-Lopez, zostały wydawane tydzień po emisji każdego z odcinków przez Marvel Music / Hollywood Records[165]. WandaVision: Episode 1 Original Soundtrack i WandaVision: Episode 2 Original Soundtrack pojawiły się 22 stycznia 2021 roku[150], a ostatni, WandaVision: Episode 9 Original Soundtrack, został wydany 12 marca tego samego roku[166].

Promocja

Elizabeth Olsen, Paul Bettany i Teyonah Parris pojawili się na panelu Marvel Studios na San Diego Comic-Conie w lipcu 2019 roku[2]. Miesiąc później Olsen i Bettany pojawili się razem z Kat Dennings, Randallem Parkiem, Kathryn Hahn, Mattem Shakmanem i Jac Schaeffer podczas D23 Expo[50]. Podczas Super Bowl LIV został pokazany wspólny spot reklamujący seriale Falcon i Zimowy Żołnierz, WandaVision i Loki[169]. 21 września 2020 roku zaprezentowany został pierwszy zwiastun produkcji podczas ceremonii wręczenia nagród Emmy[5], który został obejrzany 55,7 miliona razy w ciągu 24 godzin[170]. Na początku grudnia 2020 roku zaprezentowano sześć plakatów serialu odpowiadających dekadom sitcomów od lat 50. XX wieku do dwutysięcznych[171]. 10 grudnia podczas Disney Investor Day pokazano drugi zwiastun serialu[172]. Został on obejrzany 9 milionów razy w serwisie YouTube[171].

Na początku stycznia 2021 roku serial promowany był poprzez krótkie spoty emitowane we wszystkich stacjach telewizyjnych należących do The Walt Disney Company i na Hulu[171]. Uruchomiono również program „Marvel Must Haves”, który promował różne gadżety związane z serialem, w tym: zabawki, gry, książki i ubrania. Podczas emisji serialu, w każdy poniedziałek do połowy marca, prezentowane były nowe produkty[173][174]. 8 stycznia na Disney+ pojawiły się dwa odcinki serialu dokumentalnego Legendy Marvela przypominające historię Wanda Maximoff i Visiona w MCU[175]. Marvel nawiązał współpracę z szefem kuchni, Justinem Warnerem, który od końca lutego do początku marca przedstawiał przepisy kulinarne potraw pojawiających się w serialu lub inspirowanymi poszczególnymi odcinkami[176][177]. 12 marca na Disney+ pojawił się odcinek serialu dokumentalnego Assembled – The Making of WandaVision, który ukazuje kulisy powstania serialu[178]. W czerwcu Hyundai Motor Company wyemitowało kilka reklam modelu Hyundai Tucson we współpracy z Marvelem. W jednej z nich Olsen powtórzyła rolę Wandy Maximoff[179]. 12 października Marvel we współpracy z Titan Comics wydało książkę Marvel’s WandaVision Collector's Special, w której znalazły się wywiady z aktorami i twórcami serialu oraz przewodnik po odcinkach i postaciach[180].

Odbiór

Oglądalność

WandaVision była najchętniej oglądanym debiutem serialu na Disney+ w pierwszy weekend od premiery. Wynik ten przebił serial Falcon i Zimowy Żołnierz w marcu 2021 roku[181]. W porównaniu z innymi serialami w mediach strumieniowych w każdym kolejnym tygodniu WandaVision nie odnotował największej liczby minut oglądanych przy użyciu pomiarów Nielsen Media Research[182]. Według firmy analitycznej TVision WandaVision był najchętniej oglądanym tytułem w styczniu 2021 roku u wszystkich głównych dostawców mediów strumieniowych i usługi wideo na życzenie w Stanach Zjednoczonych[183].

Krytyka w mediach

Wykres przedstawiający procent pozytywnych recenzji dla poszczególnych odcinków w serwisie Rotten Tomatoes[184].

Serial spotkał się z pozytywną reakcją krytyków. W serwisie Rotten Tomatoes 91% z 408 recenzji uznano za pozytywne, a średnia ocen wystawionych na ich podstawie wyniosła 7,85/10[184]. Na portalu Metacritic średnia ważona ocen z 43 recenzji wyniosła 77 punktów na 100[185].

Krytycy otrzymali do ocenienia trzy pierwsze odcinki serialu przed jego premierą na Disney+. Rebecca Iannucci z TV Line stwierdziła, że „WandaVision nie przypomina niczego, co wyprodukował wcześniej Marvel — ale okazało się, że to bardzo dobrze”[186]. Daniel Fienberg z „The Hollywood Reporter” stwierdził, że „jest coś twórczo odważnego w prezentowaniu postmodernistycznego podejścia do konwencji sitcomu publiczności oczekującej odlotowych kostiumów i eksplozji”[187]. Caroline Framke z „Variety” oceniła, że „mimo ram komediowych żaden z odcinków nie jest szczególnie zabawny” i podkreśliła, że „WandaVision jest bardziej interesujący ze względu na swoje miejsce we franczyzie Marvela niż jako świetny serial sam w sobie”[188]. Richard Roeper z „Chicago Sun-Times” napisał, że WandaVison „to pieczołowicie dopracowany, imponująco trafiony hołd dla ewolucji amerykańskiego sitcomu”[189]. Helen O’Hara z „Empire Magazine” stwierdziła, że „są to profesjonalnie wyprodukowane i pięknie zagrane zwroty akcji z historii telewizji, a Olsen i Bettany mocno angażują się w tandetną komedię”[190].

W recenzji całości serialu Chancellor Agard z „Entertainment Weekly” ocenił, że „WandaVision w większości wykonał dobrą robotę, koncentrując się na własnej historii i nie nawiązując do przyszłych filmów i seriali telewizyjnych MCU. Niestety wraz z finałem wszystko się zmieniło”. Napisał również, że podobał mu się serial „głównie dlatego, że jego cele nie były tak epickie, jak wszyscy myśleliśmy”[191]. Joshua Rivera z Polygon stwierdził, że „pierwszy serial telewizyjny Marvel Studios zaczął się jak coś innego i fajnego, angażując widzów w niedoskonałe postacie, umieszczając je w dziwnym, ale znajomym kontekście. Potem przeszedł w znajome rytmy filmu Marvel Studios”[192]. Matt Purslow z IGN ocenił, że „pierwszy serial telewizyjny Marvela dla Disney+ jest prawdopodobnie najbardziej ryzykownym przedsięwzięciem. Przez większość trwania serii prawie pozbawiony akcji i niemożliwy do dopasowania do jakiegokolwiek konkretnego gatunku, WandaVision triumfuje pod względem koncentracji na postaci, przekonująco eksplorując uczucia i motywacje swoich bohaterów”, a Elizabeth Olsen i Paul Bettany „zapewniają fantastyczną ilość życia, dowcipu i emocji”[193]. Zaki Hasan z „San Francisco Chronicle” stwierdził, że „WandaVision łączy spektakl i emocje w serialu, który przynosi uznanie zarówno własnemu formatowi, jak i franczyzie. Chociaż fantastyka sitcomu się skończyła, wraz z ujawnieniem zakresu kryjącej się za nią fabuły, pałeczka została przejęta przez kolejnych bohaterów Marvel Studios”[194]. Alan Sepinwall z „Rolling Stone” stwierdził, że „WandaVision był wspaniały i sprytny w tym, jak wykorzystał formę narracyjną do pełnienia funkcji emocjonalnej, tak bardzo, że nawet rozczarowujący finał nie może tego odjąć”[97].

Radosław Krajewski z Gram.pl napisał, że WandaVision „to produkcja w wielu miejscach ocierająca się o doskonałość, niepozbawiona wciągającej i emocjonalnej historii, ale przede wszystkim niezapominająca o swojej bohaterce, która na przestrzeni dziewięciu odcinków sama musi zmierzyć się ze swoimi demonami i poznać zaskakującą prawdę o swojej naturze”[195]. Mikołaj Lipkowski z Movies Room stwierdził, że serial „trzyma w napięciu do ostatniej chwili, ma wpadające w ucho czołówki i zostawia genialne zakończenie, które zaskoczy każdego”[196]. Wojtek Smoła z IGN Polska ocenił, że „pierwszy serial należący do MCU jest niezwykle widowiskowy i bardzo przemyślany. Historia Wandy i Visiona idealnie wpasowuje się w stale rozwijający się komiksowy świat Marvela. Niestety, ilość wątków, o które zahacza przedstawiona fabuła zdaje się przerastać scenarzystów, w momencie, gdy serial zbliża się do końca. U części widzów może wystąpić uczucie braku satysfakcji, a jeszcze inni zrażą się dłużącym się wstępem”[197].

Analizy

Teorie i spekulacje

Zagadkowe elementy serii i wiele wskazówek, które miały na celu wprowadzić w błąd, doprowadziły do wielu szeroko dyskutowanych teorii[198][199][200]. Wśród mylących wskazówek była postać „Dottie”[67] oraz elementy scenografii i efektów specjalnych[201]. Analizowano również powtarzające się obrazy, takie jak sześciokąty[202][203]. Obsadzenie Evana Petersa jako „Pietro Maximoffa” było szczególnie komentowane, a wielu fanów wierzyło, że jego rola była związana z multiwersum i wskazywała na crossover z serią filmów X-Men; pojawiły się również spekulacje, że w serialu pojawią się inni członkowie X-Men[75][60]. Carlos Morales z IGN stwierdził, że było to niepotrzebne i „puste posunięcie, ponieważ jednocześnie rozmywa to, co powinno być ważnym wątkiem postaci, i zamienia to w cameo typu »ja go znam!«, a jednocześnie otwiera pole do spekulacji, które tak naprawdę nigdzie nie prowadzą”[204]. Jac Schaeffer broniła tej decyzji, wyjaśniając, że nie miała być ona żartem, a jej celem była większa eksploracja żalu Wandy. Dodała, że użycie innego aktora „nie miałoby tego samego dreszczyku emocji, szaleństwa i pytań, i byłoby tak samo dezorientujące”[205]. Daniel Gillespie z Screen Rant uznał obsadzenie Petersa sprytnym posunięciem, które pomogło wywołać dyskusję na temat serialu, która mogła nie mieć miejsca w przypadku obsadzenia roli innym aktorem[206]. Adam B. Vary z Variety stwierdził, że był to dobry pomysł, ale zwrócił uwagę, że działał on tylko wtedy, kiedy widz wiedział, że Peters wcześniej wcielił się w postać Petera Maximoffa w filmach z serii X-Men[207].

Inne teorie, o których spekulowali fani i komentatorzy, objęły: inżyniera wspomnianego przez Monikę Rambeau, którym miałaby okazać się Reed Richards z Fantastycznej Czwórki[75][198][208]; Benedict Cumberbatch powtarzający rolę Stephena Strange[208] oraz Mephisto, który miałby okazać się tajemniczym złoczyńcą w serialu[75][209][202]. Żadna z tych teorii się nie sprawdziła, choć później ujawniono, że na wczesnym etapie planowano, aby Cumberbatch wystąpił w serialu[44][75].

Żałoba, tęsknota i trauma

Terapeuta zajmująca się zagadnieniem traumy, Erin Qualey, oceniła, że WandaVision jest pozytywną reprezentacją złożonych problemów ze zdrowiem psychicznym w mediach, stwierdzając, że zgłębianie żalu Wandy Maximoff w serialu sprawiło, że „szybko stała się jedną z postaci z telewizji, z którą można się utożsamić” w erze COVID-19, w której wielu żyło z podobnymi problemami. Qualey dodała, że „badając, jak proces przyznawania się do słabości może stać się nieodłączną siłą, historia Wandy oznacza odświeżające, choć tymczasowe, odejście od zwykłej formuły komiksu” i cieszyła się, że serial bada wewnętrzne zmagania człowieka, z którymi ludzie mogą się utożsamić, zamiast polegać na katastrofalnym wydarzeniu lub walce ze złoczyńcami[210].

Candace Davison z PureWow początkowo uznała, że serial będzie naśladował sitcomy jako „tandetny serial o superbohaterach”, ale ostatecznie stwierdziła, że jest to „potężna alegoria przeżycia straty i ekstremalnej traumy, i pod pewnymi względami odzwierciedla to, jak my wszyscy radzimy sobie z pandemią”, oraz że rzeczywistość sitcomowa stworzona przez Wandę Maximoff była sposobem radzenia sobie z traumą[211]. Gayle Sequeira z Film Companion zauważył również, że nostalgia sitcomów nie była jedynie sztuczką, zauważając, że serial pokazuje rodziców Maximoff używających sitcomów jako mechanizmu radzenia sobie z wojną w Sokowii, a Maximoff sama stosuje tę samą metodę[212].

Nagrody i nominacje

2021

CeremoniaKategoriaNominowaniRezultatPrzypis
Nagrody Gildii Reżyserów FilmowychNajlepsze osiągnięcie reżyserskie w filmie telewizyjnym lub serialu limitowanymMatt ShakmanNominacja[213]
Nagrody Stowarzyszenia Operatorów FilmowychNajlepszy operator filmowy w serialu telewizyjnymHenry TirlNominacja[214]
MTV Movie & TV AwardsNajlepszy program telewizyjnyWandaVisionWygrana[215]
Najlepsza rola telewizyjnaElizabeth OlsenWygrana
Najlepszy bohaterTeyonah ParrisNominacja
Najlepszy czarny charakterKathryn HahnWygrana
Najlepsza scena walkiElizabeth Olsen, Kathryn HahnWygrana
Najlepszy moment muzyczny„Agatha All Along”Nominacja
Irish Film & Television AwardsNajlepsze efekty specjalneEd Bruce, Jim O’HaganNominacja[216]
MTV Millennial AwardsZabójczy serial telewizyjnyWandaVisionWygrana[217]
Black Reel AwardsNajlepsza aktorka drugoplanowa w filmie telewizyjnym lub serialu limitowanymTeyonah ParrisNominacja[218]
Gold Derby Television AwardsNajlepszy serial limitowanyWandaVisionWygrana[219]
Najlepsza aktorka w serialu limitowanymElizabeth OlsenNominacja
Najlepszy aktor w serialu limitowanymPaul BettanyWygrana
Najlepsza aktorka drugoplanowa w serialu limitowanymKathryn HahnWygrana
Dorian AwardsNajlepsza rola w serialu telewizyjnymElizabeth OlsenNominacja[220]
Najlepsza rola drugoplanowa w serialu telewizyjnymKathryn HahnWygrana
Najlepszy muzyczny występ w serialu telewizyjnymKathryn Hahn – „Agatha All Along”Wygrana
Najbardziej uderzający wizualnie serial telewizyjnyWandaVisionWygrana
Najgorętszy serial telewizyjnyWandaVisionNominacja
Hollywood Critics Association TV AwardsNajlepszy serial limitowany, antologia lub film telewizyjnyWandaVisionWygrana[221][222]
Najlepszy aktor w serialu limitowanym, antologii lub filmie telewizyjnymPaul BettanyNominacja
Najlepsza aktorka w serialu limitowanym, antologii lub filmie telewizyjnymElizabeth OlsenNominacja
Najlepszy aktor drugoplanowy w serialu limitowanym, antologii lub filmie telewizyjnymRandall ParkNominacja
Najlepsza aktorka drugoplanowa w serialu limitowanym, antologii lub filmie telewizyjnymKat DenningsNominacja
Kathryn HahnWygrana
Teyonah ParrisNominacja
Dragon AwardsNajlepszy serial fantastycznonaukowy lub fantasyWandaVisionNominacja[223]
Primetime Creative Arts Emmy AwardsNajlepszy dobór obsady serialu limitowanego, antologii lub filmu telewizyjnegoSarah Halley Finn, Jason B. StameyNominacja[224]
Najlepsze kostiumy w produkcji fantastycznonaukowej lub fantasyMayes C. Rubeo, Joseph Feltus, Daniel Selon, Virginia Burton (za odcinek „Nagrane przed publicznością na żywo”)Wygrana
Najlepsze fryzury pasujące do danej epoki i / lub postaciKaren Bartek, Cindy Welles, Nikki Wright, Anna Quinn, Yvonne Kupka (za odcinek „Prosimy nie regulować odbiorników”)Nominacja
Najlepsza charakteryzacja pasująca do danej epoki i / lub postaci (naturalna)Tricia Sawyer, Vasilios Tanis, Jonah Levy, Regina Little (za odcinek „Nagrane przed publicznością na żywo”)Nominacja
Najlepsza czołówkaJohn LePore, Doug Appleton, Nick Woythaler, Alex RupertNominacja
Najlepsza kompozycja muzyczna w serialu limitowanym, antologii, filmie telewizyjnym lub programie specjalnymChristophe Beck (za odcinek „Poprzednio”)Nominacja
Najlepszy muzyczny motyw przewodniKristen Anderson-Lopez, Robert LopezNominacja
Najlepsza oryginalna muzyka i słowaKristen Anderson-Lopez, Robert Lopez (za „Agatha All Along”)Wygrana
Najlepsze kierownictwo muzyczne –Dave Jordan, Shannon Murphy (za odcinek „Prosimy nie regulować odbiorników”)Nominacja
Najlepszy montaż serialu limitowanego, antologii lub filmu telewizyjnego kręconego jedną kamerąMichael Webber, Nona Khodai, Tim Roche, Zene Baker (za odcinek „Odcinek finałowy”)Nominacja
Nona Khodai (za odcinek „Odcinkek bardzo specjalny...”)Nominacja
Najlepsza scenografia w półgodzinnym programie fabularnymMark Worthington, Kathy Orlando, Sharon DavisWygrana
Najlepszy montaż dźwięku w serialu limitowanym, antologii lub filmie telewizyjnymAnele Onyekwere, Chris Gridley, Fernand Bos, Greg J. Peterson, Gwendolyn Yates Whittle, James Spencer, Jonathan Borland, Jordan Myers, Kim Foscato, Luke Dunn Gielmuda, Richard Gould, Ronni Brown, Samson Neslund, Scott Guitteau, Shelley Roden, Steve Orlando (za odcinek „Odcinek finałowy”)Nominacja
Najlepszy dźwięk w serialu limitowanym, antologii lub filmie telewizyjnymCasey Stone, Chris Giles, Danielle Dupre, Doc Kane (za odcinek „Odcinek finałowy”)Nominacja
Najlepsze efekty specjalne w sezonie lub filmie telewizyjnymTara deMarco, James Alexander, Sarah Eim, Sandra Balej, David Allen, Marion Spates, Steve Moncur, Julien Hery, and Ryan FreerNominacja
Primetime Emmy AwardsNajlepszy serial limitowany lub antologiaKevin Feige, Louis D'Esposito, Victoria Alonso, Matt Shakman, Jac Schaeffer, Mary Livanos, Trevor Waterson, Gretchen Enders, Chuck HaywardNominacja[225]
Najlepsza aktorka w serialu limitowanym, antologii lub filmie telewizyjnymElizabeth OlsenNominacja
Najlepszy aktor w serialu limitowanym, antologii lub filmie telewizyjnymPaul BettanyNominacja
Najlepsza aktorka drugoplanowa w serialu limitowanym, antologii lub filmie telewizyjnymKathryn HahnNominacja
Najlepsza reżyseria serialu limitowanego, antologii lub filmu telewizyjnegoMatt ShakmanNominacja
Najlepszy scenariusz serialu limitowanego, antologii lub filmu telewizyjnegoChuck Hayward, Peter Cameron (za odcinek „Odcinek halloweenowy!”)Nominacja
Jac Schaeffer (za odcinek „Nagrane przed publicznością na żywo”)Nominacja
Laura Donney (za odcinek „Poprzednio”)Nominacja
Harvey AwardsNajlepsza adaptacja komiksu lub opowieści graficznejWandaVisionWygrana[226]
Hollywood Music in Media AwardsNajlepsza ścieżka dźwiękowa w serialu telewizyjnym lub limitowanymChristophe BeckNominacja[227]
Hollywood Professional Association AwardsNajlepsza gradacja koloru w produkcji epizodycznejMatt Watson (za odcinek „Poprzednio”)Wygrana[228]
Najlepsze efekty specjalne w produkcji epizodycznejMarion Spates, Suzanne Foster, R. Matt Smith, Simon Twine, Frankie Stellato (za odcinek „Odcinek finałowy”)Nominacja
People’s Choice AwardsUlubiony serial fantastycznonaukowy lub fantasyWandaVisionNominacja[229]
Ulubiony serial telewizyjnyWandaVisionNominacja
Ulubiona aktorka telewizyjnaElizabeth OlsenNominacja
Kathryn HahnNominacja

2022

CeremoniaKategoriaNominowaniRezultatPrzypis
American Film Institute AwardsNajlepszy program telewizyjnyWandaVisionWygrana[230]
Golden Globe AwardsNajlepszy aktor w miniserialu lub filmie telewizyjnymPaul BettanyNominacja[231]
Najlepsza aktorka w miniserialu lub filmie telewizyjnymElizabeth OlsenNominacja
Golden Tomato AwardsNajlepszy serial telewizyjnyWandaVisionWygrana[232]
Najlepszy serial limitowanyWandaVisionWygrana[233]
Najlepszy serial o superbohaterachWandaVisionWygrana[234]
Nagrody Amerykańskiej Gildii CharakteryzatorówNajlepsze fryzury historyczne lub / i postaci w serialu telewizyjnym, serialu limitowanym, mini-serialu lub serialu w nowych mediachKaren Bartek, Cindy Welles, Nikki Wright, Anna QuinnNominacja[235]
Najlepszy makijaż historyczny lub / i postaci w serialu telewizyjnym, serialu limitowanym, mini-serialu lub serialu w nowych mediachTricia Sawyer, Vasilios Tanis, Regina Little, Jonah LevyNominacja
Najlepszy makijaż współczesny w serialu telewizyjnym, serialu limitowanym, mini-serialu lub serialu w nowych mediachTricia Sawyer, Vasilios TanisNominacja
USC Scripter AwardsNajlepszy scenariusz adaptowanyJac Schaeffer (za odcinek „Nagrane przed publicznością na żywo”)Nominacja[236]
Nagrody Amerykańskiej Gildii ScenografówNajlepsza scenografia w filmie telewizyjnym lub serialu limitowanymMark Worthington (za odcinek „Poprzednio”)Wygrana[237]
VES AwardsNajlepsza kompozycja i oświetlenie w odcinku serialuDavid Zaretti, Bimpe Alliu, Michael Duong, Mark PascoeNominacja[238]
Najlepsze symulacje efektów w odcinku serialu lub reklamieSylvian Nouveau, Hakim Harrouche, Omar Meradi, Lauren MesteNominacja
Nagrody Amerykańskiej Gildii KostiumologówNajlepsze kostiumy w serialu kostiumowymMayes C. Rubeo (za odcinek „Nagrane przed publicznością na żywo”)Nominacja[239]
Golden Reel AwardsNajlepszy montaż dźwięku w serialu limitowanym lub antologiiGwen Whittle, Kimberly Foscato, Steve Orlando, Scott Guitteau, Jon Borland, Samson Neslund, Richard Gould, Anele Onyekwere, James Spencer, Chris Gridley, Luke Dunn Gielmuda, Fernand Bos, Tom Kramer, Ronni Brown, Shelley Roden, John Roesch (za odcinek „Odcinek finałowy”)Nominacja[240]
Critics’ Choice Television AwardsNajlepszy serial limitowanyWandaVisionNominacja[241]
Najlepszy aktor w filmie telewizyjnym lub serialu limitowanymPaul BettanyNominacja
Najlepsza aktorka w filmie telewizyjnym lub serialu limitowanymElizabeth OlsenNominacja
Najlepsza aktorka drugoplanowa w filmie telewizyjnym lub serialu limitowanymKathryn HahnNominacja
Critics’ Choice Super AwardsNajlepszy serial o superbohaterachWandaVisionWygrana[242][243]
Najlepszy aktor w serialu o superbohaterachPaul BettanyNominacja
Najlepsza aktorka w serialu o superbohaterachElizabeth OlsenWygrana
Kathryn HahnNominacja
Najlepszy czarny charakter w serialu telewizyjnymKathryn HahnWygrana
Satellite AwardsNajlepszy serial telewizyjnyWandaVisionNominacja[244]
Najlepszy aktor w serialu telewizyjnym – musical lub komediaPaul BettanyNominacja
Nagrody Amerykańskiej Gildii Producentów FilmowychNagroda im. Davida L. Wolpera dla najlepszego producenta pełnometrażowego serialu limitowanegoWandaVisionNominacja[245]
Nagrody Amerykańskiej Gildii ScenarzystówNajlepszy adaptowany scenariusz pełnego metrażuBobak Esfarjani, Cameron Squires, Chuck Hayward, Jac Schaeffer, Laura Donney, Mackenzie Dohr, Megan McDonnell, Peter CameronNominacja[246]
Grammy AwardsNajlepsza piosenka napisana specjalnie dla formy wizualnejKristen Anderson-Lopez, Robert Lopez (za „Agatha All Along”)Nominacja[247]
Kids’ Choice AwardsUlubiony telewizyjny serial familinjnyWandaVisionNominacja[248]
Ulubiona aktorka w telewizyjnym serialu familijnymElizabeth OlsenNominacja
Saturn AwardsNajlepszy serial fantasy w mediach strumieniowychWandaVisionNominacja[249]
Najlepsza aktorka w serialu dla mediów strumieniowychElizabeth OlsenNominacja
Najlepsza aktorka drugoplanowa w serialu dla mediów strumieniowychKathryn HahnNominacja

Spin-offy

W październiku 2021 roku pojawiły się doniesienia, że Marvel Studios przygotowuje spin-off serialu, w którym główną rolę ma powtórzyć Kathryn Hahn jako Agatha Harkness, a twórczynią serialu i główną scenarzystką ma być Jac Schaeffer[250]. W listopadzie studio oficjalnie potwierdziło te informacje zapowiadając serial zatytułowany Agatha: House of Harkness[251]. W lipcu 2022 roku tytuł został zmieniony na Agatha: Coven of Chaos[55].

W październiku 2022 roku poinformowano, że planowany jest kolejny spin-off zatytułowany Vision Quest, który ma opowiadać historię białego Visiona. Twórczynią i główną scenarzystką została również Schaeffer, a Paul Bettany powróci jako Vision[252].

Przypisy

  1. a b c d e f g h Devan Coggan: Honey, I'm Chrome: Marvel prepares to take over TV with WandaVision. Entertainment Weekly. [dostęp 2020-11-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-01-30)]. (ang.).
  2. a b c d e f g h Aaron Couch: Marvel Unveils Post-'Endgame' Slate with 'Eternals', 'Shang-Chi' and Multiple Sequels. The Hollywood Reporter. [dostęp 2018-07-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-10-19)]. (ang.).
  3. a b Stephen Robinson: The Scarlet Witch stands revealed in the penultimate installment of WandaVision. AV Club. [dostęp 2021-02-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-01-26)]. (ang.).
  4. a b Meghan O’Keefe: ‘WandaVision’ Post-Credits Scene Explained: Who Is White Vision?. Decider. [dostęp 2021-02-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-10-25)]. (ang.).
  5. a b c d Rachel Paige: Marvel Studios’ ‘WandaVision’: Breaking Down the New Disney+ Trailer. marvel.com. [dostęp 2020-09-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-09-21)]. (ang.).
  6. a b c d e f g h i j Cooper Hood: WandaVision Episodes 1 & 2 Cast Guide: Every Marvel Character. Screen Rant. [dostęp 2021-01-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-01-15)]. (ang.).
  7. a b c d e f g Chris E.Hayner, Mason Downey: WandaVision Episode 4: Every Easter Egg, Clue, And Comics Call-Back. Game Spot. [dostęp 2021-01-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-01-29)]. (ang.).
  8. a b c d Cooper Hood: WandaVision Episode 4 Cast Guide: Every New & Returning MCU Character. Screen Rant. [dostęp 2021-01-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-01-29)]. (ang.).
  9. a b c Cooper Hood: WandaVision Episode 5 Cast Guide: Every Marvel Character. Screen Rant. [dostęp 2021-02-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-02-05)]. (ang.).
  10. a b c Anthony D’Alessandro: ‘WandaVision’ “The Series Finale” Recap: What Now For Scarlet Witch, Vision & The Kids?. Deadline Hollywood. [dostęp 2021-03-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-12-04)]. (ang.).
  11. a b c Emily VanCamp, Kat Dennings, Randall Park Will Reprise Marvel Roles in Disney Plus Series. Variety. [dostęp 2019-08-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-12-06)]. (ang.).
  12. a b Kofi Outlaw: WandaVision Trailer Confirms Kathryn Hahn's Character Name. Comic Book. [dostęp 2020-09-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-09-21)]. (ang.).
  13. a b c Andrew Ellard: WandaVision episode seven: something wicked this way comes. The Guardian. [dostęp 2021-02-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-02-19)]. (ang.).
  14. Kuba Gronek: “WandaVision”: Obsada polskiego dubbingu. Wsyncu.pl. [dostęp 2021-04-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-05-14)]. (pol.).
  15. a b Justin Kroll: Sydney Chandler, Nick Kroll, Douglas Smith, Kate Berlant, Asif Ali Round Out Cast Of Olivia Wilde’s ‘Don’t Worry Darling’. Deadline Hollywood. [dostęp 2020-10-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-03)]. (ang.).
  16. a b Denise Petski: ‘The White Lotus’: Molly Shannon Among Five Cast In HBO’s Limited Social Satire. Deadline Hollywood. [dostęp 2020-10-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-03)]. (ang.).
  17. a b c Cooper Hood: WandaVision Episode 3 Cast Guide: Every Marvel Character. Screen Rant. [dostęp 2021-01-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-01-22)]. (ang.).
  18. a b c Sean Keane: WandaVision episode 8 recap: Marvel show pulls the flashback routine. CNet. [dostęp 2021-02-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-02-26)]. (ang.).
  19. a b c Aaron Couch: Marvel's 'WandaVision' Moves to January 2021. The Hollywood Reporter. [dostęp 2020-11-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-12)]. (ang.).
  20. Julia Alexander: WandaVision will premiere with two episodes on Disney Plus. The Verge. [dostęp 2021-01-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-01-12)]. (ang.).
  21. a b Hoai Tran Bui: Cut WandaVision Finale Storylines Revealed by Matt Shakman. /Film. [dostęp 2021-03-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-02-14)]. (ang.).
  22. a b c Janet W. Lee: Disney Plus Unveils ‘WandaVision’ TV Spot, Releases Original Theme Song. Variety. [dostęp 2021-01-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-01-05)]. (ang.).
  23. a b c d e f g h i j WandaVision. The Futon Critic. [dostęp 2022-02-14]. (ang.).
  24. a b c d e f g h i j Rafał Christ: Te seriale i filmy obejrzymy na Disney+ w Polsce. Serwis obiecuje na start dwa tysiące produkcji. Spider’s Web. [dostęp 2022-05-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-05-07)]. (pol.).
  25. Matt Webb Mitovich: The Mandalorian Set for Early Return, Disney+ Marvel Slate Starts in August. TV Line. [dostęp 2020-02-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-02-04)]. (ang.).
  26. a b c d e f g h i WandaVision. Writers Guild of America West. [dostęp 2022-02-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-02-14)]. (ang.).
  27. a b c d Andrew Ellard: WandaVision episodes one and two: so much more than a simple spoof. The Guardian. [dostęp 2021-01-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-01-15)]. (ang.).
  28. Filmed Before a Live Studio Audience. Matt Shakman, Jac Schaeffer. WandaVision. Disney+. 2021-01-15. [dostęp 2022-02-14].
  29. a b c d e f Tracy Brown: What all those fake commercials in ‘WandaVision’ are really telling us. Los Angeles Times. [dostęp 2021-03-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-01-18)]. (ang.).
  30. Don’t Touch That Dial. Matt Shakman, Gretchen Enders. WandaVision. Disney+. 2021-01-15. [dostęp 2022-02-14].
  31. a b Andrew Ellard: WandaVision episode three: Marvel universe intrudes on sitcom bliss. The Guardian. [dostęp 2021-01-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-01-22)]. (ang.).
  32. Now in Colour. Matt Shakman, Megan McDonnell. WandaVision. Disney+. 2021-01-22. [dostęp 2022-02-14].
  33. a b Andrew Ellard: WandaVision episode four: is Scarlet Witch the villain of her own story?. The Guardian. [dostęp 2021-01-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-01-29)]. (ang.).
  34. We Interrupt This Program. Matt Shakman, Bobak Esfarjani, Megan McDonnell. WandaVision. Disney+. 2021-01-29. [dostęp 2022-02-14].
  35. a b Brandon Katz: ‘WandaVision’ Clashes With Reality in “A Very Special Episode”. Observer. [dostęp 2021-02-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-02-05)]. (ang.).
  36. On a Very Special Episode.... Matt Shakman, Peter Cameron, Mackenzie Dohr. WandaVision. Disney+. 2021-02-05. [dostęp 2022-02-14].
  37. a b Andrew Ellard: WandaVision episode six: will Quicksilver's brotherly love be enough?. The Guardian. [dostęp 2021-02-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-02-12)]. (ang.).
  38. All-New Halloween Spooktacular!. Matt Shakman, Chuck Hayward, Peter Cameron. WandaVision. Disney+. 2021-02-12. [dostęp 2022-02-14].
  39. Breaking the Fourth Wall. Matt Shakman, Cameron Squires. WandaVision. Disney+. 2021-02-19. [dostęp 2022-02-14].
  40. a b Andrew Ellard: WandaVision episode eight: which witch will come out on top?. The Guardian. [dostęp 2021-02-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-02-26)]. (ang.).
  41. Previously On. Matt Shakman, Laura Donney. WandaVision. Disney+. 2021-02-26. [dostęp 2022-02-14].
  42. The Series Finale. Matt Shakman, Jac Schaeffer. WandaVision. Disney+. 2021-03-05. [dostęp 2022-02-14].
  43. Justin Kroll: Loki, Scarlet Witch, Other Marvel Heroes to Get Own TV Series on Disney Streaming Service (Exclusive). Variety. [dostęp 2018-09-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-12-31)]. (ang.).
  44. a b c d e f Brian Hiatt: The Oral History of 'WandaVision'. Rolling Stone. [dostęp 2021-06-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-02-17)]. (ang.).
  45. a b Juniper Tubbs: WandaVision: Marvel Rejected Writers Who Didn't Get the Show's Sitcom Premise. CBR.com. [dostęp 2021-07-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-11-18)]. (ang.).
  46. a b Borys Kit: Marvel's 'Vision and Scarlet Witch' Series Lands 'Captain Marvel' Writer (Exclusive). The Hollywood Reporter. [dostęp 2019-01-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-10-06)]. (ang.).
  47. a b Aaron Couch: Marvel's Kevin Feige Promises "Major Storylines" for Disney+ Shows. The Hollywood Reporter. [dostęp 2019-04-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-04-12)]. (ang.).
  48. Matt Shakman In Talks To Direct 6-Episode Marvel Studios Series For Disney+ (Exclusive). Discussing Film. [dostęp 2019-08-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-12-12)]. (ang.).
  49. a b Bonnie Burton: Disney Plus series WandaVision cast and crew revealed at D23. CNet. [dostęp 2019-08-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-02-12)]. (ang.).
  50. a b D23 Expo 2019: New Marvel Studios Shows on Disney+ Announced. marvel.com. [dostęp 2019-08-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-12-18)]. (ang.).
  51. Vinnie Mancuso: WandaVision Will Introduce "Scarlet Witch", Affect All of Phase 4. Collider. [dostęp 2019-12-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-11-18)]. (ang.).
  52. Alex Stedman: Marvel’s ‘WandaVision’ Moves From 2021 to 2020 on Disney Plus. Variety. [dostęp 2020-01-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-01-01)]. (ang.).
  53. Ray Flook: Loki, WandaVision & Falcon: Marvel Studios EVP Offers Series Updates. Bleeding Cool. [dostęp 2020-11-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-25)]. (ang.).
  54. Natalie Jarvey: Disney Over the Top: Bob Iger Bets the Company (and Hollywood’s Future) on Streaming. The Hollywood Reporter. [dostęp 2019-10-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-12-13)]. (ang.).
  55. a b Aaron Couch, Borys Kit: Marvel’s Kevin Feige Unveils Phase 5 Plans, New ‘Avengers’ Movies at Comic-Con. The Hollywood Reporter. [dostęp 2022-07-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-07-24)]. (ang.).
  56. a b c Ellise Shaferr: Kevin Feige Hints at a ‘Full House’ Homage on ‘WandaVision’ and Everything Else We Learned About the Marvel Series. Variety. [dostęp 2021-01-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-11-28)]. (ang.).
  57. a b c Tara Bennett: The Odd Couple. SFX Magzine. [dostęp 2021-01-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-02-15)]. (ang.).
  58. Hoai Tran Bui: Kevin Feige WandaVision Interview on Expanding MCU. /Film. [dostęp 2021-01-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-02-11)]. (ang.).
  59. Marc Malkin: ‘WandaVision’ Star Paul Bettany on Why Sitcom Acting Was ‘Frightening at Times’. Variety. [dostęp 2021-01-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-11-18)]. (ang.).
  60. a b c d Adam B.Vary: ‘WandaVision’: Elizabeth Olsen and Jac Schaeffer on Wanda’s Kids, Fan Theories and the Future of the Show. Variety. [dostęp 2021-03-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-02-01)]. (ang.).
  61. a b Rosie Knight: WandaVision's End Credits Drop Major Comics Hints. Nerdist. [dostęp 2021-01-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-02-03)]. (ang.).
  62. Charles Pulliam-Moore: West Coast Avengers Comics Key to Solving WandaVision's Mysteries?. Gizmodo. [dostęp 2021-02-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-12-20)]. (ang.).
  63. Kristen Lopez: ‘WandaVision’ Creator: Series Was Never Intended to Be a Feature Film. IndieWire. [dostęp 2021-02-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-12-13)]. (ang.).
  64. a b Kim Taylor-Foster: ‘WandaVision’ Showrunner Discusses Changing Character Origin Stories. Fandom. [dostęp 2021-02-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-02-17)]. (ang.).
  65. Rachel Paige: ‘WandaVision’: How the Writers Brought Wanda and Vision to Life. marvel.com. [dostęp 2021-03-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-04-14)]. (ang.).
  66. Rachel Paige: ‘WandaVision’: Jac Schaeffer Talks the Major Shift at the End of Episode 4. marvel.com. [dostęp 2021-02-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-03-02)]. (ang.).
  67. a b John Boone‍: 'WandaVision' Creator on Agatha's Master Plan, That Ralph Bohner Reveal and White Vision (Exclusive). Entertainment Tonight. [dostęp 2021-03-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-11-18)]. (ang.).
  68. Alan Sepinwall: 'WandaVision' Recap: Behind the Screens. Rolling Stone. [dostęp 2021-01-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-12-20)]. (ang.).
  69. a b Brian Davids: How ‘WandaVision’ Director Matt Shakman Went From Westeros to Westview. The Hollywood Reporter. [dostęp 2021-01-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-02-11)]. (ang.).
  70. Vinnie Mancuso: Here's Exactly When 'WandaVision' Takes Place in the MCU Timeline. Collider. [dostęp 2021-01-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-09-08)]. (ang.).
  71. a b Paige Allen: “WandaVision” creator Jac Schaeffer ’00 discusses Princeton connections, sitcom inspiration, and female representation. The Daily Princetonian. [dostęp 2021-03-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-11-30)]. (ang.).
  72. Mara Reinstein: Not Your Mother’s Suburbs. Emmy Magazine. [dostęp 2020-12-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-01-06)]. (ang.).
  73. a b Devan Coggan: 'WandaVision' director breaks down 'Agatha All Along' and teases the 'surprising but satisfying' finale. Entertainment Weekly. [dostęp 2021-03-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-01-27)]. (ang.).
  74. a b Dave Itzkoff: How the ‘WandaVision’ Creator Brought Her Vision (and Wanda’s) to Life. The New York Times. [dostęp 2021-03-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-02-17)]. (ang.).
  75. a b c d e f Erik Amaya: WandaVision’s Creative Team Discusses The Darkhold, the Scarlet Witch, and Fan Theories. Rotten Tomatoes. [dostęp 2021-03-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-07-13)]. (ang.).
  76. Ben Pearson: Jac Schaeffer Interview: WandaVision Showrunner on Red Herrings. /Film. [dostęp 2021-02-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-02-11)]. (ang.).
  77. Dino-Ray Ramos: Teyonah Parris Joins Elizabeth Olsen And Paul Bettany For ‘WandaVision’ As Monica Rambeau. Deadline Hollywood. [dostęp 2019-07-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-06-14)]. (ang.).
  78. Kate Aurthur: Elizabeth Olsen Answers All Our Burning Questions About ‘WandaVision’ — and What About a Season 2?. Variety. [dostęp 2021-06-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-10-14)]. (ang.).
  79. Brandon Davis: WandaVision Director Worked With Spider-Man 3 and Doctor Strange 2 Directors For Crossovers. Comic Book. [dostęp 2021-01-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-11-18)]. (ang.).
  80. Kofi Outlaw: How Marvel's What If...? Coordinated With Loki, WandaVision, Spider-Man, and More. Comic Book. [dostęp 2021-08-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-09-01)]. (ang.).
  81. Condé Nast: How the Man Behind ‘Loki’ Is Shaping Marvel’s Phase 4 and Beyond. Vanity Fair. [dostęp 2021-06-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-07-11)]. (ang.).
  82. a b c Christina Radish: Paul Bettany & Alan Ball on 'Uncle Frank,' 'WandaVision,' & Having Similar Directing Styles. Collider. [dostęp 2020-11-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-12-07)]. (ang.).
  83. Ben Travis: WandaVision Explores Scarlet Witch’s ‘Ill-Defined Power-Set’, Says Kevin Feige – Exclusive Images. Empire Magazine. [dostęp 2020-11-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-12-21)]. (ang.).
  84. Rachel Labonte: WandaVision Is Like A Full-On Action Movie Says Star. Screen Rant. [dostęp 2020-11-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-21)]. (ang.).
  85. a b Jenna Anderson: WandaVision: Where to Watch the Sitcoms Referenced in the Series. Comic Book. [dostęp 2021-01-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-02-14)]. (ang.).
  86. a b Anthony D’Alessandro: ‘WandaVision’ Team On MCU Connections & How Disney+ Series Is “Cute-Cute Until It’s Not”. Deadline Hollywood. [dostęp 2021-01-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-11-18)]. (ang.).
  87. Savannah Salazar: What Are the Commercials in WandaVision Telling Us?. Vulture. [dostęp 2021-02-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-11-18)]. (ang.).
  88. Molly Edwards: The secret message behind WandaVision's commercials explained. GamesRadar+. [dostęp 2021-02-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-11-18)]. (ang.).
  89. Thomas Bacon: WandaVision: Every MCU Easter Egg In Episode 3. Screen Rant. [dostęp 2021-01-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-11-18)]. (ang.).
  90. John Boone‍: 'WandaVision' Creator on Post-Credits Scenes and Why It Was Important to Talk About Pietro (Exclusive). Entertainment Tonight. [dostęp 2021-01-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-11-18)]. (ang.).
  91. Matt Purslow: WandaVision: Season 1, Episode 7 Review. IGN. [dostęp 2021-02-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-10-08)]. (ang.).
  92. David Opie: WandaVision star Emma Caulfield on keeping secrets and Marvel fan theories. Digital Spy. [dostęp 2021-01-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-11-18)]. (ang.).
  93. Charles Pulliam-Moore: Breaking Down WandaVision's First Reality-Warping Trailer. Gizmodo. [dostęp 2020-09-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-01-31)]. (ang.).
  94. a b Stephen Robinson: WandaVision sets its sights beyond the happy couple. AV Club. [dostęp 2021-01-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-02-12)]. (ang.).
  95. Erik Swann: WandaVision Star Confirms Their Character Was Supposed To Throw Fans Off. Cinema Blend. [dostęp 2021-03-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-02-12)]. (ang.).
  96. Chancellor Agard: 'WandaVision' recap: Family ties, for real. Entertainment Weekly. [dostęp 2021-02-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-10-20)]. (ang.).
  97. a b Alan Sepinwall: 'WandaVision' Series Finale Recap: The Lyin', the Witch and the Wardroid. Rolling Stone. [dostęp 2021-03-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-12-22)]. (ang.).
  98. Jacob Fisher: The Pre-Production #2 – ‘WandaVision’, ‘Halo’, ‘The Wheel Of Time’, ‘Space Force’, ‘The Mandalorian’ Season 2. Discussing Film. [dostęp 2019-08-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-24)]. (ang.).
  99. Margy Rochlin: ‘Jojo Rabbit’s’ Mayes Rubeo ‘euphoric’ as first Latina costume designer to be nominated. Los Angeles Times. [dostęp 2020-01-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-03-22)]. (ang.).
  100. a b Chris McGowan: The Future Of Film In The Post-COVID Era. VFX Voice Magazine. [dostęp 2021-04-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-07-01)]. (ang.).
  101. Liz Shannon Miller: How 'WandaVision' Production Designer Mark Worthington Created Both a Sitcom World and S.W.O.R.D.. Collider. [dostęp 2021-02-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-07-01)]. (ang.).
  102. Tim Lammers: WandaVision Production Designer Mark Worthington – Exclusive Interview. Looper. [dostęp 2021-02-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-06-28)]. (ang.).
  103. Condé Nast: WandaVision: Inside the Retro Sets. Architectural Digest. [dostęp 2021-03-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-07-02)]. (ang.).
  104. a b c d Danielle Turchiano: ‘WandaVision’ Costume Designer on Creating a ‘More Mature’ Scarlet Witch Look. Variety. [dostęp 2021-06-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-11-18)]. (ang.).
  105. a b Kristen Lopez: ‘WandaVision’: Yes, Pietro’s Halloween Hair Was a Tribute to Wolverine. IndieWire. [dostęp 2021-02-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-04-14)]. (ang.).
  106. a b c Emma Fraser: How ‘WandaVision’ Travels the Decades Through Hair and Makeup. Elle. [dostęp 2021-02-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-11-18)]. (ang.).
  107. Rachel Paige: ‘WandaVision’: Kat Dennings Talks About Being the Smartest Person in the Room and the Funnel of Love. marvel.com. [dostęp 2021-02-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-02-17)]. (ang.).
  108. Alan Sepinwall: 'WandaVision' Recap: Stuck in the Middle With You. Rolling Stone. [dostęp 2021-02-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-02-11)]. (ang.).
  109. Adam Bernhardt: WandaVision: Elizabeth Olsen Fought for Her Comic-Accurate Scarlet Witch Costume. Comic Book. [dostęp 2021-01-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-02-11)]. (ang.).
  110. Jamie Frevele: Women of Marvel Welcomes 'WandaVision' Costume Designer Mayes Rubeo. marvel.com. [dostęp 2021-02-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-05-15)]. (ang.).
  111. Brett White: ‘WandaVision’ Head Writer Jac Schaeffer Breaks Down the Series Finale—and Beyond. Decider. [dostęp 2021-03-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-11-18)]. (ang.).
  112. a b Rob Licuria: Mayes C. Rubeo (‘WandaVision’ costume designer): Inspired by her favorite sitcoms of all time. Gold Derby. [dostęp 2021-06-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-02-17)]. (ang.).
  113. a b John Boone‍: 'WandaVision' Director Explains Why the Series Didn't Introduce Wiccan and Speed (Exclusive). Entertainment Tonight. [dostęp 2021-03-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-02-17)]. (ang.).
  114. Aaron Couch: Marvel's Kevin Feige Breaks Silence on Scorsese Attack: "It's Unfortunate" (Exclusive). The Hollywood Reporter. [dostęp 2019-11-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-01-09)]. (ang.).
  115. Adam Bernhardt: WandaVision Reportedly Beginning Production in November. Comic Book. [dostęp 2019-09-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-12-22)]. (ang.).
  116. Jim Hemphill: Sitcom Boot Camp: Matt Shakman on WandaVision. Filmmaker Magazine. [dostęp 2021-05-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-02-12)]. (ang.).
  117. Christina Radish: How the 'WandaVision' Cast and Crew Channeled Iconic TV Shows for Marvel's Big Swing. Collider. [dostęp 2021-01-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-10-24)]. (ang.).
  118. Matt Walljasper: What’s filming in Atlanta now? WandaVision, The Falcon and the Winter Soldier, Queen of Soul, The Tomorrow War, and more. Atlanta Magazine. [dostęp 2019-12-31]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-11-24)]. (ang.).
  119. Matt Walljasper: What’s filming in Atlanta now? Loki, WandaVision, The Falcon and the Winter Soldier, Samaritan, DMZ and more. Atlanta Magazine. [dostęp 2020-03-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-10-20)]. (ang.).
  120. Adam Bernhardt: WandaVision Celebrates End of Filming With Wrap Party. Comic Book. [dostęp 2020-03-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-10-29)]. (ang.).
  121. a b Cameron Bonomolo: How Marvel's WandaVision Safely Finished Filming Amid the Pandemic. TV Shows. [dostęp 2020-12-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-02-12)]. (ang.).
  122. Justin Kroll: Marvel’s Disney Plus Shows Pause Production Due to Coronavirus. Variety. [dostęp 2020-03-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-01-16)]. (ang.).
  123. Aaron Perine: WandaVision Production Reportedly Resumes After Coronavirus Shutdown. Comic Book. [dostęp 2020-09-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-02-13)]. (ang.).
  124. Edward Douglas: Contender Profile: Production Designer Mark Worthington Breaks New and Vintage Ground with Marvel’s WandaVision. Below the Line. [dostęp 2021-06-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-11-18)]. (ang.).
  125. Ana Dumaraog: Doctor Strange 2 Shooting Straight After WandaVision Makes Scarlet Witch Better, Says Olsen. Screen Rant. [dostęp 2020-11-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-06-28)]. (ang.).
  126. Adam Bernhardt: WandaVision Finally Wraps Filming. Comic Book. [dostęp 2020-11-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-02-12)]. (ang.).
  127. Jacob Fisher: Jess Hall Joins ‘WandaVision’ (Exclusive). Discussing Film. [dostęp 2019-09-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-12-26)]. (ang.).
  128. a b Peter Tonguette: 'WandaVision' Editors on the Secrets of Mixing Classic-TV Sitcoms with Marvel Universe. CineMontage. [dostęp 2021-08-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-02-12)]. (ang.).
  129. Chris Smith: This is the epic scene that Marvel cut from its 'WandaVision' finale. BGR. [dostęp 2021-03-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-02-17)]. (ang.).
  130. a b c d Mike Seymour: Vision getting ahead in WandaVision. FX Guide. [dostęp 2021-03-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-07-01)]. (ang.).
  131. Vincent Frei: WandaVision. The Art of VFX. [dostęp 2021-01-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-01-17)]. (ang.).
  132. Bill Desowitz: ‘WandaVision’: How Marvel Went Retro for Recreating the TV Sitcom World with VFX. IndieWire. [dostęp 2021-06-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-07-07)]. (ang.).
  133. a b Karen Moltenbrey: Cover Story: Disney+'s WandaVision. Post Magazine. [dostęp 2021-03-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-07-01)]. (ang.).
  134. Eric Francisco: 'WandaVision' VFX team reveals exactly how Vision came back to life. Inverse. [dostęp 2021-03-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-07-01)]. (ang.).
  135. Tim Lammers: WandaVision Visual Effects Supervisor Tara DeMarco Takes Us Behind The Magic Of The Show – Exclusive Interview. Looper. [dostęp 2021-03-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-07-01)]. (ang.).
  136. Kim Taylor-Foster: WandaVision VFX Supervisor Reveals the Series’ Most Surprising CGI. Fandom. [dostęp 2021-03-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-02-17)]. (ang.).
  137. a b c Rick Marshall: How WandaVision's VFX Gave TV Magic A Marvel Makeover. Digital Trends. [dostęp 2021-03-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-06-29)]. (ang.).
  138. Vincent Frei: WandaVision: Marion Spates – VFX Supervisor – Digital Domain. The Art of VFX. [dostęp 2021-04-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-06-28)]. (ang.).
  139. Dan Sarto: Framestore Helps ‘WandaVision’ Find its Wonderful Hue. Animation World Network. [dostęp 2021-04-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-02-12)]. (ang.).
  140. Vincent Frei: WandaVision: Ralph Maiers – VFX Supervisor – Mr. X. The Art of VFX. [dostęp 2021-03-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-02-12)]. (ang.).
  141. Meleah Maynard: Designing WandaVision’s Future Tech. Mograph. [dostęp 2021-10-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-02-12)]. (ang.).
  142. a b WandaVision – Main on End Title Design. Perception. [dostęp 2022-02-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-08-12)]. (ang.).
  143. Mike Cecchini, Alec Bojalad: Marvel's WandaVision Episode 1: MCU Easter Eggs and Reference Guide. Den of Geek. [dostęp 2021-01-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-02-25)]. (ang.).
  144. Robert Workman: Ant-Man Composer Christophe Beck Will Score WandaVision. Superhero Hype. [dostęp 2020-01-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-08-11)]. (ang.).
  145. WandaVision Production Brief (PDF). Disney Media and Entertainment Distribution. [dostęp 2021-01-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-11-02)]. (ang.).
  146. a b WandaVision. Christophe Beck. [dostęp 2022-02-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-02-14)]. (ang.).
  147. a b Rosie Knight: WandaVision Composer Christophe Beck Teases the Secrets in His Score. Nerdist. [dostęp 2021-02-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-02-28)]. (ang.).
  148. Adam B.Vary: Watch the ‘WandaVision’ Songwriters Reveal the Secret Melody They Hid in Each Theme Song. Variety. [dostęp 2021-03-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-01-25)]. (ang.).
  149. Devan Coggan: 'WandaVision' theme songwriters break down their decade-hopping tributes to classic TV. Entertainment Weekly. [dostęp 2021-01-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-10-28)]. (ang.).
  150. a b c d Details for ‘WandaVision’ Episodes 1 & 2 Soundtrack Albums Revealed. Film Music Reporter. [dostęp 2021-01-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-11-18)]. (ang.).
  151. a b Details for ‘WandaVision’ Episode 3 Soundtrack Revealed. Film Music Reporter. [dostęp 2021-01-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-02-14)]. (ang.).
  152. a b Details for ‘WandaVision’ Episode 5 Soundtrack Album Revealed. Film Music Reporter. [dostęp 2021-02-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-02-14)]. (ang.).
  153. a b Details for ‘WandaVision’ Episode 6 Soundtrack Album Revealed. Film Music Reporter. [dostęp 2021-02-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-02-14)]. (ang.).
  154. a b c ‘WandaVision’ Episode 7 Soundtrack Album Released. Film Music Reporter. [dostęp 2021-02-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-02-14)]. (ang.).
  155. Xander Zellner: ‘WandaVision’ Song ‘Agatha All Along’ Is Now a Billboard Chart Hit. Billboard. [dostęp 2021-03-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-01-11)]. (ang.).
  156. Sam Eckmann: Christophe Beck (‘WandaVision’ composer) discusses giving the Scarlet Witch her first musical theme in his ‘most deeply developed dramatic score’. Gold Derby. [dostęp 2021-06-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-02-17)]. (ang.).
  157. Jon Burlingame: Music From ‘WandaVision,’ ‘The Falcon and the Winter Soldier’ Generates Emmys Buzz for Marvel. Variety. [dostęp 2021-06-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-11-18)]. (ang.).
  158. Additional Track from Christophe Beck’s ‘WandaVision’ Score Released. Film Music Reporter. [dostęp 2021-04-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-02-14)]. (ang.).
  159. Rachel Paige: ‘WandaVision’: The Meaning Behind Wanda’s Sokovian Lullaby. marvel.com. [dostęp 2021-01-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-02-25)]. (ang.).
  160. Vinnie Mancuso: Here's How 'WandaVision' Leads to 'Doctor Strange in the Multiverse of Madness'. Collider. [dostęp 2021-03-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-02-14)]. (ang.).
  161. Matt Purslow: WandaVision: Season 1, Episode 1 and 2 Review. IGN. [dostęp 2021-01-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-02-14)]. (ang.).
  162. Stephen Robinson: WandaVision journeys into sitcom history, and Marvel’s TV future. AV Club. [dostęp 2021-01-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-02-14)]. (ang.).
  163. Stephen Robinson: WandaVision’s big threat has been hiding in plain sight all along. AV Club. [dostęp 2021-01-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-02-14)]. (ang.).
  164. Abraham Riesman: WandaVision Recap: While You Were Blipping. Vulture. [dostęp 2021-01-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-02-14)]. (ang.).
  165. Rachel Paige: 'WandaVision': Listen to the Original Soundtrack Now. marvel.com. [dostęp 2021-01-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-02-14)]. (ang.).
  166. a b Details for ‘WandaVision’ Episode 9 Soundtrack Album Revealed. Film Music Reporter. [dostęp 2021-03-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-02-14)]. (ang.).
  167. ‘WandaVision’ Episode 4 Soundtrack Album Details. Film Music Reporter. [dostęp 2021-02-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-02-14)]. (ang.).
  168. Details for ‘WandaVision’ Episode 8 Soundtrack Album Revealed. Film Music Reporter. [dostęp 2021-03-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-02-14)]. (ang.).
  169. Devan Coggan: Disney+ drops surprise look at Loki, WandaVision, and The Falcon and the Winter Soldier. Entertainment Weekly. [dostęp 2020-02-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-02-03)]. (ang.).
  170. Anthony D’Alessandro: ‘WandaVision’ Trailer Racks Up Massive Traffic In 24 Hours Post-Emmys. Deadline Hollywood. [dostęp 2020-09-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-20)]. (ang.).
  171. a b c Anthony D’Alessandro: How The Disney Marketing Team Revitalized The MCU With ‘WandaVision’, 20 Months After ‘Avengers: Endgame’. Deadline Hollywood. [dostęp 2021-01-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-11-18)]. (ang.).
  172. Ethan Anderton: New ‘WandaVision’ Trailer: Wanda Maximoff and Vision Are Ready to Fight. /Film. [dostęp 2020-12-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-12-11)]. (ang.).
  173. Rachel Paige: Introducing Marvel Must Haves. marvel.com. [dostęp 2021-01-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-04-06)]. (ang.).
  174. Rachel Paige: Shop Marvel Must Haves: Additional ‘WandaVision’ Items Persevere. marvel.com. [dostęp 2021-03-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-11-18)]. (ang.).
  175. Matt Goldberg: Disney+’s ‘Marvel Studios Legends’ Starts Off as a 15-Minute Recap for ‘WandaVision’. Collider. [dostęp 2021-01-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-02-14)]. (ang.).
  176. Justin Warner: 'WandaVision': Make Agnes' Lobster Thermidor-in-a-Snap. marvel.com. [dostęp 2021-02-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-11-18)]. (ang.).
  177. Justin Warner: 'WandaVision': Make Westview Finale Snack Mix. marvel.com. [dostęp 2021-03-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-04-14)]. (ang.).
  178. Ethan Anderton: Assembled: The Making of WandaVision Trailer Goes Behind the Scenes. /Film. [dostęp 2021-03-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-10-07)]. (ang.).
  179. Ryan Faughnder: Meet Loki, Hyundai pitchman. Can Marvel streaming shows sell SUVs and Disney+?. Los Angeles Times. [dostęp 2021-06-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-09-02)]. (ang.).
  180. Christine Dinh: Elizabeth Olsen Reflects on Wanda Maximoff's Journey from 'Avengers: Age of Ultron' to 'WandaVision'. marvel.com. [dostęp 2021-10-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-01-17)]. (ang.).
  181. Anthony D’Alessandro: ‘The Falcon And The Winter Soldier’: Disney+ Reports That Marvel Series Premiere Is Streamer’s Most Watched Ever. Deadline Hollywood. [dostęp 2021-03-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-09-28)]. (ang.).
  182. Scott Mendelson: ‘WandaVision’: How Disney Traded Ratings For Buzz. Forbes. [dostęp 2021-02-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-08-05)]. (ang.).
  183. Kevin Tran: ‘WandaVision’ Audience Bigger Than Netflix’s ‘Bridgerton’ in January, Data Suggests. Variety. [dostęp 2021-02-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-11-18)]. (ang.).
  184. a b WandaVision: Season 1. Rotten Tomatoes. [dostęp 2021-08-08]. (ang.).
  185. WandaVision: Season 1. Metacritic. [dostęp 2021-08-08]. (ang.).
  186. Rebecca Iannucci: WandaVision Review: Marvel Studios' First TV Series Is an Ambitious, Refreshing Break From the MCU Norm. TV Line. [dostęp 2021-01-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-11-18)]. (ang.).
  187. Daniel Fienberg: ‘WandaVision’: TV Review. The Hollywood Reporter. [dostęp 2021-01-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-10-10)]. (ang.).
  188. Caroline Framke: ‘WandaVision’ Is Better as a Weird Marvel Swing Than Sitcom Twist: TV Review. Variety. [dostęp 2021-01-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-10-10)]. (ang.).
  189. Richard Roeper: ‘Wandavision’: They beat Thanos, but can ‘Avengers’ duo handle a wacky neighbor?. Chicago Sun-Times. [dostęp 2021-01-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-01-30)]. (ang.).
  190. Helen O’Hara: WandaVision Review. Empire Magazine. [dostęp 2021-01-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-01-28)]. (ang.).
  191. Chancellor Agard: 'WandaVision' finale recap: Even an android can cry. Entertainment Weekly. [dostęp 2021-03-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-11-18)]. (ang.).
  192. Joshua Rivera: WandaVision ended without showing us who Wanda is. Polygon. [dostęp 2021-03-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-02-14)]. (ang.).
  193. Matt Purslow: WandaVision: Full Series Review. IGN. [dostęp 2021-03-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-01-03)]. (ang.).
  194. Zaki Hasan: ‘WandaVision’ finale: What the Disney+ series’ ending says about Marvel’s future. San Francisco Chronicle. [dostęp 2021-03-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-12-20)]. (ang.).
  195. Radosław Krajewski: Recenzja serialu WandaVision. Jak przepracować traumy i nie zniszczyć świata. Gram.pl. [dostęp 2021-03-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-02-17)]. (pol.).
  196. Mikołaj Lipkowski: WandaVision – Recenzja pierwszego sezonu. Tak się robi seriale!. Movies Room. [dostęp 2021-03-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-02-17)]. (pol.).
  197. Wojtek Smoła: WandaVision – Recenzja. IGN Polska. [dostęp 2021-03-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-06-12)]. (pol.).
  198. a b Brandon Davis: WandaVision Director Matt Shakman On 2020 Production, Leftover Questions (Exclusive). Comic Book. [dostęp 2021-03-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-11-21)]. (ang.).
  199. Carly Lane: 'WandaVision' Told Us What Kind of Show It Was All Along. Collider. [dostęp 2021-03-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-04-14)]. (ang.).
  200. Chris Evangelista: WandaVision Fan Theories And Why They're All Anyone Talks About. /Film. [dostęp 2021-03-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-11-18)]. (ang.).
  201. Proma Khosla: 'WandaVision' creator Jac Schaeffer on grief, Fietro, and everything else that isn't Mephisto. Mashable. [dostęp 2021-03-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-02-17)]. (ang.).
  202. a b Richard Newby: ‘WandaVision’ and Marvel’s Next Big Villain. The Hollywood Reporter. [dostęp 2021-01-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-11-19)]. (ang.).
  203. Julia Alexander: WandaVision episode 4: Ready, A.I.M., theorize. The Verge stronę. [dostęp 2021-01-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-02-21)]. (ang.).
  204. Carlos Morales: Why Doesn't Quicksilver Matter in WandaVision?. IGN. [dostęp 2021-03-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-12-27)]. (ang.).
  205. Adele Ankers: WandaVision Writer Didn't Want Quicksilver Cameo to Feel Like a 'Prank'. IGN. [dostęp 2021-03-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-10-06)]. (ang.).
  206. Daniel Gillespie: WandaVision's Evan Peters Was Never Meant To Become The MCU's Quicksilver. Screen Rant. [dostęp 2021-03-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-12-13)]. (ang.).
  207. Caroline Framke, Adam B.Vary: ‘WandaVision’: A Marvel Expert and Casual Fan Unpack ‘The Series Finale’ and the Double-Edged Sword of Fan Theories. Variety. [dostęp 2021-03-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-10-20)]. (ang.).
  208. a b Matt Goldberg: ‘WandaVision’ Failed to Deliver Things That Were Never Promised to Me. Collider. [dostęp 2021-03-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-05-14)]. (ang.).
  209. Brian Davids: ‘WandaVision’ Boss Jac Schaeffer on Fan Theories: “Even At This Point, I Don’t Want Mephisto or Magneto”. The Hollywood Reporter. [dostęp 2021-03-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-10-20)]. (ang.).
  210. Erin Qualey: A Trauma Therapist on What WandaVision Gets Right. Slate Magazine. [dostęp 2021-03-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-10-04)]. (ang.).
  211. Candace Davison: WandaVision Is a Surprisingly Powerful Take on Dealing with Grief and Loss. PureWow. [dostęp 2021-02-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-08-29)]. (ang.).
  212. Gayle Sequeira: WandaVision’s Sitcom Format Isn’t Just A Gimmick. Film Companion. [dostęp 2021-03-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-11-18)]. (ang.).
  213. Rebecca Keegan, Hilary Lewis: DGA Awards: Chloe Zhao and 'Nomadland' Take Top Honor. The Hollywood Reporter. [dostęp 2021-04-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-04-16)]. (ang.).
  214. Carolyn Giardina: ‘Cherry’ Tops Camera Operators Awards. The Hollywood Reporter. [dostęp 2021-04-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-01-14)]. (ang.).
  215. Haley Bosselman: MTV Movie and TV Awards Full Winners List: ‘To All the Boys’ and ‘WandaVision’ Take Top Honors. Variety. [dostęp 2021-05-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-05-17)]. (ang.).
  216. Sophie Clarke: The FULL list of winners at the 2021 IFTA Awards. Goss. [dostęp 2021-07-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-07-13)]. (ang.).
  217. Marymar Alvarez: Premios MTV Miaw 2021: la lista completa de ganadores y perdedores en cada categoría. La Opinión. [dostęp 2021-07-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-02-13)]. (hiszp.).
  218. Plenty of “Love” in the Heart of the Country! – The Black Reel Awards. Black Reel Awards. [dostęp 2021-06-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-06-28)]. (ang.).
  219. Gold Derby TV Awards winners announced; Watch 20+ acceptance speeches by big winners from ‘Ted Lasso,’ ‘The Crown’ and …. Gold Derby. [dostęp 2021-08-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-08-18)]. (ang.).
  220. Kimberly Nordyke: ‘Hacks,’ ‘I May Destroy You,’ ‘Pose’ Among Top Winners at LGBTQ Critics’ Dorian TV Awards. The Hollywood Reporter. [dostęp 2021-08-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-11-30)]. (ang.).
  221. Michael Schneider: ‘Ted Lasso,’ ‘The Crown,’ ‘The Mandalorian,’ ‘Cruel Summer,’ ‘New Amsterdam’ Among HCA TV Awards Winners. Variety. [dostęp 2021-08-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-02-13)]. (ang.).
  222. Erik Pedersen: HCA TV Awards Nominations: ‘Ted Lasso’ Leads Programs For Inaugural Honors; NBC, HBO & Netflix Lead Nets. Deadline Hollywood. [dostęp 2021-07-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-02-12)]. (ang.).
  223. Andrew Liptak: Here Are the 2021 Dragon Award Finalists. Tor.com. [dostęp 2021-08-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-01-29)]. (ang.).
  224. Carolyn Giardina, Kirsten Chuba, Trilby Beresford, Sharareh Drury: Creative Arts Emmys: ‘The Queen’s Gambit’ Wins a Leading 9 Awards. The Hollywood Reporter. [dostęp 2021-09-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-10-11)]. (ang.).
  225. Jevon Phillips: Here's the full list of 2021 Emmy winners. Los Angeles Times. [dostęp 2021-09-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-02-16)]. (ang.).
  226. Rich Sands: WandaVision, The Magic Fish & Chainsaw Man win big at Harvey Awards at NYCC. SyFy. [dostęp 2021-10-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-02-13)]. (ang.).
  227. Paul Grein: ‘No Time to Die’ Wins at 2021 Hollywood Music in Media Awards: Full List of Film Music Winners. Billboard. [dostęp 2021-11-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-12-10)]. (ang.).
  228. HPA Awards: ‘Sound of Metal,’ ‘Black Widow’ Among 2021 Winners. The Hollywood Reporter. [dostęp 2021-11-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-11-25)]. (ang.).
  229. Ryan Schwartz: People's Choice Awards 2021: Loki and Only Murders Among TV Winners. TV Line. [dostęp 2021-12-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-12-19)]. (ang.).
  230. Clayton Davis: AFI Awards: Top Films and Shows Include ‘Dune,’ ‘The Power of the Dog’ and ‘Schmigadoon!’. Variety. [dostęp 2021-12-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-12-13)]. (ang.).
  231. Golden Globes 2022: The nominees in full. BBC. [dostęp 2021-12-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-12-13)]. (ang.).
  232. Best TV Shows 2021. Rotten Tomatoes. [dostęp 2022-02-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-01-23)]. (ang.).
  233. Best Limited Series 2021. Rotten Tomatoes. [dostęp 2022-02-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-01-23)]. (ang.).
  234. Best Superhero Series 2021. Rotten Tomatoes. [dostęp 2022-02-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-01-23)]. (ang.).
  235. Erik Pedersen: Make-Up Artists & Hair Stylists Guild Awards Nominations: ‘House Of Gucci’, ‘The Suicide Squad’ & ‘Legendary’ Among Leaders. Variety. [dostęp 2022-01-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-01-12)]. (ang.).
  236. Anne Thompson: USC Scripter Awards Finalists Tip Adapted Screenplay Oscar Contenders. IndieWire. [dostęp 2022-01-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-02-15)]. (ang.).
  237. Carolyn Giardina: ‘Dune,’ ‘Nightmare Alley,’ ‘No Time to Die’ Win Art Directors Guild Awards. The Hollywood Reporter. [dostęp 2022-03-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-03-09)]. (ang.).
  238. Patrick Hipes: VES Awards Nominations Led By ‘Dune’, ‘Encanto’, ‘Loki’. Deadline Hollywood. [dostęp 2022-01-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-02-01)]. (ang.).
  239. Patrick Hipes: Costume Designers Guild Awards Nominees Include ‘House Of Gucci’, ‘Cruella’, ‘Zola’. Deadline Hollywood. [dostęp 2022-01-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-02-01)]. (ang.).
  240. Jazz Tangcay: ‘Dune’ Leads Nominations for Golden Reel Awards. Variety. [dostęp 2022-01-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-02-05)]. (ang.).
  241. Erik Pedersen: Critics Choice TV Nominations: ‘Succession’ Leads Field As HBO Edges Netflix. Deadline Hollywood. [dostęp 2021-12-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-12-14)]. (ang.).
  242. Pete Hammond: Critics Choice Super Awards Nominations Include ‘Shang-Chi’, ‘Spider-Man’, ‘Midnight Mass’ & ‘Evil’. Deadline Hollywood. [dostęp 2022-02-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-02-22)]. (ang.).
  243. Erik Pedersen: Critics Choice Super Awards: ‘Spider-Man: No Way Home’, ‘Squid Game’ & ‘WandaVision’ Lead Field. Deadline Hollywood. [dostęp 2022-03-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-03-18)]. (ang.).
  244. Jeremy Fuster: ‘Power of the Dog’ and ‘Belfast’ Lead Nominations for IPA Satellite Awards. The Wrap. [dostęp 2021-12-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-12-22)]. (ang.).
  245. Beatrice Verhoeven: ‘Dune,’ ‘West Side Story,’ ‘Squid Game’ Among 2022 Producers Guild Award Nominees. The Hollywood Reporter. [dostęp 2022-01-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-02-15)]. (ang.).
  246. Patrick Hipes: WGA Awards TV Nominations: ‘Yellowjackets’, ‘Hacks’, ‘Loki’, ‘Only Murders In The Building’ Join Usual Suspects On List. Deadline Hollywood. [dostęp 2022-01-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-01-14)]. (ang.).
  247. Chris Willman, Jem Aswad: Grammy Awards Nominations 2022: The Complete List. Variety. [dostęp 2021-11-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-02-06)]. (ang.).
  248. Erik Pedersen: Kids’ Choice Awards Nominations Set; Miranda Cosgrove & Rob Gronkowski To Host Show. Deadline Hollywood. [dostęp 2022-03-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-03-09)]. (ang.).
  249. Armando Tinoco: Saturn Awards Nominations: ‘The Batman’, ‘Nightmare Alley’, ‘Spider-Man’, ‘Better Call Saul’ Top List. Deadline Hollywood. [dostęp 2022-08-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-08-12)]. (ang.).
  250. Joe Otterson: ‘WandaVision’ Spinoff Starring Kathryn Hahn in the Works at Disney Plus (Exclusive). Variety. [dostęp 2021-10-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-10-07)]. (ang.).
  251. Joe Otterson: ‘Agatha: House of Harkness’ and ‘Hawkeye’ Echo Spinoff Ordered at Disney Plus. Variety. [dostęp 2021-11-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-11-12)]. (ang.).
  252. Nellie Andreeva: Vision Series Starring Paul Bettany In Works At Marvel Studios For Disney+. Deadline Hollywood. [dostęp 2022-10-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-10-28)]. (ang.).

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Kathryn Hahn – T'ruah 2016 Benefit Gala (cropped).jpg
Autor: T'ruah, Licencja: CC BY 2.0
truah-9may2016-fullsize-5097270 (640x512)
Evan Peters 2014 (cropped).jpg
Autor: GabboT, Licencja: CC BY-SA 2.0
Evan Peters at the 2014 Wizard Con
Mayes Rubeo en Dulce Osuna.jpg
Autor: Dulce Osuna, Licencja: CC BY-SA 4.0
Mayes Rubeo vistió y desvitió a Matt Damon en 'The Great Wall'

Copyright Dulce Osuna & HolaHollywood.com

Mayes Rubeo, la vestuarista mexicana más exitosa de Hollywood que vistió y desvitió a Matt Damon en 'The Great Wall', en cines ya
Debra Jo Rupp (40443370043) (cropped).jpg
Autor: Greg2600, Licencja: CC BY-SA 2.0
Star of That 70's Show, Big, and Friends. NYC March '19.
WandaVision Episode 7 title card logo (Dark).svg
The title card logo for the WandaVision episode, Breaking the Fourth Wall. With black text.
Elizabeth Olsen & Paul Bettany (48469160767).jpg
Autor: Gage Skidmore from Peoria, AZ, United States of America, Licencja: CC BY-SA 2.0

Elizabeth Olsen and Paul Bettany speaking at the 2019 San Diego Comic Con International, for "WandaVision", at the San Diego Convention Center in San Diego, California.

Please attribute to Gage Skidmore if used elsewhere.
WandaVision Episode 6 title card logo (simplified).svg
A simplified version of the title card logo for the WandaVision episode, All-New Halloween Spooktacular!
WandaVision Episode 3 title card logo.svg
The title card logo for the WandaVision episode, Now in Color.
Teyonah Parris (48468994196) (ht) (cropped).jpg
Autor: Gage Skidmore from Peoria, AZ, United States of America, Licencja: CC BY-SA 2.0

Teyonah Parris speaking at the 2019 San Diego Comic Con International, for "WandaVision", at the San Diego Convention Center in San Diego, California.

Please attribute to Gage Skidmore if used elsewhere.
WandaVision Episode 1 title card logo.svg
The title card logo for the WandaVision episode, Filmed Before a Live Studio Audience.
WandaVision wordmark logo.svg
The watermark logo for the TV series WandaVision.
WandaVision Episode 2 title card logo.svg
The title card logo for the WandaVision episode, Don't Touch That Dial.
WandaVision Episode 5 title card logo (simplified).svg
A simplified version of the title card logo for the WandaVision episode, On a Very Special Episode...
Paul Bettany SDCC 2014.jpg
Autor: Gage Skidmore, Licencja: CC BY-SA 2.0
Paul Bettany and James Spader speaking at the 2014 San Diego Comic Con International, for "Avengers: Age of Ultron", at the San Diego Convention Center in San Diego, California. Please attribute to Gage Skidmore if used elsewhere.
FredMelamed (cropped2).jpg
Autor: Louise Palanker, Licencja: CC BY-SA 2.0
Melamed in 2013
Jac Schaeffer cropped.jpg
Autor: , Licencja: CC BY 2.0
Jac Schaeffer
20180523—Kristen Anderson-Lopez and Robert Lopez, Tony Awards screenshot (00m03s) (cropped).jpg
Autor: The Tony Awards, Licencja: CC BY 3.0
Lyricists and composers Kristen Anderson-Lopez and Robert Lopez promoting the 2018 Tony Awards in May 2018.
Elizabeth Olsen 2 SDCC 2014 (cropped).jpg
Autor: Gage Skidmore, Licencja: CC BY-SA 2.0
Elizabeth Olsen speaking at the 2014 San Diego Comic Con International, for "Avengers: Age of Ultron", at the San Diego Convention Center in San Diego, California. Please attribute to Gage Skidmore if used elsewhere.
Kat Dennings at the 38th People's Choice Award (cropped).jpg
Autor: jjduncan_80, Licencja: CC BY 2.0
Kat Dennings and Beth Behrs on the red carpet at the 38th People's Choice Awards on January 11, 2012, at the Nokia Theatre in Los Angeles, California. (JJ Duncan/ Zimbio.com)