Wanda Szczepuła

Wanda Szczepuła

Data i miejsce urodzenia	17 lipca 1916 Wolfsberg, Austria
Data i miejsce śmierci	10 kwietnia 2014 Gdańsk
profesor doktor habilitowana nauk chemicznych
Specjalność: mikrobiologia
Alma Mater	Uniwersytet Jagielloński
Doktorat	1951 – chemia SGGW-AR
Habilitacja	1957 – chemia Wyższa Szkoła Rolnicza we Wrocławiu
Profesura	1972 (nadzwyczajny)

Wanda Szczepuła, wł. Stanisława Wanda Szczepuła^[1] (ur. 17 lipca 1916 w Wolfsbergu, zm. 10 kwietnia 2014 w Gdańsku^[2]) – polska mikrobiolog, profesor doktor habilitowana Politechniki Gdańskiej.

Życiorys

Dzieciństwo spędziła w Tarnopolu, w 1937 rozpoczęła studia na Wydziale Rolno-Lasowym Politechniki Lwowskiej w Dublanach. Naukę przerwał wybuch II wojny światowej, podczas której jej ojciec zginął w łagrze koło Uchty. Po wkroczeniu Armii Czerwonej kontynuowała je na stworzonym przez Rosjan Instytucie Politechnicznym. Po zajęciu Lwowa przez hitlerowców w 1941 znalazła się w Krakowie, gdzie po 1945 kontynuowała studia na Uniwersytecie Jagiellońskim^[3]. Po uzyskaniu tytułu inżyniera rolnictwa i magistra nauk rolniczych pracowała w cukrowni „Janikowo”^[4], a następnie razem z mężem Janem (1914–1990) przeniosła się do Gdańska, gdzie związała się zawodowo z tamtejszą Politechniką^[4]. Została asystentką w kierowanej przez prof. Ernesta Syma Katedrze Środków Żywności, równolegle w latach 1948–1950 pracowała na stanowisku kierownika laboratorium badawczego w Spółdzielni Jajczarsko-Drobiarskiej w Gdyni. W 1951 w warszawskiej Szkole Głównej Gospodarstwa Wiejskiego uzyskała tytuł doktora nauk chemicznych^[3], od 1956 była adiunktem a następnie docentem w Katedrze Botaniki. W 1957 w Wyższej Szkole Rolniczej we Wrocławiu przedstawiła rozprawę habilitacyjną^[3], otrzymała wówczas roczne stypendium Ministerstwa Szkolnictwa Wyższego, które umożliwiło jej odbycie stażu w Instytucie Naukowym Niskich Temperatur w Cambridge. W 1965 Katedrę Botaniki przekształcono w Katedrę Mikrobiologii Technicznej, którą Wanda Szczepuła kierowała do 1969, kiedy to uzyskała stanowisko docenta w nowo powstałym Zakładzie Utrwalania Żywności i Mikrobiologii Technicznej. W ramach pracy pedagogicznej prowadziła wykłady na Wydziale Chemicznym i Mechanicznym m.in. z chłodnictwa^[4]. W 1972 jako pierwsza kobieta w historii uczelni uzyskała tytuł profesora nauk chemicznych w dziedzinie bakteriologii^[5], w zakresie technologii i mikrobiologii żywności^[3]. W 1974 jako ekspert reprezentujący ONZ/FAO wyjechała na 22 miesiące do Mongolii, po powrocie została profesorem nadzwyczajnym Politechniki Gdańskiej, gdzie pracowała do przejścia na emeryturę w 1976.

Spoczywa na cmentarzu komunalnym w Sopocie^[6] (kwatera A1-1-7).

W kwietniu 2021 została patronką gdańskiego tramwaju Pesa Jazz Duo o numerze bocznym 1072^[7][8].

Badania naukowe

Prowadzone przez nią badania doprowadziły do uzyskania przez uczelnię sześciu patentów^[4], natomiast światowy rozgłos przyniosło prof. Wandzie Szczepule opracowanie nowatorskiej metody pasteryzacji masy jajowej. Współpracując z przemysłem spożywczym opracowała standardy mikrobiologiczne i chemiczne, na podstawie których powstała technologia produkcji lodów Calypso^[3].

Przypisy

Bibliografia

• Nota biograficzna w „Dzieje studiów rolniczo-lasowych w ośrodku lwowsko-dublańskich w opracowaniu Tadeusza Wośkowskiego”. Warszawa: Centralna Biblioteka Rolnicza im. Michała Oczapowskiego, 2011, s. 38. delta.cbr.edu.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-04-13)]. ISBN 978-83-932996-0-7.