Warcab

Warcabowie (Varczab, Warczab, Warczaba) – rodzina mieszczan radomskich.

Pierwsze wzmianki o rodzinie Warcabów w Radomiu znajdują się w Liber beneficiorum dioecesis Cracoviensis Jana Długosza, który tworząc owo zestawienie w latach 1440–1480 wśród właścicieli ogrodów w podradomskim Dzierzkowie wymienia właśnie Warcabów.

W 1481 roku Jan Warcab, mieszczanin i rajca miasta Radomia[1], ufundował testamentem kaplicę ku czci Bożego Ciała w kościele parafialnym Jana Chrzciciela w Nowym Radomiu (tzw. kaplica Warcabowa lub Różańcowa). 18 lipca 1520, Zygmunt, król polski, na prośby plebana radomskiego Feliksa z Woli Pawłowskiej zatwierdza sześć dokumentów dla kościoła parafialnego w Radomiu. Wśród tych dokumentów jest też potwierdzony przez biskupa krakowskiego testament Jana Warcaba[2][3]. W kolejnych latach również inni Warcabowie byli fundatorami tej kaplicy: w 1524 roku zapis 10 grzywien na kaplicę Warcabowską zrobił Marcin Warcab[4] (prawdopodobnie syn fundatora), 1673 roku mieszczanin radomski Adrian Warcab zapisał 5000 złp na części Zamłynia z przeznaczeniem na uposażenie drugiego księdza przy tejże kaplicy[5]. Kapitał 300 złp powierzony Łukaszowi Warcabowi z Dzierzkowa był przeznaczony na wspólny stół dla mansyonarzy radomskich[6].

Pod Kaplicą Warcabową w kościele pw. Jana Chrzciciela w Radomiu jeszcze w 1911 roku znajdował się grób zasklepiony, w którym stały trzy trumny zawierające kości rodu Warcabów. Dwie z nich były drewniane i zniszczone, a na trzeciej (zrobionej z piaskowca) wyryty był napis:

W TEI TRUNNIE KOSCI
WARCABOW
ODPOCZYBOJA
R. P. 1729 DNIA 12 MAJA[7]

Z tej rodziny też Kacper Warcab (1559–1625) zwany Cylindrynusem – polski duchowny katolicki, wykładowca wydziału filozoficznego Akademii Krakowskiej, syn Wojciecha Warcaba z Radomia, a także Jakub Warcab, brat Kacpra, absolwent Akademii Krakowskiej z 1589 roku. Z tej rodziny również: Paweł Warczab (w 1648 roku rajca, a od 1658 roku burmistrz Radomia), Łukasz Warcab (prawdopodobnie tożsamy ze wspomnianym Łukaszem z Dzierzkowa; jako Łukasz Warcab (Cylindrinus) syn Macieja z Radomia był absolwentem Akademii Krakowskiej w roku 1604[8], w 1649 roku podwójci w Jastrzębiu, siostrzeniec Jakuba Janidło i teść Tomasza Ragiusa, wójta Szydłowca)[9], synowie tegoż Łukasza z Jastrzębia - Jan Warcab (w 1676 roku rajca iłżecki[10]) i Jakub Warcab (rajca szydłowiecki, od 1668 roku wójt Szydłowca), a także Adrian Warcab (syn Adriana, w 1712 roku wójt Radomia).

Przypisy

  1. ↑ Według Jana Wiśniewskiego, Jan Warcab miał swój dwór w pobliżu bramy Iłżeckiej. Jan Wiśniewski: Dekanat radomski. Radom: 1911, s. 208.
  2. ↑ Metryka Koronna 35, ff. 50-54. [dostęp 2015-04-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-04-06)].
  3. ↑ Por. również: Ludwik Łysiak, Karin Nehlsen-von Stryk, Decreta iuris supremi Magdeburgensis castri Cracoviensis: 1456-1481, Vittorio Klostermann, 1995: wpis nr 215 dotyczący wyroku wyższego sądu prawa magdeburskiego z 29 stycznia 1459 roku, a dotyczący możliwości dysponowania swoją dziedziną w Dzierżkowie przez żonę Jana Warcaba.
  4. ↑ Jan Luboński, Monografja historyczna miasta Radomia, Radom 1907, str. 78.
  5. ↑ Jan Luboński, Ibidem, s. 162.
  6. ↑ Jan Luboński, Ibidem, s. 86.
  7. ↑ Jan Wiśniewski: Dekanat radomski. Radom: 1911, s. 208.
  8. ↑ Metricae studiosorum Universitatis Cracoviensis [...] pars. P. 3, ab anno Domini 1551-1606, f. 162.
  9. ↑ Katarzyna Justyniarska-Chojak, Testamenty i inwentarze pośmiertne z ksiąg miejskich województwa sandomierskiego (XVI-XVIII wiek), Wydaw. Uniwersytetu Humanistyczno-Przyrodniczego Jana Kochanowskiego, 2010, s. 214.
  10. ↑ Dokumenty Stare tyczące się Kościoła Farnego w Radomiu-zebrałem i oprawić kazałem-by nie zaginęły. Radom 5 kwietnia 1916