Wanda Grabińska

Wanda Grabińska
Wanda Grabińska-Woytowicz
Ilustracja
Wanda Grabińska, 1931 rok
Data urodzenia

6 czerwca 1902[1]

Data i miejsce śmierci

1980
Albion (USA)

Zawód, zajęcie

sędzia

Narodowość

polska

Alma Mater

Uniwersytet Warszawski

Wanda Grabińska (ur. 1902, zm. 1980) – polska prawniczka, pierwsza kobieta na stanowisku sędziowskim w Polsce.

Życiorys

Dzieciństwo i wczesną młodość spędziła w Radomiu. Edukację kilkukrotnie przerywała z powodu złego stanu zdrowia.

W 1924 roku zdobyła dyplom uniwersytecki na wydziale prawa Uniwersytetu Warszawskiego, po czym została aplikantką sądową. W 1927 roku złożyła podanie, w którym ubiegała się o nominację sędziowską. W podaniu wskazała na konstytucję, która przyznawała kobietom równe prawa z mężczyznami w dostępie do stanowisk publicznych[2]. Po 18 miesiącach jej podanie rozpatrzono pozytywnie i 6 marca 1929 roku przyznano jej nominację sędziowską. Tym samym Grabińska została pierwszą kobietą sędzią w Polsce. Francuski dziennik „Le Journal” doniósł, że tego samego roku ówczesna przewodnicząca Międzynarodowej Federacji Kobiet Zawodów Prawniczych, Agathe Dyvrande-Thevenin, przedstawiła Grabińską ministrowi sprawiedliwości Lucienowi Hubertowi by zapytać, kiedy powstanie ustawa, która umożliwiłaby także Francuzkom dostęp do sądownictwa[3]. Po kilku latach pracy na stanowisku sędziego, Grabińska została zatrudniona w Ministerstwie Opieki Społecznej na stanowisku radcy. Od 1930 roku była także delegatem rządu w Komisji Spraw Społecznych Ligi Narodów, w której przede wszystkim zaangażowała się w stworzenie Zbioru reguł dla sądów do spraw nieletnich, zakładów wychowawczych i organów pomocniczych[4]. Sprawowała urząd sędziego sądu dla nieletnich w Warszawie do 1932, gdy została zwolniona dekretem prezydenta RP[5].

Zajmowała się przede wszystkim tematyką nieletnich i ochroną praw kobiet. Opowiadała się za stworzeniem domów poprawczych dla dziewcząt, gdyż skazane wyrokiem sądu dziewczęta trafiały bezpośrednio do więzienia (domy poprawcze przyjmowały wówczas wyłącznie chłopców)[6]. Jako specjalistka w tej dziedzinie, została poproszona o przygotowanie hasła „nieletni” w Encyklopedii Podręcznej Prawa Karnego pod redakcją Wacława Makowskiego (tom 3, s. 1012–1061)[4].

W maju 1929 została przewodniczącą komitetu organizacyjnego związku kobiet z wyższym wykształceniem prawniczym w Polsce jako oddziału Federation Internationale des Femmes Avocats et Diplomes en Droit w Paryżu[7]. Była jedną z założycielek i członkinią zarządu Polskiego Związku Kobiet z Wykształceniem Prawniczym (1929), była także aktywną członkinią Międzynarodowej Federacji Kobiet Zawodów Prawniczych i Międzynarodowego Zrzeszenia Sędziów dla Nieletnich[4].

W 1947 roku wyemigrowała do Stanów Zjednoczonych.

Przypisy

  1. ↑ Data urodzenia i miejsce śmierci, na podstawie danych U.S. Social Security Death Index, 1935-2014 dostępnych na ancestry.com
  2. ↑ Irena Jabłowska. Pierwsza kobieta sędzią dla nieletnich w Polsce. Wywiad z P. Wandą Grabińską. „Kobieta Współczesna”, 17.03.1929. Warszawa. 
  3. ↑ Krystyna Bielawska-Jackowska, Kongres warszawski Międzynarodowej Federacji Kobiet Zawodów Prawniczych (20-26 sierpnia 1967), „Palestra”, 11/9 (117), 1967, s. 75-81 [dostęp 2019-03-08].
  4. ↑ a b c Maria Stypułkowska, Trudna droga kobiet do wykonywania zawodów prawniczych., „Palestra”, 38 (9-10), 1994, s. 139-149 [dostęp 2019-03-08].
  5. ↑ Nominacje kobiet w sądownictwie. „Kurier Poranny”. Nr 285, s. 6, 13 października 1932. 
  6. ↑ Stanisław Milewski. Zanim kobieta została adwokatem. „Palestra”, 2002. [dostęp 2012-05-08]. 
  7. ↑ Polski Związek prawniczek. „Kurier Poranny”. Nr 120, s. 8, 2 maja 1929. 

Bibliografia

Media użyte na tej stronie

Wanda Grabińska.jpg
Autor: AnonimowyUnknown author, Licencja: CC0
Wanda Grabińska, sędzia sądu dla nieletnich w Warszawie. Fotografia portretowa.