Wanda Gosławska

Wanda Gosławska
z domu Mankin
Data i miejsce urodzenia

26 maja 1922
Warszawa

Data i miejsce śmierci

17 listopada 2020
Otwock

Narodowość

polska

Alma Mater

Państwowa Wyższa Szkoła Sztuk Plastycznych w Poznaniu

Dziedzina sztuki

ceramika, medalierstwo

Wanda Gosławska z d. Mankin (ur. 26 maja 1922 w Warszawie, zm. 17 listopada 2020 w Otwocku[1]) – polska artystka plastyk, ceramiczka i rzeźbiarka. Autorka licznych prac z zakresu plastyki dekoracyjnej, związana m.in. z Cepelią i warszawskim okręgiem ZPAP, żona Józefa Gosławskiego, rzeźbiarza i medaliera.

Życie i twórczość

Mozaika w gmachu dawnego Kombinatu Dźwigów Osobowych przy ul. Postępu 12 w Warszawie (pierwotna lokalizacja pracy)

Urodziła się w Warszawie, a dzieciństwo spędziła w Kaliszu. Podczas II wojny światowej przebywała na robotach przymusowych w III Rzeszy. W latach 1946–1950 była studentką PWSSP w Poznaniu. We wrześniu 1948 wyszła za mąż za Józefa Gosławskiego[2], z którym miała dwie córki – Bożenę Stefanię i Marię Annę.

Pracowała m.in. jako: scenograf w Teatrze im. Wojciecha Bogusławskiego w Kaliszu, kierownik artystyczny Spółdzielni „Kwiatogal”, członkini Komisji Rzeczoznawców Spółdzielni „Cepelia” oraz starszy inspektor nadzoru artystycznego w Cepelii (1966–1969).

W 1952 wraz z Józefem i Stanisławem Gosławskimi uczestniczyła w realizacji rzeźby Muzyka na warszawskiej MDM[3]. W 1961 brała udział w pracach nad projektem i realizacją wnętrza sklepu Jablonex przy ul. Żurawiej w Warszawie. W 1963 wykonała mozaikę ścienną dla sklepu Jubiler przy Rondzie Waszyngtona na Saskiej Kępie[4]. Zrealizowała również cykl obrazów ceramicznych dla hotelu Merkury w Poznaniu (1966). Projektantka znaku graficznego, którym posługuje się Towarzystwo Przyjaciół Wąwolnicy[5]. Na warszawskim Służewcu przy ul. Postępu 12 w gmachu dawnego Kombinatu Dźwigów Osobowych znajduje się wykonana przez nią mozaika[6]. W 2016 przedstawicielka właściciela budynku zapowiedziała przeniesienie mozaiki do holu jednego z nowych gmachów planowanych na terenie dawnej fabryki wind[7]. Ostatecznie mozaika została umieszczona i wyeksponowana w specjalnym pawilonie w sąsiedztwie nowych budynków[8]. Do połowy 2016 roku dwie mozaiki autorstwa artystki zdobiły także elewację budynku, jednak zostały zniszczone podczas jego rozbiórki[9].

Wanda Gosławska jest projektantką medali, m.in. W stulecie urodzin Marii Skłodowskiej Curie (1967), XX lecie Muzeum Regionalnego w Puławach (1969) oraz Henryk Wieniawski (1970)[10].

W katalogach monet okresu PRL jej nazwisko jako projektantki występuje przy próbie kolekcjonerskiej 10-złotówki VII wieków Warszawy z syreną, wybitej w nakładzie 30 120 sztuk w miedzioniklu z datą 1965. Istnieje również wersja niklowa tej monety[11].

Zmarła 17 listopada 2020 w Otwocku. Pochowana na Starych Powązkach w Warszawie (kwatera 99)[12].

Udział w wybranych wystawach zbiorowych

Witromozaika, która do 2016 zdobiła gmach przy ul. Postępu 12 Warszawie
  • 1952 – Wystawa Okręgu Poznańskiego ZPAP, Poznań
  • 1961 – Rzeźba w XV-lecie PRL, Warszawa
  • 1962, 1963 – III, IV Międzynarodowa Wystawa Ceramiki Artystycznej, Praga
  • 1963 – Warszawa w sztuce, Warszawa
  • 1963 – Sztuka użytkowa w XV-lecie PRL, Warszawa
  • 1964 – Ogólnopolska Wystawa Tkaniny, Ceramiki i Szkła Artystycznego, Warszawa
  • 1966 – Sztuka medalierska w PRL 1945–65, Wrocław
  • 1969 – XXV-lecie PRL – Ceramika i Szkło, Wrocław
  • 2016 – Artyści Saskiej Kępy, Warszawa[13]
  • 2018 – O ginących pracowniach, Warszawa[14]

Nagrody i wyróżnienia

  • 1959 – II nagroda w konkursie na Pomnik Żołnierzy I Armii WP[a]
  • 1962 – wyróżnienie I stopnia w konkursie na Pomnik Bolesława Prusa[a]
  • 1963 – nagroda za medal VII wieków Warszawy[b]
  • 1979 – Odznaka Honorowa Miasta Kalisza[15]

Uwagi

  1. ↑ a b Wraz z J. Gosławskim.
  2. ↑ Wykonany według projektu J. Gosławskiego.

Przypisy

  1. ↑ Zmarła Wanda Gosławska. heliotropvintage.pl, 2020-11-19. [dostęp 2020-11-19].
  2. ↑ Anna Rudzka: Kalendarium życia Józefa Gosławskiego. W: Anna Rudzka: Józef Gosławski. Rzeźby, monety, medale. Wyd. 1. Warszawa: Alegoria, 2009, s. 63. ISBN 978-83-62248-00-1.
  3. ↑ Anna Rudzka. Warto czasem spojrzeć w górę. „Zabytki”. 7, s. 6–9, lipiec 2008. Warszawa: Przedsiębiorstwo Wydawnicze Rzeczpospolita SA. ISSN 1640-0194. 
  4. ↑ Hanna Faryna-Paszkiewicz: Saska Kępa – historia dzielnicy, jej mieszkańcy, środowisko artystyczne, sklepy i kawiarnie.... W: Hanna Faryna Paszkiewicz: Saska Kępa. Murator, 2001, s. 17. ISBN 83-915407-0-7.
  5. ↑ Regionalne Towarzystwo Przyjaciół Wąwolnicy. Nasza działalność. wawolnica.pl. [dostęp 2009-12-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (15 lutego 2015)].
  6. ↑ Paweł Giergoń: Mozaika warszawska. Przewodnik po plastyce w architekturze stolicy 1945-1989. Muzeum Powstania Warszawskiego, 2014, s. 354. ISBN 978-83-60142-96-7.
  7. ↑ Alarm dla cennej mozaiki z lat 60. Czy deweloper ją zachowa?. wyborcza.pl, 2016-06-13. [dostęp 2016-06-13].
  8. ↑ Tomasz Urzykowski: "Chirurgiczna" operacja na budowie: Wycięli mozaikę z wyburzanego budynku. warszawa.wyborcza.pl, 2020-08-03. [dostęp 2020-08-13].
  9. ↑ Mozaika nie będzie zabytkiem. Wierzą inwestorowi „na słowo”. tvn24.pl, 2016-07-18. [dostęp 2016-07-20].
  10. ↑ Orest Paszykowicz: Medale Mennicy Państwowej 1946-2010. Orest Paszykowicz, 2011, s. 67, 70, 73. ISBN 978-83-913361-1-3.
  11. ↑ Janusz Parchimowicz, Polskie monety próbne 1949–1990 (Polska Rzeczpospolita Ludowa), wyd. I, Szczecin: Nefryt, 2018, s. 27, ISBN 978-83-87355-88-3.
  12. ↑ Zmarła artystka plastyk Wanda Gosławska. saskakepa.waw.pl, 2020-11-22. [dostęp 2020-12-14].
  13. ↑ Artyści Saskiej Kępy. Prom Kultury Saska Kępa, 2016, s. 67. ISBN 978-83-946476-0-5.
  14. ↑ O ginących pracowniach. artinfo.pl. [dostęp 2018-01-26].
  15. ↑ Odznaka Honorowa Miasta Kalisza. kalisz.pl, 2021-09-23. [dostęp 2021-09-23].

Bibliografia

  • Artyści plastycy okręgu warszawskiego ZPAP 1945–1970. Słownik biograficzny. Warszawa: Okręg Warszawski ZPAP, 1972.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Mozaika Wandy Goslawskiej 01.JPG
Autor: Piotr Rudzki, Licencja: CC BY-SA 4.0
Mozaika na ul. Postępu 12 w Warszawie, autorstwa Wandy Gosławskiej
POL witromozaika Wandy Gosławskiej 05.jpg
Autor: Tadeusz Rudzki, Licencja: CC BY-SA 4.0
Witromozaika autorstwa Wandy Gosławskiej na północnej ścianie gmachu przy ul. Postępu 12 w Warszawie.