Waniliowe

Waniliowe
Ilustracja
Vanilla pompona
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

liliopodobne (≡ jednoliścienne)

Rząd

szparagowce

Rodzina

storczykowate

Podrodzina

waniliowe

Nazwa systematyczna
Vanilloideae Szlach.
Fragm. Florist. Geobot., Supp. 3: 48. 1995[3]
Typ nomenklatoryczny

Vanilla Mill.[3]

Waniliowe (Vanilloideae) – podrodzina w obrębie storczykowatych (Orchidaceae). Należy do niej 245 gatunków skupionych w 14 rodzajach, występujących na wszystkich kontynentach w strefie tropikalnej oraz w strefie umiarkowanej we wschodniej części Ameryki Północnej oraz Azji[2]. Przez długi czas pozycja i ranga systematyczna tej grupy roślin budziła wśród systematyków długie spory, czego przyczyną jest szereg cech plezjomorficznych u jej przedstawicieli. Po raz pierwszy diagnozę naukową tego taksonu podał polski botanik – Dariusz Szlachetko w 1995. Później została ona potwierdzona w szeregu publikacjach prezentujących wyniki analiz molekularnych i morfologicznych[4].

Należące tu rośliny cechują się wzrostem sympodialnym lub monopodialnym, wielu przedstawicieli to myko-heterotrofy i pnącza[2]. Do cech charakterystyczny należą miękkie pyłkowiny, w których pyłek skupiony jest w tetrady, brak tarczek (viscidium)[5]. Pręcik pojedynczy, wygięty do przodu, pochodzący z zewnętrznego okółka pręcikowia, oraz dwa prątniczki stanowiące pozostałość okółka wewnętrznego[2].

Systematyka

Pozycja systematyczna podrodziny według Angiosperm Phylogeny Website[2]
storczykowate

Apostasioideae




waniliowe Vanilloideae




obuwikowe Cypripedioideae




epidendronowe Epidendroideae



storczykowe Orchidoideae






Podział systematyczny; Podrodzina waniliowe Vanilloideae Szlachetko

Plemię Pogonieae[4][6][2]

  • Cleistes Rich. ex Lindl.
  • Cleistesiopsis Pansarin & F.Barros
  • Duckeella Porto & Brade
  • Isotria Raf.
  • Pogonia Juss.

Plemię Vanilleae

  • Clematepistephium N. Hallé
  • Cyrtosia Blume
  • Epistephium Kunth
  • Eriaxis Rchb. f.
  • Erythrorchis Blume
  • Galeola Lour.
  • Lecanorchis Blume
  • Pseudovanilla Garay
  • Vanilla Mill.wanilia

Przypisy

  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. a b c d e f Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2019-02-03] (ang.).
  3. a b James L. Reveal: Indices Nominum Supragenericorum Plantarum Vascularium – V. [w:] Indices Nominum Supragenericorum Plantarum Vascularium [on-line]. University of Maryland. [dostęp 2012-07-14]. (ang.).
  4. a b Emerson R. Pansarin, Antonio Salatino, Maria L.F. Salatino. Phylogeny of South American Pogonieae (Orchidaceae, Vanilloideae) based on sequences of nuclear ribosomal (ITS) and chloroplast ( psaB, rbcL, rps16, and trnL-F ) DNA, with emphasis on Cleistes and discussion of biogeographic implications. „Organisms, Diversity & Evolution”. 8, s. 171–181, 2008. 
  5. Krystyna Oszkinis: Storczyki. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 2004, s. 193. ISBN 83-09-01774-X.
  6. Emerson R. Pansarin, Fábio de Barros. Taxonomic notes on Pogonieae ( Orchidaceae ): Cleistesiopsis, a new genus segregated from Cleistes , and description of two new South American species, Cleistes batistana and C. elongata. „Kew Bulletin”. 63, 3, s. 441-448, 2008. DOI: 10.1007/s12225-008-9047-5. 

Media użyte na tej stronie

Wikispecies-logo.svg
Autor: (of code) -xfi-, Licencja: CC BY-SA 3.0
The Wikispecies logo created by Zephram Stark based on a concept design by Jeremykemp.
Baunilha.jpg
Autor: Márcio Roberto Pinto Mafra, Licencja: CC BY-SA 3.0
Vagem da Baunilha
Epistephium lucidum.jpg
Autor: Cássio van den Berg, Licencja: CC BY-SA 4.0
Epistephium lucidum
Vanilla pompona 01.jpg
Autor: H. Zell, Licencja: CC BY-SA 3.0
Vanilla pompona, Orchidaceae, flower.