Wanda Parylewicz

Wanda Parylewicz, z domu Pieracka (ur. 1885 w Gorlicach, zm. 3 marca 1937 w Krakowie) – polska działaczka społeczna.

Życiorys

Urodziła się w Gorlicach, w rodzinie Stanisława Jana Pierackiego (1849–1929), naczelnika straży skarbowej, oraz Eugenii Marii z domu Budziszowskiej. Pieraccy często nawiązywali do tradycji niepodległościowych – dziadek Wandy brał udział w powstaniu styczniowym. Jej rodzeństwem byli: Zygmunt (1885–1944), Kazimierz (1891–1941), Tadeusz (zm. 1941), Maria i Jadwiga[1] oraz Bronisław (1895–1934, polityk, legionista, oficer Wojska Polskiego, poseł na Sejm II RP, minister, zamordowany przez członka Organizacji Ukraińskich Nacjonalistów).

Pracowała jako nauczycielka szkół powszechnych w Nowym Sączu i Muszynie. Została żoną Franciszka Parylewicza, prawnika, sędziego grodzkiego w Muszynie, później prezesa Sądu Okręgowego w Tarnowie, a od 1932 prezesa Sądu Apelacyjnego w Krakowie. Od tego czasu zaangażowała się w działalność społeczną, zasiadając w zarządach stowarzyszeń, Związku Pracy Obywatelskiej Kobiet, Stowarzyszenia Rodziny Urzędniczej. Dokonywała wielu pożyczek, których następnie nie zdołała spłacać[2], ponadto dopuszczała się przywłaszczeń, później miała wielokrotnie obiecywać spłatę zaciągniętych pożyczek deklarując pomoc w załatwieniu spraw urzędowych bądź sądowych, powołując się na swoje rzekome znajomości. Została aresztowana. Trafiła najpierw do więzienia w Tarnowie, potem do Krakowa. Śledztwo w jej sprawie przeniesiono do Warszawy w 1936[3][4][5]. Proces toczył się także przeciw innym osobom (w tym oskarżona była Hinda Fleischer)[6][7][8][9]. Podczas prowadzonego procesu zmarła 3 marca 1937 w Szpitalu św. Łazarza w Krakowie[10][11][12][13].

Została uznana za twórcę największego skandalu korupcyjnego II Rzeczypospolitej[14]. Jej sprawa została opisana w książce pt. Upadłe damy II Rzeczpospolitej autorstwa Kamila Janickiego[15].

Ordery i odznaczenia

Przypisy

  1. ↑ Gawryszczak 2014 ↓, s. 11-12.
  2. ↑ Parylewicz spłaca to, co żona ukradła „Dziennik Bydgoski”, s. 10, Nr 291 z 15 grudnia 1936 r.
  3. ↑ Afera Wandy Parylewiczowej. „Gazeta Lwowska”, s. 3, Nr 155 z 10 lipca 1936. 
  4. ↑ Afera Parylewiczowej zatacza kręgi. „Orędownik”, s. 1, Nr 155 z 7 lipca 1936. 
  5. ↑ Afera Parylewiczowej urasta do niebywałych rozmiarów „Dziennik Bydgoski”, s. 19, Nr 1 z 1 stycznia 1937 r.
  6. ↑ Czwarty dzień procesu Hindy Fleischerowej. „Gazeta Lwowska”, s. 3, Nr 194 z 28 sierpnia 1937. 
  7. ↑ Zeznania świadków w procesie Fleischerowej. „Gazeta Lwowska”, s. 3, Nr 195 z 29 sierpnia 1937. 
  8. ↑ Ważny dzień w procesie Fleischerowej. „Gazeta Lwowska”, s. 3, Nr 197 z 1 września 1937. 
  9. ↑ Przesłuchano ostatnich świadków w procesie Fleischera. „Gazeta Lwowska”, s. 3, Nr 198 z 2 września 1937. 
  10. ↑ Zgon Wandy Parylewiczowej. „Gazeta Lwowska”, s. 1, Nr 51 z 5 marca 1937. 
  11. ↑ Nagły zgon Parylewiczowej. „Orędownik”, s. 1, Nr 52 z 5 marca 1937. 
  12. ↑ Echa tygodnia. Epilog wielkiej afery. „Ewangelik Górnośląski”, s. 85, Nr 11 z 14 marca 1937. 
  13. ↑ Parylewiczowa zmarła śmiercią naturalną. „Gazeta Lwowska”, s. 3, Nr 69 z 26 marca 1937. 
  14. ↑ Rozmowa Anny Wittenberg z Kamilem Janickim: W II RP kobieta była wcieleniem zła. Rozmowa z Kamilem Janickim. NaTemat.pl. [dostęp 2015-03-27].
  15. ↑ Upadłe damy II Rzeczpospolitej.
  16. ↑ M.P. z 1931 r. nr 260, poz. 346 „za zasługi na polu pracy społecznej”.

Bibliografia