Warroza

Varroa destructor na pszczole miodnej, obraz z mikroskopu skaningowego.

Warroza (Varroasis apium) – choroba wywoływana przez roztocz Varroa destructor (dręcz pszczeli[1]) rozwijające się na czerwiu i dorosłych osobnikach pszczół miodnych.

Samice roztoczy żywią się hemolimfą (prawdopodobnie jednak preferują ciało tłuszczowe[2]) zaatakowanych owadów. Cykl rozwojowy trwa 9-10 dni. Po tym czasie samica roztocza składa w zasklepionych komórkach z czerwiem od 3 do 6 jaj, z których wykluwa się około 2/3 samic i 1/3 samców.

Samice osiągają 1,6 mm szerokości i 1 mm długości.

Zaatakowane rodziny pszczele wiosną bez pomocy człowieka giną już jesienią, a wystarczy zakażenie wiosenne na poziomie 10 roztoczy.

Rozprzestrzenienie warrozy

Po przewleczeniu roztocza Varroa destructor z Azji od pszczoły Apis cerana warroza rozprzestrzenia się w rodzinach pszczół należących do gatunku pszczoły miodnej występując w państwach:

Sposoby zapobiegania i leczenia warrozy

Od lat 80 XX wieku do chwili obecnej walka pszczelarzy i naukowców z warrozą nie dała spodziewanych rezultatów.

Obok naturalnych metod zapobiegania warrozie (np. próby wyhodowania pszczoły miodnej dysponującej mechanizmami obronnymi przeciw pasożytowi Varroa destructor, dyskusyjna metoda wycinania czerwiu trutowego itd.) w leczeniu warrozy stosuje się preparaty chemiczne. Są one podawane w postaci pasków wieszanych w ulach, dymu ze spalania lub odparowywania środków przeciw roztoczom (środków warroabójczych) lub w postaci oprysków roztworami zawierającymi substancje czynne. Roztocze potrafi jednak w ciągu kilku lat uodpornić się na stosowane akarycydy. Stosowanie kwasów organicznych, takich jak kwas mrówkowy, kwas mlekowy i kwas szczawiowy nie prowadzi do nabrania oporności na te kwasy przez pasożyta, jest jednak pracochłonne i zależne od warunków atmosferycznych oraz od stadium rozwoju rodziny pszczelej. Stosowanie preparatów chemicznych wpływa na zanieczyszczenie miodu i wosku. Zabrania się stosowanie preparatów warroabójczych w okresie produkcji miodu towarowego. Bezwzględnie należy przestrzegać okresów karencji wymaganych dla poszczególnych preparatów.

W Polsce dostępna jest biologiczna metoda zwalczania Varroa destructor w postaci pożytecznych roztoczy Stratiolaelaps, które aplikuje się do ula z pszczołami wiosną i jesienią. Roztocza są zbyt małe by zjadły Varroa destructor, jednak walcząc z nim uszkadzają go w stopniu uniemożliwiającym rozwój.

Leki

W Polsce i na świecie przeciw warrozie stosuje się preparaty zawierające substancje czynne:

Przypisy

  1. ↑ Radio Warroza, Radio Warroza: Potężny niszczyciel dręcz pszczeli, Radio Warroza, 21 marca 2019 [dostęp 2020-03-04].
  2. ↑ Samuel D. Ramsey i inni, Varroa destructor feeds primarily on honey bee fat body tissue and not hemolymph, „Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America”, 116 (5), 2019, s. 1792–1801, DOI: 10.1073/pnas.1818371116, ISSN 0027-8424, PMID: 30647116 [dostęp 2020-03-04] (ang.).

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Varroa destructor on honeybee host.jpg
"Honey bees are important as honey producers and as pollinators of agricultural crops. They are estimated to provide "value added" pollination worth approximately $14 billion per year in the USA. Varroa mites threaten agricultural pollination directly by weakening and destroying bee colonies. They also mandate more regular management of hives that is both labor intensive and expensive.

"The first varroa species, Varroa jacobsoni, was described from Indonesia in 1904 parasitizing the local bees (Apis cerana). New research studies by Drs. D. L. Anderson and J. W. H. Trueman, (CSIRO, Australia) indicated that V. jacobsoni is a species complex containing 18 different genetic variants that belong to 2, possibly 5 different species of varroa mites. Anderson and Trueman indicated that they were unable to find morphological differences to distinguish the genetic types. The varroa associated with the European honey bee (Apis mellifera) was described as a new species, Varroa destructor by Anderson & Trueman, 2000.

The Systematic Entomology Laboratory, Bee Research Laboratory and the Electron Microscopy Unit in the Soybean Genomics and Improvement Laboratory are examining the morphology of varroa mites. They expect that some morphological differences will be found to distinguish the newly discovered species of Varroa. If this is the case, this research will facilitate the scientific community's ability to study the ecology, biology, and control of these important pest mites.